Bab 5

Mengakses Maklumat Internet

MOHD KHAIRUL ANNUAR

Academic Facilitator
1. Penggunaan Enjin Cariaan.
2. Penggunaan Media Baru.
 Pengenalan
 Mencari Maklumat – Alat Carian di Internet.
 Kegunaan Enjin Carian
 Jenis Enjin Carian
 Carian Menggunakan Direktori
 Direktori Web 2.0
 Rangkaian Sosial
 Web Tersembunyi/Web Dalam.
 Langkah Mencari
Maklumat di Internet.
 Rangkaian komputer-komputer seluruh
dunia yang membolehkan pengguna
mengakses dan menghantar maklumat dari
satu komputer ke komputer yang lain.
 Tulang belakang rangkaian ini dikenali
dengan ‘lebuhraya maklumat’
 Maklumat bertukar secara elektronik melalui
rangkaian ini.
Bagaimanakah Internet Bermula?
 Bermula sekitar 1960-an sebagai cara
penyelidik kerajaan berkongsi maklumat.
Kegunaan Hari Ini?
 Sumber Maklumat
 Digunakan untuk dapatkan maklumat untuk
pelbagai tujuan; dari berita sedunia kepada
cara untuk memasak.
 Disebabkan kejadian dunia berubah dari
setiap minit, internet digunakan secara
meluas untuk dapatkan maklumat terkini
untuk berita, sukan dan hiburan.
Perkakasan yang diperlukan untuk internet:

 Komputer
 Sistem Wayar
 Kabel Fibre-Optics
 Routers and circuits
 Pembekal ISP
 Wi-Fi
 Penduduk Digital (Digital Natives) Marc
Prensky (2001), merujuk pada generasi muda
yang membesar dengan teknologi dan
mempunyai kemahiran maklumat dan
teknologi, sama seperti kemahiran Bahasa
sendiri.
 Penduduk Digital hari ini mempunyai peluang
penyelidikan yang tidak didapati oleh
generasi sebelum ini.
 Maklumat yang anda mahukan
tidak hanya berlegar dalam
“ruang siber”
 Maklumat terdapat dalam
computer individu yang boleh
diakses menggunakan laman
web menggunakan enjin carian.
 Enjin carian ialah progra,
perisaian software yang
membuat carian melalui teks di
laman-laman web. “Lelabah”
akan mencari dan menyimpan
maklumat dari laman web ke
pangkalan data.
 URLs-Terus ke alamat laman web.
 Enjin Carian- Cth. Google, Yahoo
 Enjin Carian Meta- Satu Carian Menyeluruh-Cth.
Mama
 Direktori- Disusun mengikut hireki kategori.
 Panduan Subjek- Subjek Khusus cth. Maklumat
Undang-Undang.
 Perpustakaan di Internet- WWW Perpustakaan
Alam Maya.
 Pangkalan Data- Pangkalan Data percuma &
berbayar.
 Enjin Carian Alternatif- White pages, Yellow pages
 Laman Web Dalam/Laman Web Tersembunyi.
 Search Engines
Kkkkarian4 Fungsi Enjin Carian:

1. ‘Crawling’
2. Membuat Indeks
3. Mengira relevan & kedudukan.
4. Memaparkan hasil carian.
1. Crawling

 Enjin carian, cthnya Google,

akan kumpul maklumat
menggunakan program yang
dipanggil wanderer, crawler,
robot, worm, atau spider.
 ‘Spiders’ dapat bergerak
dengan pantas menerusi Web
‘hyperlink’ yang Crawler
menghubungkan laman-
laman web.
2. Pengindeksan

 Apabila enjin carian

mendapatkan maklumat, mereka
mengekalkan indeks yang besar
untuk laman-laman web yang
banyak terebut dengan
menyimpan semua laman dari
setiap web individu.
◦ Google claims to have indexed
8,058,044,651 web pages, as of
22nd June 2005.

12
Jenis-jenis enjin carian:

 a) Mendatar (Horizontal), Carian umum

◦ Semua jenis maklumat;

 Contoh:
◦ Google: http://www.google.com
◦ AltaVista: http://www.altavista.com
◦ Yahoo!: http://www.yahoo.com
b) Carian Menegak

 Carian dalam lingkungan topik yang khusus.

 Menggunakan ‘crawler’ yang fokus.
 Hanya mengindeks laman web yang relevan
kepada topik (Cth. Industri automotif,
maklumat undang-undang, maklumat
perubatan, penulisan/artikel ilmiah dan
perjalanan).
c) Meta ialah seperti ‘one-stop shopping’ dalam
internet. Carian Meta akan mencari melalui enjin
carian dan direktori yang lain secara serentak dan
anda akan mendapat hasil dari semuanya di satu
tempat.
 Enjin carian biasa seperti Google, Yahoo, atau
Bing hanya mengakses sebahagian kecil –0.03%
– dari internet
 Enjin carian membantu pengguna mencari
laman web yang relevan. Kebanyakkannya
mereka ialah laman web yang mempunyai
bilangan pengunjung yang tinggi.
 Dengan memasukkan kata kunci dalam enjin
carian, ianya akan memberikan senarai laman
web yang diindeks oleh enjin carian tersebut –
dan ini tidak termasuk laman lain yang TIDAK
diindeks oleh enjin carian itu.
3. Kedudukan

 Enjin carian tidak memahami keperluan

maklumat anda – Ia hanya mencari maklumat
berdasarkan perkataan yang telah anda
masukkan.
 Enjin carian harus memberikan hasil berdasarkan
kandungan setiap laman web.
 Persamaan matematik (mathematical
equation/algorithms) digunakan untuk
memberikan kedudukan pada laman-laman web
dan ini mungkin tiada kaitan dengan kesahihan
atau nilai laman web tersebut kepada anda.
4. Paparan

 Laman Web boleh dicipta dan diolah dengan

tujuan ianya boleh dipaparkan di tempat
teratas di enjin carian.
 Penilaian untuk kesesuaian laman web yang
anda cari mungkin tiada kaitan dengan
kedudukan paparan.
 Ini bermaksud tidak semua hasil carian yang
anda dapat dari enjin carian relevan dan
boleh dipercayai.
 Laman Web (Webpage) – Dokumen Hypertext
yang terdapat di World Wide Web.

 Website – Koleksi laman-laman web seperti buku

atau suratkhabar yang mempunyai banyak muka
surat.

 Enjin carian mengumpul maklumat websites

dengan menggunakan program yang dipanggil
‘crawler’.

 World Wide Web – Koleksi sumber yang terdapat

di pelayar web (web browser)
Web ialah paparan visual berkenaan
maklumat yang telah diakses. Internet ialah
World Wide Web (WWW).

 Laman-laman web adalah koleksi fail dan

dokumen yang terdapat dalam computer di
seluruh dunia dan diformat dalam bentuk
yang dipanggil HTML (hypertext mark-up
language). Ini membolehkan pengguna
bergerak melalui/antara maklumat dengan
menekan hyperlinks atau pautan (links).
 Pautan atau links boleh dating dalam bentuk
perkataan, ayat, ikon atau grafik. Semua ini
berhubung antara satu dengan lain dan
memberikan gambaran World Wide Web
sebagai satu ‘sarang lelabah’ yang besar.
 Hyperlinks membolehkan anda melompat
dari satu website ke website yang lain.
 Pautan atau links ini juga membenarkan anda
pergi ke muka surat seterusnya di internet.
 Enjin Carian
◦ Menggunakan program yang dipanggil web
spider untuk mencari maklumat dari dalam laman
web. .

 Direktori Subjek / Direktori Web

◦ Kemasukkan secara manual mengikut klasifikasi.

 Web Tersembunyi / Web Dalam

◦ Temasuk Pangkalan Data Elektronik Dinamik
yang tidak boleh dicari melalui enjin carian.

22
 Direktori mempunyai elemen olahan manusia
memandangkan laman-laman dikumpul dan disusun
mengikut struktur kategori pokok.

 2 Kategori untuk Direktori Web:

 Ilimiah (disusun, digubah dan beranotasi oleh pakar

dan profesional).
 komersial (berdasarkan kekerapan kunjungan pelawat
laman web dan pengiklan untuk beroperasi).
 Untuk mencari direktori subjek, hanya tambahkan
perkataan ‘direktori’ bersama topik ke enjin carian
pilihan anda.
The WWW Virtual Library is the
oldest directory on the Web
 World Cat
 Infoplease
 Library of Congress
 Refdesk.com
 Britannica
 World Digital Library
 Digital Public Library of America
 Internet Archive
 UniversitySpot.com
Go2web20 ialah
Direktori untuk Web 2.0
sites.

Laman-laman ini
menekankan interaksi
dan kerjasama antara
pengguna.
 Rangkaian Sosial
ialah teras pada
pergerakan Web 2.0
dimana pengguna
mempunyai
interaksi atau
penglibatan dengan
kandungan laman
web yang mereka
lawati. Facebook
Tools
 Rangkaian Sosial Atas Talian adalah cara
untuk berhubung secara digital .
 Facebook, MySpace, dan Twitter adalah
contoh rangkaian social atas talian yang
pesat membangun.
 Semua rangkaian sosial ini digunakan untuk
urusan kerja, persendirian atau apa sahaja
dan semakin ramai yang berhubung melalui
internet. Bilangan nombor kenalan juga
berkembang dengan pesat.
 Perkara yang penting untuk berhubung
menggunakan rangkaian sosial atas talian
ialah:
◦ Laraskan/Tentukan tetapan privasi anda untuk
menghalang MAKLUMAT dilihat oleh orang ramai.

 Kebanyakan rangkaian social mempunyai

tetapan privasi yang boleh diubah mengikut
kesusaian untuk menentukan siapa yang
boleh melihat gambar, profil peribadi dll.
 Tidak. Enjin Carian tidak boleh
mengindeks laman yang berada
di web tersembunyi/web dalam:

◦ Laman yang tidak dihubungankan oleh laman

yang lain. More on
dynamic web
◦ Web Dinamik yang berdasarkan tindak balas
pages later in
dari pertanyaan dari pangkalan data.
this module.
◦ Laman yang memerlukan anda mendaftar dan
mempunyai akses yang terhad.

30
 World Wide Web yang tidak dihubungkan
(linked) dengan laman yang lain dan lelabah
(spiders) tidak dapat mencari laman-laman
ini dipanggil “web dalam" or “web
tersembunyi”
 Sebahagian besar internet dikatakan masih
ada di web dalam/web tersembunyi.
 Saiz sebenar web dalam masih tidak
diketahui, tetatapi pakar menganggarkan
ianya 500 kali lebih besar dari web yang kita
tahu sekarang.
 Untuk mencari sumber dari web
tersembunyi/web dalam, cuba lihat “Web
Tersembunyi” dan “Direktor Web”.

 Contoh:

o White pages, buku elektronik, jurnal atas

talian, fail gambar, arkib surat khabar,
kamus untuk definisi dan paten adalah
sebahagian contoh fail yang ada di
pangkalan data. Maklumat yang sering
berubah-ubah seperti harga tiket dan kerja
kosong juga ada di web dalam.
 Kumpulan dari tentera laut yang mencipta di
alat untuk mencari maklumat penting juga
mencipta The Onion Router Project, or TOR.
 Onion routing merujuk kepada proses
mengeluarkan lapisan kesulitan dari
komunikasi internet. Proses ini sama seperti
mengupas kulit bawang.
 Laman Web Dalam beroperasi tetapi
kewujudan mereka tersembunyi dari web
crawlers.
 Berita seperti kejatuhan perdagang dadah Silk
Road dan skandal NASA dan Edward Snowden
telah memberi perhatian kepada kewujudan
Web Dalam.
 Step 1: Cara di mana: Internet?
 Step 2: Cuba beberapa enjin carian.
 Step 3: Cari dengan dalam untuk maklumat berkualiti;
Periksa kualiti kandungan – Google dan enjin
carian yang lain.
 Step 4: Fikir sebelum mencari; Tentukan tugas anda.
Tulis. (strategi mencari maklumat)*
 Gunakan penanda Boolean connectors
Quotation.
 Step 5: Pastikan enjin carian berfungsi untuk anda;
Tambahkan perkataan; Simpan rekod dan nota.

Please see this video for Boolean operators

http://video.about.com/websearch/What-Is-Boolean-
Search-.htm
 Step 6: Jangan percaya semua yang dibaca.
Nilai kredibiliti.
 Step 7: Apa? Cari sumber primer, lebih
SAHIH
 Step 8: Siapa? Penulis/Penerbit artikel.
 Step 9: Mengapa? Sebab artikel ditulis dan
diterbitkan.
 Step 10: Bila? Adakah artikel mempunyai
maklumat terbaru/semasa? Adakah
relevan dengan masa ini?

 http://www.findingdulcinea.com/guides/Technology/Internet/Dulcineas-
Guide-to-Searching-on-the-Web.pg_01.html#01
o Kriteria untuk menilai sumber tradisional juga boleh digunakan
untuk menilai sumber internet.
o Pihak bertanggungjawab atau organisasi di belakang mana-mana
laman web perlu diketahui.

 Penulis
• Adakah dinyatakan nama penulis artikel tersebut? (persendirian atau
untuk organisasi)
• Adakah penulis senang untuk dikenali dengan lebih mendalam? Jika
sukar untuk tahu siapa penulis artikel, dinasihat untuk lebih
berhati-hati.
• Periksa adakah penulis bertauliah dalam bidang tersebut.
• Bolehkah penulis dihubungi untuk meminta penjelasan
lanjut?

 Penerbit – Apa yang kita boleh tahu dari URL?

• Jenis domain yang dijumpai boleh memberi pelbagai maklumat
mengenai pihak di belakang tabdir laman web (pendidikan, kerjaan,
bukan kerajaan, badan bukan berkeuntungan, komersial dll)
Ketepatan satu-satu laman web sukar dinilai.
 Hampir semua boleh meletakkan apa sahaja di
laman web. Fakta tidak lagi diperiksa oleh editor
atau sesiapa sahaja.
 Pihak Bertanggungjawab: Ketahui perbezaan penulis
and Webmaster; email atau alamat pos? Periksa
jenis organisasi dari URL.
 Sumber: Jangan berharap pada satu sumber untuk
maklumat anda. Periksa dan bandingkan dengan
sumber lain yang lebih berkualiti.
 Sumber Bahan Primer: Lebih boleh dipercayai, cth.
Laporan bancian dari Kerajaan, suratkhabar.
 Bukti: Cari dan minta bukti. Jangan percaya apa-apa
kenyataan bulat-bulat.
 Periksa dan Banding: Periksa jika tuntutan dan
hujah-hujah mempunyai fakta dan bukti.
 Apakah tujuan dan matlamat
penulis/organisasi/kumpulan yang
memberikan maklumat itu?
 Adakah pendapat dalam artikel berat
sebelah atau tidak objektif dalam
penyampaian?
 Apakah tujuan maklumat tersebut?
◦ Memberitahu
◦ Memberi fakta/data
◦ Menerangkan
◦ Memujuk
◦ Berkongsi Maklumat
◦ Pemasaran/Menjual/Menarik minat?
 Adakah maklumat itu cukup menyeluruh?
 Periksa sejauh dan sedalam manakah
maklumat yang telah dikaji.
 Apakah item yang terlibat dengan sumber
tersebut?
 - Masa, Era
 - Liputan kawasan
 - Bahasa
 - Format & Jenis Bahan.
 Audiens yang ditujukan? Berita? Umum? Untuk
penyelidikan akademik?
 Adakah laman web mempunyai maklumat asal
atau hanya pautan sahaja?
 Tarikh mungkin tidak dimasukkan di laman web.
 Fakta atau maklumat statistik yang tidak bertarikh
tidak boleh digunakan.
 Adakah maklumat tersebut terkini? Bilakah ianya
diciptakan?
 Bilakah kali terakhir dikemaskini? Berapa kerap
ianya dikemaskini?
 Adakah tarikh hak cipta disertakan sekali?
 Adakah maklumat tersebut masih berguna untuk
topik anda?
 Adakah pautan/links (jika ada) terkini?

Revised date
 Cari 3 Laman Web untuk tajuk ‘Kualiti Air
Untuk Minum di Asia Tenggara’.
 Berikan sebab mengapa anda memilih laman
web tersebut berdasarkan kriteria penilaian.