Hidrolik Sistemde Enerji Dönüşümü

Yön ve Hidrolik İş
Tahrik Motoru
╪ Hidrolik Pompa → Ayar → Silindir ve → Parçasının
Vafleri Motorlar Hareketi

↓ ↓ ↓ ↓
Elektrik veya
Isı Enerjisi → Mekanik Enerji → Hidrolik Enerji → Mekanik Enerji

07/18/18 Genel Hidrolik 1

 Hidrolik Kuvvet İletimi

F1 F2

S2 A2 F2 S1
= =
A1 F1 S2
{

S1

{
A1 A2

07/18/18 Genel Hidrolik 2

07/18/18 Genel Hidrolik 3
 Pompalar volumetrik verim,sızıntı hatları

07/18/18 Genel Hidrolik 4

 HİDROLİK POMPALAR VE KONTROL SİSTEMLERİ

07/18/18 Genel Hidrolik 5

 Pompalar Artan hacimlerin Azalan hacimlere dönüşmesiyle emdikleri yağı basabilirler.

Pozitif Sızdırmazlık

Artan Azalan
Hacim Hacim

Pozitif Sızdırmazlık

Hidrolik sistemlerde;Pompalar,bir devir döndürüldüklerinde bastıkları

yağ hacmi ile tanımlanırlar.

Buna da , Deplasman veya İletim Hacmi denir.

07/18/18 Genel Hidrolik 6

 DIŞTAN DİŞLİ POMPA

Gövde
Çevrilen
Dişli

Emme Basma
Emme Basma

Dişliler Dişliler
Ayrılır Birleşir
Tahrik
Mili
Çeviren Dişli

07/18/18 Genel Hidrolik 7

 Dıştan Dişli Pompanın Yapısı

07/18/18 Genel Hidrolik 8

 DİŞLİ POMPA İLETİM HACMİ HESABI

V= 2 x 3,14 x ( dü - dd / 4 )2 x b x z

V: İletim hacmi (cm3/devir)

dü: Diş üstü çapı (cm)
dd: Diş dibi çapı (cm)
b: Dişli genişliği (cm)
z: Diş sayısı

07/18/18 Genel Hidrolik 9

 Dişli Tipleri

Helisel Dişli Düz Dişli Çavuş Dişli

07/18/18 Genel Hidrolik 10

 İÇTEN DİŞLİ POMPA

Azalan
Hacim

Artan
Hacim

Emme Dağıtım
Deliği Plakası

Basma
Deliği

07/18/18 Genel Hidrolik 11

 İçten Dişli Pompanın yapısı

07/18/18 Genel Hidrolik 12

-- Dişli pompalar,arka arkaya bağlanarak 2 ‘ li veya 3 ‘ lü kombinasyonlar elde edilebilir.

-- Tahrik tarafındaki pompa,daha büyük debili olmalıdır.

07/18/18 Genel Hidrolik 13

 Vidalı pompalar

** 2 veya 3 helisel dişli olabilir.

** 100 bara kadar kullanılırlar.
** Özellikle yüksek debi ihtiyacı olan sirkülasyon ( Off-line ) devrelerinde tercih edilirler.
** Sessiz çalışma özelliğine sahiptirler
** Çok yüksek viskozite değerlerinde çalışabilirler.

07/18/18 Genel Hidrolik 14

 KANATLI ( PALETLİ ) POMPA

Artan Hacim Azalan Hacim

07/18/18 Genel Hidrolik 15

 KANATLI POMPANIN YAPISI

Kanat ( Palet ) Stator Giriş

Çıkış
Tahrik Mili Rotor

DAĞITIM PLAKASI

07/18/18 Genel Hidrolik 16

 Bir Kanatlı Pompa Kovanının Yapısı

Emme Deliği Emme Deliği

Oval Halka
Dağıtım Kanat Dağıtım
Plakası Plakası

Rotor
Basma Deliği
Ozan Bozkurt [obozkurt@otokar.com.tr]
Dağıtım
Plakası

Basma Deliği Oval Halka

Emme Deliği

07/18/18 Genel Hidrolik 17

 Dengelenmemiş Kanatlı Pompa

Emme Milde Yanal

Deliği Basma Yük Mevcut
Deliği

Basınç
Kuvveti

07/18/18 Genel Hidrolik 18

 Dengelenmiş Kanatlı Pompa

Basınç
Kuvveti
Emme
Deliği Kam Halka

Basma Deliği Basınç Dengelenmiş

Kuvveti Mil

07/18/18 Genel Hidrolik 19

 Kanat Tipleri ve Kanatlara Gelen Kuvvetler

Yüksek Kuvvet Oluşumu Sızdırmazlık ve Kuvvet

Oluşum Noktası

Baskı Kuvveti
Kanat Çizgisi
Çıkış Basıncı

Dengelenmemiş
Alan
Çıkış Basıncı

Düz Kanat Kesik Uçlu Kanat

07/18/18 Genel Hidrolik 20

 Kanat tipleri ve kanatlara gelen kuvvetler

Çıkış Çıkış Basıncı Kanat

Basıncı

Çıkış
Kanal Delikli Basıncı
Kanat

Basınç
Yay
Çıkış Çıkış
Çıkış
Basıncı Basıncı
Basıncı

Çift Kanat Yaylı Kanat Açılı Kanat

07/18/18 Genel Hidrolik 21

 Pilot uyarılı değişken debili kanatlı pompa

07/18/18 Genel Hidrolik 22

 Değişken debili kanatlı pompa çalışma prensibi

07/18/18 Genel Hidrolik 23

 Değişken debili Kanatlı Pompanın İç Kesiti

07/18/18 Genel Hidrolik 24

 Değişken Debili Kanatlı Pompanın İç Kesiti
Denge Ayar Deplasman
Dağıtım Plakası Vidası Kontrol
Gövde
Vidası

Dağıtım
Plakası

Kam Halka
Kontrol
Basınç
Pistonu Basınç Yağlamalı Ayar Vidası
Yataklama Burcu
Kanatları Taşıyan Servo Regülatör
Rotor

07/18/18 Genel Hidrolik 25

 PİSTONLU POMPALAR

1 ) EKSENEL PİSTONLU POMPA

a) EĞİK EKSENLİ

b) EĞİK DİSKLİ

2 ) RADYAL PİSTONLU POMPA

07/18/18 Genel Hidrolik 26

 Pistonlu Pompanın Yapısı

Eğim Plakası Pabuç Plakası

Silindir Bloğu Mil Yuvası Dağıtım Plakası

Tahrik
Mili
Piston Pabucu Baskı Yayı Piston Emme Basma
Piston
Yuvası Deliği Deliği

07/18/18 Genel Hidrolik 27

 Eksenel Pistonlu Pompa

Piston Pabucu
Piston

Dağıtım
Plakası

Eğim Plakası Pabuç Plakası

07/18/18 Genel Hidrolik 28

 Pistonlu Pompanın Çalışma Şekli

Piston Pabucu
Eğim Plakası Silindir
Bloğu

Piston

07/18/18 Genel Hidrolik 29

 Eğik eksenli eksenel pistonlu sabit debili pompa

07/18/18 Genel Hidrolik 30

 Eğik diskli eksenel pistonlu değişken debili pompa

07/18/18 Genel Hidrolik 31

 Radyal Pistonlu Pompa

07/18/18 Genel Hidrolik 32

 Sabit ve değişken deplasmanlı pompalarda
Güç Analizi
1. Hal
QP=Qs
 
pP=ps

Qs * p s Q P * pP
PP = Ps = ------------ = ----------------
600 *  V 600 *  V

-----------------------
Kullanılan güç

07/18/18 Genel Hidrolik 33

 Sabit ve değişken deplasmanlı pompalarda
Güç Analizi
2. Hal

Qs = QP =Qhv
ve
pP = ps +p

Qs * ps Qhv * p
PP = Ps + Phv = + ---------------------------
------------------
600 *  V 600 *  V
--------------------- ---------------------------
PS Phv
Kullanılan güç Kayıp güç
Hidrolik sistemlerde;
belli bir boru kesitinden,
belli bir p basınç kaybında,
belli bir debi geçer.
07/18/18 Genel Hidrolik 34
 Sabit ve değişken deplasmanlı pompalarda
Güç Analizi
3. Hal

QP = Qhv + Qbv
Qhv = Qs
pp = ps + p = pbv

Qs * ps Qhv * p Qbv * pp (pbv)

PP = Ps +Phv +Pbv = --------------------- + -------------------- + --------------------------------
600 *  v 600 *  v 600 *  v
-------------- ------------- ----------------------
Ps Phv Pbv
------------------------
--------------------------------------

Kullanılan güç Toplam kayıp güç

Hidrolik sistemlerde direnç varsa basınç vardır.
Basınç üretilmez,etki-tepki prensibine göre basınç oluşur.

07/18/18 Genel Hidrolik 35

 Sabit ve değişken deplasmanlı pompalarda
Güç Analizi
3. Hal

Kayıp güç
Debi Q

Basınç valfi

Kullanılan güç Kayıp güç

Debi valfi

Basınç p
06.06.2003 compensator training slide 3

07/18/18 Genel Hidrolik 36

 Sabit ve değişken deplasmanlı pompalarda
Güç Analizi
3. Hal

                               3,2 * 40             3,2 * 85                16,8 * 125
PP = Ps +Phv +Pbv = ----------------------------- + ---------------------------- + ----------------------- -- = 4,9 K w = PP
                                                  
510                     510         510
                           -------------------    ------- ------------  -------------------
                                0,25 Kw              0,53 Kw             4,12 Kw
 
                               %5 * PP                %11 * PP                      %84 * PP
 
                       Kullanılan güç    Hız ayar valfinde   Basınç emniyet valfinde
07/18/18 Genel Hidrolik 37
                                                   kayıp güç                kayıp güç
 Sabit debili pompalı sistemlerde ;
Hız ayar valfleriyle debi kontrolu yapılmak istenmesi halinde

A ) Hız ayar valfleri

B ) Basınç emniyet valfleri

kayıp güce , dolayısıyla ısınmaya neden olmaktadır.

07/18/18 Genel Hidrolik 38

 DEĞİŞKEN DEPLASMANLI POMPALAR

• Basınç Duyarlı Regülatörler
• Yük Duyarlı ( Load Sensing ) Regülatörler
• Sabit Güç Regülatörleri
• Direkt Debi değişkenliği sağlayan              
Regülatörler

07/18/18 Genel Hidrolik 39

 Basınç duyarlı değişken deplasmanlı pompalar

QP =Qhv = Qs

ve

pP = ps +p =pP.ayar

Qs * ps Qhv * p
Pp =Ps+Phv =-------------- + ---------------
600 *  v 600 *  v
--------------- --------------
Ps Phv

Kullanılan güç Toplam kayıp güç

07/18/18 Genel Hidrolik 40

 Basınç duyarlı değişken deplasmanlı pompalar

07/18/18 Genel Hidrolik 41

 Basınç duyarlı değişken deplasmanlı pompalar
ÇALIŞMA PRENSİBİ

07/18/18 Genel Hidrolik 42

 Basınç duyarlı değişken deplasmanlı pompalar

ÇALIŞMA PRENSİBİ

07/18/18 Genel Hidrolik 43

 Basınç duyarlı değişken deplasmanlı pompalar

E n e rg yDUYARLI
BASINÇ b a la n c e oREGÜLATÖRDE
f a p re s s u re
GÜÇc o mDEĞERLENDİRMESİ
p e n s a te d p u m p
Debi Q

Kullanılan Kayıp güç

güç Debi valfi

Basınç p
0 5 .0 6 .2 0 0 3 c o m p e n s a to r tra in in g s lid e 4

07/18/18 Genel Hidrolik 44

 Yük duyarlı değişken deplasmanlı pompalar

pp = ps+ p ayar

pp - ps = p ayar

p = pp -ps

p = p ayar

Qp = Qhv= Qs

pP= pS+p = ps+ p ayar

Qs * ps Qhv * p ayar
Pp=Ps+Phv = ---------------- + -------------------
600 *  v 600 *  v
---------------- -------------------
Ps Phv

Kullanılan güç Toplam kayıp güç

07/18/18 Genel Hidrolik 45
 Yük duyarlı değişken deplasmanlı pompalar

07/18/18 Genel Hidrolik 46

 Yük duyarlı değişken deplasmanlı pompalar
ÇALIŞMA PRENSİBİ

07/18/18 Genel Hidrolik 47

 Yük duyarlı değişken deplasmanlı pompalar

E nYÜK
e rg y DUYARLI
b a la n c e oREGÜLATÖRDE
f a lo a d s e n s in g
GÜÇc o mDEĞERLENDİRMESİ
p e n s a te d p u m p
Debi Q

Kullanılan Kayıp güç

güç Debi valfi

Basınç p
0 5 .0 6 .2 0 0 3 c o m p e n s a to r tra in in g s lid e 1 7

07/18/18 Genel Hidrolik 48

 Sabit güç duyarlı değişken deplasmanlı pompalar

07/18/18 Genel Hidrolik 49

 Sabit güç duyarlı değişken deplasmanlı pompalar

Regülasyon öncesi Regülasyon sonrası

07/18/18 Genel Hidrolik 50

 Sabit güç duyarlı değişken deplasmanlı pompalar
GÜÇ GERİ BESLEME VALFİ

07/18/18 Genel Hidrolik 51

 Sabit güç duyarlı değişken deplasmanlı pompalar
Sabit güç eğrileri

07/18/18 Genel Hidrolik 52

 Sabit güç ve yük duyarlı
değişken deplasmanlı pompalar

07/18/18 Genel Hidrolik 53

 Debisi direkt değiştirilebilir değişken deplasmanlı pompalar

ORANSAL KONTROLLU DEBİ REGÜLATÖRÜ

Regülasyon öncesi Regülasyon sonrası

07/18/18 Genel Hidrolik 54

 Debisi direkt değiştirilebilir değişken deplasmanlı pompalar
ORANSAL KONTROLLU DEBİ REGÜLATÖRÜ
Min.Basınç için Min.Basınç için
Direnç Valfi kullanımı Veya Valfi kullanımı

07/18/18 Genel Hidrolik 55

 Debisi direkt değiştirilebilir değişken deplasmanlı pompalar
ORANSAL KONTROLLÜ DEBİ REGÜLATÖRÜ
MODÜL KART KULLANIMI

07/18/18 Genel Hidrolik 56

 Debisi direkt değiştirilebilir değişken deplasmanlı pompalar
ORANSAL KONTROLLU DEBİ VE BASINÇ REGÜLATÖRÜ
ELEKTRONİK GÜÇ REGÜLASYONU

07/18/18 Genel Hidrolik 57

 Debisi direkt değiştirilebilir değişken deplasmanlı pompalar
ORANSAL KONTROLLU DEBİ VE BASINÇ REGÜLATÖRÜ
ELEKTRONİK GÜÇ REGÜLASYONU

07/18/18 Genel Hidrolik 58

 Debisi direkt değiştirilebilir değişken deplasmanlı pompalar
ORANSAL KONTROLLU DEBİ VE BASINÇ REGÜLATÖRÜ
ELEKTRONİK GÜÇ REGÜLASYONU

07/18/18 Genel Hidrolik 59

 Debisi direkt değiştirilebilir değişken deplasmanlı pompalar

MANUEL KONTROLLU REGÜLATÖR

07/18/18 Genel Hidrolik 60

 Pompalarda Emiş Ve Kavitasyon

Atmosferik Basınçtan
760 mm Küçük Basınç
Hg

07/18/18 Genel Hidrolik 61

 Vakum
Pompası

Sıvıların Buharlaşması – Vakum Altında Buharlaşma

07/18/18 Genel Hidrolik 62

 POMPALARIN MONTAJ ŞEKİLLERİ

Depo üstü yatay montaj

07/18/18 Genel Hidrolik 63

 POMPALARIN MONTAJ ŞEKİLLERİ

Depo üstü dikey ( dalgıç ) montaj

07/18/18 Genel Hidrolik 64

 POMPALARIN MONTAJ ŞEKİLLERİ

Depo yanı yatay montaj

07/18/18 Genel Hidrolik 65

 POMPALARIN MONTAJ ŞEKİLLERİ

Depo altı yatay montaj

07/18/18 Genel Hidrolik 66