Filipino Report by Leo

You might also like

Download as pptx, pdf, or txt
Download as pptx, pdf, or txt
You are on page 1of 18

Rehiyon 1

(Region 1) in the
Philippines
Rehiyon 1 ( Ilocos) –
Ito ay matatagpuan sa hilagang kanluran ng Luzon,
nasa hangganan sa silangan ang mga rehiyon ng
Cordillera Administrative Region at Cagayan Valley
at sa timog ng rehiyon ng Gitnang Luzon. Sa
hilagang-kanluran ay ang South China Sea. Ang
rehiyon ay binubuo ng apat na mga lalawigan, lalo:
Ilocos Norte, Ilocos Sur, La Union at Pangasinan.
Panrehiyong sentro nito ay San Fernando City, La
Union. Ilocano speaker sumulat ng mga 66% ng mga
rehiyon, Pangasinan speaker ay 27%, at sumulat ng
Tagalog.
Klima
*Nakararanas ng magandang panahon ang
rehiyon mula buwan ng Nobyembre
hanggang Abril. Ang pag-ulan naman ay
nararanasan sa mga nalalabing buwan ng
taon.
Mga Produkto sa Rehiyon 1
llan sa mga produkto ng Rehiyon 1 ay buko, palay,
mais, kamatis, mangga, saging, bulak, bawang,
tabako, pagkaing-dagat at tubo.

Region 1 at ang kanilang pangunahing produkto:

• Ilocos Norte – tabacco at bigas.


• Ilocos Sur – bigas, tobacco at pangingisda.
• La Union – tobacco, bigas, prutas, tubo, rootcrops
at cottons.
• Pangasinan – tobacco, bigas, prutas, bigas,
rootcrops at coconut.
Pinaniniwalaang nagmulang ng salitang Ilokos:
1.Ang mga taong nakatira sa bayan na ito ay
matatagpuan sa maliit na baybayin na ‘’look’’. Ang
unlaping ‘’I’’ nangangahulugang ‘’mula sa’’ o ‘’ilog’’.
2.Nagmula sa ‘’loko’’ na ang ibig sabihin ay ‘’bayan sa
kapatagan’’ at dinadagdagan na lamang ng ‘’I’’.
3.Nagmula sa salitang tagalog na ‘’iloc’’.
ILOKANO
-Ang tawag sa lipi ng naninirahan sa nasabing lugar.
SAMTOY
-Ang taguri ng mga ilokano sa kanilang salita.
Mula sa salitang ‘’saomi datoy’’ na
nangangahulugan na “wika naming ito.” Isang
Austronesian.
KURDITAN
-Ang tawag sa kanilang panitikan.
-KURDIT-‘’sumulat’’

DOCTRINA CHRISTIANA
-Ni Cardinal Berllarmine na isinalin ni P.
Francisco Lopez.
-Ito ang kauna-unahang libro ng mga
ilokano.
-Naglalaman ito tungkol sa unang tulang
iloko at mga bahagi na naisulat ng mga
katutubong script.
TALASALITAAN – ILUKO
1. Burnai – banga
2. Kalding – kambing
3. Biag – buhay
4. Balasang – dalaga
5. Ading – nakababatang kapatid
6. Ubing – bata
7. Nacababain – nakakahiya
8. Cacaasi – nakakaawa
9. Manong, siac ti agdalos kaddagitan – Kuya
ako nap o
maglilinis ng mga iyan.
10. Daguiti adal ti biag – mag-aral ng buhay.
URI NG PANITIKANG ILUKO
Uri ng panitikang iluko ayon kay Leopoldo Y. Yabes
ay ang mga sumusunod:
I. Mga Simu-simula
A.KANTAHING BAYAN
1.Pinagbiag- ito ay awiting nagpapahayag ng
kuwento ng bayani. Nahahati sa dalawang uri:ang
awiting nagpapahayag ng kaisipan at saloobin.

2.Dallot- awit sa mga kasalan,binyag at ibang pang


pagtitipon na sinasaliwan ng sayaw at pagbibigay ng
payo sa bagong kasal. Isang uri ng pagtatalo ng lalaki
at babae sa saliw ng tulali. TULALI- isang plawtang
iloko na may 6 na butas.
3.Badeng-isang awit pag-ibig na ginagamit ng mga
kalalakihang nanghaharana.

4. Dung-aw-awit para sa mga patay


Halimbawa:
As-asug daguiti kararrua
Agtig-ab ti lubong

5. Dasal na patungkol sa mangmangkik- ang mga


mangmangkik ay espiritu sa kagubatan na
dinadasalan upang hindi sila magalit.

6. Arinkenken- paligsahan ng mga lalaki at babae


Ang tema nlia ay tungkol sa karapatan at
responsibilidad.
7. Hele o duayaya- Awit na pampatulog sa mga
bata.

8. Awit sa pagtatanim,paggapas, pangingisda,


at bago tumungo sa digmaan.
B. MGA KUWENTONG BAYAN
ALAMAT
1.Bakit umakyat sa damo ang mga suso? Ni Jose E.
Tomeldan ng Binalonan, Pangasinan
2.Ang kauna-unahang unggoy ni Sotero Albano
ng Dingras, Ilocos Norte
3.Ang alamat ng bigas
4.Alamat ng Pinaupong bangkay
C. KARUNUNGANG BAYAN
1. Burburtia o burtia- katumbas ng
bugtong sa
tagalog Kadalasang tinatalakay nito ang
kapaligiran at tinatawag na tulang-
kopla at
sinasabayan ng ritmo at indayog.
PABITLA ang tawag ng mga taga-Pangasinan
dito.
Halimbawa:
“Agtutugaw madusdusa” pinarurusahan
habang nakaupo. (Palayok sa lutuasn)
2. Pagsasao (kasabihan) Salawikain ito sa
tagalog.
Patulang pahayag na nagtataglay ng aral
sa buhay.
Halimbawa:
No agmulaka iti unas, Dinaka pay
taliawen lumabas, Ngem no adda basi mon a
naiman, Sarungkarandaka uray ania ti oras.

Salin: Kung ikaw ay magtatanim ng tubo


Di man lang lumingon ang dumaan sa iyo
Pero pag may alak ka na, mas masarap
Bibisitahin ka ano man ang oras.
3. Arasaas – ginagamit ng mga Ilokano sa paghingi ng
paumanhin sa mga lamanlupa, malign at mga
espiritung hindi nakikita. Katumbas ng bulong sa
Tagalog
Halimbawa:
Puwera baros Puwera usog.
II. MGA AKDANG UKOL SA
PANANAMPALATAYA AT KAGANDAHANG
ASAL
1.Doctrina Christiana ni Cardinal Bellarmine na
isinalin ni P. Francisco(1621)

2.Pasion de Nuestra Senora Jesuchristo (1621) ni


P.Antonio Mejia
4.Vida de san Barlaan y Josaphat(1700) ni P. Agustin
Mejia
5.Sermones Morales at Escudos del Christiana ni
P. Jacinto Guerrero at P. Guellirmo Sebastian.
6.Novena de Nuestra de la Caridad que se Venera en la
eglesia del pueblo de bantay P. Juan Bautista Arenos

III. MGA AKDANG UKOL SA WIKANG ILOKO


1.Arte de le legua iloca(1627) ni P. Francisco Lopez
2.Vocabulario de la lengua iloco ,isinulat ni P.
Lopez at inayos ng 1800 at muling inayos ni P.
Andres Carro.
3.Gramatica hispano- ilocana at diccionario
hispano(1900)
4.Etudios de las antigua alfabitos Filipino
Mga Kilalang Tao na nagmula sa
Rehiyon 1
Ferdinand E. Marcos –ikasampung pangulo ng
pilipinas
• nagpatupad ng batas militar
• ipinanganak sa ilocos norte
• Nanilbihan siya bilang pangulo mula 1965
hanggang 1986 ((( 20 TAON)
• Tinaguriang Dictador

Fidel V. Ramos – ikalabing tatlong pangulo ng


Pilipinas
– ang ikalabing-dalawang Pangulo ng
Republika ng Pilipinas (30 Hunyo 1992 – 30 Hunyo
1998).
– Ipinatupad ang programang repormang
tinatawag na “Philippines 2000” na naglalayong
baguhin ang ekonomiyang batay sa agrarian tungo
sa isang industriyal na pinapatakbo ng pamilihan
Elpidio R. Quirino – ang ikaanim na pangulo ng
Pilipinas
– naging kasapi ng “Constitutional
Convention”
–Pinasimulan niya ang kampanya laban sa
mga Hukbalahap
– Isinilang si Quirino sa Vigan, Ilocos Sur

Diego Silang – bayani ng Ilokos


– naging tagapagbalita siya o mensahero
ng mga pari, at nagdadala siya ng mga mensahe
mula Vigan patungong Maynila
– asawa ni Gabriela Silang
– nagrebelyon laban sa Espanya
Maraming
salamat
at magandang
araw!

You might also like