PRAPOČETAK

(prije
1800.god.)
Prvo poznato pomagalo za
obavljanje osnovnih
aritmetičkih operacija

ABACUS
KLIZAJUĆI LENJIR 1600.god.

Izumitelj Vilijam Otred Smatra se prvim analognim

(William Oughtred) računarskim uređajem

KRUŽNI KLIZNI LENJIR, 1621.god.

 PRAPOČETAK
Izumitelj Blez Paskal (prije 1800.)
(Blaise Pascal)

BLAISE PASCAL-ov SABIRAČ

1642.god.
Prvi automatski kalkulator, nazvan
Paskalina, koji je zasnovan na
zupčanicima

Izumitelj Gotfrid Lajbnic

(Gottfried Leibniz) LAJBNICOV TOČAK 1673.god.
Mehanički kalkulator baziran na nazubljenim
cilindrima koji je mogao da sabira, oduzima,
množi i dijeli.
 poslije 1800.

Izumitelj Žozef Žakar

(Joseph Jacquard)

SISTEM BUŠENIH KARTICA, 1804.god.

Ovaj sistem se koristio u uređaju za tkanje.

Naime, kartice su se koristile da propuste Ideju bušenih kartica je
određene niti, a da blokiraju ostale. kasnije preuzeo Čarls
Bebidž kao prvi mehanički
Ova ideja sa bušenim karticcama kasnije se
proširila i na muzičke instrumente. metod unošenja
informacija u računar.
 poslije 1800.

Izumitelj Čarls Bebidž

(Charles Babbage)

Koristi bušene kartice slične Jacquard-ovoj mašini.

Namjena Babbage mehaničke mašine je bila da
rješava polinomne jednačine i da računa i štampa
karte i tabele za vojsku.

Bila je toliko osjetljiva da se češće kvarila nego

što je radila, pa je premijer izjavio da je
jedina namjena ove mašine da izračuna
ogromnu količinu novca koja je potrošena na
njenu gradnju.

BABBAGE-ova MEHANIČKA MAŠINA Izgradnja uređaja je bila finansirana od strane

ZA DIFERENCIRANJE, 1820.god. britanske vlade, ali nikada nije puštena u
upotrebu.
 Izumitelj Čarls Bebidž posijle 1800.
(Charles Babbage)
Babbage je uspostavio OSNOVE MODERNIH KOMPJUTERA. On je
definisao da automatska mašina za računanje mora da ima:

Medijum za smještanje brojeva za obradu koje je

Čarls Bebidž nazvao MEMORIJA

Uređaj koji će da sprovodi aritmetičke operacije, koje je

on nazvao RAČUNAČ, a mi danas nazivamo centralna
procesorska jedinica (engl. central processor unit - CPU).

Uređaj koji će da upravlja operacijama mašine.

Danas to zovemo upravljačka jedinica.
Ulazni i izlazni uređaj. Tada su to bili čitači kartica.
Danas monitori, printeri, skeneri...
BABBAGE-ova Babbageov-a mašina se smatra predhodnicom
ANALITIČKA MAŠINA, savremenih računara. Mašina se sastojala od
1835.god. 4000 mehaničkih dijelova, težila je preko tri
tone i bila je na ručni pogon.
 posle 1800.
NACRT PROGRAMA KOJI BI
SE IZVRŠAVAO U
ANALITIČKOJ MAŠINI,
1833.god. Augusta Ada
(grofica od Lavlejsa)
Prvi put da je koncept računarskog
programa bio predložen, pa se Geoge Bool
smatra da je Ada bila prvi
kompjuterski programer.

Logička algebra je poseban dio algebre

koji se bavi matematičkim opisom BOOLOVA ALGEBRA, 1850. god.
logičkog zaključivanja. Boolova algebra
sa svoja dva stanja (istina-laž) vrlo Teoretska osnova logičke
dobro je primjenjivala binarni sistem
algebre, a time i binarnog
koji takođe posjeduje samo dva moguća
stanja("1" i "0").
sistema, koji postaje osnova svih
savremenih računara.
 poslije 1800.

Pronalazač Herman Holerit

(Herman Hollerith) SMATRA SE PRVOM MODERNOM MAŠINOM
ZA OBRADU PODATKA.
Za razliku od dotadašnjih pokušaja, ova mašina nije
obavljala artimetičke operacije već je obrađivala
podatke. Jedina aritmetička operacija koju je
obavljala ova mašina bila je sabiranje ili brojenje
podataka koji su se nalazili na bušenim karticama.
MAŠINA ZA RAČUNANJE koje
je koristila bušene kartice za
elektronsko brojanje, 1886. god.
1896. godine Holerit je osnovao
Tabulating Machine Company. 1924.
godine, nakon nekoliko spajanja i
preuzimanja, kompanija je postala
Ovaj uređaj je napravljen da bi se obavio International Business
popis iz 1890. godine (u Americi), jer bi Machines (IBM).
ručno brojanje trajalo čitavu deceniju.
 poslije 1900.

Alan Tjuring (Alan Turing)

Postavio temelje
modernog računarstva

“TJURINGOVA MAŠINA”
rad o hipotetičkom digitalnom računaru,
1936. god.

Tokom drugog svjetskog rata, Tjuring je

razvio tzv. ”bombe” (mehanički
uređaji), a zatim “kolose” (električni
uređaji) koji su razbijali njemačku
šifru (ENIGMA MAŠINA).
 poslije 1900.
Dizajniri dr Džon Astanasov
(Dr. John Astanasoff) i Kliford
Beri (Clifford Berry) na
državnom univerzitetu u Ajovi
(engl. Iowa State University).

1939-1942. god. ABC računar Računar Z3, 1941. god.

(engl. Atanasoff-Berry Computer)

• 600 releja u numeričkoj jedinici Memorija ovog modela, koji se sastojao

•1600 releja u memorijskoj jedinici
• frekvencija rada 5, 3 Hz
• ulaz – decimalna tastatura
• izlaz – 4 cifre, sijalice
• težina – 1 tona
• potrošnja struje – 4 kW
od 2600 releja, čitača bušene kartice i
sklopa za upravljanje kalkulatorom, bila
je veličina 64 riječi, svaka riječ po 22
bita. Kalkulator je bio u stanju da
pomnoži dva broja za 2 do 5 sekundi, a
zamjenjivao je 30 žena, koje su do tada
računale uz pomoć stolnih mehaničkih
kalkulatora.
Pronalazač
Konrad Zuse
John von Neumann 1945.god.
poslije 1900.

preko njih se u može izvoditi instrukcijama

okolinu prenose zadate aritmetičke i logičke
rezultati operacije
programa Izlazni
dijelovi
Aritmetičko-
logička jedinica

instrukcije iz
memorije dekodira
i na osnovu toga
Ulazni upravlja
aritmetičko –
dijelovi
Upravljačka logičkom
jedinicom, i
jedinica ulaznim i izlaznim
preko njih se u računar
unose podaci i informacije dijelovima.
 Neuronski ili
paralelni računari
1985. do danas
Područja istraživanja: ekspertni sistemi,
vještačka inteligencija i prirodni jezici
1980. do danas
Visoko integrisani
1970. do danas sklopovi

Integisana kola
1967. do 1970.

Tranzistor
1959. do 1964.

Elektronska cijev
1946. do 1958.
 Smatra se prvim
elektronskim računarom Razvijen je na američkom univerzitetu Moor
School, na prijedlog John W. Mauchly-a.

Pušten je u rad 1945. godine.

Sastojao se od 17.468 elektronskih

cijevi i 70000 otpornika, bioje težak
30 tona, a trošio je 174 kw električne
energije. Korišten je za proračune
prve hidrogenske bombe, a bio je u
upotrebi do 1955. godine.

ENIAC (engl. Electronic Numeral

Integrator and Computer),
1943.god.
 COLOSSUS, 1943.god. u Engleskoj
elektronski programabilni kalkulator

Služio je za dekodiranje njemačkih šifara tokom rata. Čitao je 5000 karaktera u

sekundi, imao 5KHz i koristio 4. 5 KW. Kompjuterski program je morao da bude
startovan povezivanjem žica što je
zahtjevalo višečasovni rad.
 Prvi računar u kome se nalazio
digitalni program

MANCHESTER RAČUNAR, 1948.

MARK I – prvi računar opšte

namjene, 1944.
Korišćen je na Harvardu 15 godina.
– 150000 raznih komponenti
– 5 tona
 Modem Prvi miš – 1964. Teletype

Veliki MAIN FRAME kompjuteri sa diskretnim tranzistorskim kolima

Tipičan predstavnik – IBM 1401

Kompjuterska soba • 4 KB memorije
• ulaz - prekidači
 1971.god. proizveden prvi računar
sastavljen od integrisanih kola

Mini kompjuter

Tipičan predstavnik – IBM System/360

– tastatura, diskovi
– 8-bitna memorija, magnetna
jezgra, do 6 MB
Komercijalna mašina
 PREDNOSTI:
milioni komponenti u integrisanim kolima • smanjenje dimenzija,
• smanjenje potrošnje
MIKROPROCESOR, 1970.god. • ubrzanje

Mikroprocesor izdvojen u jednom

integrisanom kolu (inženjer Ted Hoff) Tipičan predstavnik – IBM PC računar:
– 8086 mikroprocesor
– 64 KB memorije (max 640 KB)
– 360 KB flopi disk
– 10 MB hard disk
 Prvim računarom za ličnu
(personalnu) upotrebu (engl.
Personal Computer - PC)
smatra se računar kompanije
ALTAIR 8800

Ime Datum Tranz-. Microni Brzina Data bits MIPS

8080 1974 6000 6 2MHz 8 bit 0.64 (prvi kućni kompjuter)

8088 1979 29000 3 5MHz 16 bit 0.33 (prvi IBM PC)
80286 1982 134000 1.5 6MHz 16 bit 1 (12 MHz AT verzija)
80386 1985 275000 1.5 16MHZ 32 bit 5 (eventualno 33MHz)
80486 1989 1200000 1.0 25MHz 32 bit 20 (eventualno 50MHz)
Pentium 1993 3100000 0.8 60MHz 32 bit 100 (eventualno 200MHz)
Pentium II 1997 7500000 0.35 233MHz 32 bit 400 (eventualno 450MHz)
.
.
.
 KOMPJUTERSKA
ARHITEKTURA

Dijeli putanje podataka za Koristi isti uređaj za čuvanje

transfer instrukcija i podataka instrukcija i podataka
 KARAKTERISTIKE:
• Izraziti paralelizam.
• Primena veštačke inteligencije.
• Virtuelna realnost.
• Intenzivan razvoj računarskih mreža.

parallel computers – pralaleno

proceiranje je skup procesora koji
mogu zajedno da rade da bi rešavali
složene probleme
 KARAKTERISTIKE:
• Optika.

• Biočipovi

• Dramatičan razvoj računarskih mreža –

poboljšanje u domenu radnih stanica i brzina
prenosa informacija u komunikacionim linijama.