MAGANDANG GABI!

VARYASYON AT
REHISTRO NG
WIKA
 Varyasyonng wika
 Ayon sa bibilia, noong pasimula ay may iisa
lamang wika ang mga tao. Sa paglipas ng panahon
nagkaroon ng halos hindi na mabilang na wika
ang mga tao. Sa kasalukuyan, ayon sa ETHNOLOGUE
languages of the world, 15th ed. (2005) at CIA
World Fact Book, ang mga bansang Papua New
Guniea, Indonesia at Nigeria ang tatlong
nangngunang bansa na may pinakamaraming
lenggahe na sinasalita 820 742 at 516 ayon sa
pagkakasunod

 Sa parehong tala sinasabing ang Filipinas, sa

ating bansa ay may 180 lenggwahe na
pinagsasaluhan nating mga Filipino( an gating
Pambansang Wika ) at ingles hang dalawangwikang
opisyal sa bansa
Introduksyon
Isang larangan ng sosyolinggwistika na pinagtutuunan ngayon ng mga
pag-aaral at pananaliksik ang tungkol sa pagkakaiba ng wika o varayti at
varyasyon ng wika. Kaugnay ng mga pagpaplanong pangwika na
isinasagawa sa mga bansa na multilinggwal ang mga tao, may mga isyung
panglinggwistiko na kaugnay ng pagkakaroon ng varayti ng wika: paano
nagkakaroon ng mga pangkat ng mga tao na may isang varayti ng wikang
sinasalita? Kailan sila nagkakaroon ng karaniwang varayti ng wika? Ang mga
teo(istang neo-klasikal (Tollefson, 1991) ay nagbigay ng tepolohiya ng mga
pangkat-wika batay sa mga katangiang istruktural ng mga varayti ng wika sa
clegri ng pagkamultilinggwal at sa gamit ng mga varyasyong ito (Kelman,
1971; Fishman, 1968; Kloso, 1968). Nakabatay ang pagkakaroon ng varayti
at varyasyon ng wika sa paniniwala ng mga lingwist ng pagiging
heterogeneous o pagkakaiba-iba ng wika (Saussure, 1916) at "hindi
kailanman pagkakatulad o uniformiclad ng anumang wika", ayon kay
Bloomfield (1918). Dala ito ng nagkakaibang pangkat ng tao na may iba't
ibang lugar na tinitirahan, interes, gawain, pinag-aralan at iba pa. Sa pagdaan
ng panahon nagiging ispesyalisado ang mga gawain at tungkulin ng tao at ito
ay nagreresulta sa pagkakaiba-iba ng kultura at wika na siyang nagiging
panukat sa progreso ng tao (Roussean, 1950). Ang mga pagkakaibang ito ng
/ sa wika ay nagbunga ng iba't ibang pagtingin, pananaw at atityucl dito
kaugnay ng dipagkakapantay-pantay ng mga wika pati ng mga tagapagsalita,
kultura at sibilisasyon (Constantino, 2000). Magsisilbing patnubay ang
pagtalakay na ilalahad sa papel na ito para sa mga propesor, estudyante,
mananaliksik at mga nagpaplano ng wika sa edukasyon partikular sa varayti
ng Filipino na ginagamit ngayon sa iba't ibang rehiyon ayon sa lugar ng taong
nagsasalita (heograpiko) at ayon sa pangkat na kinabibilangan (sosyolek).
KAHULUGAN AT URI NG
VARAYTI NG WIKA
 Ang varayti ng wika ay ang pagkakaroon ng
natatanging katangian na
nauugnay sa partikular na uri ng katangiang
sosyo-sitwasyunal na
makatutulong sa pagkilala sa isang partikular
na varyasyon o varayti ng wika.
Ito rin ang pagkakaiba-iba sa uri ng wika na
ginagamit ng mga tao sa bansa.
Maaaring ang pagkakaiba ay nasa bigkas, tono,
uri at anyo ng salita.
Nagbigay si Catford (1965) ng dalawang uri ng
varayti ng wika. Una ay
permanents para sa mga tagapagsalita / tagabasa
at ang ikalawa ay
pansamantala dahil nagbabago kung may pagbabago
sa sitwasyon ng
pahayag.
Ang permanteng wika
Ito ang wikang likas at nakasanayan nang
gamitin ng mga tao sa lipunan

pansamantala wika
Kabilang sa mga varayting
permanente ay dayalekto at
idyolek. Ang dayalekto ay batay
sa lugar, panahon at katayuan sa
buhay. Nakikita ito kaugnay ng
pinanggagalingang lugar ng
tagapagsalita o grupo ng
tagapagsalita sa isa sa tationg
dimension: espasyo, panahon at
katayuang sosyal. Maihahalimbawa
rito ang mga dayalekto ng Tagalog
na ayon sa iba't ibang lugar ng
tagapagsalita tulad ng Tagalog-
Bulacan, Tagalog-Batangas,
Tagalog-Laguna, Tagalog-Cavite,
Tagalog-Mindoro,
TagalogRizal at
Tagalog-Palawan.
DAYALEKTO
Ang wikang ginagamit kaugnay sa
personal na kausayan o katangian ng
tagapagsalita gaya ng pagpapalutang ng
kanyang boses, pisikal kaayuan, estilo
ng tagapagsalita at uri ng wikang
ginamit .
BATANGAS-
BAKIT GA?
Samantala ang idyolek ay isang varayti na kaugnay ng
personal na kakanyahan ng tagapagsalita o wikang ginagamit ng
partikular na indibidwal. Ang mga tanda ng idyolek ay
maaaring idyosinkratiko tulad ng
paggamit ng partikular na bokabularyo nang madalas. Ayon pa
rin kay Catford, permanente nang matatawag ang idyolek ng
isang taong may sapat na gulang.
Ang pansamantalang varayti ng wika ay kaugnay sa
sitwasyon na ginagamit ang wika. Kasama rito ang
register, mode at estilo. Ang register ay
varayting kaugnay ng panlipunang papel na ginagampanan
ng tagapagsalita sa oras ng pagpapahayag. Halimbawa nito
ay: sayantipikong register, panrelihiyong register,
pang-akademikong register at iba pa. Ang estilo ay
ang varayti na kaugnay ng relasyon ng nagsasalita sa
kausap. Ang estilo ay maaaring formal, kolokyal at
intemeyt o personal. Ang mode ay ang varayting
kaugnay sa midyurn na ginagamit sa pagpapahayag tulad ng
pasalita o pasulat. Sa isang pangkat-wika o speech
community makikita ang varyasyon
ng wika sa parnamagitan ng
a. Mga taong bumubuo rito
b. Pakikipagkomunikasyon ng tao
c. Interaksyon ng mga tao
d. Sa mga katangian ng pananalita ng mga tao
e. Sa sosyal na katangian ng mga tao.
MGA TEORYA AT PANANAW SA
VARAYTI NG WIKA
William 1992- nasa kamalayan na ng mga
pilosopo sa ika-18 siglo ang pagkakaroon ng
mga uri ng varayti ng wika na nakikita sa
katayuang panlipunan ng isang indibidwal
sapir 1949- ang wika ay isang kasangkapan ng
sosyolisasyon, na ang mga ralasyon sosyal ay
hindi matutupad kung wala ito saussure 1915
– para naman kay saussure ang wika ay hindi
kumpleto sa sinumang indibidwal o
pagsasalita, nagagawa lamang ito sa loob ng
isang kolektibo o pangkat. Gayundin makikita
ang paghahalo ng mga varayti ng wika ,
diyelekto o register sa dalawang paraan (a
code switching ) palit – koda at b
panghihiram sa palit-koda).
Konduktor ng bus patungong baguio mula
sa pakikipag-usap niya sa mga pasahero
na nagmula sa metro manila pampanga,
pangasinan, tarlac at pasahero galing
ilocos ginagamit niya ang mga wika ng
taong galing sa lugar na sumakay sa
bus.
LEXICAL BORROWING – Ang panghihiram ay isang pang paraan
kung saan nagkakahalo ang mga varayti.sa paraan ito ang
isang salita o higit pa ay hinihiram mula sa isang varayti
tungo sa isa pang varaytri dahil walang katumbas ang mga
ito.

HALIMBAWA
ay ang pangalan ng pagkain na rito ngayon sa bansa na may
kulurang dala mula sa pinagmulan nito
• SOSYOLINGGWISTIKO- ay ang pag-aaral ng epekto ng anuman
o lahat ng mga asepto ng lipunan, kabilang ang mga
kalakarang pangkultura, mga ekspektasyon o inaasahan, at
diwa o konteksto, sa kung paano ginagamit ang wika, at
ang mga epekto ng paggamit ng wika sa lipunan.
• HETEROGENEOUS - pagkakaroon ng iba’t ibang anyo o
naimbento na salita
• HEOGRAPIKO – pagkakaiba-iba ng ng anyo ng wika ayon sa
lokasyon pandarayuhan
• SOSYO-EKONOMIK – Politikal at edukasyonal na katangian
ng isang partikular na lugar o kumunidad na gumagamit ng
naturang wika.
• LINGGWISTIKONG VARAYTI NG WIKA - ang pagbubunsod sa
pagkakaroon ng mga varayti ng wika tulad ng pagkakatoon
ng Tagalog Filipino, Ilocano Filipino, IIlonggo
Filipino, Singapore english, Filipino English.
• VARAYTING PANG AKADEMIKO – Filipino ng mga kolehiya ,
sayans, matematka, at sensiya.
• THIRD SEX – Taong may iba’t ibang trabaho tulad ng
mangingisda, magsasaka, taong-pabrika, maging ang mga
taong may iba’t ibang dibersyon tulad ng mga
sugarol.sabungero, namamahala sa karera.
Ang pagkakaroon ng iab’t ibang varayti\ register anyo nagreresulta sa pananaw
ng pagkakaroon ng herarkiya ng wika. Tinatawag ito ni BERNSTEIN (1972) na
deficit – hypothesis na batay sa mga obserbasyon niya sa mga nag-aaral sa
elementarya sa ilang paaralan sa England. Nakita niya na may magkakaiba-
katangian ang wika ng mga batang mula sa mahihirap na kalagayan . Nakikita
niya na may katangiang abstrak at nasusuri ( elaboratwed code) ang wika ng una
at detalyado at deskriptibo ( restricted code)naman sa huli. Ang pananaw na ito
ay hindi sinang-ayunan ni LABOV (1972) dahil nagbubunga ang pagtingin di
pantay-pantay sa wika ang ganitong pagtingin . Itinaguyod niya ang konseptong
varyabilidad ng wika (varaiability concept). Sa paniwala niya, natural na
phomenon ang pagkakaiba-iba ng anyo at pagkakaroon ng varayti ng isang wika
at mahalagang tingnan nang pantay-pantay ang mga varayti ito-walang mababa
walang mataas . Ang paniniwalang ito ay mkabuluhan sa pagtuturo\pagkatuto ng
Filipino kaugnay ng iba pang wika sa ibat’t ibang rehiyon/
HOWARD GILES (1982) – varyabilidad ng wika sng teoryang akomodasyon (
Accomadation theory)
Teorya sa pagkatuto ng pangalawang wika
Nakatuon sa sitwasyin ng wika
Linguistic Convergence – pakikisama o pakikiisa sa kausap
Linguistic Divergence – pagpapakita ng pagkakaiba sa usap
Mahalaga pagaralan ng varayti ng wika
Bahagi rin ng Teoryang Akomodasyon ang tinatawag na
INTERFERENCE phenomenon at INTERLANGUAGE na nakapokus sa mga
wika kasangkot. Ipinapakita ang pagkakaroon ng interference
sa pagba
Uo ng mga varayti ng Filipino. Makikita ang impluwesya ng
unang wika sa pagsasalita ng Filipino ng mga kababayan natin
sa ibat ibang rehiyon. Tulad ng Cebuano Filipino na
mapapansin ang di-paggamit ng reduplikasyon o pag-uulit ng
pantig sa salita. ( halimbawa : magaling ako sa pagturo ng
Filipino ) maibibigay ring halimbawa ang paggamit ng panlapi
mag-kahit na dapat gamitin ng um-sa dahilang walang um- na
panlapi sa Sebwan. Halimbawa ; magkain na tayo halip na
kumain na tayo. Ang interlanguage naman na gramar o
estruktura (mental grammar ) halimbawa nito ang paglalagay
natin ng mga panlapi sa mga salitang ingles kahit na ito ay
wala sa diksyunaryonfg ingles sa ating pang- araw-araw mna
interaksyon tulad ng presidentiable, boarder , bed spicer
mailing.
WIKA LABAN SA
DIYALKETO
 wika Diyalekto
Mas malawak at malaki kaysa sa Tinatawag ding, wikain,
diyaleto lalawiganin ,dayalek Varayti ng
isang malaking wika
Mas marami ang gumagamit kaysa Varyant ng isang malaking wika
sa diyalekto
May cognate na maiintindihan ng Mas maliit, limitado ang saklaw,
mayorya sa bansa mas kaunti ang gumagamit kaysa
sa wika
Walang mutual intelligibility Nakabatay sa heograpiya\maliit
na lugar
Wika ang bikol, tagalog , May mutual intelligibility
bisaya kapampangan, waray ,
iloko\ilokano
SOSYOLEK LABAN SA IDYOLEK
May mayamang disksyonaryo, May pagkakahawig ang ispeling\
gramatika at gamit sa mataas na tunog ng mga salita
antas ng pagtuturo
May stereotype
SOSYOLEK LABAN SA IDYOLEK
 Sosyolek
Varayti sa paggamit ng wika
na nag-iba-iba depende sa
katayuan sa lipunan
Varayti nabubuo batay sa
dimensyon sosyal, ibig
sabihin nakabatay sa mga
pangkat-panlipunan.
Halimbawa ay pangkat ng
mga bata, bakla preso,
abogado, inhenyero, nars,
doktor at iba pa.
Idyolek
Ang ikinatatangi sa paraan
ng pagsalita isang tao
Tumutukoy rin ito sa dalas
paggamit\pagbanggit
salita\parirala\ pahayag na
ginagata sa marami.
Varayti ng wikang kaugnay sa
personal kakanyahan ng
isang tagapagsalita .
Anumang pekyulyaridad sa
paggamitng wika.
PIDGIN LABAN SA CREOLE
 PIDGIN CREOLE

Varayti ng wika na Dati ay pidgin na napaunlad o

nabuo\nabubuo dahil sa nalinang sapagkat inangkin ng
pangangailangan at isnag lehitimong grupo o
praktikalidada. pangkat
Nangyayari ito sa Mas marami itong katutubong
pakikipagkalakalan na hindi ispiker kaya pidgin
alam ang wika ng iba.
Walang komplikadong gramatika Hindi na lamag ito wika ng ‘’
at may limitadong hilaw na pakikipagkalakalan’’
talasalitaan. kundi’y naging wika na ng
isang pamayanang panlipunan.
Walang komplikadong gramatika Kongretong halimbawa nito ang
at may limitadong chavano
talasalitaan
Madalas na hango sa isang
wika ang usapan at ang
estruktura naman ay sa iba
ring wika.
Halimbawa ‘’suki, ikaw bili
tinda mura’’
 PUNTO LABAN SA REHISTRO
 PUNTO
Tinatawag ding accent
Lahat ng tagapagsalita ay
may punto, mas halata nga
lamang sa iba
Tumutukoy sa kung paano
bumibigkas ang isang tao
Iba ang punto ng isang
bikolano, sa isang
batanggenyo, sa isang bisaya
sa isang ilokani
REHISTRO
Nakabatay kung ano ang
iyong ginagawa
Sinasabi ring
intelektwalisasyon ng wika
Nakabatay sa trabaho;
abogado, oari, isport, guro
Nakabatay sa pamit at hindi
sa gumagamit
 SPEECH COMMUNITY LABAN SA
COMMUNICATIVE COMPETERENCE
SPEECH COMMUNITY
Grupo ng mga taong hindi
kailangan gumagamit ng iisang
wika subalit may
pinagsasaluhang mga istandard
at tuntunin sa paggamit
halimbawa : ay mga blogger na Nakasalalay sa kakayahang ito
Filipino , mga parlorista
Filipino ang wika sa mga
tabloid
COMMUNICATIVE COMPETERENCE
Hindi man gamay ang paggamit
sa isang wika, naiintindihan
naman kung ano ang ibig
sabihin nito at kung anong
mga pag-uugali ang akma para
diti
ang pagpili kung ano ang
sasabihin, gayundn kung paano
at kailan ito sasabihin