Download as ppt, pdf, or txt
Download as ppt, pdf, or txt
You are on page 1of 88

Prof.As.Dr.

Agim BINAJ

Lenda: Konceptet baze te kontabilitetit

Tema I-re: Njohuri per kontabilitetin si teori dhe praktike.

Leksioni 2

a- Organizimi i kontabilitetit, forma dhe mbajtja e llogarise.


b- Librat kontabel, (Ditari, partitari, libri i madh etj) plani i llogarive,
dhe prezantimi i tyre.
c- Detyrimet ligjore per dokumentet baze te kontabilitetit (Fatura,
Flete-hurje, Flete-dalje etj)

Leksione 2 ore
Seminare 1 ore
Laborator 1 ore
Në vëmëndje për studentët.

Si të dalim mirë në lëndën e kontabilitetit

Unë do tju tregoj sekrete që pedagogët e tjere rrallë ua


tregojnë studentëve. Prandaj ky seksion emërtohet “Vetëm
për studentët”. Nëse pedagogët zbulojnë se unë u kam
treguar këto sekrete, me siguri do të ketë shumë letra për
pyetje të ndryshme.
Marrja e notave të mira nuk është një çështje fati. Nuk ka
asnjë sekret për këtë. Gjithashtu, nuk është sekret se
kryerja e detyrave (në kohë), vajtja në klasë (rregullisht),
gjumi dhe ushtrimet e mjaftueshme, të ngrënit në mënyrën
e duhur dhe studimi gjatë gjithë semestrit (dhe jo vetëm në
kohën e provimit) do ti përmirësojnë notat tuaja. Por kjo
është punë e vështirë. Kështu, ajo që ju dëshironi është
mënyra për të marrë nota më të mira duke mos punuar
shumë, apo jo? Mirë, kini mëndjen-sekreti është të punoni
me zgjuarsi! Nuk është e njëjtë me të qënit i zgjuar, e cila
është një çështje fati. Këtu jepet sesi të punoni me
zgjuarsi.
Hapi 1: Përcaktoni përse lënda e kontabilitetit është e
rëndësishme për ju. Së pari, mendoni përse po e bëni këtë lëndë.
Cilat janë qëllimet tuaja? A ju intereson me të vërtetë kjo lëndë? A keni
motivim të fortë për të mësuar mbi kontabilitetin? Mbase në listën tuaj
të karrierrës kontabilisti vjen menjëherë në fund. Mbase synimi juaj
është të bëni shumë para. Ose, mbase vini në universitet për të kaluar
kohën derisa të trashëgoni pasurinë e familjes. Në çdo rast kjo lëndë
është hartuar për ju. Një nga mënyrat më të sigurta për të pasur 1
million dollarë është që të filloni me dhjetë mije dhe të mos dini asgjë
nga kontabiliteti dhe drejtimi i biznesit. Nëse ju nuk trashëgoni asnjë
pasuri, ju nuk do të bëheni i pasur pa ditur të flisni gjuhën e biznesit.
Kontabiliteti është gjuha! Mbase ju dëshironi të filloni një punë më
të mirë, por jeni i sigurtë se nuk dëshironi që të jeni kontabilist. Shumë
mirë! Kjo lëndë nuk do tju bëj kontabilist. Ajo do t’ju ndihmojë që të
kuptoni disa nga “ritualet mistike” të kontabilitetit që jokontabilistëve
shpesh u duken të ngatërruara. Çfarëdo lloj pozite drejtimi do të keni
në ndonjë organizatë, të jini të sigurtë që do të keni punë me
kontabilistët dhe me informacionin kontabël. Ju duhet ta dini se ata
mund të kenë një ndikim të madh në jetën tuaj. Shumë organizata e
përdorin informacionin kontabël për të vlerësuar punonjësit e tyre për
pagat dhe në vendimet për ngritjen e punonjësve në përgjegjësi. Ju
duhet të kuptoni sesi ta interpretoni këtë informacion. Ju mbase mund
të kuptoni se kontabiliteti nuk është ai që mendoni. Pavarësisht nga
fakti, nëse ju do ta doni apo urreni kontabilitetin, vendosni se ajo çka
do të merrni nga kjo lëndë do të jetë e dobishme për ju.
Hapi 2: Zbuloni atë që pedagogu juaj pret nga ju për këtë
lëndë.

Më pas verifikojeni këtë me pedagogun tuaj. Nëse jeni me fat,


pedagogu juaj do të jetë i ndjeshëm, i dashur, i kujdesshëm, me sens
humori, i shkathët, i pëlqen që ti mësojë të tjerët dhe dëshiron që ju të
dilni mirë në kurs. Nëse pedagogu juaj është më normal (dhe më pak i
përsosur), mbani mend, se pedagogu mbetet pedagog. Dhe si
pedagog, ai ka pushtet mbi jetën tuaj. Kështu që, zbuloni se çfarë pret
pret jush. Cilat janë qëllimet e tij për lëndën? Çfarë dëshiron që ju të
dini ose të jeni të aftë të bëni pasi të përfundoni lëndën? Mbase ai do
tjua tregojë (shenjë e mirë), por nëse se bën, pyeteni. Ju duhet të
thoni: “Profesor Cilido-qoftë-emri juaj (do të ishte më mirë që të
përdorej emri i duhur), Çfarë është e pakëndshme në këtë lëndë?” ky
është një zhargon edukimi për “cilat janë qëllimet e kësaj lënde”? Kjo
mund të tërheqë vëmendjen e saj, dhe ti japë asaj një ose dy minuta
për tu menduar. Ju mbase mund të prisni deri në takimin tjetër të
klasës për të marrë përgjigjen tuaj. Sigurohuni që ju dhe pedagogu
juaj të kuptoni qëllimet e njëri-tjetrit. Disa pedagogë kontabiliteti
presin që të gjithë studentët të bëhen kontabilistë. Nëse ju keni një
pedagog të tillë, bëjeni të qartë. i thoni pedagogut tuaj ”Nuk e kam në
plan të bëhem llogaritar” (Sigurohuni që të shtoni prapashtesën tar,
ose mund të merrni një marrëveshje të shpejtë)zbuloni se çfarë ka në
këtë lëndë për ju.
Hapi 3: Zbuloni se si do të vlerësoheni. Tani, zbuloni se si do të
vlerësoheni. Si teston pedagogu juaj? A është ai tip i vështirë i llojit: Cila është
fjala e treta në rreshtin e peste në fajen 211?” Ose, a shikon ai të
përgjithshmen, me anë të pyetjeve: “Shpjegoni sesi kontabiliteti ishte
instrument në negocimin e traktatit të treta të Versajës në 1623”. A përpiqet ai
për hamendësime, ose a janë përgjigjet e shkurtra pikat e tij të dobëta? Cilado
qoftë metoda, ju duhet të dini se çfarë pritet nga ju dhe sesi këto pritje kalohen
në nota. Nganjëherë do të gjeni ndonjë pedagog ku prtjet të mos jenë të njëjta
me mënyrën sesi ai teston dhe vlerëson. Prandaj ju duhet të kuptoni si pritjet e
pedagogut dhe vlerësimet. Nëse ato nuk duket se janë të qëndrueshme,
atëherë duhet të përcaktoni se çfarë pret pedagogu në të vërtetë.

Hapi 4: Mësoni atë që është e rëndësishme. Zbuloni se çfarë ju duhet që


të përmbushni qëllimet tuaja dhe pritjet e pedagogëve. Një mësim i madh që ju
duhet të mësoni, nëse nuk e keni bërë, është “çfarë merrni nga kontabiliteti
(dhe pothuajse çdo gjë tjetër) varet nga ajo që ju sillín në të”.Qëndrimi juaj
është i rëndësishëm. Nëse vendosni se diçka ia vlen të mësohet, ju do të gjeni
mënyrën për ta mësuar atë. Jo se ju duhet ta mësoni atë, por se ju dëshironi
ta bëni. “Dëshiroj” është pjesa më e madhe e të punuarit në mënyrë të
zgjuar. Dëshira për të mësuar do të bëjë një rrugë të gjatë duke ju ndihmuar
të merrni rezultate të mira. Fatkeqësisht, ajo nuk do të jetë e mjaftueshme
derisa ajo që ju dëshironi të mësoni të jetë gjithashtu ajo që pedagogu juaj
dëshiron që ju të mësoni. Prandaj, duhet të siguroheni që ju dhe pedagogu juaj
të jeni në të njëjtën gjatësi vale. Nëse nuk jeni atëherë flisni me njërit tjetrin.
Zbuloni përse pedagogu juaj ka një pikëpamje tjetër. Ju mund të ndryshoni
mendimin tuaj mbi atë që është e rëndësishme. Përcaktoni sesi të përqëndroni
përpjekjet tuaja. Jo gjithçka në këtë libër ose leksion ka të njëjtën rëndësi.
Përqëndrohuni në atë që është më e rëndësishme për ju dhe pedagogun tuaj.
Hapi 5: Komunikoni me pedagogun tuaj. Përpiquni të kujtoni se pedagogu juaj
është një person. Edhe autorët e këtij libri janë njerëz. Ne kemi gra, fëmijë dhe miq.
Shumica e pedagogëve dëshirojnë me të vërtetë që ju të ecni përpara, por ne kemi
nevojë për ndihmën tuaj. Pedagogët nuk dinë gjithçka. Në veçanti, ne nuk mund të
lexojmë mendjen tuaj. Ju duhet të lejoni pedagogun tuaj të dijë nëse keni ndonjë
problem për të kuptuar materialin që ju prisni për të mësuar, duke zbuluar atë që
pedagogu pret prej jush, ose të zbuloni sesi të pregatiteni për testet dhe detyrat e
tjera. Flisni me pedagogun tuaj mbi problemet që keni me këtë lëndë. Mbani parasysh
se pedagogu është qënie njerëzore.
Ky është fakulteti juaj.Mos lini askënd që të pengojë që paratë e paguara nga
shteti(tatim paguesit) të hidhen në plehra. Të punuarit me zgjuarsi nënkupton të
përcaktoni se çfarë është e rëndësishme dhe të përqëndroni vëmendjen dhe përpjekjet
tuaja në këto gjëra. Më pas, mos hiqni vëmendjen nga synimet tuaja. Nëse keni
ndonjë problem,përballuni me të. Nëse nuk kuptoni diçka në klasë ose në libër, bëni
pyetje. Nëse keni frikë të bëni pyetje në klasë, mbani mend,më mirë të
dukesh i paditur në klasë,sesa të dalesh me rezultat te dobet në provim. Nëse
mendoni se nuk po kapni pikat kyçe, flisni me pedagogun tuaj. Nëse dëshironi të
mësoni, ju mund ta bëni atë.
Kjo është e gjitha. Përpiquni. Ne mendojmë se kështu lënda e kontabilitetit do të
duket më e këndshme dhe eksperienca më fitimprurëse. Sigurisht, ju mund të
përpiqeni të kryeni detyrat, të shkoni në klasë, të bëni gjumë dhe ushtrime të
mjaftueshme, të hani mjaftueshëm dhe të studioni gjatë gjithë semestrit. Ato në
përgjithësi ndihmojnë, megjithëse janë të vështira.
Urimet më të mira, jo vetëm në këtë lëndë, por edhe në lëndët e tjera, gjatë
gjithë jetës, për të pregatitur atë kapital njerëzor të konkurueshëm në treg
me vendet e zhvilluara. Sot, në botë ngulet këmbë shumë në filozofinë e një
formimi profesional e civil sa më polivalent duke nxitur dhe krijuar
mentalitetin që të mësohemi të mësojmë gjatë gjithë jetës.
ORGANIZIMI I KËTIJ leksioni

NJOHURI PËR KONTABILITETIN


SI TEORI DHE PRAKTIKË

Organizimi i Detyrimet ligjore për


kontabilitetit dhe dokumentet bazë të
sistemet më të kont.
përdorshme të tij

Forma dhe Dokumentet e


mbajtja e llogarive magazinës dhe
Librat e rregullat e
kontabël të ndërtimit të tyre.
detyrueshëm Dokumentat e
Nocioni i arkës/bankë dhe
sistemit kontabël rregullat e
Plani i llogarive ndërtimit të tyre.
a/1 Organizimi i kontabilitetit.

a/1.1 Forma dhe mbajtja e llogarive.


Kontabiliteti duhet të organizohet në mënyrë që të lejojë:
mbledhjen e plotë, regjistrimin kronologjik dhe ruajtjen e të dhënave bazë;
disponibilitetin e informacioneve elementare dhe ndërtimin, në kohën e duhur, të bilancit dhe
pasqyrave financiare të të ardhura dhe shpenzimeve,të lëvizies së kapitalit,të lëvizjes së mjeteve
monetare etj;
kontrollin e saktësisë së të dhënave dhe të proçedurave të trajtimit.
Këto pëcaktime mbështeten në dispozitat e ligjit “Për kontabilitetin”, që detajon detyrimet kontabël t
ë njësive ekonomike.
Në fakt, çdo njësi ekonomike duhet:
të proçedojë me rregjistrimin kontabël të lëvizjeve të çdo elementi pasurie. Këto regjistrime
përcaktohen kronologjikisht;
konstatimi me inventar, të paktën një herë çdo dymbëdhjetë muaj, i ekzistencës dhe vlerës së
elementeve të pasurisë së njësisë ekonomike;
ndërtimi i llogarive vjetore në mbyllje të ushtrimit, nisur nga regjistrimet kontabël dhe inventari.
Këto llogari vjetore përfshijnë bilancin, llogarinë e rezultatit dhe një aneks, duke formuar një
tërësi të pandashme.
½ Librat kontabël të detyrueshëm.
Lidhur me studimin e proçedurës kontabël, janë hedhur shumë ide në fushën e mbajtjes së librave
kontabël.
Sipas ligjit “Për kontabilitetin”, çdo njësi ekonomike detyrimisht duhet të mbajë një ditar partitar,
një libër të madh dhe, së fundi, një libër inventari.
a/1 Ditari.
Ditari është një libër që rregjistron të gjitha veprimet që përcaktojnë pasurinë e njësive
ekonomike. I quajtur ende “ditar i përgjithshëm”, ai mund të ndahet në “ditarë ndihmës”, në
mënyrë që të bëhet një zgjedhje e parë e veprimeve kontabël. Ditari quhet edhe libri i
regjistrimeve kronologjike, pasi veprimet në të regjistrohen sipas datave të kryerjes së tyre, e
plotësuar kjo edhe me shpjegimet përkatëse.
Në këtë libër regjistrohet i gjithë dokumentacioni bazë: (faturë blerje-shitje, dokumentet e
arkës: mandat arkëtimi, mandat pagesa: dokumentet e bankës, urdhër-xhirimi, çeku, arkëtim
banke, etj.).

Ky libër ka këto të dhëna:

Data, ku shënohet muaji, viti, data kur është kryer veprimi ekonomik, dmth. data e
dokumentit kontabël që vërteton kryerjen e veprimit, si dhe numri i tij.

Përshkrimi, ku shënohet përshkrimi i natyrës së veprimit dhe numri e data e


dokumentit që shoqëron dokumentin bazë që shënohet në ditar (p.sh. fatura e shitjes që mund
të shoqërojë dokumentin e arkëtimit etj.)

Shuma, ku shënohet shuma (në lekë) e veprimit të kryer (pra, debiti apo krediti i llogarisë sipas llojeve të
ditarëve, arkës, bankës, shitjeve, blerjeve, etj.)
Në kolonat pas shumës analizohen llogaritë që debitohen apo kreditohen sipas rastit.
Forma e ditarit
a/2. Për veprimet e hyrjeve të arkës:
Ditari 1 janar 200X Në lekë
Dokumenti Shuma Llogaritë që kreditohen
Nr. Tipi I Nr Data Përshkrimi debi llog.5311 581.0 411.000 411.001 Etj
d M.B/A Njësia x Njësia y
o lek
k.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
1 MA 1 2.01.0x Tërheqje me çek.Nr.__ 5.000 5.000 - - -
2 MA 2 3.01.0x Lik.fat.nr.1, dt.2.1.0X 10.000 - 10.000 - -

15.000 5.000 10.000


1- Llogarite që debitohen:
5311 “Arka” = 15.000 lekë
2- Llogaritë që kreditohen:
581.0 Xhirime të brendshme = 5.000 lekë
411.000 Njësia x = 10.000 lekë
--------------------------------
Shuma 15.000 lekë
Shënim: Artikujt kontabël në fund të çdo muaji regjistrohen në llogaritë përkatëse të Librit të Madh
dhe në partitarët përkatës. Kontabiliteti i informatizuar, këto artikuj kontabël i krijon në mënyrë
informatike që në momentin e kontabilizimit të dokumentit-bazë (MA apo MP)
Pra, siç shihet, kontabilizohen vetëm MA, të dorëzuara nga arkëtari, duke debituar
llogarinë 5311 “Arka” dhe kredituar llogaritë përkatëse sipas natyrës së veprimit
kontabël (411.000, 411.001, 581, etj)
Kur subjektet private punojnë me disa monedha (USD, Euro, etj) ditari mbahet sipas
modelit të mësipërm në lekë, por i veçantë për secilën monedhë, duke bërë
evidentimin në kolona të veçanta për monedhën e huaj dhe më vete për konvertimin
në lekë.
Në këto raste forma e ditarit paraqitet :

Në monedhë të huaj
Ditari 2 Janar 200X
Nr. Tipi i Dokumenti Përshkrimi Shuma Llogaritë që
debi kreditohen
5314 USD
dokum. Nr. Data USD lekë 581.0 411.000
1 2 3 4 5 6 7 8 9
1 MA 1 2.01.0 Tërheqje me çek 5.000 675.000 675.000 -
2 MA 2 x Lik.fat.nr.2, dt.2.1.0x 2.000 270.000 - 270.000
3. Etj.
0
1.
0
x
Totali 7.000 945.000 675.000 270.000
Shënim: Për çdo monedhë mbahet ditar i veçantë sipas këtij modeli
Artikulli kontabël
1- Llogaritë që debitohen:
-5314.0 “Arka USD” = 7.000 USD = 945.000 lekë
2- Llogaritë që kreditohen:
- 581.1 “Xhirime të brendshme B/A” = 675.000 lekë
- 411.000 “Njësia x.” = 270.000 lekë
---------------------------
Shuma 945.000 lekë
Pra, siç shihet, kontabilizohen mandat-arkëtimet në monedha të huaja (USD, Euro, etj), duke
debituar llogarinë 53140 “Arka USD” dhe kredituar llogaritë 581, 411, etj., sipas natyrës së veprimit.

4.1.2.1.b Për veprimet e daljes së arkës

Në lekë Ditari 3 Janar 200X në lekë


Dokumenti Shuma Llogaritë që debitohen

Nr. Tipi Nr Data Përshkrimi Kredi 401.000 615 Etj.


Dok. Llog. 5311 Njësia x Rip. etj.

1 2 3 4 5 6 7 8 9
1 MP 1 2.01… Lik.f.f.1, dt.2.01… 5.000 5.000 - -
2 MP 2 3.01… Fat.rip.1, dt.2.01… 10.000 - 10.000 -
Etj.
Totali 15.000 5.000 10.000
Artikull kontabël
1- Llogaritë që debitohen:
- Llogaria 401.000 Njësia x = 5.000 lekë
- Llogaria 615 riparime = 10.000 lekë
--------------------------
Shuma 15.000 lekë
2- Llogaritë që kreditohen:
- 5311 “Arka lekë” = 15.000 lekë
Pra, siç shihet, kontabilizohen mandat-pagesat që kanë të bëjnë me veprimet në lekë, duke
debituar, sipas natyrës së veprimit, llogaritë 401.000 Njësia “x” (Furnitorë), llogarinë 615
“Riparime, etj.” dhe kredituar llogarinë 5311 “Arka lekë”.
Në monedha të huaja
Ditari 4 Janar 200X
Nr. Tipi Dokumenti Përshkrimi Shuma Llogaritë që
i Kredi debitohen
dok 5314 Arka USD
Nr. Data USD lekë 401.000 604, etj.

1 2 3 4 5 6 7 8 9

1 MP 1 2.01.0x Lik.f.f.Nr.1 dt2.01.0x 1.000 135.000 135.000 -


2 MP 2 2.01.0x Fat.e.ele.Dhjetor 98 1.000 135.000 - 135.000
Etj.
Totali 2.000 270.000 135.000 135.000
Shënim: Për çdo monedhë të huaj mbahet ditar i veçantë
Artikull kontabël:
1- Llogaritë që debitohen:
- Llogaria 401.000 “Njësia x = 135.000 lekë
- Llogaria 604 “Energji elektrike” = 135.000 lekë
---------------------------
Shuma 270.000 lekë
---------------------------
2- Llogaritë që kreditohen
- Llogaria 5314.0 “Arka usd” = 2.000 $ = 270.000 lekë
Pra, siç shihet, kontabilizohen mandat-pagesat që kanë të bëjnë me veprimet me monedha të huaja,
duke debituar sipas natyrës së veprimit llogaritë 401.001”Njësia y”, llogaria 604 “Energji elektrike”, etj.,
dhe kredituar llogarinë 5314.0 “Arka USD”.
4.1.2.1.c. Për veprimet e hyrjes së bankës:
a) Në lekë
Ditari 5 Janar 200X
Dokumenti Shuma Llogaritë që kreditohen
Nr. Tipi Nr. Data Përshkrimi Debi 411.000 581 Etj.
D llog. 5121 Njësi
o ax
k
1 2 3 4 5 6 7 8 9
1 U.H 050300 5.01... Lik.f.nr.1,dt.31.12… 10.000 10.000 - -
2 AB 051301 5.01... Derdhje në bankë 5.000 - 5.000 -
Totali 15.000 10.000 5.000
Artikull kontabël:
1- Llogaritë që debitohen:
- llogaria 5121 “Banka në lekë” = 15.000 lekë
2- Llogaritë që kreditohen:
- Llogaria 411.000 Njësia x = 10.000 lekë
- Llogaria 581.0 “Xhirime të brendshme B/A” = 5.000 lekë
------------------
Shuma 15.000 lekë
Pra, siç shihet, kontabilizohen dokumentet e veprimeve të hyrjes ne bankës nga klienti,MA banke etj., që
kanë të bëjnë me veprimet me lekë, duke debituar sipas natyrës së veprimit kontabël, llogarinë 5121
“Banka në lekë” në kredi të llogarive përkatëse 411.000 “Njësia x”, llogarinë 581.0 “Xhirime të
brendshme”, etj.
Shënim: N.q.s. kemi disa llogari bankare në lekë, do të hapim aq ditarë të veçantë sa llogari kemi.
Kjo metodë është e thjeshtë dhe nuk lejon gabime. Kontabiliteti i informatizuar edhe për veprimet e bankës
është i organizuar në këtë mënyrë, me ditar të veçantë, për çdo llogari bankare të hapur në banka të ndryshme, sipas nevojës
së veprimtarisë së njësisë ekonomike .
Në monedha të huaja
Ditari 6 Janar 200X
Nr. Tipi i Dokumenti Përshkrimi Shuma Llogaritë që
dok Debi kreditohen
5124 Banka USD
Nr. Data USD lekë 411.000 581.000
1 2 3 4 5 6 7 8 9
1 U.XH. 050301 6.01.0x Lik.f.nr.2 dt2.01.0x 1.000 135.000 135.000 -
2 A.B. 051302 6.01.0x Derdhje në bankë 1.000 135.000 - 135.000
Totali 2.000 270.000 135.000 135.000
Artikull kontabël:
1- Llogaritë që debitohen:
- Llogaria 5124.0 “Banka USD” = 270.000 lekë
2.000 $
2- Llogaritë që kreditohen:
- Llogaria 411.000 “Njësia x 135.000 lekë
- Llogaria 581.0 “Xhirime B/A” 135.000 lekë

Pra, siç shihet kontabilizohen dokumentet e veprimeve të hyrjes së bankës nga klienti,
AB etj., që kanë të bëjnë me veprimet kontabël, duke debituar llogarinë 5124.0 “Banka në
USD” në kredi të llogarive përkatëse 411.000 “Njësia x”, llogaria 581.0 “Xhirime të brendshme”, etj.

a/3 Për veprimet e daljes nga banka.

Në lekë
Ditari 7 Janar 200X
Dokumenti Shuma Llogaritë që debitohen
Nr. Tipi Nr. Data Përshkrimi Kredi 401.00 604 581
Dok llog. 5121 Njësia x E.elekt. Xhirim
1 2 3 4 5 6 7 8 9
1 U.XH 015060 5.01.0x Lik.f.nr.1,dt.05.01.0x 100.000 100.000 - -
2 Çek 056070 5.01.0x Tërheqje me çek 200.000 - - 200.000
3 U.XH 015061 6.01.0x Lik.fat.10, dt.5.01.0 50.000 - 50.000 -
Totali 350.000 100.000 50.000 200.000
Artikulli kontabël:
1- Llogaritë që debitohen:
- Llogaria 401.000 “Njësia x” = 100.000 lekë
- Llogaria 604.0 “E.Elektrike” = 50.000 lekë
- Llogaria 581.0 “Xhirime të brend.” = 200.000 lekë
----------------
Shuma 350.000 lekë
2- Llogaritë që kreditohen:
- Llogaria 5121 “Banka lekë” = 350.000 lekë
Pra, siç shihet, kontabilizohen dokumentet e veprimeve të daljeve të bankës, si MP e faturës
sëfurnitorit,për pagesën e faturës së energjisë elektrike, çeku, etj., sipas natyrës së veprimit
kontabël, duke debituar llogaritë: 401.000 Njësia “X”, 604.0 “Energjia elektrike”, 581 “Xhirime të
brendshme”, etj., dhe duke kredituar llogarinë 5121 “Banka në lekë”.
Në monedha të huaja
Ditari 8 Janar 200X
Nr. Tipi i Dokumenti Përshkrimi Shuma Llogaritë që debitohen
Doku Kredi
5124 Banka
USD
Nr. Data USD lekë 401.000 604.0 581.000
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
1 U.XH 015061 6.01.0 Lik.f.2 dt 5.01.0x 1.000 135.000 135.000 - -
2 Çek 025071 7.01.0x Tërheqje me çek 1.000 135.000 - - 135.000
3 U.XH 015062 7.01.0x Lik.fat.10 1.10x 1.000 135.000 - 135.000 -
Totali 3.000 405.000 135.000 135.000 135.000
Shënim: Për çdo monedhë të huaj, sipas bankave ku janë hapur llogari mbahet ditar i
veçantë

Artikull kontabël:

1- Llogaritë që debitohen:
- Llogaria 401.000 “Njësia x” = 135.000 lekë
- Llogaria 604.0 “E.Elektrike” = 135.000 lekë
- Llogaria 581 “Xhirime të brendshme.” = 135.000 lekë
------------------------------
Shuma 405.000 lekë

2- Llogaritë që kreditohen:
- llogaria 5124.0 “Banka USD” = 3.000 USD
405.000 lekë

Pra, siç shihet, kontabilizohen dokumentet e veprimeve të daljeve të bankës, si MP për pagesën
e faturës së furnitorit, për pagesën e energjisë elektrike, etj., që kanë të
bëjnë me veprimet në monedha të huaja, sipas natyrës së veprimit kontabël, duke debituar
llogaritë: 401.000 “Njësia x”, 604.0 “E.Elektrike”, 581 “Xhirime të brendshme”, etj.dhe
duke kredituar llogarinë 5124.0 “Banka USD”.
a/4 Për veprimet e magazinës (Shitje-blerje)
a) Për Shitje
Ditari 9 Janar 200X

Dokumenti Shuma Llogaritë që debitohen

Nr. Tipi i Nr Data Përshkrimi Kredi Kredi Kredi 6035 41100 41101 E
Dok. . 705 445 35 Nd.gj. Njësia Njësia t
Shitje TVS Mallra m x y j.
H all
ra.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 1
2
1 Fat. 1 2.01.0x Shitjenjësia_ 10.000 2.000 8.000 8.000 12.000 - -
2 Fat. 2 2.01.0x Shitjenjësia_ 20.000 4.000 17.000 17.000 - 24.000 -
30.000 6.000 25.000 25.000 12.000 24.000

Shënim: Veprimet në llogarinë inventariale 351 “Mallra” dhe 6035 “Ndryshimi i gjendjes
së mallrave” bëhen me çmim kosto.
Artikulli kontabël:
1- Llogaritë që debitohen:
- Llogaria 6035 “Ndryshimi i gjendjes së mallrave” 25.000 lekë
- Llogaria 41100 “Njësia x” 12.000 lekë
- Llogaria 41101 “Njësia y” 24.000 lekë
-----------------
Shuma 61.000 lekë
2- Llogaritë që kreditohen:
- Llogaria 705 “Shitje mallra” 30.000 lekë
- Llogaria 445 “TVSH e llogaritur” 6.000 lekë
- Llogaria 351 “Mallra” 25.000 lekë
----------------
Shuma 61.000 lekë
Siç shihet, kontabilizohen dokumentet e veprimeve të shitjes (faturat), pra dalja e mallrave nga
magazina, duke debituar llogaritë 6035, 41100, 41101, etj., sipas rastit, dhe duke kredituar llogaritë
705, 445, 351, etj.
Për Blerjet: Ditari 10 Janar 200X
Dokumenti Shuma Llogaritë që kreditohen
Nr. Tipi Nr. Data Përshkrimi Debi Debi Debi 6035 40100 4010 E
i 605 445 35 Nd.gj. Njësia 1 t
Dok. mallra. x Njësi j.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
1 Fat. 10 5.01.99 Blerje njësia____ 10.000 2.000 10.000 10.000 12.000 - -
2 Fat. 13 6.01.99 Blerje njësia____ 20.000 4.000 20.000 20.000 24.000 - -
30.000 6.000 30.000 30.000 36.000
Artikulli kontabël:

1- Llogaritë që debitohen:
- Llogaria 605 “Blerje Mallra” 30.000 lekë
- Llogaria 445 “TVSH e zbritshme” 6.000 lekë
- Llogaria 351 “Mallra” 30.000 lekë
-------------------------
Shuma 66.000 lekë
2- Llogaritë që kreditohen:
- Llogaria 6035 “Ndryshimi gjendjes së mallrave” 30.000 lekë
- Llogaria 40100 Njësia x 36.000 lekë
--------------------------
Shuma 66.000 lekë

Pra, kontabilizohen dokumentet e veprimeve të blerjes (faturat), hyrja e


mallrave në magazinat e shoqërisë tregtare, duke debituar llogaritë 605, 445,
351, etj., sipas rastit dhe duke kredituar llogaritë 6035, 40100, 40101, etj.
Pasi janë kontabilizuar veprimet në ditarët përkatës sipas natyrës së veprimit
kontabël, me artikuj kontabël përmbledhës, bëhet regjistrimi i tyre në partitarët
përkatës (analizat e llogarive furnitorë, klientë, detyrime, etj) dhe në llogaritë e
Librit të Madh.
a/5. Partitari dhe teknikat e regjistrimit

Mbartja e të dhënave nga ditari i përgjithshëm në partitarë bëhet sipas kësaj


radhe:
1- Në fillim gjendet llogaria (furnitorë apo klientë) me numrin përkatës, në
artikullin kontabël të muajit (P.sh. në rastin tonë muaji janar 200X).
2- Shënohet numri rendor.
3- Shënohet muaji në të cilin referohet artikulli kontabël, në kolonën e
periudhës.
4- Te kolona “referim” shënohet numri i faqes së ditarit të përgjithshëm ku
ndodhet artikulli kontabël.
5- Te shuma “debi” apo “kredi” shënohet shuma përkatëse në lekë e
debitimit apo kreditimit sipas veprimit kontabël të kryer.
6- Në kredi të artikullit kontabël në ditarin e përgjithshëm shënohet numri i
faqes së partitarit (p.sh. të furnitorit), ku është mbartur shuma nga ditari,
duke bërë kështu lidhjen e veprimit midis ditarit dhe partitarit.
E njëjta procedurë ndiqet dhe për mbajtjen e artikujve kontabël nga ditari
në Librin e Madh.

Shembull praktik për të ilustruar mbartjen e të dhënave të artikullit kontabël në


partitarë dhe në Librin e Madh.
Partitari i llogarisë 401 “Furnitorë”
Kartela e llogarisë 40100 “Njësia x”
Nr. Muaji Përshkrimi Ref. Shuma Teprica

Debi Kredi Debi Kredi

1 Janar 0x Pagesa me arkë 3/1 5.000 - 5.000 -


2 Janar 0x Pagesa me arkë 4/1 135.000 - 140.000 -
3 Janar 0x Pagesa me bankë 7/1 100.000 - 240.000 -
4 Janar 0x Pagesa me bankë 8/1 135.000 - 375.000 -
5 Janar 0x Fatura blerjeje 10/1,2 36.000 339.000 -

Janar 200X 375.000 36.000 339.000

Shënim: Me këtë teknikë mbarten të dhënat e ditarit të përgjithshëm dhe në partitarin e


klientëve apo të detyrimeve të tjera debitore, si dhe në partitarin e detyrimeve kreditore.
Kartela llogarie brenda librit të partitarit hapen aq sa furnitorë, klientë, debitorë apo
kreditorë të ndryshëm ka.
Libri i Madh.
Përsa i përket Librit të Madh, ai është një dokument që centralizon të gjitha veprimet
e së njejtës natyrë, me qëllim që të ndërtojë një listë të përgjithshme llogarish.
Kujtohemi që për secilin prej tyre, Libri i Madh jep tre informacione thelbësore për
kontrollin dhe ndërtimin e dokumenteve përmbledhës të kontabilitetit:a)situatën
fillestare të llogarisë,b)lëvizjet e bëra gjatë periudhës dhe ,c)situatën e saj
përfundimtare e quajtur, gjëndje ose teprica e llogarisë.
Libri i Madh
Kartela e llogarisë 5311 “Arka lekë”
Nr. Muaji Përshkrimi Ref Lëvizjet Teprica
Debi Kredi Debi Kredi
1 01.01. 0x Mbartur nga viti X - - - 10.000 -
2 Janar 0x Arkëtuar në arkë 1/1 15.000 - 25.000
3 Janar 0x Pagesa me arkë 3/1 15.000 10.000
Gjendja më31.01.200X 15.000 15.000 10.000

Shënim: Me këtë teknikë mbarten të dhënat e ditarit të përgjithshëm në artikuj


kontabël në Librin e Madh, në kartelat përkatëse të secilës llogari si 5314.arka
USD, në llogaritë e bankës, të shpeznimeve, të ardhurave, llogarive
inventariale, etj.
Libri i inventarit.
Së fundi, libri i inventarit ndryshon në funksion të formës juridike të njësisë ekonomike.
Në fakt, për shoqëritë aksionere dhe shoqëritë me përgjegjësi të kufizuar, të detyruara të
depozitojnë llogaritë e tyre vjetore pranë gjykatës tregtare, libri i inventarit duhet të përmbledhë
të dhënat e inventarit, duke detajuar veçanërisht zërat e ndryshëm të bilancit (psh.makinerit dhe
paisjet,mallrat gjëndje,paratë në arkë e në bankë, klientë,furnitorë etj.) dhe vlerësimet e tyre.
Nga ana tjetër, për tregtarët e tjerë që nuk janë të detyruar të depozitojnë llogaritë e tyre
pranë gjykatës tregtare, libri i inventarit, në shumë prej informacioneve të njejta me shoqëritë e
sipërpërmendura duhet të përshkruajë llogaritë vjetore, d.m.th. bilancin, llogarinë e rezultatit dhe
aneksin.
Në përfundim, vemë në dukje që dokumentet dhe librat e kontabilitetit duhet të ruhen për
dhjetë vjet. Ky formalizim, si në mbajtjen e librave kontabël, ashtu edhe në kohëzgjatjen e ruajtjes
së tyre, përbën një nga boshtet e forcës së mundshme të informacionit kontabël.

a/6 Nocioni i sistemit kontabël.


Në këto aspekte tepër materiale, njësia ekonomike duhet të adaptojë një numër proçedurash të
trajtimit të informacionit.
Sistemi kontabël i përgjigjet këtij objektivi meqenëse ai përcakton metodat dhe mjetet e vëna në
zbatim nga njësia për të organizuar kontabilitetin e saj. Megjithëse kategoria e sistemeve kontabël
rrjedh gjerësisht nga kuadri i këtij kursi, ne po trajtojmë llojet kryesore te organizimit.
Sistemi klasik
Në këtë sistem tradicional, veprimet regjistrohen në dy kohë.
Në fillim, pjesa justifikuese regjistrohet në ditar, dhe në të dytën, artikulli i ditarit hidhet në llogaritë e
Librit të Madh.Siç e shohim, kjo proçedurë kërkon një regjistrim të dyfishtë, gjë që, sigurisht, është
një burim gabimesh dhe humbje kohe.
Sistemet e informatizuar

Shumica e njësive ekonomike tashmë janë të pajisura me sisteme të informatizuara, që bashkojnë


shpejtësinë, besueshmërinë dhe shumë mundësi të trajtimit dhe përdorimit të informacionit.
Në fakt, kontabiliteti i informatizuar lejon njëkohësisht:
të mblidhen në mënyrë kronologjike informacionet, me qëllim që të krijohet ditari ose ditarët
ndihmës;të ushqehet Libri i Madh i përgjithshëm i llogarive;
të ndërtohen dokumentet analitike, me qëllim që të mundësojë kontrollin e drejtimit dhe
shërbimit të
njësisë ekonomike;së fundi, të publikohet në mënyrë të shpejtë një pasqyrë, të nxirret bilanci dhe
dhe pasqyrat financiare.
Është e qartë që zhvillimi i mjeteve informatike ka zhvendosur përafrimin e kontabilitetit. Dikur
memorje e thjeshtë e ndërtimeve të mërzitshme, kontabiliteti, i pajisur tashmë me mjete të
performancës, do të ngjitet gjithnjë e më lart duke ushqyer teknika të shumta financiare dhe tregtare.
Cilido qoftë sistemi kontabël i adaptuar, është e detyrueshme të ndërtohet një dokument që
përshkruan proçedurat dhe metodat kontabël, me qëllim që të mund të kuptohet organizimi i sistemit
Informatik i përdorur.Në këtë dokument vënd të rëndsishëm duhet të zënë:lista e llogarive,
dokumentet kontabël të shkruajtura, përshkrimi i materialeve dhe proçedurave të zbatuara në
informatizimin e kontabilitetit etj.

b/1 Plani i llogarive.


Me qëllim që të regjistrohen lëvizjet e ndryshme që përcaktojnë ekzistencën e njësive ekonomike,
kontabiliteti përdor një plan llogarish që karakterizohet nga një nomenklaturë e përgjithshme dhe një
kodifikim i veçantë.
Nomenklatura e përgjithshme.

Plani kontabël i llogarive ndahet në tre kategori të mëdha:


1)llogaritë e bilancit ose të situatës, që lejojnë të ndërtohet bilanci;
2)llogaritë e drejtimit, që lejojnë të ndërtohet llogaria e rezultatit;
3)së fundi, llogaritë speciale, të rezervuara, qoftë për përdorim të brendshëm, qoftë për
kontabilitetin analitik.
Kjo nomenklaturë, e përcaktuar shprehimisht , prezantohet në formën e
mëposhtme:

LLOGARITË E BILANCIT
Klasa 1 Klasa 2 Klasa 3 Klasa 4 Klasa 5
Llogaritë e kapitaleve Llogari të aktiveve të Llogari të Llogari të të tretëve Mjete monetare të
(kap. vet,hua dhe AAGJ inventareve dhe ngjashëme
detyrime të ngjashme) prodhimit në
proçes
10. Kapitali dhe rezervat 20.Aktive AGJM 30. 40.Llogari të 50.Letëra me vlerë afat-
detyrimeve shkurtëra
11.Fonde të tjera. 21. Aktive AGJM 31.Materialet 41. Llogari për t`u 51. Banka,institucione
arkëtuar financiare të ngjashme
12. Rezultati i ushtrimit 22. Aktive 32. Furnizime të 42. Personel dhe 52.
AGJF(financiare) tjera llogari të lidhura
13.Interesi i pakcës 23. Aktive AGJ në proçes 33. Prodhimi në 43. Sigurime 53.Para në dorë dhe vlera
proçes shoqërore dhe të tjera
organizma të tjerë
socialë
14. Provizione 24. Aktive AGJ 34. Produkte 44. Shteti dhe 54.Borxhe dhe letra
ligjore biollogjike të gatshëme kolektivitete të me vlerë
tjerë publike
15. Provizione për 25.Aktive AGJ për 35. Mallra 45. Të drejta dhe 55.Derivativët dhe
risqe e shpenzime shitje detyrime aktivet për tregëti
16. Hua dhe 26. Investime 36.Aktive 46. Debitorë dhe 56.
detyrime të financiare afat- biollogjike kreditorë të
ngjashme gjata. afat- ndryshëm
shkurtra
17.Detyrime të 27. Të tjera AA 37. Gjëndje 47. Llogari të 57.
lidhur me financiare të përkoshme ose
pjesëmarrjet pambritura në pritjes
ose tek të
tretët.
18. Llogari të 28. Amortizime të 38. 48. Llogari të 58. Xhirime të
brëndshme AAGJ përkohshme brendshme
19. 29. Rënie në vlerë 39. 49.Llogari të 59.Zhvlerësimi i
AAGJ Zhvlerësimi zhvlerësimeve aktiveve financiare
i inventarëve për të drejtat
LLOGARITË E DREJTIMIT LLOGARI TË
POSACME
Klasa 6 Klasa 7 Klasa 8
Llogaritë e shpenzimeve Llogaritë e të ardhurave
60. Blerje të ndryshme 70. Të nga shitjet Kjo klasë
61.Shërbime nga të tretë 71.Ndryshimi i gjëndjeve të rigrupon gjithë
prodhimit llogaritë që nuk
kanë vend në
klasat 1 deri 7
62. Të tjera shërbime 72. Prodhime A.A.GJ
63. Tatime, taksa dhe të tjera 73. Të ardhura nga
derdhje të ngjashme subvencionet
64. Shpenzime të personelit 74.
65. Shpenzime të tjera 75. Të ardhura të tjera
66. Shpenzime financiare 76. Të ardhura financiare
67. Shpenzime të veçanta 77.
68. Amortizime dhe 78. Rimarrje për
zhvlerësime zhvlerësimet
69.Tatim mbi fitimin 79. Transferim i
shpenzimeve
Megjithëse ky kuadër kontabël tregon një listë llogarish me dy shifra, është e rëndësishme të
vërejmë klasën së cilës ato i përkasin, d.m.th. rubrikën e përgjithshme nga e cila varen. Kjo
rubrikë e përgjithshme (që figuron në pjesën e sipërme të kuadrit kontabël ) përcaktohet nga
shifra e parë e llogarisë. Njëlloj do të flasim për llogaritë e klasës 1, 2 etj, për të shpjeguar
përkatësinë e tyre.

4.2.1 Llogaritë e bilancit ose të situatës.

Prezantimi i llogarive të bilancit.


Pesë klasa të mëdha llogarish, të radhitura nga 1 deri në 5, regjstrojnë burimet, përdorimet dhe
lejojnë të ndërtohet bilanci. Këto rubrika të mëdha kontabël, të cilësuara si llogari të bilancit, të
situatës ose të pasurisë, janë:

Llogaritë e klasës 1
Llogaritë e kapitaleve dhe detyrimeve të ngjashme. Këto llogari tregojnë ne bilancin e njesise
ekonomike, burimet e financimit afatgjata, fitimin e njësisë ekonomike.P.sh, kapitali aksioner
ose individual, rezervat, fitimi, provizionet dhe të gjitha financimet e jashtme që kanë qenë
objekt i një huaje afatgjatë ose afatmesme.

Llogaritë e klasës 2
Llogaritë e AAGJ. Këto llogari regjistrojnë, në aktivin e bilancit, përdorimet e qëndrueshme të
njësisë. Ky nocion i përdorimeve të qëndrueshme mbulon atë të investimit, d.m.th blerjen e
mjeteve të punës. Këto aktive tëAAGJ janë qoftë të patrupëzuara (fondi tregtar, patentat,
koncensionet, etj.), qoftë të trupëzuara (terrene,ndërtesa,makineri,pajisje,etj.)qoftë financiare
(huadhënie, tituj pjesëmarrjeje)
Llogaritë e klasës 3
Llogaritë e inventarëve. Këto llogari tregojnë në aktivin e bilancit, gjendjen e
inventarit dhe të prodhimit në proçes në fund të ushtrimit. Plani kontabël përdor
dy kritere klasifikimi:
• natyrën fizike të inventareve ose shërbimit.
• rendin kronologjik të ciklit të prodhimit (lëndë e parë, prodhim në proçes,
produkte të gatshëme).

Llogaritë e klasës 4
Llogaritë e të tretëve. Llogaritë e klasës 4 janë llogari të tretësh dhe tregojnë, me
tepricën e tyre, pozicionin e njësisë kundrejt partnerëve të saj (furnitorëve,
klientëve, shtetit, personelit etj.). Debitorët ose kreditorët, në funksion të
marrëdhënies që njësia ekonomike ka me të tretët, gjenden qoftë në aktiv, qoftë në
pasiv të bilancit. P.sh, klientët mbi të cilët njësia posedon të drejta, vendosen në
aktiv të bilancit, ndërkohë që marrëdhëniet me furnitorët,vendosen në pasiv. Kjo
lloj analize mund të bëhet për pozicionin e të gjitha llogarive të të tretëve, herë
debitorë, herë kreditorë.

Llogaritë e klasës 5
Llogaritë financiare. Llogaritë e klasës 5, të cilësuara llogari financiare,
regjistrojnë në bilanc vlera afatshkurtra. Këto në aktiv përfaqësojnë pasurinë, si
p.sh. vlerat e lëvizshme të vendosjes, ose disponibilitetet (banka, arka). Megjithatë,
këto llogari të klasës 5 regjistrojnë në pasiv një kategori shumë të veçantë të
borxhit me afat shumë të shkurtër, përderisa bëhet fjalë për zbulim bankar, p.sh.
pagesë të një fature kur njësia ekonomike nuk ka gjëndje mjete monetare në bankë.
Bilanci
AKTIVI KAPITALI + DETYRIMET
2Llogari të AAGJ 1.Llogari të kapitaleve dhe
3. Llogari të inventarëve detyrimeve financiare(psh huat etj)
4. Llogari të të tretëve 4. Llogari të të tretëve
5. Llogari financiare 5. Llogari financiare(Owerdraft)
Pozicioni në bilanc i këtyre llogarive mbështetet në teknikën kontabël të përdorur
sipas natyrë së veprimit kontabël.
Në fakt, ne dimë që llogaritë me tepricë debitore (përdorimet neto) figurojnë në aktiv
të bilancit, ndërkohë që llogaritë me tepricë kreditore figurojnë në kapital +detyrime të
bilancit (burimet neto). Për rrjedhim, është e lehtë të tregohet që disa llogari janë
gjithmonë debitore ose zero, ndërkohë që disa janë gjithmonë kreditore ose zero, dhe që
disa të tjera mund të jenë në të njejtën kohë debitore ose kreditore.

Llogari gjithmonë debitore ose zero.

Të gjitha llogaritë përfaqësuese të të mirave ose të drejtave, mund të jenë vetëm


debitore ose zero (llogaritë e klasës 2 dhe 3). Arsyeja është e thjeshtë: këto llogari janë
fillimisht përdorime,
për para se të jenë burime.
Shembulli 1
Një njësi ekonomike blen me likujdim të mëvonshëm një A.A.Gj(Makine) me vlerë
1 000. Gjendja e llogarive në formë T-je është e
mëposhtmja:

Pozicioni i llogarive të bilancit

Debi 2. Akt. A.GJ. Kredi Debi 4. Furnitorë Kredi


1 000 1000

Faza11
Faza

-Gjatë fazës 1, një njësi ekonomike blen


Debi 2. Akt. A.GJ. Kredi një A.A.GJ me vlerë 1 000. Disa vjet më
1000 vonë, faza 2, ajo e shet këtë aktiv.
1000
-Regjistrimi i artikujve tregon që
llogaria e aktiveve të qëndrueshme është
Faza 2 Shitja e debitore ose zero
A.A.GJata -Kjo është e vërtetë për llogaritë e klasës
2 dhe 3.
Pa hyrë në detajin e shitjeve të AAGJ, duhet patur parasysh që
llogaria e AAGJ do të kreditohet me shumën e blerjes fillestare,
edhe n.q.se çmimi i shitjes do të jetë më i madh se ky. Maksimumi, kjo llogari do
të mbyllet (shih skemën e mësipërme).
Shembulli 2
N.q.se një llogari “inventari” është debitore për 100, është e qartë që ajo
nuk mund të japë më shumë se 100...akoma, maksimumi ajo do të mbyllet.
Shembulli 3
N.q.se llogaria “arka” është debitore për 200, që është një përdorim,
burimi i kësaj llogarie sigurisht që nuk mund të jetë më i madh se 200.
Nga ana tjetër, llogaria “banka”, për shkak të një pagese bankare, më të
madhe se sa arkëtimet,atëhere gjëndja e saj në një moment të caktuar do
të jetë kreditore(si një detyrim ndaj bankës).
Llogaritë gjithmonë kreditore ose zero.
Duke përdorur një arsyetim me të mëparshmin, mund të tregojmë që disa llogari
mund të jenë vetëm kreditore ose zero (llogaritë e klasës 1). Llogaria kapitale, që
regjistron kapitalin fillestare të ortakëve, tregon me tepricën e saj burimin që i
siguronë njësisë ekonomike. Ky burim neto është një burim financimi e shënuar
në kredi të llogarisë”Kapitali”.Detyrimet, të regjistruara në pasiv të bilancit,
janë gjithashtu burime për njësinë dhe figurojnë në kredi të llogarive përkatëse.
Këto llogari të detyrimeve(borxheve) paraqesin gjithmonë një tepricë kreditore ose zero
për dy arsye: Nga njëra anë, burimi (sjellja e fondeve) është gjithmonë më i hershëm se
përdorimi. Nga ana tjetër, është e qartë që nuk mund të përdorohen më shumë
mjete(para,makineri etj) se sa shuma e burimit të finacimit.
01/01/200x
Debi Banka Kredi Debi Hua Kredi
1000 1000
Tepricë kreditore
01/06/200x 1 000 lek

Debi Banka Kredi Debi Hua Kredi


X 400 400 1000
Tepricë kreditore
6000 lek
01/10/200x
Debi Banka Kredi Debi Hua Kredi
X 600 400 1000
600 Llogari e mbyllur

Kështu, llogaritë që regjistrojnë detyrimet janë gjithmonë kreditore ose zero.


Llogaritë debitore ose kreditore.
Llogaritë e klasës 4 (llogaritë e të tretëve) dhe një pjesë e llogarive të klasës 5 (llogaritë
financiare) mund të jenë debitore ose kreditore. Dimë që llogaritë e klasës 4 tregojnë, me
tepricën e tyre, pozicionin e njësisë ekonomike kundrejt të tretëve “Debitore ose kreditore”,
në funksion të marrëdhënies që njësia ekonomike ka me partnerët e saj (kredi ose detyrime),
ato vendosen qoftë në aktiv, qoftë në pasiv.

Llogaritë debitore ose kreditore


Debi Shitje Kredi Debi Kliente Kredi
100 100
1

Debi Shitje Kredi Debi Kliente Kredi


100 100

2
1. Njësia ekonomike “X” i shet me likujdim të mëvonshëm klientit të saj “Y” 100
lek mallra. Llogaria klienti “Y” do të jetë në aktiv të bilancit.
2. Po kjo njësi ekonomike merr një derdhje në avancë me vlerë 100 për një porosi
nga klienti i saj “Y”. Atëhere teprica e llogarisë është kreditore. Në mbylljen e
llogarive, teprica e llogarisë klienti “Y” do të shfaqet në pasiv të bilancit.
Llogaria “klientë” paraqet një tepricë kreditore, meqenëse klienti“Y” sjell një
burim financiar në njësinë ekonomike. N.q.se mbyllja e llogarive do të bëhej
në fund të këtij veprimi, llogaria klienti”Y” do të ishte në pasiv të bilancit.

Kjo lloj analize mund të bëhet për të gjitha llogaritë e të tretëve, herë debitorë (kur
njësia ka një të drejtë për arkëtuar), herë kreditorë (kur njësia ka një detyrim).
Megjithatë, llogaritë e klientëve janë përgjithësisht debitore dhe figurojnë në aktiv,
përveçse në rastin e ilustruar nga shembulli i mëparshëm (paradhënie dhe këste).
Llogaritë e furnitorëve, për arsye tërësisht të kundërta, janë përgjithësisht kreditore
dhe figurojnë në pasiv të bilancit, por ndërkaq ato mund të jenë debitore në rastin e
paradhënieve dhe kësteve dhe figurojnë në aktiv.
Llogaritë “personeli, shteti, organizmat socialë”, janë përgjithësisht kreditore, por
gjithashtu mund të jenë edhe debitore dhe të figurojnë në aktiv të bilancit kur njësia
ekonomike i ka paguar detyrime më shumë shtetit apo punonjësëve.
Së fundi, kujtojmë që në bazë të parimit të moskompensimit, ndodh shpesh të
takojmë të njejtat llogari të të tretëve në aktiv dhe në pasiv, dhe nuk ekziston
mundësia që të mbyllin njëra tjetrën (studimi i TVSH do ta ilustrojë këtë rast në
figurë).
Një pjesë shumë e vogël e llogarive të klasës 5 (llogaritë financiare), mund të
takohet njëkohësisht në aktiv dhe në pasiv: bëhet fjalë për llogaritë e bankës dhe
çeqeve postale (situatë shumë e rrallë për këtë llogari të fundit). Në fakt, dihet që
një llogari bankare paraqet një tepricë debitore n.q.se njësia ekonomike
disponon gjëndje në bankë, ose një tepricë kreditore n.q.se banka jep një
paradhënie (zbulim). Nuk do të çuditemi pra, që llogarinë” banka” ta gjejmë
herë në aktiv dhe herë... në pasiv. Këto tre mundësi të pozicionimit të llogarive
në bilanc, mund të përmblidhen nga tabela e mëposhtme:
Bilanci
Aktivi Pasivi

1. Kapitali dhe borxhet


2. Aktive të AAGJ.
Debi Kredi Debi Kredi
X
X

3.Inventarë
Debi Kredi 4. Llogari të të tretëve

X Debi Kredi
4. Llogari të të tretëve X
4. Llogari të të tretëve
Debi Kredi
X
5. Llogari financiare
5. Llogari financiare
Debi Kredi
Debi Kredi
X
X
Funksionimi i llogarive të bilancit.
Funksionimi i llogarive të bilancit rrjedh direkt nga teknika kontabël e studiuar
më parë.
-Llogaritë e aktivit, që regjistrojnë përdorimet, rriten në debi dhe zvogëlohen në
kredi.
Shembull: një blerje aktivi (rritje) do të shënohet në debi të një llogarie aktivi,
shitja (zvogëlim) do të regjistrohet në kredi.
-Llogaritë e pasivit, që tregojnë burimet, rriten në kredi dhe zvogëlohen në debi.
Shembull: Një huamarrje do të rrisë burimet e njësisë ekonomike dhe për
rrjedhim, do të shënohet në kredi të një llogarie detyrimesh.Në të kundërt, pagimi
i kësaj huaje, duke zvogëluar burimet, do të regjistrohet në debi të llogarisë
përkatëse.
Duke e përmbledhur, funksionimi i llogarive të bilancit i bindet llogjikës së
mëposhtme:
Aktivi Pasivi(K+D)
Debi Kredi Debi Kredi
+ - - +
Rritje Zvogelim Zvogelim Rritje
b/2. Llogaritë e drejtimit.
Llogaritë e drejtimit, të ndara në dy klasa të mëdha, shpenzime dhe të ardhura, lejojnë të ndërtohet
llogaria e rezultatit.
Prezantimi i llogarive të drejtimit.
Llogaritë e klasës 6
Llogaritë e klasës 6 janë të destinuara për regjistrimin gjatë ushtrimit të të gjitha shpenzimeve sipas
natyrës, të cilat përcaktojnë dhe aktivitetin e njësisë. Megjithatë, duhet të bëjmë dy saktësime:
Nga njëra anë, duhet të kuptojmë “sipas natyrës” një rigrupim homogjen të shpenzimeve që kanë
të njëjtën origjinë dhe i përkasin të të njejtit kriter klasifikimi (shpenzime të personelit, të tatimeve,
financiare, etj.).
Nga ana tjetër, në kushtet e njësisë ekonomike këto shpenzime shpërndahen në llogarinë e
rezultatit në funksion të përkatësisë së tyre.
• në ato të shfrytëzimit;
• në ato të drejtimit;
• në ato të veprimeve të veçanta;
Kështu,në njësinë ekonomike mund të bëhen tre nivele analize, të ndara qartë në llogarinë e
rezultatit.
Llogaritë e klasës 7
Llogaritë e klasës 7 regjistrojnë të ardhurat e njësisë ekonomike, të cilat vetë ndahen në të ardhura
të lidhura me shfrytëzimin, veprimet financiare, veprimet e veçanta.
Pozicioni i llogarive të drejtimit.
Pozicioni i llogarive të drejtimit në llogarinë e rezultatit nuk përbën asnjë vështirësi të posaçme dhe
mund të skematizohet në mënyrën e mëposhtme:
LLOGARIA E REZULTATIT
Shpenzime Të ardhura
Llogari të klasës 6 Llogari të klasës 7

SHPENZIME TË ARDHURA

X X

Llogaritë e shpenzimeve janë gjithmonë debitore ose zero. (1)


Llogaritë e të ardhurave janë gjithmonë kreditore ose zero. (1)
Funksionimi i llogarive të drejtimit.
Funksionimi i llogarive të drejtimit tashmë është mjaft i njohur.
- Llogaritë e klasës 6, që regjistrojnë konsumimet e vlerave, janë përdorime dhe,
për rrjedhojë,, rriten në debinë e tyre. Në të kundërt, megjithëse mjaft rrallë, ato
zvogëlohen në kredinë e tyre(në raste kthimesh të mallrave apo produkteve) .
Funksionimi i llogarive të drejtimit (1/2)
(1) Njësia ekonomike X i blen Njësisë ekonomike Y një mall me vlerë 1
000 lekë.
(2) Njësia ekonomike X kthen një pjesë të mallit me vlerë 300 lekë.
a)Kontabiliteti i Njësisë ekonomike X

Debi Blerje mallrash Kredi Debi Furnitori Y Kredi


1) 1000 1000
1

Debi Blerje mallrash Kredi Debi Furnitori Y Kredi


1) 1000 300 (2 2) 300 1000 (1
2
I njëjti shembull për konabilitetin e njësisë ekonomike Y
b)Kontabiliteti i njësisë ekonomike Y

Debi Klienti X Kredi Debi Shtitje mallrash Kredi


2) 1000 300 (1 1) 300 1000 (2
3

Sigurisht, llogaria e blerjeve do të jetë gjithmonë debitore ose zero.


- Llogaritë e klasës 7 regjistrojnë të ardhurat (burimet) dhe rriten në kredinë e tyre.
Në të kundërt, çdo zvogëlim i burimit do të shënohet në debi të llogarisë së të ardhurave.
E kundërta e shembullit të mësipërm mund të ilustrojë lehtësisht këtë funksionim,
mjafton të imagjinojmë kontabilitetin e njësisë ekonomike X (shih skemën e mëposhtme):
Llogaria e rezultatit
Shpenzime Të ardhura
Klasa 6 Klasa 7
Debi Kredi Debi Kredi
+ - - +
Rritje Zvogelim Zvogelim Rritje

b/3. Llogaritë posaçme.


Në këtë rubrikë kontabël regjistrohen veprimet që mungojnë në bilanc dhe në
llogarinë e rezultatit.
Llogaritë e klasës 8.
Llogaritë e klasës 8 përdoren nga njësia ekonomike për të realizuar një informacion
më të plotë për disa veprime të veçanta, me qëllim që të plotsohen anekset e bilancit dhe
pasqyrave finaciare.Psh.llogaritë e tretëve që regjistrojnë të drejtat dhe detyrimet për shitë-
blerjet me garanci, qirat financiare, etj.). Këto elemente janë veçanërisht të pasur me
informacion për analistin financiar.
Bilanci Llogaria e rezultatit
AKTIVI PASIVI SHPENZIME TË ARDHURA
PËRDORIME-NEVOJA BURIME – DETYRIME 6 7
2.AAGJ 1.Kapitali i vet Të shfytëzimit Të shfrytëzimit
AAGJJM, KAPITALI :Aksioner ose BLERJE: SHITJE:
liçenca,logjistika,fondi individual Mallra, lëndë të para. Mallra dhe shërbime
tregtar, e drejta e SHPENZIME TË TJERA: Prodhime të shitura
REZULTATI :
qiradhënies. nëntrajtime, qiramarrje, Shtesa e prodhimit të vet
Fitim ose humbje
AAGJM riparime, sigurime, Shitje A.Qëndrushme.
Terrene, REZERVA : publicitet, etj. SUBVENCIONE TË
konstruksione,nrëtime Statutore ose të tjera TATIME DHE TAKSA: SHFRYTËZIMIT.
makineri, paisje informatike taksa të tokës, të të mësuarit, TË ARDHURA TË TJERA.
etj., profesionit, pullës
AAGJF, SHPENZIME TË
Depozita, garanci, aksione PUNONJËSVE:
Paga, shpërblim page dhe
Aktive Afat-Shkurtra Detyrimet
sigurime shoqërore të
3.Inventarë dhe në 1.Huamarrje personelit .
proçes. SHPENZIME TË TJERA:
Mallra, materiale të para, Humbje, liçenca,patenta
produkte të përfunduara, ZHVLERESIME DHE
prodhim në proçes AMORTIZIME
4.Keditor.
Klientë dhe të tjerë
5.Mjete monetare dhe të
ngjashme. 4.FURNITORË FINACIARE FINANCIARE
Banka dhe arka Interesa huash Interesa të marra
Komisione bankare Komisiane bankare
4.Detyrime ndaj TE TJERA TE TJERA
punonjësve,.fiskale etj.
Gjoba, penalitete, defiçitite Rimarrje provigjone etj.
BILANCI LLOGARIA E REZULTATIT
AKTIVI PASIVI SHPENZIME TË ARDHURA
Përbërja e Burime-Detyrime
pasurisë/ Origjina
Përdorime
2-3-4-5 1-4-“5” 6 7
DEBI
DEBI KREDI
KREDI DEBI KREDI DEBI KREDI DEBI KREDI

Aktin + Aktiv - Detyrim - Detyrim+ Shpenzime +Shpenzime - Të ardhura -Të ardhura +

4.3 Kodifikimi kontabël.


Struktura e kodifikimit.
Plani i llogarive klasifikohet në një kodifikim dhjetor, numri i secilës nga klasat nga 1 deri 9
përbën shifrën e parë të numrave të të gjitha llogarive të klasës përkatse. Secila llogari mund të
ndahet në nënllogari. Numri i çdo llogarie ndarëse fillon gjithmonë nga numri i llogarisë ose
nënllogarisë, ndarjen e së cilës ai përbën.Ky kodifikim është jashtëzakonisht interesant për analizën
e veprimeve kontabël. Në fakt , ky sistem lejon të hapen aq rubrika sa është nevoja, dhe e
kundërta, lejon të rigrupohen llogaritë në llogari të rangut një ose dy me qëllim që të ndërtohen
pasqyrat e përmbledhse.Kështu, mjafton të shtojmë një dhjetëshe, për të arritur nënëllogari të tjera
dhe në të kundërt, të heqim një apo më shumë për të arritur një përmbledhse llogarish.Kjo
metodë, bën që nga një llogari kryesore (përmbledhse),të dalin nënllogari të tjera për të ndjekur
aktivitetin e njësië ekonomike në mënyrë të detajuar.
1 2 3 4
Rangu i llogarisë
llogarisë
2 0 7 Etj.
2 1 5

Rangu i 3-të
2 0 7 do të thotë Fondi tregtar
(në AAGJ JO Materiale)
2 1 5 (materiale e pajisje)
(në AAGJM)

Rangu i 2-të
2 0 do të thotë AAGJJM.
2 1 AAGJM

Rangu i 1-rë
Do të thotë llogari të klasës 2
Rangu i llogarisë
1 2 3 4
llogarisë

4 0 Rangu i 3-të i klasës 4 Llogaritë e të tretëve


4 4 0 Furnitorë
4 1 Klientë
4 2 Personel
4 3 Organizma shoqëror
1 2 3 4 4 4 Shteti
Etj...

Rangu i llogarisë lllogarisë

Rangu i 3-të
Përcaktimi i shpenzimit
6 0 1 blerje lëndësh të para
6 0 7 blerje mallrash

Rangu i 2-të
Natyra e shpenzimit

Rangu i 1-rë
Llogari shpenzimi
Aspekte të veçanta të kodifikimit.
Disa aspekte të veçanta të kodifikimit kontabël meritojnë të nënvinëzohen:
Llogaritë që përmbajnë shifrën 9 në rangun e tretë
Debi Banka Kredi Debi Klientë Kredi
512 419
1000 1000

Në 01/01/200x, njësia ekonomike X derdh një këst 1 000 lekë parapagim për blerje
mallrash. Klienti është për ne një burim financimi dhe normalisht del në kredi të llogarisë 419. Në fund të
ushtrimit kontabël, me rastin e publikimit të dokumenteve përmbledhse, (dhe n.q.se kjo llogari do të
paraqiste gjithmonë të njejtën tepricë), ajo do të figuronte në pasiv të bilancit. Po kështu, ne do të gjenim
në të gjithë librat kontabël këto llogari, që përmbajnë një 9 në rangun e tretë.

Shembujt më të shpeshtë do të ishin:


409 Furnitorë-debitorë (në rastin e paradhënieve dhe kësteve që u bën njësia ekonomike
furnitorëve).
419 Klientë-kreditorë (shembulli i mëparshëm)
519.Llogari të zbuluara(overdrafte bankare)
609 Zbritje, shtyrje, komisione të marra (llogari kreditore që regjistrojnë zvogëlimet e
shpenzimeve që rezultojnë nga reduktimet me karaker tregtar)
709 Zbritje, shtyrje, komisione të paguara etj.
Së fundi,vemë në dukje se llogaritë e drejtimit që përmbajnë një 9 në rangun e tretë, mbahen gjatë
ushtrimit kontabël për të regjistruar veprimet e kundërta me ato të llogarive të rangut 2.
Megjithatë, këto llogari mbyllen në fund të periudhës dhe nuk shfaqen në llogarinë e rezultatit.
Shembull
Gjatë ushtrimit kontabël, Shoqëria X regjistron elementet e mëposhtëm:
Shitjet e ushtrimit, 1 000 (në kredi).
Zbritje të bëra gjatë ushtrimit, 20.
Regjistrimet janë si më poshtë:

70
410
Debi Shitje Kredi
Debi Klientë Kredi
(c) 20 1000 (a) (a) 1000 20 (b)
TK 980
Totali= 1000 TD =980
Totali= 1000
Totali= 1000 Totali=1000

709
Debi Zbritje Kredi
(b) 20 20 (c)
Totali = 20 Totali = 20

Nga një xhirim kontabël (c), llogaria 709 do të mbyllet (nga llogaria 70), me qëllim që të
përcaktohet shuma neto e shitjeve që figuron vetëm në llogarinë e rezultatit.
Llogaritë që përmbajnë një 9 në rangun e dytë.
Llogaritë që përmbajnë një 9 në rangun e dytë janë llogaritë e aktiveve të rezervuara për
regjistrimin e provizioneve për zhvlerësimin.
Shembuj:
• 2907, kjo llogari do të thotë “provizion për zhvlerësimin e fondit tregtar”;
• llogaria 5903 do të thotë “provizion për zhvlerësimin e A.Financiare”;
• llogaria 3970 tregon “provizion për zhvlerësimin e inventarëve”
Duke hequr 9-ën në pozicionin e dytë, është e lehtë të gjendet rrënja e llogarisë me të cilën
lidhet provizioni. Kështu, llogaria 4910 regjistron natyrisht një provizion për zhvlerësimin e
llogarive klientë (mjafton të heqim 9-ën në rangun e dytë për të gjetur origjinën e llogarisë).

Llogaritë që përmbajnë një 8 në rangun e dytë.


Duke iu përgjigjur të njejtës llogjikë të kodifikimit sikurse në llogaritë e mëparshme, llogaritë që
përmbajnë një 8 në rangun e dytë tregojnë amortizimet e llogarive me të cilat kanë lidhje.
Për shembull:
• llogaria 2815 do të thotë “amortizime të materialeve dhe pajisjeve”
• 28182 do të thotë “amortizime të mjeteve të transportit”.
Në të njejtën mënyrë me llogaritë e provizioneve, heqja e 8-ës në rangun e dytë lejon lehtësisht të
gjendet llogaria së cilës i referohet amortizimi (215 për materialet, 2182 për mjetet e transportit).
Llogaritë që përmbajnë një 8 në rangun e tretë ose të katërt
Ky kodifikim i veçantë ilustron lidhjen e llogarive rregulluese me llogaritë përkatëse të të tretëve.
Shembull: Një njësi ekonomike i shet një mall një klienti, të cilit, për arsye materiale, ajo nuk
mund t’ia dërgojë faturën sot. Për ta lidhur shitjen me ushtrimin, ajo përdor llogarinë klientë,
faturë për t’u plotësuar.
418 Klientë,fatura 408”Furnitor fatura të pamb.”
Debi për t’u plotësuar Kredi Debi kredi
1000 1000

I njëjti arsyetim do të lejonte të shpjegohej ky kodifikim për llogaritë e tjera të të tretëve,


psh furnitorët (408, furnitorë, fatura të pambërritura), personelin (428, personel i pagueshëm,)
etj.
Në përfundim …
Dimë që PKP dhe ligji “Për kontabilitetin” përcaktojnë kuadrin e ushtrimit të
kontabilitetit të përgjithshëm të njësive ekonomike. Ky kuadër kërkon mbajtjen e disa librave të
detyrueshëm, që janë, Ditari, Libri i Madh dhe Libri i Inventarit. Me qëllim që të klasifikohen
këto veprime sipas rradhës dhe metodave, kontabiliteti përdor një listë llogarish të përcaktuar
nga PKP.
Këto llogari ndahen në tre klasa të mëdha:
llogaritë e klasës 1 deri 5, të quajtura “llogari të situatës ose të pasurisë”, lejojnë të
ndërtohet bilanci;
llogaritë e klasës 6 dhe ato të klasës 7, të cilësuara si “llogaritë e drejtimit”, lejojnë të
ndërtohet llogaria e rezultatit;
llogaritë e klasës 8 dhe ato të klasës 9 janë rezervuar për përdorime të posaçme;
Për arsye evidentimi, çdo llogarie i referohet një kod. Ky kodifikim kontabël i bindet një
llogjike dhjetore, që me elasticitetin e saj u përgjgjet nevojave të analizës dhe të sintezës.
Gjatë ushtrimit kontabël, ekzistojnë dy kategori të mëdha veprimesh:
Fillimisht veprimet rrjedhëse, objekti i të cilave është të shprehin aktivitetet
rrjedhëse të njësisë ekonomike. Këto veprime përbëhen nga blerjet, shitjet, shpenzimet
dhe të ardhurat e ndryshme, si dhe të gjitha veprimet që përcaktojnë situatën e njësisë
ekonomike (blerja e aktiveve të qëndrueshme, veprimet e huadhënies, të thesarit gjatë
arkëtimeve dhe pagesave etj.).
Në përfundim të ushtrimit kontabël, këto veprime çojnë në ndërtimin e një bilanci
fillestar, të quajtur “bilanci para inventarit ose paraprak”. Ky bilanc jep një pamje të
pakompletuar të njësisë ekonomike dhe nuk do të jepte një imazh besnik të saj.
Në fakt, disa llogari që figurojnë në bilancin fillestar(paraprak), nuk lejojnë të
lexohet në mënyrë korrekte situata financiare e njësisë ekonomike. Disa shembuj
mjaftojnë për të treguar këtë:𠿡 pamjaftueshmëri: bilanci fillestar(paraprak) tregon
aktivet e qëndrueshme pa llogaritur dhe regjistruar amortizimin e tyre,vlera e
inventarit(mallra,produkte etj.)në këtë bilanc nuk i përgjigjen inventarit
përfundimtar(sepse nuk është bërë ende).Ky lloj bilanci nuk i përgjigjet situatës së
inventarit përfundimtar .
Së fundi, për arsye të ndryshme kohore midis fakteve dhe regjistrimit e tyre; midis
fakteve ekonomike dhe regjistrimit të tyre kontabël, llogaria banka nuk është patjetër e
barabartë me vlerën e saj të vërtetë në llogari(sepse duhen bërë rivlersimet e
monedhave të huaja me me kursin 31.12...... Në të njejtën mënyrë, disa llogari drejtimi
kanë nevojë të korrigjohen.
P.sh. të ardhurat dhe shpenzimet janë regjistruar, ndërkohë që vetëm një pjesë e
tyre i përkiste ushtrimit kontabël. Në të kundërt, të ardhurat dhe shpenzimet që i
referohen ushtrimit, mund të mos jenë kontabilizuar.Këto situata pengojnë çdo
llogaritje të rezultatit real të periudhës ushtrimore. Me qëllim që të rregullohen këto
pamjaftueshmëri, kontabiliteti i bën thirrje një tjetër kategorie veprimesh, të quajtura
“veprimet e fundit të ushtrimit”.
Veprimet e fundit të ushtrimit, të cilësuara gjithashtu si “punët e inventarit”, kanë
për objekt të rregullojnë bilancin para inventarit, me qëllim që të publikohen
dokumentet përmbledhse që të shprehin një imazh besnik të pasurisë së njësisë
ekonomike, të situatës së saj financiare dhe rezultatit të saj. Punët e inventarit
konsistojnë pikërisht në kryerjen e inventarit të situatës ative dhe pasive të njësisë
ekonomike, d.m.th. llogaritjen sistematike të gjendjes së të drejtave dhe detyrimeve,
duke patur parasysh elementet që ndodhin gjatë ushtrimit, të cilët nuk kanë qenë të
kontabilizuar. P.sh. amortizimet, megjthëse shprehin një zhvlerësim të vazhdueshëm
gjatë ushtrimit, do të regjistrohen vetëm në fund të periudhës.
Në të njejtën mënyrë, provizionet për risqe e shpenzime, fakti gjenerues i të cilave
mund të njihet prej disa muajsh, do të kontabilizohen gjithashtu në fund të ushtrimit.

Nga ana tjetër, të destinuara për të lejuar mbylljen e llogarive dhe ndërtimin e
dokumenteve pëmbledhës në një datë të caktuar, punët e inventarit krijojnë një
ndërprerje në vazhdueshmërinë ekonomike. Në fakt, gjithçka ndodh sikur aktiviteti i
njësisë të mbyllej në 31 dhjetor për të rifilluar në 1 janar të vitit tjetër.
Një shembull do ta përsëriste këtë ide: Në 01.10.200x, një njësi ekonomike krijon një
detyrim qiraje 1 000, duke e shtrirë deri në 30.09.200x. N.q.se ajo i mbyll llogaritë në
31.12.200x, në fund të ushtrimit ajo do të duhet të nxjerrë në pah pjesën e shpenzimit
që i takon ushtrimit të kryer (1000 x 3/12) dhe atë që do të konsumohet gjatë ushtrimit
në vazhdim (1000 x 9/12).
Kështu, veprimet e fundit të ushtrimit rregullojnë llogaritë. Duhet nënvizuar që ato
mbështeten në rregullat e vlerësimit e parimet sipas standardeve të kontabilitetit, ku
primare do të jenë zbatimi parimit të kujdesit dhe pavarësia e ushtrimeve.
Këto dy kategori veprimesh mund të paraqiten nga skema kronologjike e
mëposhtme:

Fillimi i Fundi i
ushtrimi ushtrimit
t

Punët rrjedhëse Bilanci

Bilanci Punët e inventarit Bilanci


Pasqyra e
para (rregullimi i pas
rezultatit
inventarit llogarive) inventar
it
Anekset
Për ti bërë më të qarta veprime e mbylljes dhe ato rregulluese, më pas do ti trajtojmë me
hollësi në një temë të veçantë.
Çështja 5-të. Detyrimi ligjor për dokumentet-bazë të kontabilitetit.

Në bazë të ligjit “Për kontabilitetin”, çdo regjistrim kontabël, me përjashtim të rasteve që


përcaktohen nga Ministria e Financave, mbështetet në dokumentacionin kontabël, i cili ndahet:
A. Dokumentacion justifikues (fillestar) që mbështet, regjistrimet kontabël në librat e
kontabilitetit. Dokumentacioni justifikues klasifikohet në:
● Dokumentacion-bazë fillestar, ku bëjnë pjesë dokumentet në të cilat formulohen veprimet
ekonomiko-financiare që kanë të bëjnë me lëvizjen e vlerave materiale e monetare, detyrimet
tatimore, shlyerjet e tyre etj.
Në bazë të ligjit “Për kontabilitetin”, me qëllim që të pasqyrohet drejt veprimtaria e njësive
ekonomike, dokumentacioni-bazë duhet të sigurojë në çdo kohë të dhëna të nevojshme, të
besueshme dhe lehtësisht të verifikueshme, si dhe të garantuara ligjërisht.
● Dokumentacioni përmbledhës, që përmbledh një tërësi ngjarjesh të shprehura me një ose disa
regjistrime kontabël. Këto janë gjithnjë me origjinë të brendshme, si p.sh ditaret ndihmës,
listinget informatike etj. Këto tipe dokumetesh përgatiten në bazë të dokumenteve justifikues-
bazë dhe justifikojnë regjistrimet periodike në ditare.
B. Libra të kontabilitetit. Në ligjin “Për kontabilitetin” , në libra të kontabilitetit përfshihen:
ditari, Libri i Madh, libri inventar, të cilët janë të integruar në ciklin e trajtimit të informacionit
kontabël. Veç tyre, këtu përfshihen edhe libra të tjerë si, libri i faturave që mund të mbahet për
qëllime tatimore, i pagave të personelit etj.
C. Dokumente tjerë. Këtu përfshihet çdo mbartës i informatave kontabël që mund të klasifikohet
në grupet e mësipërme, qofshin këto në formën e librave, skedave apo formave të tjera (mbartësit
informatikë).
Në praktikë shpesh herë ka ndërthurje të dokumenteve të kontabilitetit në vartësi të teknikave të
përdorura, në kushtet e punës me dorë në libër-ditar dhe libër i madh, ato mund të paraqiten të
bashkuara (sistemi ditar-libër i madh).Ditaret analitikë luajnë rolin e një libri centralizator.Në
kushtet e kontabilitetit të informatizuar regjistrimi kronologjikisht mund të jetë i njëkohshëm me
atë sistematik, etj.
Çdo dokument justifikues përshkruan me vërtetësi veprimin ose ngjarjen që ka për objekt. Ai
duhet të përmbajë të dhëna për shkakun e veprimit, datën, vendin e kryerjes, objektin, treguesit
sasiorë e vlerorë, personat që kanë autorizuar dhe ekzekutuar veprimin, si dhe të dhëna të tjera të
nevojshme që i japin dokumentit forcën e një prove ligjore ose administrative. Dokumenti
justifikues bazë përgatitet në gjuhën shqipe dhe në kohën kur kryhet veprimi ose ndodh ngjarja.
Kërkesa e formës dhe e vlefshmërisë së dokumenteve justifikuese, për t’u pranuar për regjistrim
kontabël në kontabilitet, përcaktohen nga sistemet kontable.
5.1. Dokumentet e magazinës dhe rregullat e hartimit të tyre.
Në hartimin e dokumenteve të magazinës detyrimisht zbatohen të gjitha detyrimet ligjore.
Dokumentet e magazinës janë: Fletë-hyrja dhe Fletë-dalja (Faturë blerje - Faturë shitje). Këto
dokumente detyrimisht duhet të kenë dokumentet shoqëruese. Fletë-hyrja duhet të ketë
bashkëlidhur dokumentet e blerjes (faturën e shitësit dhe dokumente të tjera, si të transportit,
zhdoganimet etj.)
 Dokumentet e magazinës detyrimisht (ose sipas formatit të miratuar) duhet të përmbajnë :
- Emërtimin e dokumentit, numrin rendor (ose serial), si dhe datën.
- Emërtimin e njësisë ekonomike, firmën e njësisë ekonomike ( shpk, sha, etj.), adresën, numrin
e identifikimit të personit të tatueshëm.
- Tregimin e personit ose të njësisë ekonomike që urdhëron kryerjen e veprimit, të personit që
ekzekuton veprimin, firmën e personit që merr në ngarkim vlerat materiale.
- Numrin e kartelës, emërtimin e artikullit, njësinë e matjes, çmimin, vlerën. Kur është faturë
shitjeje, duhet të ketë edhe elementë të tjerë përveç numrit të kartelës, emërtimit, njësisë së
matjes, sasisë dhe çmimit pa TVSH, vlerës pa TVSH dhe vlerës me TVSH.
- Dokumentet e magazinës janë formatizuar edhe në kontabilitetin e informatizuar sipas
kërkesave të mësipërme, që përcaktohen në ligjin “Për kontabilitetin dhe pasqyrat financiare”,
si në dhe dispozita të tjera ligjore që kanë të bëjnë me dokumentacionin-bazë të kontabilitetit.
 FATURË TATIMORE SHITJEJE.
Në bazë të udhëzimit të Ministrisë së Financave nr.8, datë 5.01.2000, pika 7, fatura tatimore
duhet të përmbajë disa të dhëna bazë.
Faturat janë dokumenti-bazë për Tatimin mbi Vlerën e Shtuar. Ato përcaktojnë detyrimin
tatimor të furnizuesit dhe shumën e tatimit të zbritshëm që do t’i lejohet të kërkojë blerësi i
regjistruar për TVSH.
Një person i tatueshëm, i cili bën një furnizim (edhe në qoftë se furnizimi është i përjashtuar
apo me 0 përqind) detyrohet t’i lëshojë personit që merr furnizimin (edhe në qoftë se ai, pra
blerësi, nuk është person i tatueshëm) një faturë tatimore (neni 36 paragrafi 1).
Fatura duhet të përmbajë:
- numrin rendor
- numrin serial të parashtypur
- datën e lëshimit
- emrin, adresën, numrin e identifikimit të shitësit
- emrin, adresën, numrin e identifikimit të blerësit, kur ai është person i tatueshëm me TVSH dhe
kodin fiskal kur ai nuk është person i tatueshëm me TVSH, por tatimpagues i tatimit mbi
biznesin e vogël;
- përshkrimin e hollësishëm të mallrave të shitura ose të shërbimeve të kreyra.
- sasinë e mallrave të shitura ose vëllimin e shërbimeve të kryera
- çmimin për njësi pa TVSH
- vlerën totale të transaksionit pa TVSH
- shumën e TVSH (në qoftë se zbatohet TVSH)
- vlerën totale me TVSH
- cilësimin “furnizim i përjashtuar” apo me 0 përqind (në qoftë se ai është përkatësisht i
përjashtuar apo i tatueshëm me 0 përqind).

Fatura lëshohet në jo më pak se tre kopje dhe shpërndahet si më poshtë:


- Faqja 1 (origjinali) për blerësin;
- Faqja 2, 3, etj (kopjet) për shitësin
Vetëm origjinali i faturës i jep të drejtë blerësit për të kredituar (zbritur) TVSH-në e paguar në
blerje.
Në qoftë se fatura nuk përmban të gjitha të dhënat e përcaktuara më lart, blerësi nuk
ka të drejtë të kreditojë (zbresë) TVSH-në e paguar në blerje, kurse shitësi nga ana e tij
do të paguajë TVSH-në e detyrueshme për t’u paguar.
 Fletë-hyrja: është paraqitur në dy lloje:
E jashtme, që përdoret për regjistrimin e blerjeve, dhe e brendshme, që përdoret për lëvizjet
brenda njësisë ekonomike dhe në të gjitha rastet e tjera.
 Tipi i Fletë-Hyrjes së Jashtme
Nr.serial
Njësia ekonomike “ X “ Furnizuesi: Njësia ekonomike ”Y”
Magazina e mallrave Fletë-Hyrja Furnitori = 401000
Blerje
Dt.____ Transportuesi________
Nr.____ Mjeti - Targa ________

Dok. shoq. Nr._____, dt.____


Nr.kart. Emërtimi Njësi Sasia Çmim Vlera TVSH Vlera
e pa pa 20% me
m TVSH TV TVSH
atj SH
es
1 Këpucë palë 20 2.500 50.000 10.000 60.000

Totali 50.000 10.000 60.000


Dorëzuesi Marrësi në dorëzim
(____________) (_________________)
 Tipi i Fletë-Hyrjes të Brendshme

Nr.serial
Njësia ekonomike “ X “ Furnizuesi: Magazina e inventarit
Llog.18
Magazina e mallrave Fletë-Hyrja “Lidhje ndërmjet magazinave”
Nr.1 (E brendshme)
Dt.____ Transportuesi________
Nr.____ Mjeti - Targa ________

Dok. shoq. Nr._____, dt.____

Nr.kart Emërtimi Njësi Sasia Çmim Vlera


e matjes kosto
(blerjes)
1 Karrike copë 20 1.500 30.000

Totali
Dorëzuesi Marrësi në dorëzim
(____________) (_________________)
 Fletë-dalja: Është paraqitur në dy lloje: E jashtme, ( Fatura), që përdoret për shitjet jashtë njësive
ekonomike, dhe e brendshme, që përdoret për lëvizjet brenda për brenda njësive ekonomike dhe në
të gjitha rastet e tjera.
 Shënim: Në praktikën e përditshme të njësive ekonomike, për të shkurtuar dokumentacionin përsa i përket lëvizjeve të
brendshme, fletë-dalja e një magazine mund të përdoret si fletë-hyrje për magazinën tjetër. Pra, për efekt kontabilizimi
do të përdoret një dokument, fletë-dalja e brendshme që do të kontabilizohet edhe si fleët- hyrje për të ngarkuar
magazinën ku u magazinua malli dhe si flet-dalje për të shkarkuar magazinën që doli malli, lënda e parë, apo
produkti i gatshëm
 Tipi i Fletë-daljes së jashtme
Nr.serial
Njësia ekonomike “ X “ shpk Blerësi: Njësia ekonomike ”Y”
Magazina e mallrave Fletë-dalje
Faturë
Dt.____ Transportuesi________
Nr.____ Mjeti - Targa ________
Pag.CASH
Dok. shoq. Nr._____, dt.___
Nr.kart. Emërtimi Njësi Sasia Çmim Vlera TVSH Vlera
e matjes pa Pa 20% me
TVSH TVSH TVSH
1 Këpucë palë 20 2.500 50.000 10.000 60.000

Totali 50.000 10.000 60.000


Dorëzuesi Marrësi në dorëzim
(____________) (_________________)
 Tipi Flet-daljes së brendshme
Nr.serial
Njësia ekonomike “ X “ Marrësi: Magazina Nr.2
Magazina e mallrave Fletë-dalje Llog.e brendshme = 18001
Nr. (E brendshme) “Lidhje me magazinën M2”
Dt.____ Transportuesi________
Nr.____ Mjeti - Targa ________

Urdhëruesi __________
Nr.kart Emërtimi Njësia Sasia Çmimi Vlera
e pa
matjes TVSH
1 Këpucë palë 20 1.500 30.000

Totali

Dorëzuesi Marrësi në dorëzim


(____________) (_________________)
5.2. Rregulla në hartimin e dokumentacionit të magazinës.
Magazinat janë vende të rëndësishme, në të cilat ruhen dhe administrohen mallra, lëndë të
para, produkte të gatshme, inventare, vegla pune, ambalazhe, etj.
Për të respektuar detyrimin e mbajtjes së kontabilitetit në gjuhën shqipe, dokumentet
justifikues (për rastin konkret fletë-hyrje dhe fletë-dalje) duhet të përgatiten në tekste të
shkruara në këtë gjuhë. Për dokumentet shoqërues nga importi, si fatura e furnitorit, etj,
njësitë ekonomike detyrimisht duhet të bëjnë përkthimin në gjuhën shqipe të teksteve bazë)
në një kupon të posaçëm, që i lidhet secilit dokument.
Dokumentet e magazinës, siç paraqiten dhe në format, detyrimisht duhet të përmbajnë:
emërtimin e dokumentit, numrin rendor (ose serial) datën, emërtimin e njësisë ekonomike,
personin që urdhëron kryerjen e veprimit të magazinës, mjetin transportues dhe targën e
automjetit, numrin dhe datën e dokumentit shoqërues, etj (shih tipin e dokumentit).
Dokumentet e magazinës përgatiten me shkrim të pashlyeshëm dhe të lexueshëm, pa
hapësira boshe, shkrime në anë apo fshirje. Korrigjimi i këtyre dokumenteve lejohet në rast
gabimesh gjatë plotësimit, vetëm në tregues vlerorë, që rezultojnë nga përllogaritjet
(shumëzimet, mbledhjet, etj.). Korrigjime të tjera që prekin të dhëna thelbësore të
dokumentit, si: sasia, çmimi, nuk lejohen. Në raste gabimesh të këtij karakteri, dokumenti
anullohet me mbishkrimin: “Anulluar”, duke e ruajtur në bllok dhe si numër serial.
 Për hyrjet . Çdo mall, lëndë e parë, produkt i gatshëm, etj, që hyn në magazinë, detyrimisht
duhet të dokumentohet me fletë-hyrje të rregullt, pa korrigjime, me të gjitha të dhënat bazë
të urdhërit të lëshuar nga administratori (ose i autorizuari, etj.). Sasitë që shënohen në fletë-
hyrje duhet të jenë të barabarta me sasitë që merren fizikisht në dorëzim nga magazinieri
dhe me fletë-daljen ose me faturën e furnitorit (për mallrat, lëndët e para, gjysëm produktet,
etj.) të blera brenda vendit, me CMR (dokumenti-bazë për transportuesin që vërteton
dërgimin e mallit në destinacion), faturën e importit, dokumentet e zhdoganimit për mallrat,
lëndët e para, gjysmë produktet etj, që importohen.
 Në fletë-hyrje, çmimi për mallrat, lëndët e para, gjysmë produktet etj, të blera brenda vendit,
duhet të jetë i barabartë me çmimin e blerjes që shënohet në faturën e furnitorit ( firma
shitëse), ndërsa për mallrat, lëndët e para, gjysmë produktet etj., që importohen nga njësia
ekonomike, çmimi të jetë i barabartë me koston (çmimi i blerjes + shpenzimet e transportit
+ taksat e ndryshme doganore (duke përjashtuar TVSH) + shpenzimet e ngarkim -
shkarkimit, etj derisa ato të futen në magazinë).
 Kur sasia që përmban fletëdalja ose fatura e furnitorit është e ndryshme nga ajo që fizikisht
merret në dorëzim, ose kur një pjesë e artikujve janë të dëmtuar, mbahet një procesverbal
me shoqëruesin e mallit dhe fletëhyrja pritet për sasinë që në fakt merret në dorëzim .
Procesverbali i mbajtur i dërgohet zyrës së financë-kontabilitetit për të bërë veprimet
përkatëse. Mallrat, lëndët e para, etj. që duhet të jenë të shoqëruara me analizat përkatëse
laboratorike, magazinieri nuk i merr në dorëzim pa patur fletanalizat përkatëse.
 Kur në mallrat apo lëndët e para të importuara ka patur mangësi, duhet të plotësohet
dokumentacioni me urdhër të administratorit (apo të ngarkuarit të tij) si më poshtë:
a) Të hartohet procesverbali me transportuesin e mallit, të lëndëve të para, etj ku të
shënohet sasia e mallit, e lëndës së parë, etj. që mungon, sasia e dëmtuar dhe vlera përkatëse.
Ky procesverbal do të firmoset nga transportuesi i mallit (duke shënuar emrin e mbiemrin,
nga administratori apo i autorizuari i tij, manaxheri) dhe nga marrësi në dorëzim i mallit
(magazinieri).
b) Të bëhen vërejtjet përkatëse në tre kopjet e CMR ( dy kopje që merr transportuesi dhe
një kopje që mban magazinieri, për mallrat, lëndët e para, etj. që kanë ardhur me mungesa
ose të dëmtuara dhe të firmosen nga përfaqësuesi i shoqërisë dhe transportuesi i mallit.
c) Për çdo parti malli, lëndë e parë, etj. të importuar, magazinieri duhet të paraqesë në degën
e financë-kontabilitetit, fletëhyrjen e shoqëruar me dokumentet përkatëse (kopjen e faturës
që shoqëron mallin, lëndën e parë, etj., kopjen e CMR -së dhe, në rast se është mbajtur
procesverbal për mungesa apo dëme, edhe këtë të fundit.
 Për mallra, lëndë të para, që janë futur në magazinë pa dokumente shoqëruese, nga magazinieri
pritet fletëhyrja për sasitë me mbishkrimin: “për Mallra, lëndë të para, etj., në ruajtje”. Pasi
dorëzohen dokumentet që shoqërojnë mallin, lëndën e parë, etj., magazinieri e anullon
dokumentin “Mallra në ruajtje”, duke lënë gjurmë dhe pret dokument hyrjeje të rregullt, siç u
trajtua më lart, duke i bashkëlidhur këtij dokumenti përveç, dokumenteve të tjera shoqëruese
edhe fletë- hyrjen e anulluar: “Mallra, lëndë të para, etj. në ruajtje”. Mbasi është bërë kolaudimi i
mallit, lëndës së parë, etj., të bërë hyrje, magazinieri detyrimisht duhet të bëjë etiketimin e mallit
ku të jetë shënuar emërtimi i saktë sipas dokumentit, cilësia, afati i skadencës, çmimi i blerjes
(çmimi kosto) dhe numri i kartelës së magazinës, që është dhe në kartelën e informatizuar në
kompjuter.
 Për daljet . Për çdo dalje (shitje) nga magazina e mallrave, lëndëve të para, produkteve të gatshme
etj., magazinieri duhet të ketë autorizim nga administratori (ose i autorizuari i tij). Për këto bëhet
fletëdalje fature, shënohet adresa ku shkon malli apo produkti i gatshëm, mjeti që e transporton,
targa, personi që ka tërhequr mallin, produktin e gatshëm, lëndët e para, etj. sasia, çmimi i shitjes
për njësi, vlera si dhe numri i analizës. Këtu do të shënohet numri dhe data e mandatarkëtimit që
vërteton likuidimin e faturës në CASH (para në dorë) ose numri i urdhërxhirimit të klientit që
vërteton pagesën në bankë nga klienti.
 Magazinieri ndalohet të bëjë dalje mallin, produktin e gatshëm, lëndë të para, etj pa urdhërdalje
(shitje) të administratorit (ose të të ngarkuarit të tij) dhe pa analiza laboratorike.
 Çmimet për shitjen e mallrave, të produkteve të gatshme, lëndëve të para, me urdhër të
veçantë, caktohen nga administratori (ose i ngarkuari i tij ). Lista e çmimeve me firmën e
administratorit (ose të ngarkuarit të tij ) i dorëzohet magazinierit. Çdo ndryshim çmimi i shitjes
shoqërohet me urdhër të veçantë nga administratori ose i ngarkuari i tij. Mbi bazën e këtij urdhri
për ndryshimin e çmimeve, bëhet vlerësimi i mallrave në njësitë e shitjes me komision të caktuar
nga administratori ose i ngarkuari i tij dhe përpilohet procesverbali. Një kopje e këtij
procesverbali i duhet dorëzuar zyrës së financë-kontabilitetit për të kryer veprimet përkatëse
kontabile.
 Magazinieri, dokumentet e hyrjes dhe të daljes duhet t’i dorëzojë në zyrën e financë-
kontabilitetit me libër dorëzimi në afatet e caktuara, zakonisht çdo tre ditë dhe në fund
të muajit, brenda datës 3 të muajit pasardhës, ose sipas datave të caktuara nga
administratori ose i ngarkuari i tij.

 Shënim: Dorëzimi i fletëhyrjeve dhe i fletëdaljeve në këto afate nga magazinieri, i krijon mundësi
zyrës së financë-kontabilitetit të nxjerrë në kohë sa më të shpejtë informacione për të ndjekur në
vijimësi gjendjen dhe rezultatet e njësisë ekonomike.

 FLETINVENTARI
Fletinventari është dokumenti që përdoret për të kryer inventarizimin në magazina,
njësi shitje e prodhimi në periudha të caktuara kohe ose në fund të periudhës. Inventari
i kryer me përgjegjësi e saktësi krahason gjendjen e kontabilitetit me gjendjen në fakt.
Në rast se zbulohen diferenca, ato evidentohen, duke përcaktuar dhe përgjegjësitë
përkatëse.
Ai përmban këto të dhëna:
- Emrin e njësisë apo të subjektit ku kryhet inventari
- Emrin e magazinës, të njësisë së shitjes apo të prodhimit dhe të përgjegjësit material
- Numrin rendor
- Emërtimin, njësinë e matjes
- Çmimin (çmimi mesatar, blerje apo kosto)
- Gjendjen sipas inventarit (sasi - vleftë)
- Gjendjen në fakt (sasi - vleftë)
- Diferencat tepëricë-mangut (sasi - vleftë)
Tipi i fletëinventarit dhe mënyra e plotësimit
Fletë - Inventari
Njësia ekonomike __X__ Përgjegjësi material
Magazina e Mallrave Periudha: 01.01.0X deri 31.12.200X

Nr. Emërtimi Çmimi Njësi Gjendja sipas Gjendja fakt. Diferencat


me a kont. 31.12.0X
kost e 31.12.0X
o matje
mes s
atare
Sasi Vleftë Sasi Vl. Tepricat Mungesat
Sasi Vl. Sasi Vl.
1 Fasule 70 kg 100 7.000 98 6.860 - - 2 140
2 Sheqer 60 kg 200 12.000 202 12.120 2 120 - -
7. Etj.

Shuma 19.000 18.980 120 140


Mbyllet me 7 (shtatë)
Komisioni
_______________ _________________ _______________

Përgjegjësi material
Fletinventari i magazinës, i plotësuar me të dhënat e mësipërme, është një dokument i rëndësishëm, që
vërteton ligjërisht gjendjen e mallrave, inventareve, lëndëve të para, produktet e gatshme, etj., në fund
të periudhës së ushtrimit, të vlerësuar me metodën e kostos mesatare, të ponderuar; por sipas rastit
mund të përdoret dhe metoda LIFO e FIFO. Ky dokument i bashkëlidhet dokumenteve
përmbledhëse të kontabilitetit, bilancit të veprimtarisë së njësisë ekonomike.
Në bazë të inventarit bëhen dhe sistemimet përkatëse në kontabilitet, me qëllim që të përputhet gjendja
kontable me gjendjen fizike.
Teknikat e sistemimit të tepricave dhe mungesave në magazinë apo njësi shitje e prodhimi pasqyrohen
hollësisht në kapitullin e inventareve.

5.3 - Dokumentet e arkës dhe rregullat e plotësimit të tyre.


 Dokumentet-bazë të arkës janë mandatarkëtimi dhe mandatpagesa.
 Mandatarkëtimi : është dokumenti që vërteton hyrjen e mjeteve monetare në arkë. Ky dokument
plotësohet nga arkëtari kundrejt një dokumenti (origjinë) të të hollave që futen në arkë. Dokumenti i
origjinës mund të jetë çek për tërheqjet nga banka, derdhje nga pronari i kontributit, derdhje për të
shlyer një detyrim, derdhje për të paguar faturën e mallit, produktit të gatshëm, shërbimit të kryer, etj.
Mandatarkëtimi është dokument justifikues dhe të tillë e bën nënshkrimi i arkëtarit, i çili duke e
nënshkruar, vërteton se e ka marrë në dorëzim shumën e shënuar në dokument. Mandatarkëtimi pritet
më vete sipas llojit të monedhave ( lek, USD, EURO, etj.). Pra, arkëtari duhet të disponojë blloqe më
vete mandatarkëtimi për aq sa monedha përdor në aktivitetin e përditshëm njësia ekonomike. Kur
shiten mallra nga njësitë tregtare (dyqane, minimarkete, markete, etj) me të holla në dorë,
mandatarkëtimi që përpilohet nuk shoqërohet me ndonjë dokument tjetër. Ndërsa kur shiten mallra
me të holla në dorë nga magazinat e njësive ekonomike, mandat arkëtimi duhet të shoqërohet me
faturë shitje malli, që vërteton shitjen e mallit (daljen e mallit nga magazina), vlera e të çilit është
arkëtuar sipas mandatarkëtimit bashkëlidhur. Në njësitë ekonomike me karakter shërbimi,
mandatarkëtimi i përpiluar nga arkëtari shoqërohet me faturën që vërteton shumën e shërbimit të kryer
personave apo njësive ekonomike. Mandatarkëtimi përgatitet në tre kopje. Një kopje e mban arkëtari
për të vërtetuar veprimin e kryer, një kopje i jepet personit që ka dorëzuar mjetet monetare në arkë dhe
kopja tjetër i dorëzohet kontabilistit (shefit të financë - kontabilitetit), për të bërë veprimet në
kontabilitet.
Tipi i mandatarkëtimit
Njësia ekonomike “X” Mandatarkëtimi Nr.i serisë____
Arka Nr.1 (Lekë) Nr._____
Nr.i llogarisë_____ Data
Arkëtoni nga ___________________________________________
Shuma lek ____________________________________________
___________________________________________________________
Finançieri Arkëtari

 Mandat Pagesa .
Është dokument, që vërteton daljen e mjeteve monetare nga arka. Ky dokument plotësohet nga arkëtari kundrejt
një dokumenti urdhërues nga ana e administratorit (ose të ngarkuarit të tij), si p.sh: urdhri për pagesën e faturës së furnitorit,
urdhri për pagesën e pagave, të sigurimeve shoqërore, të tatim-taksave, të pagesës për shpenzime të tjera (karburanti, energji
elektrike, kançeleri, etj.). Mandatpagesa është së pari dokument autorizues. Nënshkrimi i drejtuesit të njësisë ekonomike
shërben për të autorizuar arkëtarin të kryejë një pagesë të çaktuar. Gjithashtu ai është dokument justifikues. Të tillë e bën
nënshkrimi i arkëtarit dhe nënshkrimi i personit që ka marrë paratë në dorëzim prej tij. Kur blihen materiale apo mallra me
të holla në dorë dhe bëhen hyrje në magazinë, mandat- pagesa që përgatitet për pagimin e vlerës së tyre duhet të shoqërohet nga
fatura dhe fletëhyrja e materialeve apo mallrave në magazinë. Mandatpagesa që vërteton daljen e parave nga arka për të
paguar pagat e punonjësve duhet të shoqërohet me një listë pagese. Mandatpagesa që vërteton daljen e parave nga arka për të
paguar shpenzimet telefonike apo shërbime të ndryshme që i janë bërë njësisë, duhet të shoqërohet me fatura përkatëse.
Mandatpagesa plotësohet në tre kopje. Një kopje e mban arkëtari, një kopje i jepet personit që ka marrë mjetet monetare dhe
një kopje i dorëzohet kontabilistit (shefit të financë-kontabilitetit) të njësisë ekonomike për të bërë veprimet në kontabilitet.
Mandatpagesat priten më vete sipas llojeve të monedhave (lek, USD, EURO etj.). Pra, arkëtari duhet të ketë blloqe
mandatpagese, aq sa monedha përdor në aktivitetin e përditshëm të njësisë ekonomike.
 Tipi i mandatpagesës

Njësia ekonomike “X” Mandatpagese Nr.i serisë____


Arka Nr.1 (Lekë) Nr._____
Nr.i llogarisë_____ Data
Paguani _______________________________________________
Shuma lek ____________________________________________
___________________________________________________________
Financieri Arkëtari
Administratori( Drejtori) Marrësi

Rregullat e plotësimit të dokumenteve të arkës.


Edhe dokumentet e arkës (mandatarkëtimi dhe mandatpagesa duhet të përgatiten në gjuhën shqipe.
Këto tipe dokumentesh, ashtu siç paraqiten në format, duhet të përmbajnë:
- Numrin rendor (ose serial) dhe datën.
- Emrin e njësisë ekonomike, adresën e saj .
- Emrin e personit që urdhëron kryerjen e veprimit, të personit që ekzekuton veprimin, dokumentin
shoqërues (numrin e datën ) mbi të cilin bëhet arkëtimi apo pagesa dhe në emër të kujt bëhet (person
juridik apo fizik ).
- Vlerën e të hollave që arkëtohet apo paguhet me shifër dhe me shkrim.
- Dokumentet e arkës (mandatarkëtimi dhe mandatpagesa) përgatiten me shkrim të pashlyeshëm dhe të
lexueshëm, pa hapësira boshe, shkrim në anë ose fshirje, të pakorrigjueshme. Në rast korrigjimi të tyre,
dokumenti anullohet me mbishkrimin “Anulluar” dhe hartohet dokument i ri, por duke ruajtur në bllok
dokumentin e anulluar.
Të dhënat e mandatarkëtimeve dhe mandatpagesave regjistrohen në ditarin e
specializuar (libri i arkës) të arkëtimeve monetare dhe të pagesave monetare. Ky libër
është i detyrueshëm të mbahet nga arkëtari. Në librin e arkës arkëtari regjistron çdo ditë
të gjitha mandatarkëtimet dhe mandatpagesat që përpilon gjatë ditës, duke shënuar
numrin, datën dhe shumën. Në fund të çdo dite pune arkëtari përçakton tepriçën e
librit të arkës dhe inventarizon mjetet monetare që ndodhen në arkë në atë moment.
Teprica e librit të arkës duhet të përputhet me gjendjen e mjeteve monetare në arkë të
rezultuara nga inventarizimi. Dorëzimi i dokumenteve të arkës (mandatarkëtimi dhe
mandat-pagesa) bëhet nga arkëtari si rregull çdo ditë, bashkë me një kopje të fletë-
ditarit të arkës. Kontabilisti (shefi i financë-kontabilitetit) firmos kopjen e ditarit të
arkës që mbetet në bllokun e arkëtarit, për marrjen në dorëzim të dokumenteve.

 URDHËRSHËRBIMI
Urdhërshërbimi autorizon dërgimin me shërbim të një punonjësi apo dhe drejtuesit të
njësisë ekonomike dhe në çdo rast i bashkëlidhet mandatpagesës. Nëpërmjet këtij
dokumenti vërtetohen ditët e shërbimit për efekt të pagimit të shpenzimeve të kryera
për dietë (ushqime), fjetje dhe biletat e udhëtimit. Ky dokument përmban:
- Emrin dhe mbiemrin e personit që dërgohet me shërbim
- Vendin ku dërgohet
- Periudhën që dërgohet me shërbim
- Masën e dietës (në bazë të vendimit të asamblesë së ortakëve, apo administratorit).
Ky dokument, në çdo rast, firmoset nga drejtuesi që ka në kompetencë dërgimin me
shërbim të punonjësit apo të vetë drejtuesit. Ai ka dy pjesë: pjesa e parë, që
përshkruan shërbimin e kryer dhe pjesa e dytë, llogaritja e shërbimit.
Tipi i Urdhërshërbimit dhe mënyra e plotësimit
Pjesa e parë
Shoqëria X Sh.p.k. Tiranë, më 2.01.200X
URDHËRSHËRBIMI
Z. _______________ me detyrë ___Menaxher___ dërgohet me shërbim në ___Vlorë______.
Prej datës ___2.01.200X___ deri ____10.01.200X____

Administratori
Nisja nga Tirana më 2.01.0X Arrin në Vlorë më 2.01.0X
Nisja nga Vlora më 10.01.0X Arrin në Tiranë më 10.01.0X
Nisja nga _____ më ______ Arrin në ______ më ______

Pjesa e dytë
PËRMBLEDHJA E SHPENZIMEVE
Emri e mbiemri ____________________ Datë e nisjes _2.01.0X_
Datë e mbërritjes __10.01. 0X __ Datë e kthimit __10.01. 0X __
Dieta ___2.000__ lekë/dita
Biletë udhetimi çopë 2 x 240 = 480 lekë
Dietë për ditë ____8____ x 2.000 = 16.000 lekë
Fjetje ___8_ditë___ x 2.000 = 16.000 lekë
---------------------------
Shuma 32.480 lekë
Llogaritari Nëpunësi (Menaxheri)
________________ ___________________
Administratori
________________
5.4 Dokumentet e bankës dhe rregullat e plotësimit të tyre.
 Dokumente-bazë të bankës janë: çeku, urdhër pagese dhe arkëtimi i bankës.
 Çeku: është dokumenti që vërteton nxjerrjen e të hollave (Cash) nga llogaria bankare. Çeku është
një urdhër me shkrim që drejtuesi i njësisë ekonomike i jep bankës, për të paguar personin, emri i të
cilit është shënuar në çek, me shumën që shënohet në të. Çeku përbëhet nga tri pjesë. Në pjesën e
parë, shënohet numri i llogarisë bankare që njësia ekonomike ka në bankë, shuma që do të paguhet
nga banka, emri i drejtuesit që ka urdhëruar pagesën (administratorit të njësisë ekonomike), data e
përpilimit të çekut. Kjo pjesë mbetet në bllokun e çeqeve. Në pjesën e dytë, shënohet emri i
dokumentit, shuma e shprehur në shifra dhe në fjalë, data e përpilimit të tij, numri i llogarisë së njësisë
ekonomike në bankë, emri i bankës në të çilën drejtohet çeku (çeku ka dhe stemën e bankës që e ka
lëshuar), emri dhe mbiemri i personit të cilit do t’i paguhen paratë, sqarimi i qëllimit të pagesës së
parave me anë të çekut dhe firma e administratorit (mund të ketë dhe firmë të dytë sipas rastit apo
organizimit të njësisë ekonomike). Firma duhet të jetë e qartë, njëlloj me atë të depozituar në kartelën e
bankës, ndryshe çeku nuk pranohet.
Pjesa e dytë e çekut është pjesa autorizuese e tij. Kur banka e gjen çekun të rregullt (firma është njëlloj
me atë të depozituar në kartelën e bankës), ajo e pranon atë dhe kryen pagesën. Pjesën e dytë të çekut e
mban banka, për të provuar që ajo i ka paguar paratë në bazë të një urdhri të rregullt.
Pjesa e tretë, që quhet lajmërim debitimi, i dërgohet njësisë ekonomike për të vërtetuar që pagesa u
krye. Në pjesën e tretë shënohet numri i llogarisë likuiduese të njësisë ekonomike të hapur në bankë,
shuma e paguar, emri i njësisë ekonomike që ka lëshuar çekun, emri dhe nenshkrimi i marrësit të
parave, nënshkrimi i punonjësit të bankës që ka kryer pagesën dhe vula e bankës. Pra, çeku është
dokument autorizues dhe vërtetues. Pjesa e tretë justifikuese e çekut shërben për të bërë regjistrimin në
kontabilitet në kredi të llogarisë banka llogari likuiduese dhe në debi të llogarisë korresponduese
përkatëse në varësi të qëllimit të pagesës. Kjo pjesë quhet konfermë bankare, sepse konfirmon që
veprimi është kryer nga banka. Çeku është dokument me numër serial. Kjo do të thotë që në qoftë se
çeku përpilohet gabim, ai nuk duhet të griset, por duhet të ruhet në bllokun e çeqeve duke vënë mbi të
shënimin “Anulluar”. Veprohet kështu sepse çeku është dokument i ruajtjes së rreptë. Çeku plotësohet
vetëm me makinë shkrimi. Ky dokument mbahet nga administratori (ose i ngarkuari i tij me prokurë të
posaçme ) dhe lëshohet vetëm nga ana e tij në emër të personit që do të tërheqë paratë në bankë. Çeku
lëshohet më vete sipas llojit të monedhave (Lek, Usd, Euro etj), për të cilat njësia tregtare ka hapur
llogari të veçantë në bankë.
 Tipi i çekut.
ÇEK BANKAR Banka e Kursimeve Sh.A.

Shuma Monedha
Paguani ne urdher te: ____________________

Shuma ne fjale: __________________________________________________


Per: ___________________________________________________________
Vendi _________ Data________ Emri Mbiemri________________________
Numri i Llogarise ______________ Firma ___________________________
Nr. Serise ________ Nr. Llogarise__________ Shuma_________ Kodi 3-12/100

ÇEK BANKAR Banka e Kursimeve Sh.A.

Moned
Shuma ha
Paguani ne urdher te: ____________________

Shuma ne fjale: __________________________________________________


Per: ___________________________________________________________
Vendi _________ Data________ Emri Mbiemri________________________
Numri i Llogarise ______________ Firma ___________________________
Nr. Serise ________ Nr. Llogarise__________ Shuma_________ Kodi 3-12/100
Më pas në urdhërxhirim bëhet përshkrimi i veprimit të kryer, i cili në përgjithësi shoqërohet me
numrin dhe datën e faturës që po likuidohet. Urdhërxhirimi përgatitet me makinë shkrimi. Ai
mund të jetë i brendshëm dhe i jashtëm. Urdhërxhirimi i brendshëm përdoret kur njësia blerëse
dhe ajo shitëse shërbehen nga e njëjta bankë. Ndërsa kur njësia blerëse dhe ajo shitëse shërbehen
nga banka të ndryshme, urdhërxhirimi është i jashtëm. Urdhërxhirimi i brendshëm përpilohet në
tre kopje. Kopja e parë, e nënshkruar dhe e vulosur nga banka, i dërgohet njësisë blerëse
(paguese). Në bazë të saj ajo krediton llogarinë banka llogari likuiduese dhe debiton llogarinë
përkatëse, zakonisht llogarinë furnitorë ose kreditorë. Kopjen e dytë e mban banka, për të
justifikuar regjistrimet kontable në llogaritë e saj dhe kopja e tretë i dërgohet njësisë shitëse (që
arkëton shumën). Në bazë të saj ajo do të debitojë llogarinë e saj banka llogari likuiduese dhe do
të kreditojë llogarinë përkatëse, zakonisht llogarinë klientë.
Urdhërxhirimi i jashtëm përpilohet në katër kopje. Kopjen e katërt e merr dega e bankës që i
shërbën shitësit. Edhe urdhërxhirimi është dokument me numër serial. Në rast plotësimi gabim
të tyre, dokumenti anullohet duke vënë mbishkrimin “Anulluar” dhe ruhet e nuk griset e në vend
të tij hartohet urdhërxhirim i ri. Në njësitë ekonomike me një pronar mjafton vetëm firma e
pronarit, sepse është ai që mban përgjegjësi për gjithçka ndodh në njësinë e tij. Çdo njësi
ekonomike mund të kryejë gjatë ditës disa veprime që prekin llogarinë likuiduese. Këto veprime
banka i pasqyron në një fletë përmbledhëse veprimesh, së çilës i ka bashkëngjitur të gjitha kopjet
përkatëse të udhërxhirimeve dhe pjesët e treta të çeqeve. Këto dokumente, së bashku me
nxjerrjen e llogarisë, banka ia dërgon njësisë çdo ditë për ditën paraardhëse. Fleta përmbledhëse e
veprimeve ka dy anë: debi dhe kredi. Në anën debi tregohen njëra nën tjetrën shumat për të çilat
është pakësuar llogaria likuiduese e njësisë, ndërsa në anën kredi tregohen shumat për të çilat
është shtuar ajo. Këto shuma korrespondojnë plotësisht me shumat e kopjeve të bashkëlidhura të
urdhërxhirimeve dhe të çeqeve. Nxjerrja e llogarisë përmban të gjitha të dhënat e llogarisë
likuiduese të njësisë, d.m.th. tepriçën e llogarisë likuiduese të ditës së mëparshme, lëvizjet debi
dhe kredi të ditës, që përkojnë me fletën përmbledhëse të veprimeve dhe tepricën e re në fund të
ditës. Teprica e re duhet të përputhet me tepricën e llogarisë banka, llogari likuiduese dhe
kontabilitetin e njësisë ekonomike.
Tipi i urdhër-pageses

Banka _________________ Urdhërxhirimi i jashtëm

Fletë kontabile për bankën pritëse


leke
Valuta 45.000

Komisione bankare 500

Gjithsej 45.500

(dyzeteepesëmijë e pesëqind) lekë

Debitoni Numri i llogarisë


Shoqëria "Visari" Sh.p.k. 361 / 361

DEGA E BANKES SE KURSIMEVE Nr.1 Numri i llogarisë

Kreditoni Numri i llogarisë


Shoqëria "Besa" Sh.p.k. 17/0455/7103

DEGA E BANKES
Banka Kombëtare Tregtare Nr.2 Tir. Numri i llogarise
PER: Sa likuiduar fatura Nr.1 dt.02.01.1999
VENDI: Tirane Krediti Banka nisese Banka ndermjetese Banka pritese
Mbajtesi
Urdheruesi (Emri e mbiemri) llog. (Vula) (Vula) (Vula)
Arkëtim banke: Është dokumenti që vërteton derdhjen e të hollave në bankë nga vetë njësia
ekonomike ose nga një njësi tjetër ekonomike. Ky dokument lëshohet nga banka në momentin e
derdhjes së të hollave .
Tipi i mandatarkëtimi të bankës

BANKA KOMBETARE TREGTARE Tirane, me ________200X

DEGA TIRANE Nr.2

MANDATARKETIMI

Nr. _________

Ne KREDI te: Njësisë ekonomike "X" Sh.p.k. Nr.llogarise 17-045-7103

Shuma 150.000 leke

(_______Njeqindepesedhjetemije lek______________)
ARKETUAR nga: "X"
PERSHKRIMI : Derdhje _______________
 Rregullat e plotësimit të mandatarkëtimit të bankës.
Edhe mandatarkëtimi i bankës duhet të përgatitet në gjuhën shqipe. Ky tip dokumenti
ashtu siç paraqitet në format, duhet të përmbajë:
- Numrin serial dhe datën
- Emërtimin e njësisë tregtare, adresën e saj
- Përshkrimin e veprimit, si: likuidim fature nr.___, dt.____, likuidim situaçioni
nr.____, dt._____, ose derdhje, tërheqje, etj.
- Emrin e personit që kryen veprimin e derdhjes
- Vleren e të hollave që arkëtohet ,me shifër dhe me shkrim.

5.5 Dokumente të tjera të kontabilitetit dhe rregullat e plotësimit të tyre


Dokumente të tjera të kontabilitetit që hartohen në njësitë ekonomike janë: Situacion
punimesh, akt-dorëzim punimesh, shërbimesh, proçesverbal, listëpagese, etj.

5.5.1. Situacion punimesh:


Është dokument me anën e të cilit maten punimet e kryera. Ky dokument hartohet nga
drejtuesi teknik i punimeve ( inxhinieri i objektit) dhe firmoset prej tij dhe
administratorit të njësisë. Ndërsa, kur punimet kryen në sipërmarrje, situacioni firmoset
edhe nga marrësi në dorëzim i punimeve (njësia investitore). Ky dokument vërtetohet
nga drejtuesi i njësisë ekonomike. Ai hartohet në 3 kopje, prej të cilave, një kopje
mbetet në sektorin e investimeve dhe dy kopje i kalojnë zyrës së llogarisë. Kjo e fundit
një kopje e dërgon në bankë dhe një kopje e mban për të kryer veprime në kontabilitet.
Tipi i situacionit të punimeve
Situacion i punimeve të kryera
Shoqëria “X” Nr.___, Dt.____
Adresa:__________
Tel.Fax.__________
Periudha: 01.01.0X deri 31.01.0X

Nr Zërat e Njësia e Sasia Çmimi Vlera


Analizë punimeve matjes
1/1 Punime betoni m3 20 2.600 52.000
2/2 Mure tulle m3 10 1.200 12.000

Totali 64.000
Shpenzime plotësuese 15 % 9.600
Fitimi 15 % 11.040
Totali 84.640
T.V.SH 20 % 16.928
Totali 101568
Shënim: Ky dokument hartohet vetëm nga njësitë ekonomike me objekt veprimtarie, ndërtim-
montim, në fund të çdo muaji për punimet e kryera . Ky dokument shoqërohet dhe me faturë shitjes (
faturës tatimore ) për efekt të llogaritjes së TVSH- së . Vlera e situaçionit do të jetë vlera e tatueshme mbi
të çilat do të llogaritet TVSH në masën 20% . Shuma e vlerës së tatueshme me vlerën e TVSH-së jep
vlerën totale të situaçionit. Pra, personi i tatueshëm është i detyruar të llogarisë TVSh-në çdo muaj,
pavarësisht nga koha kur bëhet pagesa (shih udhezimin e Ministrisë së Finançave nr.8 dt.05.01.2000 ,
paragrafi 6.1).

5.5.2. Aktdorëzimi (kolaudimi) punimesh dhe shërbimesh.

Është dokumenti me anë të të cilit dorëzohen punimet apo shërbimet e kryera. Ky


dokument hartohet nga njësia ekonomike që kryen punimet apo shërbimet, firmoset nga
administratori (ose i autorizuari i tij), nga marrësi në dorëzim i punimeve (njësi ekonomike,
shoqëri, apo person fizik) dhe kolaudatori (ekspertë të jashtëm që përfaqësojnë
investitorin dhe organin shtetëror) .
Tipi i Aktdorëzim punimesh
Akt-dorëzim (kolaudimi)
Mbahet sot më datën________ mbi dorëzimin e objektit__________________ në
_____________ (emri i objektit)
(vendi i ndërtimit)
Investuar nga ________________________
(emri i firmës investitorë)
Projektuar nga______________________
(Emri i firmës projektuese)
Zbatuar nga ____________________
(Emri i firmës ndërtuese)
Ndërtimi i objektit filloi në datën _____________________
(data e fillimit të punimeve)
Vlera e plotë e objektit sipas proçes-verbalit _________________________ Lek
Vlera sipas situaçionit përfundimtar ________________________________ Lek
Pasi u kontrolluan punimet u konstatua se :
Zbatimi arkitektonik , konstruktiv dhe punimet e rifiniturës (ose të tjera) janë kryer sipas projektit e proçesverbalit ose janë bërë këto ndryshime të
shënuara në projekt, për të çilat kanë të drejtë vetëm organi projektues dhe dega teknike e subjektit privat.
Vërejtje që mund të ketë
(bëhen shënimet përkatëse për vërejtjet me vlerat përkatëse dhe afatet e rregullimit të tyre)
1- _______________________________________________ = __________ lek
2- _______________________________________________ = __________ lek
Etj.
Afati i rregullimit deri ____________________
(data)
- Çilësia e punimeve është __________________________________
(konform kushteve teknike)
- Objekti ________________, kalon për shfrytëzim _______________________
(Emri i objektit) (Emri i investitorit)
Ky akt dorëzimi mbahet në 4 ( katër ) kopje , njëra i lihet ___________________
(emri i investitorit)
3(tre) kopjet e tjera merren nga ________________________
(emri i ndërtuesit)
Komisioni
Përfaqësuesi i firmës ndërtuese Përfaqësuesi i firmës investitore
(_______________________) (_______________________)
5.5.3. Proçesverbali: Është dokument me anën e të cilit dokumentohen dëmtimet, vjedhjet,
(diferençat nga inventari në magazina, dyqane), si dhe ndryshimet e çmimeve në njësi shitje. Ky
dokument hartohet nga administratori ose nga një komision i hartuar me urdhër të tij. Ai
nënshkruhet nga administratori ose komisioni i caktuar nga ana e tij, si dhe përgjegjësi material
(magazinieri).
 Tipi i proçesverbalit (për dëmtimet, diferençat, vjedhjet)
Proçesverbal (Mod.1)
I mbajtur sot më datë _____________ në njësinë ekonomike “ X “ shpk , nga komisioni i
çaktuar me urdhër të administratorit të shoqërisë së nr.1 dt. 31.10.200X , i përbërë nga
___________________________________, mbi vlerësimin e dëmeve (apo diferençave,
vjedhjeve) të zbuluara si më poshtë:

Nr Emërtimi Njësia e matjes Sasia Çmimi Vlera


1 Sheqer Kg 100 50 5.000
2 Oriz Kg 100 60 6.000
3
4
Mbyllet me nr.4 (katër)
Totali 11.000

Komisioni
(______________) (____________) (_______________)
Administratori Përgjegjësi material
(_________) (____________)
 Tipi i proçesverbalit, (për ndryshimin e çmimit).
Proçesverbal ( Model 2 )
I mbajtur sot më datë _____________ në njësinë ekonomike “ X “ shpk, nga komisioni i
caktuar me urdhër të administratorit të shoqërisë së nr.1, dt. 31.10.200X, i përbërë nga
___________________________________, mbi vlerësimin e dëmeve (apo diferencave,
vjedhjeve) të zbuluara si më poshtë:

N Emërtimi Njësi e Gjendja Vlerësimi është Vlerësimi bëhet Diferenca


r matj 31.10. çmimi vlerësimi çmimi vlerësimi
es 98 ishte bëhet + -
1 Sheqer kg 100 50 5000 55 5500 500 -
2 Oriz kg 100 55 5500 60 6000 500 -
3 Fasule kg 100 80 8000 75 7500 - 500
Mbyllet me Nr. 3 (tre)
Totali - - - 18500 = 19000 1000 500

Diferenca = +500
Komisioni
(____________) (______________) (_______________)

Administratori (____________)
5.5.4. Listëpagesa e punonjësve është një dokument me anën e të cilit evidentohen pagat që u paguhen
punonjësve të njësive ekonomike. Ky dokument hartohet nga administratori ose i ngarkuari i tij
(specialisti i financës, specialisti i pagave etj.). Hartimi i këtij dokumenti bëhet në bazë të kohëshënuesit
dhe librit të normës e raporteve të prodhimit (kur aplikohet paga në bazë të normës së realizuar, si në
ndërtim, prodhim, etj.). Ndërsa në njësitë ekonomike(me aktivitet tregtar) përdoret libri xhiros, kur
aplikohet sistemi i pagës në bazë të xhiros së realizuar. Kur aplikohet sistemi i pagës fikse (paga bazë),
përdoret vetëm kohëshënuesi, në bazë të ditëve të punuara efektivisht.
 Tipi i listëpagesës
Njëisa ekonomike (________)Listëpagesë për periudhën (_____________)
Nr. Emërtimi Paga bazë Shtesa Paga Ndalesa Paga neto Firma
brut
o

(mujore) orë etj. Sig. Tatim Dëmtim Shuma


e

(15 ditore) suplem. 6=(3+4+5) Shoq. pagë (7+8+9) (6-10)

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

1 Astrit Rama 40,000 5,000 _ 45,000 1,792 3,750 300 5,842 39,158 -

Shuma 40,000 5,000 _ 45,000 1,792 3,750 300 5,842 39,158 _

Hartuesi i listëpagesës Financieri Arkëtari


(_____________) (___________) (__________)
Administratori
(_____________)
Listëpagesa përbëhet nga tre pjesë. Në pjesën e parë pasqyrohet paga që ka realizuar
secili punonjës nga puna që ka kryer gjatë periudhës 15 ditore ose mujore, si dhe
shumat që i takojnë secilit për arsye të tjera: paaftësi e përkohshme në punë, leje e
zakonshme, etj. Pra, në pjesën e parë të listëpagesës shënohet paga bruto, e cila
përbëhet nga:
a-Paga për punën e kryer në fakt (paga bazë), e cila përfshin pagën që i takon
punonjësit për punën që ai faktikisht ka bërë.
b-Shtesat mbi paga ku përfshihen:
paga mbi vjetërsinë në punë;
paga për paaftësi të përkohshme;
paga për punë jashtë orarit;
paga për tituj e grada shkencore etj.
Në pjesën e dytë pasqyrohen ndalesat dhe zbritjet që u bëhen punonjësve nga paga
(tatimi mbi të ardhurat personale, sigurimi shoqëror, sigurimi i jetës, depozitat e
kursimit, derdhjet për organizata të ndryshme, detyrime ndaj njësisë ekonomike, etj).
Në pjesën e tretë pasqyrohet paga neto për seçilin punonjës, e cila llogaritet si
diferençë midis pagës bruto dhe shumës së ndalesave dhe krahas saj ndodhet edhe një
kolonë për nënshkrimin. Kur merr pagën, çdo punonjës, krahas emrit të tij nënshkruan
në këtë kolonë. Listëpagesa përgatitet nga një punonjës i kontabilitetit. Në fund të këtij
dokumenti nënshkruan drejtuesi i njësisë tregtare dhe shefi i financë-kontabilitetit
(kontabilisti). Këto dy firma shërbejnë për autorizimin e pagimit të pagave për shumën
e llogaritur. Pra listëpagesa është dokument autorizues. Nënshkrimet e punonjësve që
kanë marrë pagën e bëjnë listëpagesën dokument justifikues. Listëpagesa shërben si
dokument për llogaritjen dhe pagimin e pagave dhe njëkohësisht si dokument bazë për
regjistrimin e pagave në kontabilitet.
5.6 Sistemimi dhe arkivimi i dokumenteve kontabël
Bazuar në ligjin nr. 7726, dt 29.06.1993 “Për Fondin Arkivor Kombëtar dhe Arkivat” është hartuar
rregullorja për dokumentacionin, udhëzimi metodik për ekspertizën e ruajtjes së dokumenteve
administrative, lista tip me afatet e ruajtjes së tyre. Ruajtja e dokumenteve të kontabilitetit është e
domosdoshme dhe përbën detyrim ligjor.
Arkivimi dhe sistemimi i dokumenteve duhet t’u përgjigjen kritereve funksionale, të gjetjes sa më
shpejt, përveç që ato të mos zënë shumë vend.
Ekzistojnë dy sisteme arkivimi:
- Sistemimi horizontal
- Sistemimi vertikal
Secili sistem ka avantazhet dhe disavantazhet e tij, por në praktikën e përditshme sistemi më i
përdorshëm është sistemi i arkivimit vertikal.
Në një njësi ekonomike, arkivimi dhe sistemimi i dokumenteve duhet të bëhet në dosje më vete,
vertikalisht, sipas këtij rregulli:
- Dokumentet e arkës, në fund të çdo muaji, pasi janë kontabilizuar mandat arkëtimet më vete dhe
mandatpagesat më vete, në mënyrë kronologjike ( sipas nr.të serisë), duke vënë mbishkrimin
“mandatarkëtimi” ose “mandatpagesa nga nr..... deri në nr......, muaji janar, viti 200X”, sistemohen në
dosje më vete. Mbi dosje vihet mbishkrimi: Dokumentet e arkës, muaji janar 200X.
- Dokumentet e bankës. Në fund të çdo muaji, pasi është bërë kontabilizimi i tyre, në bazë të
raporteve të nxjerra nga banka (ekstrate të llogarive të bankës) sipas nr. të llogarive (Në lek, USD,
Euro, etj.), dhe bankave ku ka llogari njësia ekonomike, bëhet sistemimi sipas rregullit kronologjik të
datës.
- Faturat e klientit (shitjet): Në fund të çdo muaji sistemohen sipas numrit rendor pasi lidhen në
dosje më vete me një etiketë me mbishkrim “Faturat e Klientëve”, muaji janar viti 200X, nga nr. .....
deri në nr......
- Faturat e furnizimit (blerjet): Në fund të çdo muaji, pasi është bërë kontabilizimi i tyre, faturat e
furnitorit (blerjes) sistemohen sipas numrit rendor dhe, pasi lidhen në dosje më vete vendoset një
etiketë me mbishkrimin “Fatura të furnitorit” (blerjes) muaji ________, nga nr.____ deri në nr._____.
Tipe skedash sistemimi dokumentesh

Fig. 1 Fig.2

Fig.3
5.7 Afatet e ruajtjes së dokumenteve në Njësitë ekonomike.

Në bazë të ligjislacionit në fuqi, njësitë ekonomike janë të detyruara të sigurojnë


ruajtjen e dokumentacionit kontabël në mënyrë të rregullt dhe sipas sistemit të caktuar
të arkivimit, të inventarit të çeljes, të veprimtarisë dhe të inventareve të tjerë periodikë,
të llogarive vjetore dhe të raportit vjetor të veprimtarisë, të librave dhe regjistrave që
kanë mbështetur këto regjistrime, si dhe të bartësve të tjerë të informatave kontabël.
Ato ruajnë, gjithashtu, çdo dokument që ka të bëjë me proçedurat e përpunimit, të
kontrollit dhe të interpretimit të regjistrimeve në kontabilitet.
Dokumentet kontabile të sipërpërmendura ruhen në formën e tyre origjinale dhe të
lexueshme për të gjithë periudhën e ruajtjes.
Veç rasteve të parashikuara ndryshe nga dispozita të tjera ligjore, dokumentet kontabile
ruhen për 10 vjet rresht nga mbyllja e vitit kalendarik.

5.7.1 Kushtet e ruajtjes së dokumenteve.


Dokumentat ruhen në vende të caktuara që plotësojnë kushtet e teknologjisë së
ruajtjes të tyre. Ato pajisen me mjete mbrojtëse nga zjarri, nga rrezet e diellit, pluhuri e
dëmtuesit e tjerë fizikë e biologjikë. Dyert e dritaret sigurohen me rrjeta metalike e
brava automatike.
Raftet vendosen në drejtim vertikal me dritaret, 40-60çm larg mureve. Nuk lejohet
pirja e duhanit aty ku ruhen dokumentet. Po ashtu ndalohet përdorimi i furnelave
elektrike, me vajguri, fenerë ndriçimi etj.
Pyetje dhe detyra :
1- Ç`është kontabiliteti, dhe roli i tij në shoqëri?
2- Identifikoni llogaritë finançiare kryesore dhe mjetet e tjera të raportimit finançiar.
3- Ç`janë njësitë ekonomike? E si klasifikohen ato?
4- Kush janë përdoruesit e informacionit kontabël?
a)… b)…
5- Cili është vendi i profesionit kontabël në njësinë ekonomike dhe ndarja në dy grupe të mëdha?
6- Cila është historia e shkurtër e zhvillimit të kontabilitetit në botë dhe në Shqipëri?
7- Cilat janë llojet kryesore të kontabilitetit dhe ku qëndron ndryshimi midis tyre?
8-Cilat janë objektivat e kontabilitetit?
9- Shpjegoni organizimin e kontabilitetit dhe librat kontabël të detyrueshëm: ditari, libri i madh etj,
dhe si funksionojnë ato.
10- Cilat janë detyrimet ligjore për dokumentet-bazë të kontabilitetit, të magazinës, të arkës, të bankës
etj? Tregoni disa nga të dhënat kryesore të këtyre dokumenteve.
11- Çfarë kuptoni me nocion të sistemit kontabël? Flisni për sistemin klasik dhe për sistemin e
informatizuar.
12- Cilat janë tre kategoritë e mëdha të planit të llogarive?
13- Prezantoni formën e përgjithshme të planit kontabël me klasat e tij.
14- Cilat grupe të llogarive bëjnë pjesë në llogaritë e detyrimeve? Prezantoini ato dhe funksionim e tyre.
15- Në cilin grup të llogarive bëjnë pjesë llogaritë e posaçme? Pse përdoren ato? Funksionimi i tyre?
16- Prezantoni llogaritë e bilançit nga grupi 1 deri në grupin 5 dhe ç`përfaqësojnë ato.
17- Prezantoni në mënyrë skematike funksionim e llogarive të bilancit.
18- Paraqisni në mënyrë skematike kodifikimin kontabël.
19- Cilat janë shkollat kryesore të kontabilitetit?
20-Cilat janë organizmat botërore të standardeve të kontabilitetit? Ç`kuptojmë me standarde dhe si
janë zhvilluar ato?

You might also like