Coring & Core analysis

‫‪Coring‬‬

‫هدف مغزه گیری ‪:‬‬ ‫‪‬‬

‫شناسایی خصوصیات سنگ مخزن به صورت ظاهری و با چشم مسلح‬ ‫‪‬‬

‫تغییرات لیتولوژی‬ ‫‪‬‬

‫اندازه گیری میزان تخلخل و تراوایی‬ ‫‪‬‬

‫تخمین و براورد حجم مخزن در پروژه های کشف و برداشت‬ ‫‪‬‬

 ‫تعریف مغزه‬

‫یک نمونه استوانه ای شکل و‬ ‫‪‬‬

‫پیوسته که از طبقات سازند در‬
‫اندازه های ( طول و قطر) مختلف‬
‫و متراژهای ( عمق ) متفاوت‬
‫(بستگی به واحد متقاضی دارد )‬
‫گرفته می شود‪.‬‬
 ‫روشهای اساسی مغزه گیری‬
‫مغزه گیری در حین عملیات حفاری از ته چاه‬ ‫‪‬‬

‫)‪)bottom coring‬‬ ‫‪‬‬

‫مغزه گیری بعد از عملیات حفاری‬ ‫‪‬‬

‫‪.1‬از ته چاه‬ ‫‪‬‬

‫‪ .2‬از دیواره چاه‬ ‫‪‬‬

 ‫مته ی مغزه گیری چیست ؟‬
‫مته ی مغزه گیری از ته چاه به هنگام حفاری سنگ را به‬
‫صورت نان گرد می برد ‪ ،‬مرکز یا دهانه ی این مته باز‬
‫است ‪ ،‬این قطعه ی بریده شده در مرکز مته قرار می گیرد‬
‫؛و سپس با ادامه ی حفاری مغزه به داخل لوله ی‬
‫نگهدارنده ی مغزه که بالفاصله در پشت مته قرارگرفته‬
‫منتقل می‬
‫گردد‬
 ‫انواع مته های مغزه گیری‬

‫‪.1‬مته های غیر الماسی(‪)Conventional core head‬‬

‫‪.2‬مته های الماسی(‪)Diamond core head‬‬

 ‫خصوصیات مته های الماسی و غیر الماسی‪:‬‬
‫‪.1 ‬قطر نمونه های حاصل با مته های غیر الماسی معموال‬
‫‪ 3-5in‬وماکزیموم طول نمونه ها ‪ 30-55 ft‬می باشد‪.‬‬
‫*عیب اساسی در روش مغزه گیری از ته چاه این است که در این روش تمام رشته حفاری باید‬
‫به خارج چاه کشیده شود(‪)pulling out‬‬

‫‪.2‬نمونه های گرفته شده با مته های الماسی معموالً طول شان بیشتراز حالت ‪ 1‬است‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪.3 ‬هزینه‪ :‬مته های الماسی >مته های غیر الماسی‬

‫*در طبقات نرم از مته های فوالدی برای تهیه ی نمونه با قطر کمتر از ‪ 5in‬استفاده می شود‬
‫*دلیل استفاده بیشتر از مته های الماسی به خاطر راندمان باالی آنهاست‪.‬‬
 ‫روش های مغزه گیری‬
‫در سیستم دورانی دو روش مورد استفاده قرار می گیرد‬

‫‪1. Bottom coring‬‬

‫‪1. Side wall coring‬‬

‫‪Bottom coring‬‬
‫مغزه گیری در حین عملیات حفاری انجام می شود‪.‬‬
‫دراین روش از یک نوع مته که وسط آن خالی است و سنگ را به‬
‫شکل نان گرد می برد و حاصل آن یک پالگ به شکل استوانه‬
‫‪(core‬مغزه) در مرکز باقی می گذارد ‪ ،‬این پالگ به داخل‬
‫می رود رشته حفاری باید از چاه بیرون کشیده شود‪barrel‬‬
‫‪Side wall coring‬‬
‫مغزی گیری بعد از عملیات حفاری انجام می شود ‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫یک گلوله تو خالی در چاه فرو می رود و توسط کنترل‬ ‫‪‬‬

‫الکتریکی در سطح شلیک می شود‪.‬‬
‫قطر مغزه ها ‪ ¾ :‬تا ‪ 1 16/3‬اینچ می باشد ‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫طول مغزه ها ‪ 4/3‬تا ‪ 1‬اینچ می باشد ‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫کاربرد ‪ :‬در سنگ های نرم در جاییکه نمی توانیم ‪ DST‬انجام‬ ‫‪‬‬
‫دهیم‪.‬‬
 ‫تجهیزات‬
• Conventional coring
1.Conventional core head
2.Diamond core head

• Wire line coring

Conventional coring
‫ برای گرفتن مغزه کل رشته را باید باال بیاوریم‬: ‫عیب‬ 

‫ تا‬30 ‫ اینچ و طول‬5 ‫ تا‬3 ‫ مغزه های بزرگ با قطر‬: ‫مزیت‬ 

‫ فوت‬55
Core barrel 
* Conventional head : 30 ft
* Diamond head : 55 ft
- Recovery :
- Conventional head < Diamond head
‫‪Wire line coring‬‬
‫‪ .1‬ابزار مغزه گیری توسط کابل سیمی به درون چاه فرستاده‬
‫می شوند ودر ناحیه ی مورد نظر شروع به گرفتن نمونه میکند‬
‫‪.2‬مزیت ‪ :‬نیازی به بیرون کشیدن رشته حفاری نیست‪.‬‬
‫*مهمترین مزیت؛زمان ‪ trip‬کم‬
‫‪ -‬قطر مغزه‪ 1 1/8 :‬تا ¾ ‪ 1‬اینچ‬
‫‪ -‬طول مغزه ‪ 10 :‬تا ‪ 20‬فوت‬
‫ابزار تشکیل دهنده یک مغزه گیری معمولی‬

‫لوله بیرونی ( ‪) Outer tube‬‬ ‫‪‬‬

‫لوله داخلی( ‪) Inner tube‬‬ ‫‪‬‬

‫پایدار کننده ( ‪) Stablizer‬‬ ‫‪‬‬

‫رابط ایمنی ( ‪) Safety joint‬‬ ‫‪‬‬

‫هرزه گرد ( ‪) Swivel‬‬ ‫‪‬‬

‫راهنما و نگهدارنده مغزه ( ‪) Shoe - catcher‬‬ ‫‪‬‬

‫مته مغزه گیری ( ‪) Core bit‬‬ ‫‪‬‬

‫دستورالعمل های مهم و مقدماتی جهت انجام عملیات مغزه‬
‫گیری‬
‫خرده آهن ( ‪) Junk‬‬ ‫‪‬‬
‫تنگی چاه ) ‪( Tight hole‬‬ ‫‪‬‬
‫پایدار کننده ( ‪) Stablizer‬‬ ‫‪‬‬
‫لوله های وزنه‬ ‫‪‬‬
‫‪Core barrel‬‬ ‫‪‬‬
‫انتخاب مته ( ‪) Core head‬‬ ‫‪‬‬
‫گردش سیال حفاری ( ‪)GPM( ) Circulation mud‬‬ ‫‪‬‬
‫فشار پمپ ( ‪) Spp‬‬ ‫‪‬‬
‫سرعت میز دوار ( ‪) RPM‬‬ ‫‪‬‬
‫وزن روی مته ( ‪) WOB‬‬ ‫‪‬‬
‫گشتاور ( ‪) Torque‬‬ ‫‪‬‬
 ‫سیستم ‪Heavy Duty‬‬

‫مزیت نسبت به سیستم معمولی ‪:‬‬ ‫‪‬‬

‫دارای رزوه قویتر میباشد‬ ‫‪‬‬

‫کشش بیشتری را تحمل می کند‬ ‫‪‬‬

‫وزن و دور بیشتری را می توان اعمال نمود‬ ‫‪‬‬

‫لوله داخلی آن از نوع فایبر گالس می باشد که به دلیل لزج‬ ‫‪‬‬

‫بودن و راحت داخل شدن مغزه به درون آن ‪Recovery‬‬
‫بیشتری دارد ‪.‬‬
‫انواع تیوبهای داخلی مغزه گیر‬

‫لوله مغزه استیل‬ ‫‪‬‬

‫لوله مغزه فایبر گالس‬ ‫‪‬‬

‫لوله مغزه آلومینیومی‬ ‫‪‬‬

 ‫هدف نهایی مغزه گیری‬
‫‪ ‬هدف نهایی مغزه گیری معموالً یک آنالیز کیفی خواص فیزیکی‬
‫سنگ و سیال می باشد‪.‬‬
‫لذا بایستی دقت و موراقبت الزم و کافی اعمال شود تا اطمینان‬
‫حاصل شود که نمونه ها در بهترین شرایط به آزمایشگاه می‬
‫رسند‪.‬‬
 ‫جابجایی مغزه ها‬
‫تهیه یک لیست برای مغزها و نوشتن عمق مغزه گیری ‪ ,‬لیتولوژی نمونه ‪ ,‬شماره نمونه ‪,‬‬ ‫‪‬‬
‫نوع و خواص گل حفاری در آن‬
‫با یستی نهایت توجه جهت جلوگیری از شکستن مغزه به هنگام خروج از لوله صورت‬ ‫‪‬‬
‫گیرد ‪.‬‬
‫هر تکه بایستی به محض خروج مغزه از لوله به وسیله یک تکه پارچه خشک و تمیز شود‬ ‫‪‬‬
‫و از شستن نمونه ها اجتناب گردد‪.‬‬
‫اگر مغزه ها را انتخاب کردیم تا در مورد میزان و خواص سیال موجود در آنها تحقیق‬ ‫‪‬‬
‫کنیم ‪,‬ضروری است که از بخار شدن سیاالت موجود در انها جلوگیری شود که با روش‬
‫های زیر این کار را انجام می دهیم ‪:‬‬

‫انجماد مغزه ها توسط یخ خشک ( ‪) Dry ice‬‬ ‫‪-‬‬

‫پیچاندن مغزه ها در کیسه های پالستیکی تا آنها در معرض هوا قرار نگیرند‬ ‫‪-‬‬
‫پچاندن مغزه ها ی ‪ Conventional‬در ورقه های آلومینیومی و پارافین اندود کردن آنها‬ ‫‪-‬‬
‫قرار دادن مغزه های ‪ Side wall‬در بطری های مخصوص‬ ‫‪-‬‬
 ‫در آزمایشگاه‬
‫مغزه ها به ترتیب عمق گرفته شده و شماره ی یادداشت شده‬ ‫‪‬‬
‫بررسی می شوند‪.‬‬
‫اگر یخ زده است باید مایع شوند ‪،‬خشک و تمیز شوند تا برای‬ ‫‪‬‬
‫آنالیز آماده گردند‪.‬‬
 Coring ‫اطالعات حاصل از‬
Formation’s lithology ‫لیتو لوژی سازند‬ 

‫خصوصیات سیال‬ 

storage capacity ‫ظرفیت مخزن‬ 

production potential ‫پتانسیل تولید‬ 

 ‫منابع ومآخذ‬
‫‪‬‬ ‫جزوه های شرکت ‪dbs‬‬
‫‪‬‬ ‫‪IADC‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Adams‬‬
 ‫تهیه و تنظیم ‪:‬‬

‫‪83083829‬‬ ‫ایمان شکوهی پور‬ ‫‪(1‬‬

‫‪83083730‬‬ ‫خسرو صفری‬ ‫‪(2‬‬

‫‪83083731‬‬ ‫مهدی ضیائی‬ ‫‪(3‬‬

‫علی رضایی‬ ‫‪(4‬‬

‫مسعود رهنما‬ ‫‪(5‬‬