BAB 1

Kadar Tindak Balas

WWW.SAGADBL.COM
ISI KANDUNGAN

1.1 Kadar Tindak Balas

1.2 Faktor-faktor yang mempengaruhi
kadar Tindak Balas.
1.3 Teori Pelanggaran

WWW.SAGADBL.COM
 1.1 Kadar Tindak Balas
(Faham kan situasi berikut……..)

Di dalam suatu tindak balas perubahan tertentu dapat diperhatikan secara
kualitatif atau disukat secara kuantitatif.
Pertimbangkan tindak balas yang berlaku di antara ketulan batu marmar
( kalsium karbonat ) dengan asid hidroklorik cair :

CaCO3 (p) + 2HCl (ak) à CaCl 2 (ak) + CO2 (g) + H2O

Kadar pengurangan bahan-bahan tindak balas, iaitu kalsium karbonat atau asid
hidroklorik adalah berkadar terus dengan kadar pembentukan hasil tindak
balas, iaitu kalsium klorida, gas karbon dioksida, atau air.

Oleh itu, kadar tindak balas bagi suatu tindak balas boleh diukur dengan:

- menyukat kadar pengurangan mana-mana bahan tindak balas atau

WWW.SAGADBL.COM
- menyukat kadar pembentukan mana-mana hasil tindak balas.
Bagi tindak balas di atas, kuantiti bahan yang paling
sesuai disukat ialah kadar pembentukan gas karbon
dioksida.

Unit kadar tindak balas bergantung kepada unit

kuantiti bahan yang disukat
(g s-1, mol s-1, cm3 s-1).
WWW.SAGADBL.COM
Menghitung kadar tindak balas purata
daripada keputusan eksperimen
Contoh :
10 g kalsium karbonat, CaCO3 bertindak balas dengan
lengkap dengan asid hidroklorik berlebihan dalam
tempoh masa 100 saat. Tentukan kadar tindak balas
purata dalam unit g s-1 dan mol s-1.

[ Jisim atom relatif : C,12 ; O,16 ;Ca,40 ]

WWW.SAGADBL.COM
CONTOH PENYELESAIAN……

WWW.SAGADBL.COM
Menghitung kadar tindak balas pada masa tertentu daripada
keputusan eksperimen……….

WWW.SAGADBL.COM
Contoh Penyelesaian ……..

WWW.SAGADBL.COM
Kadar tindak balas pada ketika tertentu boleh ditentukan
daripada kecerunan tangen pada minit kedua:
Langkah 1 :
Lukiskan tangen ( garis AB) pada titik P. Pastikan garis
AB hanya menyentuh titik P dan tidak memotong mana-
mana bahagian lain pada garis lengkung.
Langkah 2 :
Lengkap segi tiga bersudut tegak ABC.
Langkah 3 :
Ukur jarak AC dan BC.
Langkah 4 :

WWW.SAGADBL.COM
LATIHAN…..

Rujuk Blog ……..

Shaiksar.blogspot.com
Selesaikan tugasan yang diberikan sebelum hari Jumaat Minggu ini dalam
buku latihan. Hantar hari Jumaat waktu P&P…….

SELAMAT BERUSAHA ……… USAHA TANGGA KEJAYAAN

WWW.SAGADBL.COM
1.3 FAKTOR-FAKTOR YANG
MEMPENGARUHI KADAR TINDAK
BALAS KIMIA
Apakah jawapan untuk soalan berikut?
1. Kenapa makanan yang dipotong kecil masak dengan
cepat?
2. Kenapa menggosok detergen pekat pada kesan kotoran
dapat menaggalkannya dengan lebih berkesan?
3. Kenapa makanan yang disimpan di dalam peti sejuk
dapat tahan lebih lama?
4. Kenapa daging ayam yang diperap dengan jus limau nipis
menjadi lebih lembut?
WWW.SAGADBL.COM
 Tekanan Saiz bahan
Suhu
tindak balas

Faktor-Faktor
yang
mempengaruhi
kadar tindak
balas

Mangkin Kepekatan
laruta

WWW.SAGADBL.COM
 FAKTOR SUHU
Suhu TINGGI kadar tindak
balasTINGGI

Suhu RENDAH kadar tindak

balas RENDAH
WWW.SAGADBL.COM
FAKTOR SAIZ BAHAN TINDAK BALAS
Semakin saiz KECIL, kadar tindak
balas BERTAMBAH kerana LUAS
PERMUKAAN terdedah BERTAMBAH
untuk tindak balas.
Semakin saiz BESAR kadar tindak
balas BERKURANG kerana LUAS
PERMUKAAN terdedah BERKURANG
untuk tindak balas
WWW.SAGADBL.COM
 FAKTOR KEPEKATAN
Kepekatan TINGGI kadar
tindak balas TINGGI

Kepekatan RENDAH kadar

tindak balasRENDAH

WWW.SAGADBL.COM
 FAKTOR MANGKIN
Mangkin ialah bahan yang MEMPERCEPATKAN kadar tindak
balas tetapi tidak berubah diakhir tindak balas

Ciri – ciri mangkin:

1. TIDAK BERUBAH secara kimia
2. Diperlukan dalam kuantiti SEDIKIT
3. Tidak mengubah kuantiti HASIL tindak balas
4. Boleh TERNYAHSALI/ MUSNAH dengan kehadiran bendasing
5. Kereaktifan boleh ditingkatkan melalui kehadiran PENGGALAK
6. Tindakan KHUSUS/SPESIFIK

WWW.SAGADBL.COM
 FAKTOR TEKANAN
Tekanan TINGGI kadar
tindak balasTINGGI
Tekanan RENDAH kadar
tindak balas RENDAH

WWW.SAGADBL.COM
1.4 TEORI PELANGGARAN
Teori Perlanggaran

Teori perlanggaran terdiri

daripada tiga idea utama, iaitu
untuk suatu tindak balas berlaku

WWW.SAGADBL.COM
CIRI PERTAMA……………..

Zarah-zarah bahan tindak

balas sentiasa bergerak dan
berlanggar antara satu sama
lain supaya tindak balas dapat
berlaku
WWW.SAGADBL.COM
CIRI KEDUA …………
Perlanggaran zarah-zarah bahan
tindak balas perlu melebihi suatu
tenaga minimum yang di panggil
tenaga pengaktifan. Perlanggaran
zarah-zarah bahan tindak balas.

WWW.SAGADBL.COM
CIRI KETIGA ……………….
Zarah-zarah bahan tindak balas
yang berlanggaran bukan sahaja
perlu mencapai tenaga yang
melebihi tenaga pengaktifan, tetapi
juga perlu mempunyai orientasi
yang betul supaya perlanggaran
berkesan dapat berlaku.
WWW.SAGADBL.COM
GAMBA RAJAH PROFIL TENAGA

WWW.SAGADBL.COM
Menggunakan teori perlanggaran untuk menerangkan
kesan kepekatan larutan bahan-bahan tindak balas
terhadap kadar tindak balas

Larutan yang lebih pekat medngandungi bilangan zarah per unit isi padu
yang lebih banyak

Frekuensi perlanggaran zarah-zarah bahan tindak balas bertambah

Frekuensi perlanggaran zarah-zarah bahan tindak balas yang melebihi

tenaga pengaktifan dan mempunyai orientasi yang betul bertambah

Frekuensi perlanggaran berkesan bertambah

Kadar tidak balas bertambah

WWW.SAGADBL.COM
Faktor yang lain …………
Rujuk Rajah 1.11 (Penggunaan Teori Pelanggaran
dalam menerangkan faktor-faktor yang
mempengaruhi kadar tindak balas…….
M/S 52

WWW.SAGADBL.COM
TAMAT………

WWW.SAGADBL.COM