Aangepaste Slides Ar 2018-2019

VAKGROEP CRIMINOLOGIE, STRAFRECHT EN SOCIAAL RECHT
ONDERZOEKSGROEP SOCIAL LAW
ARBEIDSRECHT 2018-2019
Prof. dr. Alexander De Becker
ARBEIDSRECHT: INLEIDING
2
INHOUD PRAKTISCH EXAMEN
INHOUD
KENNIS-
Inhoud
OVERDRACHT
• Arbeid en recht
• Arbeid in de XXIste eeuw
̶ Wie?
̶ Waar?
̶ Wanneer en hoelang?
̶ Hoe?
̶ Voor wie?
̶ Wat?
• Arbeidsrecht als instrument: XX e-eeuws
3
INHOUD
KENNIS-
Kennisoverdracht
OVERDRACHT • Kennisoverdracht
– Maatschappelijk
– Wetenschappelijk
– Professioneel/technisch
• Juridische vaardigheden
‒ Lezen
– Schrijven
‒ Spreken
4
INHOUD
KENNIS-
Kennisoverdracht
OVERDRACHT • Voorbeeld 1: dagen
– Art. 70 wet 3 juli 1978 betreffende de
arbeidsovereenkomsten:
“De bediende [...] behoudt het recht op zijn loon gedurende de
eerste dertig dagen van arbeidsongeschiktheid wegens ziekte
of ongeval”.
– Art. 35, derde lid, wet 3 juli 1978 betreffende de
arbeidsovereenkomsten:
“Ontslag om een dringende reden mag niet meer [...] worden
gegeven, wanneer het feit ter rechtvaardiging ervan sedert ten
minste drie werkdagen bekend is aan de partij die zich hierop
beroept”.
5
INHOUD
KENNIS-
Kennisoverdracht
OVERDRACHT • Voorbeeld 2: ploegenarbeid
– Art. 17 Arbeidswet 16 maart 1971: “De werknemers
die arbeid verrichten in opeenvolgende ploegen
kunnen op zondag worden tewerkgesteld op
voorwaarde dat hun arbeid een keer per week wordt
onderbroken gedurende een periode van
vierentwintig opeenvolgende uren waarvan er ten
minste achttien op de zondag vallen.”
6
INHOUD
KENNIS-
Kennisoverdracht
OVERDRACHT • Voorbeeld 3: Semantiek
– “De werknemers, die zich niet inspannen, zullen
worden ontslagen.”
– “De werknemers die zich niet inspannen, zullen
worden ontslagen”.
7
STUDIE-
MATERIAAL Studiemateriaal
VERDIEPING
• BaMacodex 4 Sociaal recht 2018-2019
– Die Keure
– € 31
– VRG
• Handboek Belgisch arbeidsrecht (2014-15)
€ 39
– VRG
– Kluwer (reeks Gandaius)
– Download ook de app op de Ipadstore
8
STUDIE-
MATERIAAL Studiemateriaal
VERDIEPING
• PowerPointpresentaties ter aanvulling
– Op Minerva (definitieve versie achteraf)
9
STUDIE-
MATERIAAL Mogelijkheden tot verdieping
VERDIEPING
• Juridisch schrijven
– Keuze: “Arbeidsrecht” is één van de mogelijkheden
– Inschrijven mid. oktober 2018 via Minerva
– Wat? Commentaar op recent (cassatie)arrest van 12
blz.
• Vaardigheden III
– 2de semester
– Te kiezen via Minerva (4 keuzes) in december 2018
– Wat? Verschillende vormen en verschillende
onderwerpen
– Begeleiding door Isabel Plets, Elisabeth Matthys,
Dieter Demuynck, Alexander De Becker
10
EXAMEN
Evaluatie
• Examen
– Schriftelijk (lezen en schrijven)
– Gemotiveerde keuzevragen die peilen
– Niet naar geheugen
– Maar naar leesvaardigheid, inzicht, verbanden,
toepassingen enz.
• In januari 2019, 3 uur tijd
11
EXAMEN
Soort examenvragen
• Keuzevragen
– Is dit juist / niet juist: aankruisen
– Korte motivering (max. drie regels) is vereist
en moet een juiste verantwoording zijn van de
keuze
– Uiteraard wordt geen giscorrectie wordt
toegepast
12
I. ALGEMEEN: ONTSTAAN EN
BRONNEN
13
ONTSTAAN EN FINALITEIT STRUCTUUR BRONNEN
AARD AUTONOMIE TAALGEBRUIK
HISTORISCHE
INLEIDING Historische inleiding
• Arbeidsrecht is een jonge rechtstak
• Franse Revolutie pas introductie van vrijheid van
nijverheid
• Decreet d’Allarde van 2 maart 1791
• Absolute vrijheid: vrijheid om
arbeidsvoorwaarden en –omstandigheden te
bepalen
14
HISTORISCHE
• Negentiende eeuw: misbruik van de vrijheid van
nijverheid
• Gentse katoenindustrie: werkdagen van 12 tot
14 uur
• Kinderarbeid
15
HISTORISCHE
Juridische patstelling Feitelijke elementen
- Artikel 415 Sw tot 1866 - 1860 : eerste vakorganisaties
(coalitieverbod) - 1885: BWP
- Artikel 310 Sw - 1886: sociale onlusten
(stakingspostenverbod –vanaf 1866 - KB 15 april 1886: Commissie
tot 1921) voor Nijverheidsarbeid
- Verbod druk op werwilligen (vanaf
1892)
- Werkboekje
- 1781 BW (WG op woord geloofd
over loon)
16
HISTORISCHE
• Einde negentiende eeuw en begin twintigste eeuw
eerste sociale wetten
– 1887: verbod op truck systeem
– 1889: verbod op vrouwen – en kinderarbeid
– 1896: werkplaatsreglement
– 1900: wet op arbeidscontract
– 1905: wet op zondagrust
• Na WO I AES en wet 1921 vrijheid van
vereniging
17
DEELGEBIEDEN
• Grotendeels zes deelgebieden:
CODIFICATIE
– Arbeidsbeschermingsrecht
– Arbeidsovereenkomstenrecht
– Loonregulering en loonbescherming
– Collectief arbeidsrecht
– Arbeidsmarktrecht
– Sociaal handhavingsrecht
18
DEELGEBIEDEN
CODIFICATIE
Codificatie van het arbeidsrecht
• Heterogeniteit belemmert dit net als
maatschappelijke realiteit
• (Beperkte) codificaties
̶ Codex Welzijn op het werk
̶ Sociaal strafwetboek
̶ Wet 5 december 1968 (cao-wet)
̶ Arbeidsovereenkomstenwet van 3 juli 1978
19
BRONNEN
INTER-
Bronnen van het arbeidsrecht
NATIONALE • Internationale bronnen
BRONNEN
NATIONALE
– Sociale grondrechten
BRONNEN – Stand Still beginsel
HIËRARCHIE
• Nationale bronnen
TAAL
• Regulering door:
– Overheid
– Sociale partners
– Werkgever en werknemer
20
REGELGEVERS
BRONNEN 1. Universele Verklaring Rechten van de Mens
NATIONALE
INTER- • Artikel 23:
NATIONALE
BRONNEN “Eenieder heeft recht op arbeid, op vrije keuze van beroep, op
BRONNEN
INTER- rechtmatige en gunstige arbeidsvoorwaarden en op bescherming tegen
NATIONALE werkloosheid.
BRONNEN
HIËRARCHIE Eenieder, zonder enige achterstelling, heeft recht op gelijk loon voor
gelijke arbeid.
TAAL
Eenieder, die arbeid verricht, heeft recht op een rechtvaardige en
gunstige beloning, welke hem en zijn gezin een menswaardig bestaan
verzekert, welke beloning zo nodig met andere middelen van sociale
bescherming zal worden aangevuld.
Eenieder heeft het recht om vakverenigingen op te richten en zich
daarbij aan te sluiten ter bescherming van zijn belangen.”
• Geen rechtstreekse werking

21
REGELGEVERS
BRONNEN
2. ECOSOC-verdrag
NATIONALE
INTER-
NATIONALE
BRONNEN
• Internationaal verdrag inzake de Economische, Sociale en
BRONNEN
INTER- Culturele Rechten: tegenhanger van het BUPO-Verdrag
NATIONALE
BRONNEN • Traditioneel geen directe werking, weliswaar rechtspraak die
HIËRARCHIE dit toch lijkt toe te passen (RvS, GwH)
TAAL
22
REGELGEVERS
BRONNEN
3. IAO
NATIONALE
INTER-
NATIONALE
BRONNEN
• Tal van verdragen: bijna 200
BRONNEN
INTER- • Harde kern
NATIONALE
BRONNEN – IAO Verdag nr. 87 over vakbondsvrijheid
HIËRARCHIE – IAO Verdrag nr. 98 over collectief overleg
TAAL – IAO Verdrag nr. 25 en 105 over verbod op gedwongen arbeid
• Geen rechtstreekse werking
• Uitvoering door wet, besluit of cao
23
REGELGEVERS
BRONNEN
4. OESO
NATIONALE
INTER-
NATIONALE
BRONNEN
• OESO: richtlijnen voor multinationale ondernemingen van 21 juni
BRONNEN
INTER- 1976, herzien in 2014.
NATIONALE
BRONNEN • Geen directe werking
HIËRARCHIE • Niet juridisch afdwingbaar
TAAL
24
REGELGEVERS
BRONNEN
5. Raad van Europa
NATIONALE
INTER-
NATIONALE
BRONNEN
• EVRM
BRONNEN
INTER- – Artikel 8 (recht op persoonlijke levenssfeer)
NATIONALE
BRONNEN – Artikel 11 (vrijheid van vereniging)
HIËRARCHIE – Rol van het EHRM voor de correcte en uniforme juridische
TAAL interpretatie
– Invloed op rechtspraak GwH: GwH nr. 130/2016
– Directe werking
25
REGELGEVERS
BRONNEN
5. Raad van Europa
NATIONALE
INTER-
NATIONALE
BRONNEN
• Europees Sociaal Handvest
BRONNEN
INTER- – Recht op arbeid, billijke arbeidsvoorwaarden, billijke beloning,
NATIONALE
BRONNEN vrijheid van organisatie (geen directe werking)
HIËRARCHIE – Vooral artikel 6.4 ESH: basis voor recht op staken (wel
TAAL directe werking)
26
REGELGEVERS
BRONNEN
5. Europese Unie
NATIONALE
INTER-
NATIONALE
BRONNEN
• Verdragen
BRONNEN
INTER- – VWEU: vrij verkeer van werknemers
NATIONALE
BRONNEN • Verordeningen
HIËRARCHIE – 1608/68: vrij verkeer van werknemers
TAAL – Rome I (verordening nr. 593/2008 van 17 juni 2008 inzake
het recht dat van toepassing is op verbintenissen uit
overeenkomst)
– Internationaal vervoer
• Richtlijnen
27
REGELGEVERS
BRONNEN 5. Europese Unie
NATIONALE
INTER- • Beslissingsproces EU
NATIONALE
BRONNEN – In arbeidsrechtelijke aangelegenheden: art. 153 VWEU
BRONNEN
INTER- – Gekwalificeerde meerderheid
NATIONALE  Veiligheid/gezondheid
BRONNEN
 Arbeidsvoorwaarden
HIËRARCHIE
 Informatie en raadpleging
TAAL  Gelijke behandeling M/V
 Integratie van uitgesloten personen
– Eenparigheid
 Ontslagrecht
 Collectief overleg
 Buitenlandse werknemers
‒ Uitgesloten gebieden
 Beloning
 Recht van vereniging en stakingsrecht
28
REGELGEVERS
BRONNEN
5. Europese Unie
NATIONALE
INTER- • Sociale Grondrechten: Handvest Sociale Rechten
NATIONALE
BRONNEN
BRONNEN
INTER- – Artikel 28 van het Handvest van de Grondrechten van de EU
NATIONALE – “Werkgevers en werknemers of hun respectieve organisaties
BRONNEN
HIËRARCHIE hebben overeenkomstig het recht van de Unie en de
TAAL nationale wetgevingen en praktijken het recht, op passende
niveaus collectief te onderhandelen en collectieve
arbeidsovereenkomsten te sluiten, alsmede, in geval van
belangenconflicten, collectieve actie te ondernemen ter
verdediging van hun belangen, met inbegrip van staking.”
– Rechtstreekse directe werking
29
REGELGEVERS
BRONNEN
5. Europese Unie
NATIONALE
INTER-
NATIONALE
BRONNEN
• VWEU
BRONNEN
INTER- ̶ Artikel 45 VWEU: Vrij verkeer van werknemers
NATIONALE
BRONNEN ̶ Uitzondering: beperkt tot Kroatië (toetreding in 2013) voor
HIËRARCHIE een periode van maximaal zeven jaar
TAAL ̶ Uitgebreid naar EER
30
REGELGEVERS
BRONNEN
5. Europese Unie
NATIONALE
INTER-
NATIONALE
BRONNEN
• Harmonisering van het arbeidsrecht
BRONNEN
INTER- ̶ Gelijke beloning van mannen en vrouwen
NATIONALE
BRONNEN ̶ Gelijke behandeling van mannen en vrouwen
HIËRARCHIE ̶ Rechten van werknemers bij overgang van onderneming etc.
31
REGELGEVERS
BRONNEN
5. Europese Unie
NATIONALE
INTER-
NATIONALE
BRONNEN
• Europese cao’s
BRONNEN
INTER- ̶ Harde (bindend via richtlijn)
NATIONALE  Ouderschapsverlof
BRONNEN  Deeltijdse arbeid
HIËRARCHIE  Arbeidsovereenkomsten bepaalde tijd
 Uitzendarbeid
̶ Zachte (aanbevelingen voor organisaties)
 Telewerk
 Stress op het werk
32
REGELGEVERS
BRONNEN
5. Europese Unie
NATIONALE
INTER-
NATIONALE
BRONNEN
• Detacheringsrichtlijn
BRONNEN
INTER- ̶ Maximum 2 jaar
NATIONALE
BRONNEN ̶ Geen werkvergunning
HIËRARCHIE ̶ Geen erkenning van beroepskwalificatie
̶ Eigen pensioenregeling
̶ Eigen sociale zekerheid 5A1-verklaring
̶ HvJ, C-2/05 en HvJ, C-359/16 (fraude)
33
REGELGEVERS
BRONNEN
6. Bilaterale verdragen
NATIONALE
INTER-
NATIONALE
BRONNEN
• Verdragen met Marokko, Turkije, Tunesië, Algerije waarbij
BRONNEN
INTER- bepaalde rechten en verplichtingen van de werkgever en de
NATIONALE
BRONNEN werknemer zijn gespecifieerd en modelovereenkomst opleggen
HIËRARCHIE
34
REGELGEVERS
BRONNEN 1. Grondwet
NATIONALE
INTER- • Gelijkheidsbeginsel (artikel 10)
NATIONALE
BRONNEN
BRONNEN
• Vrijheid van vereniging (artikel 27)
INTER-
NATIONALE • Beide hebben een invloed op het arbeidsrecht (non-discriminatie en
BRONNEN verband met stakingsrecht: rol GwH)
HIËRARCHIE
• Sociale grondrechten (artikel 23): recht op arbeid m.o.o.
verzekeren van een menswaardig leven, vrije keuze van
beroepsarbeid, recht op billijke arbeidsvoorwaarden en
arbeidsomstandigheden, recht op informatie, overleg en collectief
onderhandelen
– Middelenverbintenis voor de overheid (programmatorisch
karakter)
– Standstill verplichting
35
REGELGEVERS
BRONNEN
2. Federale regelgeving
NATIONALE
INTER-
NATIONALE
BRONNEN
• Arbeidsrecht is een federale materie conform artikel 6 § 1. VI.
BRONNEN
INTER- 12° BWHI van 8 augustus 1980
NATIONALE
BRONNEN • Vele wetten, besluiten (koninklijke en ministeriële) regelen het
HIËRARCHIE Belgisch arbeidsrecht
• FOD WASO speelt daarbij een cruciale rol
36
REGELGEVERS
BRONNEN 3. Substatelijke regelgeving
NATIONALE
INTER- • Gemeenschappen
NATIONALE
BRONNEN – § 1. De Parlementen van de Vlaamse en de Franse
BRONNEN
INTER- Gemeenschap regelen, bij uitsluiting van de federale wetgever,
NATIONALE
BRONNEN elk voor zich, bij decreet, het gebruik van de talen voor :
HIËRARCHIE
3° de sociale betrekkingen tussen de werkgevers en hun
personeel, alsmede de door de wet en de verordeningen
voorgeschreven akten en bescheiden van de ondernemingen.
• Welke?
– Sociale promotie, beroepsomscholing en –bijscholing (van
mindervaliden), preventieve gezondheidszorg
(arbeidsgeneeskundige diensten), beroepsherscholing van
mindervaliden
37
REGELGEVERS
BRONNEN 3. Substatelijke regelgeving
• Gewesten
NATIONALE
INTER- – Bevoegd voor het tewerkstellingsbeleid:
NATIONALE
BRONNEN 1° De arbeidsbemiddeling;
BRONNEN 2° (de programma's voor wedertewerkstelling van de niet-werkende werkzoekenden, daarin
INTER- begrepen inzake de sociale economie, met uitsluiting van de programma's voor
NATIONALE wedertewerkstelling in de besturen en de diensten van de federale overheid of die onder het toezicht
BRONNEN van deze overheid ressorteren en met uitsluiting van de overeenkomsten bedoeld in afdeling 5 van
HIËRARCHIE hoofdstuk II van het koninklijk besluit nr. 25 van 24 maart 1982 tot opzetting van een programma ter
bevordering van de werkgelegenheid in de niet-commerciële sector;
2°/1 de tewerkstelling van personen die het recht op maatschappelijke integratie of het recht op
financiële maatschappelijke hulp genieten;
3° de tewerkstelling van buitenlandse arbeidskrachten, met uitzondering van de normen betreffende de
arbeidskaart afgeleverd in het kader van de specifieke verblijfssituatie van de betrokken personen en
de vrijstellingen van beroepskaarten verbonden aan de specifieke verblijfssituatie van de betrokken
personen.
De vaststelling van de inbreuken kan eveneens worden verricht door de daartoe door de federale
overheid gemachtigde ambtenaren.
4° de toepassing van de normen betreffende de arbeidskaart afgeleverd in het kader van de specifieke
verblijfssituatie van de betrokken personen. Het toezicht op de naleving van deze normen behoort
tot de bevoegdheid van de federale overheid. De vaststelling van de inbreuken kan eveneens
worden verricht door de daartoe door de gewesten gemachtigde ambtenaren;
38
REGELGEVERS
BRONNEN
4. Collectieve Arbeidsovereenkomsten
NATIONALE
INTER-
NATIONALE
BRONNEN
• Overeenkomst gesloten tussen een of meer werkgevers (of
BRONNEN
INTER- werkgeversorganisaties) en één of meer
NATIONALE
BRONNEN werknemersorganisaties
HIËRARCHIE – Onderneming
– Paritair (sub)comité op het niveau van de bedrijfstak
– Nationale Arbeidsraad op interprofessioneel vlak
• Inhoud: vooral arbeids- en loonvoorwaarden en
arbeidsomstandigheden
39
REGELGEVERS
BRONNEN
4. Collectieve Arbeidsovereenkomsten
NATIONALE
INTER-
NATIONALE
BRONNEN
• CAO’s worden gesloten binnen het kader van de CAO-wet van 5
BRONNEN
INTER- december 1968
NATIONALE
BRONNEN • Ook voor onderwerpen die tot de bevoegdheden van de
HIËRARCHIE substatelijke entiteiten behoren
• Toch kan algemeen verbindend verklaring gebeuren bij Besluit
Vlaamse Regering
40
REGELGEVERS
BRONNEN
5. Individuele Arbeidsovereenkomsten
NATIONALE
INTER-
NATIONALE
BRONNEN • Een schriftelijke of mondelinge arbeidsovereenkomst die
BRONNEN
INTER- een zeer specifiek en belangrijke bron van het arbeidsrecht
NATIONALE
BRONNEN vormt
HIËRARCHIE
41
REGELGEVERS
BRONNEN
6. Arbeidsreglement
NATIONALE
INTER-
NATIONALE
BRONNEN • Iedere werkgever moet een reglement opstellen met
BRONNEN
INTER- verplichte bepalingen inzake de werkroosters, wijze,
NATIONALE
BRONNEN tijdstip van betaling van loon, straffen en nog veel meer
HIËRARCHIE
moeten in worden opgenomen
42
REGELGEVERS
BRONNEN
7. Gebruik
NATIONALE
INTER-
NATIONALE
BRONNEN • Werknemers kunnen rechten ontlenen aan een gebruik als
BRONNEN
INTER- de werkgever hen een toekenning op algemene en
NATIONALE
BRONNEN bestendige wijze doet
HIËRARCHIE
• Impact van het gebruik is beperkt
43
REGELGEVERS
BRONNEN Hiërarchie bronnen
NATIONALE
INTER-
Quid als meerdere regels een zelfde onderwerp behandelen?
NATIONALE
BRONNEN • Artikel 51 CAO-wet:
BRONNEN
INTER- 1. Dwingende bepalingen van de wet (internationaal met directe werking en
NATIONALE nationaal)
BRONNEN 2. Algemeen verbindend verklaarde cao’s gesloten in
HIËRARCHIE 1. NAR
2. Paritair comité
3. Paritair subcomité
3. Niet-algemeen verbindend verklaarde cao’s die bindend zijn voor een
werkgever (zelf ondertekend of lid van organisatie die het ondertekend
heeft), gesloten in
1. NAR
2. Paritair comité
3. Paritair subcomité
4. buiten paritair orgaan
44
REGELGEVERS
NATIONALE
INTER- Quid als meerdere regels een zelfde onderwerp behandelen?
NATIONALE
BRONNEN • Artikel 51 CAO-wet:
BRONNEN
INTER- 4. Individuele arbeidsovereenkomst
NATIONALE
BRONNEN 5. Niet-algemeen verbindende verklaarde cao’s gesloten in
HIËRARCHIE paritair orgaan niet ondertekend door werkgever en niet door
organisatie waar hij bij aangesloten is, maar wel behoort tot het
ressort van het PC waarin de overeenkomst is gesloten
6. Arbeidsreglement
7. Aanvullende of suppletieve wetsbepalingen
8. Mondelinge individuele arbeidsovereenkomst
9. Gebruik
45
REGELGEVERS
NATIONALE
INTER- Quid als meerdere regels een zelfde onderwerp
NATIONALE
BRONNEN
BRONNEN
INTER- behandelen?
NATIONALE • Artikel 51 CAO-wet:
BRONNEN
HIËRARCHIE ̶ Afwijkingen van hiërarchisch hogere regels in het
voordeel van de werknemer is niet mogelijk in ene
hiërarchisch lagere regel
̶ Uiteraard kunnen grotere voordelen dan een
minimumnorm wel in een lagere rechtsbron en beperking
van een maximumnorm
46
AARD Imperatieve,dwingende en suppletieve regels

GEVOLGEN • Wat zijn imperatieve of dwingende wetten?
̶ Imperatieve wetten: wetten van openbare orde (dienen
algemeen belang): strafsancties
̶ Dwingende wetsbepalingen: wetten ter bescherming van
particuliere belangen
• Wat zijn suppletieve regels?
̶ Suppletieve regels: Rechtsregels waar de rechtsonderhorigen
van kunnen afwijken. De partijen zijn dus niet gebonden door
de inhoud maar de regels gelden pas als de partijen er niet
van afwijken.
47
AARD Imperatieve,dwingende en suppletieve regels

GEVOLGEN • Gevolgen van onderscheid
̶ Imperatieve wetten: absolute nietigheid (elke belanghebbende
en zelfs de rechter)
̶ Dwingende wetsbepalingen: relatieve nietigheid (enkel door
een partij in te roepen)
̶ Absolute nietigheid: in elke stand van het geding, niet af te
dekken en verjaring na 30 jaar
̶ Relatieve nietigheid: in limine litis, wel af te dekken, kortere
verjaringstermijnen
48
AUTONOMIE Autonomie van het arbeidsrecht

• Regels van privaat- en publiekrecht (osmose)
• Toch in individuele gevallen: autonomie volgens HvC
beperkt want het civiel recht is ook voor het
arbeidsovereenkomstenrecht gemeen recht
• Collectieve regels spelen een grote rol in het arbeidsrecht
• Vaak primeren collectieve regels en collectieve acties
49
TAALGEBRUIK Taalgebruik in het arbeidsrecht

• Sinds 1970 zijn de Gemeenschappen bevoegd voor de
uitvaardiging van regelgeving met betrekking tot de talen in
sociale betrekkingen tussen werkgevers en werknemers
• Ned. Taaldecreet 1973 en Fr. Taaldecreet 1982
̶ Toepassingsgebied verbonden met exploitatiezetel
• Brussel: taalwet in bestuurszaken: werkgever moet taal van
personeelslid gebruiken
̶ Niet in faciliteitengemeenten waar de taal van het gebied
moet worden gebruikt
50
TAALGEBRUIK Taalgebruik in het arbeidsrecht

• Nederlands taaldecreet 1973
̶ Sociale betrekkingen: mondelinge, schriftelijke, individuele als
collectieve contacten rechtstreeks of onrechtstreeks verband
houden met de tewerkstelling
̶ Nederlands is de taal (ook in ondernemingsraad)
̶ Sanctie:
‒ Absolute nietigheid ex tunc (niet ten nadele van werknemer)
‒ Correctionele geldboeten en straffen
̶ Aanpassingen door rechtspraak HvJ
‒ 2014: rechtsgeldige vertaling van arbeidsovereenkomst
‒ 2017: rechtsgeldige vertalingen van facturen
51
TAALGEBRUIK
Taalgebruik in het arbeidsrecht
• Franse taaldecreet 1982
̶ Frans maar met bijkomend gebruik van een vrij gekozen taal
̶ Ambtshalve (absolute) nietigheid
̶ Geen strafsancties
52
II. COLLECTIEF ARBEIDSRECHT
53
ALGEMEEN PARTIJEN OVERLEG NIVEAUS EN INSTELLINGEN
CAO COLLECTIEVE CONFLICTEN ARBEIDSREGLEMENT
ALGEMEEN
Wat?
RECHTSGROND
• Collectieve betrekkingen tussen werkgevers en werknemers
op verschillende niveaus
• Gevolgen:
̶ Cao
̶ Wetgeving
̶ Collectief geschil bij gebrek aan vergelijk
54
ALGEMEEN
Rechtsgronden
RECHTSGROND
• Art. 27 Grondwet
• Wet 24 mei 1921 (waarom?)
• Wet op de verenigingsvrijheid
– Toepassingsgebied
– Positieve syndicale vrijheid
– Negatieve syndicale vrijheid
55
ALGEMEEN
Partijen bij collectief overleg
WERKNEMERS-
ORGANISATIES • Werknemersorganisaties
WERKGEVERS- • Werkgever(sorganisaties)
ORGANISATIES
OVERHEID
• Overheid
• Institutionalisering van het overleg
56
ALGEMEEN Ontstaan werknemersorganisaties

WERKNEMERS- • Decreet Le Chapelier 1791: verbod op verenigingsvrijheid
ORGANISATIES
• 1810: coalitieverbod waarbij stakingen en stakingspoten worden bestraft
WERKGEVERS-
ORGANISATIES
• 1867
OVERHEID – Afschaffing coalitieverbod (art. 415-416 Sw.)
– Maar art. 310 Sw.: strafbaar is, elke persoon
“die met het doel om tot opslag [...] van het werkloon te dwingen, of de
vrije uitoefening van nijverheid of werk te krenken, gewelddaden zal
hebben bedreven, beledigingen of bedreigingen uitgebracht [...] tegen
hen die werken”
“welke door samenkomsten dicht bij de gestichten, waar het werk
verricht wordt [...] , de vrijheid der meesters of der werklieden zal
gekrenkt hebben”
– Verbod van stakingsposten
57
ALGEMEEN
Ontstaan werknemersorganisaties
WERKNEMERS-
ORGANISATIES • 1892:
WERKGEVERS- – De “vrijheid der meesters en werklieden” wordt ook gekrenkt
ORGANISATIES
OVERHEID
door “zich over te leveren aan daden van vreesaanjaging
jegens de werklieden die zich naar het werk begeven of
ervan terugkomen”
• Wet 24 mei 1921: vrijheid van vereniging
– Recht om deel uit te maken van een vakbond en om geen
deel uit te maken van een vakbond
– Onafhankelijkheid van de vakbonden van de overheid
58
ALGEMEEN
Vrijheid van vereniging
WERKNEMERS-
ORGANISATIES • Wet 24 mei 1921: vrijheid van vereniging
WERKGEVERS- – Recht om deel uit te maken van een vakbond en om geen
ORGANISATIES
OVERHEID
deel uit te maken van een vakbond
– Onafhankelijkheid van de vakbonden van de overheid
• IAO-Verdragen nr. 87 en 98
– 87: vrijheid tot oprichten van vakverenigingen
– 98: recht van organisatie en collectief overleg
– Louter positieve kant van vakbondsvrijheid
59
ALGEMEEN
Grondrechten
WERKNEMERS-
ORGANISATIES • Vakbondsvrijheid
WERKGEVERS- – IAO-verdrag nr. 87
ORGANISATIES
OVERHEID
– ESH
• Recht actief op te treden
– Collectief overleg
– IAO-verdrag nr. 98
– ESH
 Collectieve actie: ESH
60
ALGEMEEN Rechtspersoonlijkheid
WERKNEMERS- • In beginsel: geen (niet verplicht en geweigerd)
ORGANISATIES • Uitzonderingen
WERKGEVERS- – (Impliciet) op grond van de wet
ORGANISATIES
OVERHEID
– Laat juridisch optreden toe:
 Actief
o bv. ondernemingsraad, discriminatie
 Passief
o bv. sociale verkiezingen
• Beperkt tot welbepaalde situaties = beperkte, functionele
rechtspersoonlijkheid
– Problemen: passief
 Aansprakelijkheid: art. 4 CAO-Wet
 Personeel van vakbond
61
ALGEMEEN
WERKNEMERS-
ORGANISATIES
WERKGEVERS-
ORGANISATIES
OVERHEID
62
ALGEMEEN Representativiteit
WERKNEMERS- • Wet 2009 tot wijziging wet 1952:
ORGANISATIES
WERKGEVERS- – Voor gehele land
ORGANISATIES – Interprofessioneel
OVERHEID
– Absolute meerderheid van sectoren (publiek en privaat)
– Minstens 125.000 leden gedurende vier jaar voorafgaand
aan benoeming
– Representatieve organisaties:
– ACV
– ABVV
– ACLVB
– NIET: NUOS
63
ALGEMEEN
WERKNEMERS-
ORGANISATIES
WERKGEVERS-
ORGANISATIES
OVERHEID
64
ALGEMEEN
WERKNEMERS-
ORGANISATIES
WERKGEVERS-
ORGANISATIES
OVERHEID
65
ALGEMEEN
Europese en internationale vakbonden
WERKNEMERS-
ORGANISATIES • Europese vakbonden:
WERKGEVERS- – EVV-ETUI
ORGANISATIES
OVERHEID
– Europese cao’s
– Absolute meerderheid van sectoren (publiek en privaat)
– Minstens 125.000 leden gedurende vier jaar voorafgaand
aan benoeming
• Internationale vakbonden:
– ITUC
66
ALGEMEEN
Werkgeversorganisaties
WERKNEMERS-
ORGANISATIES • VBO: interprofessioneel met rechtspersoonlijkheid
WERKGEVERS- • Boerenbond
ORGANISATIES
OVERHEID
• Regionaal: VEV, UWE en BECI
67
ALGEMEEN
Overheid
WERKNEMERS-
ORGANISATIES • Normaliter faciliteert de overheid het collectief overleg
WERKGEVERS- • Overheid komt steeds vaker zelf tussen (loonmatiging)
ORGANISATIES
OVERHEID
68
OVERZICHT
Overzicht
INTER-
PROFESSIONEEL • Niveaus en instellingen van collectief overleg
SECTORAAL – Interprofessioneel
ONDERNEMING – Sectoraal
– Onderneming
69
OVERZICHT
Formeel of informeel overleg
INTER-
PROFESSIONEEL • Informeel overleg: Groep van 10
SECTORAAL – Interprofessionele akkoorden
ONDERNEMING
70
OVERZICHT
Formeel of institutioneel overleg
INTER-
PROFESSIONEEL • National Arbeidsraad
SECTORAAL ̶ Paritair samengesteld publiekrechtelijk orgaan
ONDERNEMING ̶ Adviezen
̶ Cao’s
71
OVERZICHT
Formeel overleg op substatelijk niveau
INTER-
PROFESSIONEEL • SERV (standpunten en adviezen)
SECTORAAL • VESOC (overleg sociaal-economische dimensie)
ONDERNEMING • Minder belangrijk dan nationaal (bevoegdheid en …)
72
OVERZICHT
Federale sociale overlegorganen
INTER-
PROFESSIONEEL • Paritaire comités + subcomités
SECTORAAL ̶ Professioneel: O.b.v. hoofdactiviteit onderneming
ONDERNEMING
73
OVERZICHT
INTER-
PROFESSIONEEL
SECTORAAL
ONDERNEMING
74
OVERZICHT Federale sociale overlegorganen

INTER- • 100 e.v.: arbeiders
PROFESSIONEEL ̶ 109: Kleding- en confectiebedrijf
SECTORAAL ̶ 111: Metaal-, machine- en elektrische bouw
̶ 148: Bont en kleinvel
ONDERNEMING
‒ 148.1 Haarsnijderijen
‒ 148.3 Pelslooierijen
• 200 e.v.: bedienden
̶ 209: Bedienden der metaalfabricatennijverheid
̶ 215: Bedienden van kleding- en confectiebedrijf
̶ 218: Aanvullend nationaal pc voor bedienden
• 300 e.v.: arbeiders en bedienden
̶ 306: Verzekeringswezen
̶ 310: Banken
̶ 312:Warenhuizen
̶ 336: Vrije beroepen
75
OVERZICHT
Ondernemingsniveau
INTER-
PROFESSIONEEL • Evenwicht tussen Mitbestimmung (Duits model) en
SECTORAAL verplichte informatie, raadpleging en overleg (Latijns
ONDERNEMING model)
– Vakbondsafvaardiging
– Ondernemingsraad
– Comité voor veiligheid en preventie op het werk
76
OVERZICHT
Vakbondsafvaardiging
INTER-
PROFESSIONEEL • Cao nr. 5: arbeidsverhoudingen en voeren van onderhandelen
SECTORAAL m.o.o. het sluiten van cao’s in de schoot van de onderneming
ONDERNEMING • Georganiseerde werknemers
• Rol bij collectieve geschillen
• Ontslagbescherming voor vakbondsafgevaardigde
77
OVERZICHT
Ondernemingsraad
INTER-
PROFESSIONEEL • Voorwaarden:
SECTORAAL – Minstens 50 WN
ONDERNEMING – Technische bedrijfseenheid
– Sociale verkiezingen (om de vier jaar)
– Vertegenwoordigers van WG en verkozen
vertegenwoordigers WN (kaderleden meer dan 15)
78
OVERZICHT
Ondernemingsraad
INTER-
PROFESSIONEEL • Bevoegdheden:
SECTORAAL – Advies
ONDERNEMING – Inlichtingen (informatie en raadpleging)
̶ Beslissingen
̶ Beheersbevoegdheid
• Modaliteiten:
̶ Vergadert éénmaal per maand
79
OVERZICHT
Comité voor bescherming en preventie op het werk
INTER-
• Voorwaarden:
PROFESSIONEEL
SECTORAAL ̶ 50 werknemers
ONDERNEMING ̶ WG- en WN-vertegenwoordiging
̶ Interne preventie-adviseur
• Bevoegdheden:
̶ Adviezen en voorstellen voor beleid ter voorkoming van
ongevallen en voor preventiebeleid
̶ Eén maal per maand
̶ Niet bindend behalve …
• Modaliteiten:
̶ Vergadert éénmaal per maand
80
BEGRIP
CAO-Wet 5 december 1968
AANGAAN/
BEËINDIGING • De collectieve arbeidsovereenkomst (cao)
BINDING • Wie zijn de partijen bij een cao?
̶ Representatieve vakorganisaties
̶ Eén of meer representatieve werkgeversorganisaties
̶ Eén werkgever (cao in een onderneming)
• Cao’s op niveaus
̶ Interprofessioneel: NAR
̶ Sectoraal : P(S)C
̶ Onderneming
81
BEGRIP
Inhoud
AANGAAN/
BEËINDIGING • De collectieve arbeidsovereenkomst (cao)
BINDING ̶ Normatieve bepalingen
 Betrekkingen tussen werkgever en werknemer
o Individueel
o Collectief
̶ Obligatoire bepalingen
 Rechten en verplichtingen van CAO-partijen
o Informatie
o Beïnvloeding
o Vrede
82
BEGRIP
Sluiten en beëindiging cao
AANGAAN/
BEËINDIGING • Onderhandelen
BINDING • Op schrift
• Taal
• Ondertekening
• Duur
• Inhoud
• Publiciteit
• Neerlegging
83
BEGRIP
Voor de werknemer
AANGAAN/
BEËINDIGING
BINDING
84
BEGRIP
Voor de werkgever
AANGAAN/
BEËINDIGING
BINDING
85
BEGRIP
Primaire binding
AANGAAN/
BEËINDIGING
BINDING
86
BEGRIP
Voortgezette binding
AANGAAN/
BEËINDIGING • PRIMAIR: aangesloten WG’s + hun WN’s
BINDING • VOORTGEZET: overdracht lidmaatschap ontbinding
• Incorporatie dan wel substitutie in de individuele

arbeidsovereenkomst
87
BEGRIP
Suppletieve binding
AANGAAN/
BEËINDIGING • SUPPLETIEF:
BINDING ̶ Paritair orgaan
̶ Individuele norm
̶ Ressort
• Geen afwijking in de IAO
88
BEGRIP
Algemeen bindend verklaard
AANGAAN/
BEËINDIGING
BINDING
89
BEGRIP
Samenvatting binding cao
AANGAAN/
BEËINDIGING • PRIMAIR: aangesloten WG’s + hun WN’s
BINDING • VOORTGEZET: overdracht ontbinding lidmaatschap einde
uitwerking
• SUPPLETIEF: paritair orgaan - indiv. norm.
̶ Ressort - geen afw.
̶ + WN’ss van ressort
̶ VERALGEM. : alle WG’s + WN’s van ressort
90
BEGRIP
AANGAAN/
BEËINDIGING
BINDING
91
BEGRIP
AANGAAN/
BEËINDIGING
BINDING
92
BEGRIP
AANGAAN/
BEËINDIGING
BINDING
93
BEGRIP
AANGAAN/
BEËINDIGING
BINDING
94
BEGRIP
AANGAAN/
BEËINDIGING
BINDING
95
BEGRIP
AANGAAN/
Handhaving van de binding cao
BEËINDIGING
BINDING
96
BEGRIP Handhaving binding cao

AANGAAN/ • Obligatoire bepalingen
BEËINDIGING
BINDING ̶ Art. 4, 1ste lid, C.A.O.-Wet: optreden in rechte organisaties
̶ Art. 4, 2de lid, C.A.O.-Wet: schadevergoeding
• Normatieve bepalingen
̶ Civielrechtelijk:
 Afdwingen voor (arbeids)rechtbank door werknemer of –
gever
 Bevoegdheid organisaties in rechte op te treden (art. 4,
1ste lid, C.A.O.-Wet)
̶ Penaal:
 Algemeen verbindend verklaarde CAO
 Niet-naleving is een misdrijf
97
BEGRIP
Handhaving binding cao
AANGAAN/
BEËINDIGING
BINDING
98
BEGRIPPEN
Collectieve geschillen
WERKSTAKING
UITSLUITING
• Machtsgeschillen of belangengeschillen maar geen
BEHEERSEN juridische geschillen
CONFLICT
• Kan aanleiding geven tot juridische geschillen maar dat is
niet steeds het geval
99
BEGRIPPEN
Collectieve acties
WERKSTAKING
• Betoging - manifestatie
UITSLUITING
• Staking
BEHEERSEN
CONFLICT
̶ Zuivere schokstaking
̶ Stiptheidsstaking
̶ Betaalstaking
̶ Langzaam-aan-actie
• Uitsluiting (lock-out)
• Blokkades
̶ Onderneming
̶ Industrieterrein
• Sit-in
• Bedrijfsbezetting
• In eigen beheer nemen onderneming
100
BEGRIPPEN
Het recht om te staken
WERKSTAKING
UITSLUITING
• Grondslag
BEHEERSEN ̶ Art. 6 Europees Sociaal Handvest
CONFLICT
“De Overeenkomstsluitende partijen erkennen het recht van
werknemers en werkgevers op collectief optreden in gevallen van
belangengeschillen, met inbegrip van het stakingsrecht, behoudens
verplichtingen uit hoofde van reeds eerder gesloten collectieve
arbeidsovereenkomsten”.
101
BEGRIPPEN
WERKSTAKING
UITSLUITING
• Grondslag
BEHEERSEN
̶ Art. 28 Handvest grondrechten EU
CONFLICT “De werkgevers en werknemers of hun respectieve organisaties
hebben, overeenkomstig het Gemeenschapsrecht en de nationale
wetgevingen en praktijken, het recht om op de passende niveaus
collectief te onderhandelen en collectieve arbeidsovereenkomsten
te sluiten en om, in geval van belangenconflicten, collectieve acties
te ondernemen ter verdediging van hun belangen, met inbegrip van
staking”.
̶ HvJ: beginsel van gemeenschapsrecht
̶ Cass., 21 december 1981
102
BEGRIPPEN
WERKSTAKING
UITSLUITING
• Beperkingen
BEHEERSEN ̶ Inherente
CONFLICT
 Rechtsmisbruik
̶ Externe:
 Wet: Wet Prestaties Algemeen Belang
 Cao
 Individuele arbeidsovereenkomst
103
BEGRIPPEN
WERKSTAKING
UITSLUITING
• Beperkingen
BEHEERSEN
CONFLICT
104
BEGRIPPEN
WERKSTAKING
UITSLUITING
• Gevolgen voor werknemers
BEHEERSEN
CONFLICT
105
BEGRIPPEN
WERKSTAKING
UITSLUITING
• Begeleidende omstandigheden
BEHEERSEN ̶ POSTEN
CONFLICT
 Recht op arbeid ?
 Vrijheid van arbeid
 Persoonlijke vrijheid
 Cass. 31 januari 1997
̶ VERHINDERING, TOEGANG, BEZETTING
 Eigendomsrecht Civielrechtelijk
 Vrijheid van handel en nijverheid Aansprakelijkheid
 Persoonlijke vrijheid
106
BEGRIPPEN
WERKSTAKING
UITSLUITING
• Begeleidende omstandigheden
BEHEERSEN ̶ ANDERE
CONFLICT
 Gijzeling
 Slagen
 Vernielingen (Strafrechtelijke)
 Verkeersblokkade Aansprakelijkheid
 Betoging
 Enz.
107
BEGRIPPEN
Het recht op uitsluiting
WERKSTAKING
• Grondslag
UITSLUITING ̶ Cass. 7 mei 1984
BEHEERSEN ̶ Overmacht
CONFLICT ̶ Exceptio non adimpletus contractus
̶ Art. 6.4 Europees Sociaal Handvest
“Erkent het recht van werknemers en werkgevers op collectief optreden
in gevallen van belangengeschillen ...”
̶ Artikel 28 Handvest grondrechten EU:
“werkgevers en werknemers of hun respectieve organisaties hebben,
overeenkomstig het Gemeenschapsrecht en de nationale wetgevingen
en praktijken, het recht om op de passende niveaus collectief te
onderhandelen en collectieve arbeidsovereenkomsten te sluiten en om,
in geval van belangenconflicten, collectieve acties te ondernemen ter
verdediging van hun belangen, met inbegrip van staking”.
108
BEGRIPPEN
Conflictenregeling
WERKSTAKING
UITSLUITING
• Sociaalrechtelijk instrumentarium
BEHEERSEN ̶ Vakbondsafvaardiging horen
CONFLICT
̶ Paritair comité:
 Verzoeningsbureau
 Sociale bemiddelaars
109
BEGRIPPEN
Conflictenregeling
WERKSTAKING
UITSLUITING
• Beroep op rechtbank
BEHEERSEN ̶ Wat eisen?
CONFLICT
̶ Welke rechter?
̶ Wie aanspreken?
̶ Welke procedure?
̶ Hoe vonnis uitvoeren?
110
BEGRIPPEN
Conflictenregeling
WERKSTAKING
Werkgevers beloven bij staking niet naar rechtbank te stappen (18/02/2002)
UITSLUITING
De werkgeversorganisaties beloven hun leden op te roepen niet naar de rechtbank
BEHEERSEN
te stappen bij sociale conflicten.
CONFLICT
De vakbonden geven de garantie geen wilde stakingen meer te organiseren.
Dit kwamen de toponderhandelaars van de sociale partners overeen.
Zij willen met hun akkoord de federale minister van Werkgelegenheid, Laurette
Onkelinx (PS), van haar voornemen brengen om het stakingsrecht grondig te wijzigen.
111
BEGRIPPEN
Conflictenregeling
WERKSTAKING
UITSLUITING
BEHEERSEN
CONFLICT
112
ALGEMEEN Arbeidsreglement
OPSTELLEN/ • Codificeert gebruik en toepassing van arbeidswetgeving
WIJZIGEN
INHOUD eigen aan werkgever
PUBLICITEIT ̶ Verplicht voor private sector en overheidsbedrijven
̶ Ongeacht aantal personeelsleden
̶ Afzonderlijke arbeidsreglementen per categorie
• Binding binnen grenzen hiërarchie
• Arbeidsreglementenwet
113
ALGEMEEN Arbeidsreglement
OPSTELLEN/ • Er is een ondernemingsraad (art.11)
WIJZIGEN ̶ OR stelt AR op
INHOUD ̶ Unaniem
PUBLICITEIT ̶ Verzoeningsprocedure
• Er is geen ondernemingsraad (art.12)
̶ Kennisgeving aan WN door aanplakking
̶ Register of brief FOD WASO
̶ Inzage register door inspectie
114
ALGEMEEN Inhoud
OPSTELLEN/ • Verplichte vermeldingen
WIJZIGEN ̶ Werkrooster
INHOUD  5-dagen week - 34 uur/week
PUBLICITEIT  dagelijkse rust: art. 38ter Arbeidswet
 pauzes: art. 38quater Arbeidswet
̶ Meting en controle arbeid
̶ Loonbetaling
̶ Toezichthoudend personeel
̶ Tucht
̶ Maatregelen geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag
̶ Informatieve vermeldingen
• Facultatieve vermeldingen
115
ALGEMEEN
Publiciteit
OPSTELLEN/
WIJZIGEN • Inzage
INHOUD • Afschrift
PUBLICITEIT • Registratie
116
III. ARBEIDSMARKTRECHT
117
WERKGELEGENHEID WERVING EN SELECTIE
BELEID
FINANCIËLE
VOORDELEN
TEWERK-
STELLING
118
BELEID
FINANCIËLE
VOORDELEN
TEWERK-
STELLING
119
BELEID
Werkgelegenheidsbevordering
FINANCIËLE
VOORDELEN • Komt voor uit recht op arbeid
TEWERK- • Kan door financiële voordelen:
STELLING
̶ Premies
̶ Vermindering lasten
 Taks shift regering Michel I:
 Van 33% naar 25%
 Vermindering van socialezekerheidsbijdragen
120
BELEID
FINANCIËLE
VOORDELEN • Vermindering van socialezekerheidsbijdragen
TEWERK-
STELLING
121
BELEID
FINANCIËLE
VOORDELEN • Komt voor uit recht op arbeid
TEWERK- • Kan door tewerkstellingsprogramma’s
STELLING
̶ Plaatselijke werkgelegenheidsagentschappen
 PWA-cheques
 Vanaf 1 januari 2018: elk gewest eigen regeling (eigen
wijkcheques in Vlaams Gewest)
̶ Alternatieve arbeidscircuits: o.a. dienstencheques
122
ARBEIDS-
BEMIDDELING
Werving door arbeidsbemiddeling
UITZENDARBEID • Werving: arbeidsbemiddeling
TER- ̶ Publieke arbeidsbemiddeling
BESCHIKKING
OUTPLACEMENT  VDAB
BUITENLANDS ̶ Private arbeidsbemiddeling
SOLLICITATIE EN  Uitzendarbeid
WERVING
 Terbeschikkingstelling
123
ARBEIDS-
BEMIDDELING
Werving door uitzendarbeid
UITZENDARBEID • Valt onder private arbeidsbemiddeling
TER- ̶ Algemeen (Vlaams Gewest)
BESCHIKKING
̶ Begrip: Bijstaan van
OUTPLACEMENT
 Werknemers bij het zoeken naar een nieuwe tewerkstelling
BUITENLANDS
SOLLICITATIE EN
 Werkgevers bij het zoeken van werknemers
WERVING  In dienst nemen van wns om ter beschikking te stellen
̶ Beginselen
 Private arbeidsbemiddeling is toegelaten
 Voorwaarden
o Algemeen
o Enkel voor uitzendbureaus
o Erkenning door Vlaams minister van Werk (na advies SERV)
124
ARBEIDS-
BEMIDDELING
Uitzendarbeid
UITZENDARBEID • Begrip
TER- ̶ Uitzendbureau wordt gecontacteerd door een gebruiker
BESCHIKKING
OUTPLACEMENT en uitzendbureau vindt uitzendkracht voor de gebruiker
BUITENLANDS • Erkende uitzendkantoren:
UITZENDARBEID
SOLLICITATIE EN ̶ Randstad
WERVING
̶ Tempo-Team
̶ Start People
̶ Manpower Belgium
̶ T-Interim
̶ enz.
125
ARBEIDS-
BEMIDDELING
Uitzendarbeid
UITZENDARBEID • Relatie tussen 3 partijen
TER-
BESCHIKKING
OUTPLACEMENT Uitzendbureau Gebruiker
= WG
BUITENLANDS
UITZENDARBEID
SOLLICITATIE EN
WERVING Arbeidsovk
Uitzendkracht
= WN
126
ARBEIDS-
BEMIDDELING
Uitzendarbeid
TER-
BESCHIKKING
= WG
BUITENLANDS
UITZENDARBEID
SOLLICITATIE EN
WERVING Arbeidsovk
Uitzendkracht
= WN
127
ARBEIDS-
BEMIDDELING
Uitzendarbeid
UITZENDARBEID
• Overeenkomst tussen uitzendbureau en gebruiker
TER-
̶ Op schrift binnen 7 werkdagen
BESCHIKKING ̶ Inhoud:
OUTPLACEMENT  Inhoud
BUITENLANDS  Erkenning/inschrijvingsnum.
UITZENDARBEID
SOLLICITATIE EN  PC bevoegd voor gebruiker
WERVING
 Reden van tewerkstelling
 Plaats en duur
 Arbeidstijdregeling
 Beroepskwalificatie
 Wijze van betaling loon
 Specifieke kenmerken
̶ Mededeling aan uitzendkracht 128
ARBEIDS-
BEMIDDELING
Uitzendarbeid
TER-
BESCHIKKING
= WG
BUITENLANDS
UITZENDARBEID
SOLLICITATIE EN
WERVING Arbeidsovk
Uitzendkracht
= WN
129
ARBEIDS-
BEMIDDELING
Uitzendarbeid
UITZENDARBEID • Overeenkomst voor uitzendarbeid (arbeidsovk.)
TER- ̶ Onweerlegbaar vermoeden = arbeidsovereenkomst
BESCHIKKING
OUTPLACEMENT ̶ Bedoeling op schrift (kaderovereenkomst)
BUITENLANDS ̶ Inhoud
UITZENDARBEID
SOLLICITATIE EN  Naam van gebruiker
WERVING
 Reden
 Duur: opeenvolgende contracten bepaalde tijd
 Mogelijk zonder contract voor onbepaalde tijd te worden
 Dagcontracten: alleen als nood aan flexibiliteit
aangetoond
130
ARBEIDS-
BEMIDDELING
Uitzendarbeid
UITZENDARBEID • Overeenkomst voor uitzendarbeid (arbeidsovk.)
TER- ̶ Inhoud:
BESCHIKKING
OUTPLACEMENT  Beroepskwalificatie
BUITENLANDS  Plaats- en arbeidstijdregeling
UITZENDARBEID
SOLLICITATIE EN  Loon en vergoedingen
WERVING
 Eerste 3 dagen van rechtswege proeftijd
 Geen lager loon dan “vaste” werknemer
 Verbod indiensttreding bij gebruiker = nietig
131
ARBEIDS-
BEMIDDELING
Uitzendarbeid
TER-
BESCHIKKING
= WG
BUITENLANDS
UITZENDARBEID
SOLLICITATIE EN
WERVING Arbeidsovk
Uitzendkracht
= WN
132
ARBEIDS-
BEMIDDELING
Uitzendarbeid
UITZENDARBEID • Verplichtingen van de gebruiker t.a.v. werknemer
TER- ̶ Staat in voor de naleving van het
BESCHIKKING
OUTPLACEMENT arbeidsbeschermingsrecht
BUITENLANDS ̶ Wordt werkgever (AOT) als doorgaat met tewerkstellen na
UITZENDARBEID
SOLLICITATIE EN terugroepen
WERVING
̶ Tewerkstelling in niet toegelaten gevallen
133
ARBEIDS-
BEMIDDELING
Beroep op uitzendarbeid
UITZENDARBEID • Alleen voor tijdelijke arbeid
TER- • Vervanging van een vaste werknemer
BESCHIKKING
OUTPLACEMENT ̶ Max. 3 of 6 maanden
BUITENLANDS ̶ Akkoord VA + mededeling inspectie / FBZ
SOLLICITATIE EN • Tijdelijke vermeerdering van werk
WERVING
̶ VA: per maand, zonder beperking; geen VA: max. 6 md.
̶ Akkoord VA + mededeling inspectie / FBZ
134
ARBEIDS-
BEMIDDELING
Beroep op uitzendarbeid
UITZENDARBEID • Uitzonderlijk werk
TER- • Max. 6 maanden
BESCHIKKING
OUTPLACEMENT • Akkoord VA + mededeling FBZ
BUITENLANDS • Invulling van een vacante betrekking
SOLLICITATIE EN • Informatie + raadpleging VA
WERVING
• Max. 3 pogingen voor max. 6 md per uitzendkracht
• Min. 1 week, max. 6 md
• Indienstneming als vaste WN: AOT
• Niet als staking of lock-out bij gebruiker
135
ARBEIDS-
BEMIDDELING
Uitzendarbeid
UITZENDARBEID • Bij miskenning van de voorschriften
TER- ̶ Van rechtswege
BESCHIKKING
OUTPLACEMENT ̶ Einde AO uitzendkracht met uitzendbureau
BUITENLANDS ̶ AO voor onbepaalde tijd met gebruiker komt tot stand
SOLLICITATIE EN
WERVING
136
ARBEIDS-
BEMIDDELING
Uitzendarbeid
UITZENDARBEID • Reglementering vd tewerkstelling van uitzendkrachten
TER- ̶ Staat in voor de naleving van het
BESCHIKKING
OUTPLACEMENT arbeidsbeschermingsrecht
BUITENLANDS ̶ Wordt werkgever (AOT) als doorgaat met tewerkstellen na
UITZENDARBEID
SOLLICITATIE EN terugroepen
WERVING
̶ Tewerkstelling in niet toegelaten gevallen
137
ARBEIDS- Terbeschikkingstelling
BEMIDDELING
• Valt onder private arbeidsbemiddeling
UITZENDARBEID
̶ Bijzondere vormen (federale regels)
TER-
BESCHIKKING
 Begrip: uitlenen werknemers met delegatie van
OUTPLACEMENT werkgeversgezag
BUITENLANDS
 Beginsel: Verboden, tenzij bij
o Toegelaten tijdelijke arbeid
SOLLICITATIE EN
WERVING o Uitzendarbeid
 Uitzondering: beperkte tijd
o Voorafgaande toestemming inspectie
o Uitzonderlijke samenwerking binnen zelfde economische
en financiële entiteit
o Kortstondige gespecialiseerde opdrachten
 Sancties:
o Gebruiker wordt werkgever met ao voor onbepaalde tijd
138
o Is hoofdelijk gehouden met terbeschikkingsteller
ARBEIDS-
BEMIDDELING
Outplacement
UITZENDARBEID • Recht op outplacement
TER- ̶ Voor 1 januari 2014 voorbehouden voor werknemers ouder
BESCHIKKING
OUTPLACEMENT
dan 45 jaar
BUITENLANDS ̶ Algemeen recht op outplacement: opzegtermijn langer dan
SOLLICITATIE EN dertig weken UITZENDARBEID
WERVING
• Verplichting voor WG tot aanbieden outplacement
139
ARBEIDS-
BEMIDDELING
Outplacement
UITZENDARBEID • Begeleiding: scholing, opleiding, etc
TER- • Minimum zestig uur maximum twaalf maanden
BESCHIKKING
OUTPLACEMENT
• Impact op opzeggingsvergoeding (die is verminderd met dit
BUITENLANDS bedrag)
UITZENDARBEID
• Voor +45 jaar: recht op outplacement ingeval ze minstens
SOLLICITATIE EN
WERVING
halftijds tewerkgesteld zijn
• Schriftelijk aanbod binnen de vijftien dagen
• WN kan weigeren in te gaan
140
ARBEIDS-
BEMIDDELING
Buitenlandse arbeidskrachten
UITZENDARBEID • Burgers lidstaat EU en verruiming EER
TER- • Burgers van “derde” staten
BESCHIKKING
OUTPLACEMENT
• Erkende politieke vluchtelingen
BUITENLANDS
UITZENDARBEID
SOLLICITATIE EN
WERVING
141
ARBEIDS-
BEMIDDELING
EER onderdanen
UITZENDARBEID • Vrij verkeer van werknemers (art. 45 VWEU)
TER- ̶ Geen discriminatie op grond van nationaliteit
BESCHIKKING
OUTPLACEMENT
̶ Recht op een jobaanbieding in te gaan
BUITENLANDS ̶ Recht zich daartoe vrij te verplaatsen
UITZENDARBEID
̶ Recht van verblijf tijdens en na tewerkstelling
SOLLICITATIE EN
WERVING
+ dat alles ook voor gezinsleden (Verordening 492/2011)
142
ARBEIDS-
BEMIDDELING
Niet-EER onderdanen
UITZENDARBEID • Principiële immigratiestop sinds 1974
TER- • Buitenlandse arbeidskrachtenwet
BESCHIKKING ̶ Beginselen
OUTPLACEMENT
 Vooraf vereist:
BUITENLANDS
o Voor de werknemer: een arbeidskaart
UITZENDARBEID
SOLLICITATIE EN
WERVING o Voor zijn werkgever: een arbeidsvergunning (leidt tot het
toekennen van een arbeidskaart)
 Alleen tewerkstelling binnen perken van die kaart/vergunning
̶ Belangrijkste voorwaarden:
 Arbeidsmarkt
 Internationale overeenkomsten
 Arbeidsovereenkomst
143
 Geneeskundig getuigschrift
ARBEIDS-
BEMIDDELING
Niet-EER onderdanen
UITZENDARBEID • Politieke vluchtelingen
BESCHIKKING
OUTPLACEMENT Arbeidskaart A Arbeidskaart B Arbeidskaart C
BUITENLANDS Onbeperkte tijd Bepaalde tijd Bepaalde tijd

Alle beroepen UITZENDARBEID
Bij 1 werkgever Alle beroepen
SOLLICITATIE EN
WERVING Kan verkregen worden na Voor werkgevers met Kan verkregen worden door:
- 10 jaar wettig en ononderbroken arbeidsvergunning - Buitenlanders met beperkt
verblijf in België verblijfsrecht
- 4 jaar arbeidskaart B - Asielaanvragers na 4
maanden
144
ARBEIDS-
BEMIDDELING
Niet-EER onderdanen
BESCHIKKING
OUTPLACEMENT
̶ Erkenning aanvrager
BUITENLANDS  Arbeidskaart C na 4 maanden
UITZENDARBEID
̶ Erkende politieke vluchtelingen
SOLLICITATIE EN
WERVING
 Geen arbeidskaart nodig
145
ARBEIDS-
BEMIDDELING
Niet-EER onderdanen
BESCHIKKING
OUTPLACEMENT
̶ Sancties niet naleving wetgeving:
BUITENLANDS ‒ Artikel 175 Sociaal Strafwetboek
UITZENDARBEID
‒ Sanctieniveau in artikel 101 Sociaal Strafwetboek
SOLLICITATIE EN
WERVING
‒ Art. 106 Exploitatieverbod en bedrijfssluiting
‒ Art. 107 Beroepsverbod en bedrijfssluiting
146
ARBEIDS-
BEMIDDELING
Niet-EER onderdanen
UITZENDARBEID
Art. 175 Buitenlandse arbeidskrachten, § 1:
TER-
BESCHIKKING “Met een sanctie van niveau 4 wordt bestraft, de werkgever, zijn
OUTPLACEMENT aangestelde of zijn lasthebber die, in strijd met de wet van 30 april
BUITENLANDS
1999 betreffende de tewerkstelling van buitenlandse werknemers,
arbeid doen of latenUITZENDARBEID
verrichten door een buitenlandse onderdaan
SOLLICITATIE EN
WERVING
die niet is toegelaten of gemachtigd tot een verblijf van meer dan
drie maanden of tot vestiging in België.
De geldboete wordt vermenigvuldigd met het aantal betrokken

werknemers.
De rechter kan bovendien de straffen bepaald in de artikelen 106

en 107 uitspreken”.
147
ARBEIDS- Niet-EER onderdanen Vermenigvuldigen met opdeciemen= x8

BEMIDDELING
UITZENDARBEID Art. 101 Sanctieniveaus
“De inbreuken bedoeld in Boek 2 worden bestraft met een sanctie van
TER- niveau 1, niveau 2, niveau 3 of niveau 4.
BESCHIKKING
OUTPLACEMENT De sanctie van niveau 1 bestaat uit een administratieve geldboete van
10 tot 100 euro.
BUITENLANDS
SOLLICITATIE EN
De sanctie van niveauUITZENDARBEID
2 bestaat uit hetzij een strafrechtelijke geldboete
van 50 tot 500 euro, hetzij een administratieve geldboete van 25 tot 250
WERVING euro.
De sanctie van niveau 3 bestaat uit hetzij een strafrechtelijke geldboete
van 100 tot 1000 euro, hetzij een administratieve geldboete van 50 tot
500 euro.
De sanctie van niveau 4 bestaat uit hetzij een gevangenisstraf van zes
maanden tot drie jaar en een strafrechtelijke geldboete van 600 tot
6000 euro of uit een van die straffen alleen, hetzij een administratieve
geldboete van 300 tot 3000 euro.”
148
ARBEIDS-
BEMIDDELING
Sollicitatie en selectie
UITZENDARBEID • Sollicitatie en selectie
TER- ̶ Taalgebruik en gelijke behandeling in de precontractuele fase
BESCHIKKING
OUTPLACEMENT
̶ CAO nr. 38
BUITENLANDS ̶ Wet medische onderzoeken
UITZENDARBEID
SOLLICITATIE EN
WERVING
149
ARBEIDS-
BEMIDDELING
Verplichtingen werkgevers
UITZENDARBEID • Gelijke behandeling
TER- • Kosten van selectieprocedure
BESCHIKKING
OUTPLACEMENT
• Overhandigen van bewijsschrift
BUITENLANDS • Teruggave van bescheiden
SOLLICITATIE EN • Overlegging vanUITZENDARBEID
gezegelde en eensluidend verklaarde
WERVING
afschriften
150
ARBEIDS-
BEMIDDELING
Aanbevelingen voor werkgevers
UITZENDARBEID • Informatie aan sollicitant
TER- • Eerbiediging persoonlijke levenssfeer
BESCHIKKING
OUTPLACEMENT
̶ Algemeen: bescherming persoonlijke levenssfeer
BUITENLANDS  Art. 17 BUPO-Verdrag
 Art. 8 EVRM UITZENDARBEID
SOLLICITATIE EN
WERVING
 Art. 22 Grondwet
̶ Bijzonder: vertrouwelijke behandeling van gegevens
 Wet Verwerking Persoonsgegevens
 CAO’s Nationale Arbeidsraad
• Duur van selectieprocedure
• Proefarbeid, verplaatsingskosten, publiciteit
151
ARBEIDS-
BEMIDDELING
Medische onderzoeken
UITZENDARBEID • Wet Medische Onderzoeken Arbeidsverhoudingen
TER- ̶ Enkel om redenen die verband houden met
BESCHIKKING
OUTPLACEMENT
 De huidige geschiktheid van de werknemer voor
BUITENLANDS  De specifieke kenmerken van de openstaande betrekking
SOLLICITATIE EN ̶ Enkel door de UITZENDARBEID
preventieadviseur-arbeidsgeneesheer
WERVING
• KB Gezondheidstoezicht
̶ Voorafgaande gezondheidsbeoordeling verplicht voor:
werknemers met
 Veiligheidsfunctie
 Functie met verhoogde waakzaamheid
 Activiteit met welbepaald risico
152
 Activiteit verbonden aan voedingswaren
IV. ARBEIDSOVEREENKOMSTENRECHT
153
INLEIDING ARBEIDSOVEREENKOMST RECHTEN/VERPLICHTINGEN
SCHORSING EINDE
HISTORISCH
Historische evolutie
WETGEVING
• 1900: arbeidsovereenkomstenwet voor werklieden:
wederzijdse rechten en plichten (bijna volledig suppletief)
• 1922: “zwakkere” bedienden; voornamelijk suppletief
• 1963: handelsvertegenwoordigers (specifieke bedienden)
• 1970: dienstenboden (specifieke werklieden)
• 1970: studenten
154
SCHORSING EINDE
HISTORISCH
Arbeidsovereenkomstenwet
WETGEVING
• 1 wet voor de voorgaande vijf categorieën:
Arbeidsovereenkomstenwet van 3 juli 1978
155
SCHORSING EINDE
BEGRIP
Arbeidsovereenkomst
BESTAND-
DELEN • Onderscheid tussen arbeidsovereenkomst
VORM/BEWIJS ̶ Aanneming
SOORTEN
̶ Lastgeving
BEDINGEN
̶ Opleidingsovereenkomst
̶ Statuut
156
SCHORSING EINDE
BEGRIP Bestanddelen overeenkomst

BESTAND-
DELEN
• Geldige toestemming: geen bedrog, dwaling (zwangere
VORM/BEWIJS werkneemster)
SOORTEN • Bekwaamheid: meerderjarige
BEDINGEN • Voorwerp: bepaald of bepaalbaar en geoorloofd (geen
oproepcontracten)
• Oorzaak: geoorloofde oorzaak (fraude of
nationaliteitsverwerving)
• Sanctie: Nietigheid, maar niet tegen de werknemer als die
nietigheid het gevolg is van een inbreuk op de regels inzake
arbeidsbescherming of arb.ovk in strijd met openbare orde
157
SCHORSING EINDE
BEGRIP
Bestanddelen ‘arbeids’overeenkomst
BESTAND-
DELEN • Drie belangrijkste bestanddelen
VORM/BEWIJS
̶ Arbeid
SOORTEN
BEDINGEN
̶ Gezag
̶ Loon
158
SCHORSING EINDE
BEGRIP
BESTAND-
DELEN • 1) Arbeid:
VORM/BEWIJS
̶ Om in levensonderhoud te voorzien
SOORTEN
BEDINGEN
̶ Zorgvuldig en nauwkeurig
159
SCHORSING EINDE
BEGRIP
BESTAND-
DELEN • 2) Loon:
VORM/BEWIJS
̶ Tegenprestatie van arbeid in de
SOORTEN
BEDINGEN
arbeidsovereenkomst
̶ Bepaald of bepaalbaar zijn
̶ Geen vergoeding normaliter vrijwilligerswerk (quid
met onkostenvergoedingen: Cassatie)
̶ Om in levensonderhoud te voorzien
̶ Zorgvuldig en nauwkeurig
160
SCHORSING EINDE
BEGRIP
BESTAND-
DELEN • 2) Loon:
VORM/BEWIJS
̶ Omvat: gewaarborgd loon
SOORTEN
BEDINGEN
̶ Opzegginsvergoeding
̶ Jaarloongrenzen voor beoordeling van
concurrentiebeding
161
SCHORSING EINDE
BEGRIP
BESTAND-
DELEN • 3) Gezag:
VORM/BEWIJS
̶ Bestaan van ondergeschikt verband: onderscheid
SOORTEN
BEDINGEN
tussen werknemer en zelfstandige
̶ Toepassing van gehele arbeidsrecht (bij
zelfstandigen burgerlijk recht)
̶ Socialezekerheidsrecht van voor WNS anders dan
voor zelfstandigen
162
SCHORSING EINDE
BEGRIP
BESTAND-
DELEN • 3) Gezag:
VORM/BEWIJS
̶ Ondergeschikt verband:
SOORTEN
BEDINGEN
̶ Beperkt bij thuiswerkers en
handelsvertegenwoordigers
̶ Recht om gezag uit te oefenen door bevelen te
geven en toezicht te houden
163
SCHORSING EINDE
BEGRIP
BESTAND-
DELEN • 3) Gezag:
VORM/BEWIJS ̶ Arbeidsrelatieswet van 27 december 2006:
SOORTEN
 Kwalificatie
BEDINGEN
 Administratieve ruling bindende, behalve onjuiste of
onvolledige kwalificatie (2013)
 Finale appreciatie arbeidsrechter
 Principe: vrije keuze van de partijen
 Niet in strijd met eigenlijke uitvoering door de partijen
 Op basis van een aantal criteria wordt er getoetst
164
SCHORSING EINDE
BEGRIP Bestanddelen ‘arbeids’overeenkomst

BESTAND- • 3) Gezag:
DELEN ̶ Arbeidsrelatieswet van 27 december 2006:
VORM/BEWIJS
 Op basis van een aantal criteria wordt er getoetst
SOORTEN o Algemene criteria:
BEDINGEN • Wil der partijen
• Vrijheid van organisatie van werktijd
Eén volstaat
• Vrijheid van organisatie van het werk
• Mogelijkheid tot hiërarchische controle
o Specifieke criteria:
 Verantwoordelijkheid en financiële beslissingsmacht
 Vaste of gewaarborgde bezoldiging
 Persoonlijke investering
 Mogelijkheid personeel in dienst te nemen
165
SCHORSING EINDE
BEGRIP Bestanddelen ‘arbeids’overeenkomst

BESTAND- • 3) Gezag:
DELEN ̶ Arbeidsrelatieswet van 27 december 2006:
VORM/BEWIJS
 Divers: heel veel casuïstiek
SOORTEN  Eensgezind: geen arbeidsovereenkomst als het werk
BEDINGEN wordt uitgevoerd door personeel dat zelf in dienst wordt
genomen
 Quid toekomst?
o Handelsagenten
o Aandeelhouders: normaliter geen beroepsactiviteit
o Zaakvoerder
o Managementvennootschap
o Specifieke situaties
166
SCHORSING EINDE
BEGRIP
Vorm
BESTAND-
DELEN • In beginsel niet schriftelijk
VORM/BEWIJS
• Wel schriftelijk:
SOORTEN
BEDINGEN
̶ Arbovk bepaalde tijd
̶ Vervangingsovk
̶ Deeltijdse arbeid
̶ Voor arbeidsverhoudingen die afwijken van het
“normale” traject
167
SCHORSING EINDE
BEGRIP
Vorm
BESTAND-
DELEN • Sommige bedingen moeten schriftelijk:
VORM/BEWIJS
̶ Concurrentiebeding
SOORTEN
BEDINGEN
̶ Delcrederebeding (verantwoordelijk voor
onvermogen klant)
̶ Verblijf buitenland schriftelijke documenten
168
SCHORSING EINDE
BEGRIP
Bewijs
BESTAND-
DELEN • Met alle middelen van recht (ook getuigen en
VORM/BEWIJS
vermoedens)
SOORTEN
BEDINGEN
• Vermoedens
̶ Apothekers
̶ Handelsvertegenwoordigers, studenten
169
SCHORSING EINDE
BEGRIP
Werklieden en bedienden
BESTAND-
DELEN • Arbeidsovereenkomstenwet van 3 juli 1978
VORM/BEWIJS ̶ Werklid of arbeider: handenarbeid
SOORTEN  Niet: dienstboden, huisarbeid, binnenschippers of
BEDINGEN schepelingen
̶ Bediende: hoofdarbeid
 Conventioneel bediendenstatuut
 Verschillen tussen statuten: ongrondwettig
̶ GwH, 8 juli 1993 en GwH, 21 juni 2001
̶ GwH, 7 juli 2011: discriminerend karakter van het
onderscheid
̶ Wet Eenheidsstatuut louter voor (gedeeltelijke) eenmaking
170
van opzegtermijnen en afschaffing van de carenzdag
SCHORSING EINDE
BEGRIP
Handelsvertegenwoordigers
BESTAND-
DELEN • Opsporen, bezoeken van clientèle voor een opdrachtgever
VORM/BEWIJS • Weerlegbaar vermoeden van een arbeidsovereenkomst(bij
SOORTEN weerlegging handelsagentuur)
BEDINGEN • Specifieke verloning, uitwinningsvergoeding
̶ Loon:
 Vaste wedde
 Commissieloon (voor ieder aanvaard orderdoor de werkgever)
 Of combinatie van beide
 Overeenkomst bepaalt wijze van berekening van
commissieloon
171
SCHORSING EINDE
BEGRIP
Handelsvertegenwoordigers
BESTAND-
DELEN • Schadeloosstelling voor het verlies aan clientèle
VORM/BEWIJS • Voorwaarden
SOORTEN ‒ Initiatief werkgever of werknemer om dringende reden
BEDINGEN ‒ Nieuw clientèle aangebracht
‒ Nadeel voor handelsvertegenwoordiger
‒ Eén jaar tewerkgesteld
172
SCHORSING EINDE
BEGRIP
Dienstboden
BESTAND-
DELEN • Handenarbeid bij de werkgever thuis
VORM/BEWIJS ̶ Vbn: koks, schoonmakers en huishouders
SOORTEN
BEDINGEN
173
SCHORSING EINDE
BEGRIP Huisarbeiders
BESTAND- • Werk onder gezag tegen loon thuis of op een andere
DELEN
VORM/BEWIJS gekozen plaats zonder rechtstreekse controle van de
SOORTEN werkgever
BEDINGEN • Gedeeltelijke huisarbeid is mogelijk
• Schriftelijke overeenkomst met verplichte vermeldingen
̶ Bij gebreke hieraan: huisarbeider kan einde maken zonder
opzegtermijn
• Regels niet van toepassing op telewerk
̶ CAO nr. 85
̶ Kaderakkoord telewerk op EU-niveau
̶ Werkzaamheden die op bedrijfslocatie kunnen worden uitgevoerd
regelmatig thuis worden uitgevoerd
̶ Overeenkomst met kostenregeling 174
SCHORSING EINDE
BEGRIP
Studenten
BESTAND-
DELEN • “Gewone” arbeidsovereenkomst
VORM/BEWIJS
• Minimum 15 jaar
SOORTEN
BEDINGEN
• Weerlegbaar vermoeden
• Schriftelijk met verplichte vermeldingen + melding
toezicht
̶ Sanctie: einde zonder opzeg
175
SCHORSING EINDE
BEGRIP
Soorten naar tijd
BESTAND-
DELEN • Arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd
VORM/BEWIJS
̶ Kan met een maximumtermijn waarbij geen afstand
SOORTEN
mag zijn gedaan van de opzegtermijn of de
BEDINGEN
verbrekingsvergoeding
̶ Mag niet voor het leven
̶ Mag niet tot aan de pensioenleeftijd (bepaalde tijd)
176
SCHORSING EINDE
BEGRIP
Soorten naar tijd
BESTAND-
DELEN • Arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd
VORM/BEWIJS ̶ Arbeidsovereenkomst voor aantal uren, dagen, weken , maanden
SOORTEN of jaren
BEDINGEN ̶ Uiterlijk op tijdstip van de aanvang van de arbeidsovereenkomst
̶ Opeenvolgende:
 Maximaal 4 (minimum drie maanden) met totale duur van drie
maanden
 Mits instemming toezicht: niet minder dan zes maanden en
maximaal drie jaar
177
SCHORSING EINDE
BEGRIP
Soorten naar tijd
BESTAND-
DELEN • Arbeidsovereenkomst voor welbepaald werk:
VORM/BEWIJS ̶ Schriftelijk
SOORTEN
̶ Opeenvolgende overeenkomsten niet mogelijk en geen
BEDINGEN
afwijkingsmogelijkheden
178
SCHORSING EINDE
BEGRIP
Soorten naar tijd
BESTAND-
DELEN • Vervangingsovereenkomst:
VORM/BEWIJS ̶ Opeenvolgende vervangingsovereenkomsten zijn
SOORTEN
mogelijk zonder dat de maximale termijn twee jaar te
BEDINGEN
boven mag gaan
̶ Schriftelijk: moment van indiensttreding
179
SCHORSING EINDE
BEGRIP
Soorten naar tijd
BESTAND-
DELEN • Voltijds of deeltijds
VORM/BEWIJS ̶ Voltijdse arbeidsovereenkomst: principe voltijdse
SOORTEN
arbeidsovereenkomst van onbepaalde tijd
BEDINGEN
̶ Deeltijdse arbeid:
 Schriftelijke overeenkomst (aantal uren + werkrooster)
 Sanctie: keuze werkrooster meest gunstig
 Vast of variabel uurrooster
 Minimum een derde van voltijdse betrekking per week
(sociale bescherming)
 Overwerk leidt tot overloon
180
SCHORSING EINDE
BEGRIP
Soorten naar tijd
BESTAND-
DELEN • Deeltijdse arbeid:
VORM/BEWIJS ̶ Uurrooster flexibel (overloon)
SOORTEN
̶ Voorrang voor andere dienstbetrekking
BEDINGEN
̶ Gelijke behandeling
181
SCHORSING EINDE
BEGRIP
Bedingen
BESTAND-
DELEN • Bescherming contractuele vrijheid
VORM/BEWIJS • Geregelde bedingen:
SOORTEN
̶ Proefbeding: sinds 1/1/2014 enkel nog voor studenten en
BEDINGEN
vervangingsovereenkomsten
̶ Scheidsrechterlijk beding: verboden behalve boven
65,770 euro bruto loon
̶ Borgtocht via cao nr. 41: filiaalhouders en
handelsvertegenwoordigers
̶ Delcrederebeding: aansprakelijk voor onvermogen klant:
schriftelijk
182
SCHORSING EINDE
BEGRIP Bedingen
BESTAND- • Geregelde bedingen:
DELEN ̶ Concurrentiebeding: geen soortgelijke activiteiten bij een
VORM/BEWIJS
andere entiteit (zelf opgericht of concurrent)
SOORTEN  Afbreuk aan de vrijheid van arbeid
BEDINGEN  Niet-inachtneming leidt tot nietigheid van het
concurrentiebeding
 Niet-bestaande onder 32.886 euro
 Tot 65.771 euro
o Soortgelijke activiteiten
o Geografisch beperkt tot concurrentie
o Niet langer dan twaalf maanden
o Forfaitaire compensatoire vergoeding van de helft van brutoloon
van termijn
o Schriftelijk
o NIET: relatief nietig
183
SCHORSING EINDE
BEGRIP
Bedingen
BESTAND-
DELEN • Geregelde bedingen:
VORM/BEWIJS ̶ Concurrentiebeding
SOORTEN
 Geen uitwerking eerste zes maanden
BEDINGEN
 Enkel bij ontslag op initiatief van de werknemer
 Overtreding: terugstorting bedrag door WN behalve in
geval rechter vermindert
– Ook als WG niet betaald heeft
184
SCHORSING EINDE
BEGRIP
Bedingen
BESTAND-
DELEN • Geregelde bedingen:
VORM/BEWIJS ̶ Concurrentiebeding
SOORTEN
 Duur en werking kan worden verruimd bij internationale
BEDINGEN
bedrijven
 Handelsvertegenwoordigers: soepeler vanaf 31.467
euro
o Soortgelijke activiteiten
o Twaalf maanden
o Gebied waarin laatste activiteit werd uitgeoefend
o Sanctie: drie maanden loon (bewezen schade)
185
SCHORSING EINDE
BEGRIP
Bedingen
BESTAND-
DELEN • Verboden bedingen:
VORM/BEWIJS ̶ Beëindiging door huwelijk, moederschap of
SOORTEN
pensioengerechtigde leeftijd
BEDINGEN
̶ Voortijdige beëindiging bij beslag
̶ Eenzijdig wijzigingsbeding (niet-essentiële
arbeidsvoorwaarden)
186
SCHORSING EINDE
VERPLICHTING
WG & WN
Algemeen
VERPLICHTING • Eerbied en achting
WN
VERPLICHTING
• Welvoeglijkheid en goede zeden
WG
AANSPR.
187
SCHORSING EINDE
VERPLICHTING
WG & WN Persoonlijke levenssfeer
VERPLICHTING • Artikel 8.1. EVRM
WN
VERPLICHTING ̶ Wel alcoholcontrole mogelijk
WG
̶ Camerabewaking
AANSPR.
• Sinds CAO nummer 81 specifieke bescherming:
bewijsproblemen
• Recht op geen controle van telecommunicatie (geen
geldig bewijs)
̶ Wel controle van telefoonverkeer en openbare berichten
op facebook
̶ Uiteraard niet inhoud van berichten
188
SCHORSING EINDE
VERPLICHTING
VERPLICHTING • Geen verwerking van persoonlijke gegevens
WN
VERPLICHTING ̶ GDPR: verwerking van persoonlijke gegevens enkel met
WG
toestemming
AANSPR.
̶ Wel voor loon- en personeelsadministratie met
toestemming
• Controle op ontvreemde goederen bij verlaten van het
bedrijf
̶ Proportioneel, transparant en bovendien enkel door
bewakingsagenten
189
SCHORSING EINDE
VERPLICHTING
VERPLICHTING • Camerabewaking:
WN
VERPLICHTING ̶ Vooraf aangemeld
WG
̶ Niet aanwendbaar op een manier die onverenigbaar is
AANSPR.
met het doel ervoor
̶ Cao nr. 68: bewijs niet noodzakelijk nietig, maar wel
inperking van gebruik van camera’s
190
SCHORSING EINDE
VERPLICHTING
VERPLICHTING • Controle elektronische onlinecommunicatiegegevens:
WN
VERPLICHTING ̶ Cao nr. 81:
WG
̶ Finaliteitsbeginsel: voorkomen van ongeoorloofde feiten;
AANSPR.
bescherming van economische, handels- en financiële
belangen; veiligheid en goede technische verwerking
̶ Proportionaliteitsbeginsel: toereikend en ter zake dienend,
individualisering
̶ Transparantiebeginsel: alarmbelprocedure impliceert dat
WN’s voorgelicht en geraadpleegd moeten worden
191
SCHORSING EINDE
VERPLICHTING
WG & WN Rechten en plichten werknemer
VERPLICHTING • Arbeid verrichten
WN
VERPLICHTING • Bevelen opvolgen
WG
• Eerlijk en loyaal (geen fabrieksgeheimen en oneerlijke
AANSPR.
concurrentie)
• Voorzichtig zijn
192
SCHORSING EINDE
VERPLICHTING
WG & WN Rechten en plichten werknemer
VERPLICHTING • Arbeid verschaffen: overeengekomen arbeid (niet
WN
VERPLICHTING wijzigbaar)
WG
̶ Statutair dienstverband impliceert wel de mogelijkheid tot
AANSPR.
eenzijdige wijziging
• Hulp verstrekken (nodige materiaal)
• Waken over gezondheid en veiligheid van de
werknemers (Codex welzijn op het werk)
• Loon betalen: wijze, tijd en plaats zoals overeengekomen
̶ Zo niet: sociaalrechtelijk misdrijf
193
SCHORSING EINDE
VERPLICHTING
WG & WN Aansprakelijkheid werkgever
VERPLICHTING • Gemeenrechtelijk:
WN
VERPLICHTING ̶ Aansprakelijk voor lichtste fout ten aanzien van
WG
werknemers als een redelijk werkgever die niet zou
AANSPR.
begaan
̶ Aansprakelijk voor lichtste fout ten aanzien van derden
̶ Burgerrechtelijke aansprakelijkheid voor de geldboeten
van de werknemers
 Wel verhaalbaar op werknemers
194
SCHORSING EINDE
VERPLICHTING
WG & WN Aansprakelijkheid werknemer
VERPLICHTING • Aansprakelijkheidsbeperking in art. 18
WN
VERPLICHTING Arbeidsovereenkomstenwet
WG
̶ Zware fout
AANSPR.
̶ Frequente lichte fout
̶ Bedrog
• Beperking zowel ten aanzien van de werkgever als ten
aanzien van derden
• Wel aansprakelijkheid werkgever ten aanzien van derden
o.b.v. 1384 BW
195
SCHORSING EINDE
ALGEMEEN
Schorsing arbeidsovereenkomst
ARBEIDERS EN
BEDIENDEN • Begrip: tijdelijke niet-uitvoering van de
ENKEL
ARBEIDERS arbeidsovereenkomst
ECONOMISCHE
WERKLOOSHEID
• Normaliter is dan ook de verplichting om loon uit te
betalen opgeschort
• Maar: veel gevallen met loonwaarborg
196
SCHORSING EINDE
ALGEMEEN
Wettelijke schorsingsgronden
ARBEIDERS EN
BEDIENDEN • Overmacht: tijdelijk, onvoorzienbaar en vreemd aan de
ENKEL
ARBEIDERS wil (brand, elektriciteitspanne)
ECONOMISCHE
WERKLOOSHEID
• Niet tijdig aanvatten of voortzetten van het werk:
plotse, onvoorziene staking (gewaarborgd dagloon)
• Jaarlijkse vakantie (geen loon maar wel vakantiegeld)
197
SCHORSING EINDE
ALGEMEEN
ARBEIDERS EN
BEDIENDEN • Moederschapsrust (moederschapsuitkering; geen arbeid
ENKEL
ARBEIDERS omwille van zwangerschap: profylactisch verlof)
ECONOMISCHE
WERKLOOSHEID
• Zwangerschapsonderzoeken
• Nachtarbeid
• Zetelen in arbeidsgerechten
• Vorming (sociale promotie – geen gewaarborgd loon –
educatief verlof – wel betaald)
198
SCHORSING EINDE
ALGEMEEN
ARBEIDERS EN
BEDIENDEN • Politiek verlof (aantal dagen per maand: maximum twee
ENKEL
ARBEIDERS dagen per week)
ECONOMISCHE
WERKLOOSHEID
̶ Loon: teruggestort door politieke entiteit
̶ Ontslagbescherming (3m – 6m)
199
SCHORSING EINDE
ALGEMEEN
ARBEIDERS EN
BEDIENDEN • Voorlopige hechtenis: onwettig afwezig; geen loon
ENKEL
ARBEIDERS • Kort verzuim:
ECONOMISCHE
WERKLOOSHEID
̶ Familiegebeurtenissen
̶ Staatsburgerlijke verplichtingen
̶ Verschijning voor het gerecht
̶ Recht op loon: enkel bij tijdige melding op zeer korte
termijn
200
SCHORSING EINDE
ALGEMEEN
ARBEIDERS EN
BEDIENDEN • Geboorteverlof: 10 dagen (3+7) binnen de vier maanden
ENKEL
ARBEIDERS vanaf bevalling (vaders- meemoeders)
ECONOMISCHE
WERKLOOSHEID
̶ Ontslagverbod: overtreding drie maanden loon
• Adoptieverlof: 6 weken tot 3 jaar; 4 weken vanaf 3 jaar
̶ Ontslagverbod: overtreding forfaitaire vergoeding voor
drie maanden + onregelmatige beëindiging
̶ Pleegzorgverlof: max. 6 dagen per jaar
201
SCHORSING EINDE
ALGEMEEN Wettelijke schorsingsgronden

ARBEIDERS EN • Arbeidsongeschiktheid:
BEDIENDEN
ENKEL ̶ Geneeskundig getuigschrift (cao of verzoek werkgever)
ARBEIDERS
 Ook bij verlenging
ECONOMISCHE
WERKLOOSHEID ̶ Controle-arts door WG
 “medisch huisarrest (vier uur thuis blijven)
 Werkelijk arbeidsongeschikt of niet?
 Bij onenigheid tussen geneesheren
o Scheidsrechtelijk beding
̶ Na zes maanden eventueel ontslag
• Definitieve arbeidsongeschiktheid: passende
dienstbetrekking sinds 2007 zo niet preventieadviseur-
geneesheer 202
SCHORSING EINDE
ALGEMEEN
ARBEIDERS EN
BEDIENDEN • Arbeidsongeschiktheid:
ENKEL
ARBEIDERS ̶ Bij afwezigheid wegens ziekte: gewaarborgd loon
ECONOMISCHE
WERKLOOSHEID
 Behalve sportongeval of zware fout
 Arbeiders: 7 dagen 100%; 7 dagen 60% maximum;
60% loon van ziekenfonds
o CAO 12 bis: 7 dagen 100% + 23 dagen toeslag
van WG
 Sanctie: niet-naleving
203
SCHORSING EINDE
ALGEMEEN
ARBEIDERS EN
ENKEL
ARBEIDERS ̶ Bij afwezigheid wegens ziekte: gewaarborgd loon
ECONOMISCHE
WERKLOOSHEID
 Bediende gedurende dertig dagen gewaarborgd
loon
 Dienstboden: 7 dagen GL + 60% begrensd
 Huisarbeiders: conform arbeiders dan wel
bedienden
204
SCHORSING EINDE
ALGEMEEN
ARBEIDERS EN
ENKEL
ARBEIDERS ̶ Beroepsziekte of arbeidsongeval:
ECONOMISCHE
WERKLOOSHEID
‒ Gewaarborgd loon arbeiders: 7 dagen 100%; 23
dagen arbeidsongevallenverz of FBZ (cao 12 bis)
‒ Ook voor bedienden met arbeidsovk. van korte
duur
205
SCHORSING EINDE
ALGEMEEN
ARBEIDERS EN
BEDIENDEN • Tijdskrediet, loopbaanvermindering en vermindering
ENKEL
ARBEIDERS van arbeidsprestaties: niet meer dan vijf jaar
ECONOMISCHE
WERKLOOSHEID
̶ Niet verlof voor palliatieve prestaties
206
SCHORSING EINDE
ALGEMEEN
ARBEIDERS EN
BEDIENDEN • Staking en lock out
ENKEL
ARBEIDERS • Verlof om dwingende redenen (zonder loon –duur
ECONOMISCHE
WERKLOOSHEID
noodzakelijk- melding vooraf indien mogelijk)
207
ARBEIDSOVEREENKOMSTENRECHT
̶ Schorsing van de arbeidsovereenkomst:
̶ Vwden: 5 j ervaring en 2 j bij dezelfde werkgever
̶ Onderbrekingsuitkering: 481, 02 euro of 641,37 euro
pag. 208
SCHORSING EINDE
ALGEMEEN
ARBEIDERS EN
BEDIENDEN • Loopvermindering van één dag per week (minimum
ENKEL
ARBEIDERS zes maanden –maximum zestig maanden)
ECONOMISCHE
WERKLOOSHEID
• Thematische verloven: palliatieve verzorging en
zorgverlof (ontslagverbod)
209
SCHORSING EINDE
ALGEMEEN
ARBEIDERS EN
BEDIENDEN • Ouderschapsverlof
ENKEL
ARBEIDERS ̶ CAO 64 (potentieel deeltijds zonder vergoeding)
ECONOMISCHE
WERKLOOSHEID
̶ KB 29 oktober 1997 (met vergoeding)
̶ Ontslagbescherming
• Conventionele schorsing
• Schorsing als sanctie
210
SCHORSING EINDE
ALGEMEEN
ARBEIDERS EN
BEDIENDEN • Technische stoornis
ENKEL
ARBEIDERS • Slecht weer
ECONOMISCHE
WERKLOOSHEID
211
SCHORSING EINDE
ALGEMEEN
Tijdelijke Economische Werkloosheid
ARBEIDERS EN
BEDIENDEN • Tijdelijke economische werkloosheid:
ENKEL – Arbeiders
ARBEIDERS
ECONOMISCHE – Bedienden sinds 2012
WERKLOOSHEID
212
SCHORSING EINDE
REGELMATIGE
BEËINDIGING
Regelmatige wijzen tussen partijen
ONREGELMATIG • Overeenkomst tussen de partijen
VERBODEN • Ontbindende voorwaarde (niet louter potestatief)
HER- • Ontbindende tijdsbepaling
STRUCTURERING
213
SCHORSING EINDE
REGELMATIGE
BEËINDIGING
Regelmatige wijzen door de rechter
ONREGELMATIG • Gerechtelijke ontbinding
VERBODEN • Nietigheid t.g.v. onbekwaamheid of gebrek aan
HER- toestemming
STRUCTURERING
214
SCHORSING EINDE
REGELMATIGE
BEËINDIGING
Regelmatige wijzen door de wet
ONREGELMATIG • Overmacht
VERBODEN • Faillissement
HER- • Schuldvernieuwing
STRUCTURERING
• Afloop van de termijn of werk
• Beëindiging door één van de partijen (opzegging of ontslag)
215
SCHORSING EINDE
REGELMATIGE
BEËINDIGING
Ontslag
• Wat? Eenzijdige, rechtsgeldige maar vormvrije rechtshandeling waardoor
ONREGELMATIG
onmiddellijk en onvoorwaardelijk het ontslag intreedt (behalve opzegging)
VERBODEN
• Regelmatig en onregelmatig ontslag
HER- • Onrechtmatig ontslag
STRUCTURERING
̶ Tot 2014: geen motiveringsverplichting (kennelijk onredelijk ontslag voor
arbeiders)
̶ Motivering: CAO nummer 109
‒ Binnen twee maanden na ontslag of zes maanden na opzegging
‒ Sanctie: forfaitaire boete van twee weken loon
‒ Private sector: recht om redenen te vragen waarom tot ontslag
wordt overgegaan
‒ Geschiktheid WN en noodwendigheden van de onderneming en
niet gegeven door een redelijk WG
‒ Sanctie: 3 tot 17 weken loon
216
SCHORSING EINDE
REGELMATIGE
BEËINDIGING
Ontslag
ONREGELMATIG • Onrechtmatig ontslag
VERBODEN ̶ Tot 2014: geen motiveringsverplichting (kennelijk onredelijk
HER- ontslag voor arbeiders)
STRUCTURERING ̶ Motivering: CAO nummer 109
 Binnen twee maanden na ontslag of zes maanden na
opzegging
 Sanctie: forfaitaire boete van twee weken loon
 Private sector: recht om redenen te vragen waarom tot
ontslag wordt overgegaan
 Geschiktheid WN en noodwendigheden van de
onderneming en niet gegeven door een redelijk WG
 Sanctie: 3 tot 17 weken loon
217
SCHORSING EINDE
REGELMATIGE
BEËINDIGING
Ontslag
ONREGELMATIG • Opzegging
VERBODEN ̶ Na verstrijken van die termijn eindigt arb.ovk
HER-  Tot 2014 voor arb.ovk van onbepaalde tijd
STRUCTURERING  Nu ook arb.ovk van bepaalde tijd tijdens de eerste helft
van de ovk en maximaal zes maanden
̶ Wijze:
 Deurwaardersexploot
 Aangetekend schrijven
 Afgifte tegen ontvangstbewijs (enkel WN)
̶ Sanctie: nietigheid (relatief WN – absoluut WG)
218
SCHORSING EINDE
REGELMATIGE
BEËINDIGING
Ontslag
VERBODEN ̶ Inhoud:
HER-  Begin en duur opzeggingstermijn (onjuiste vermelding:
STRUCTURERING
niet tot nietigheid, geen vermelding wel neitigheid)
̶ Termijn:
 Start maandag na week waarin opzegging gebeurd is
 Termijnen sinds de wet van 26 december 2013
eenvormig gemaakt voor arbeiders en bedienden
219
SCHORSING EINDE
REGELMATIGE
BEËINDIGING
Ontslag
ONREGELMATIG
• Opzegging
VERBODEN
̶ Anciënniteit binnen de onderneming is het enige criterium
̶ Anciënniteit is ononderbroken dienst in een bedrijf
HER-
STRUCTURERING ̶ Berekening voor 1 januari 2014:
 Onderscheid arbeiders – bedienden
 => begin opzegging
 => duur van de termijn(en)
 Onderscheid “hogere” en “lagere” bedienden
 Rechtsonzekerheid door de formules: bv. formule Claeys
 => (0,87 x anciënniteit) + (0,055 x leeftijd) + (0,038 x
loon/1000 x 117,2/index van maand van ontslag) – 1,95
220
SCHORSING EINDE
REGELMATIGE
BEËINDIGING
Ontslag
VERBODEN ̶ Berekening na 1 januari 2014:
HER-
STRUCTURERING
221
SCHORSING EINDE
REGELMATIGE
BEËINDIGING
Ontslag
VERBODEN ̶ Anciënniteit voor 1 januari 2014:
HER- ̶ Vastklikken anciënniteit op 31 december 2013
STRUCTURERING
222
SCHORSING EINDE
REGELMATIGE
BEËINDIGING
Ontslag
VERBODEN ̶ Opzegging: door WG en nadien tegenopzegging WN
HER-  1 week: < 3 maanden
STRUCTURERING
 2 weken: 3 – 6
 3 weken: 6 – 12
 4 weken: > 12 m.
̶ Inkorting periode voor pensioen: maximaal 26 weken
̶ SWT : inkorting tot 26 weken
223
SCHORSING EINDE
REGELMATIGE
BEËINDIGING
Ontslag
VERBODEN ̶ Tijdens de opzeggingsperiode loopt de arb. ovk gewoon
HER- voort
STRUCTURERING
̶ Wederzijdse verbintenissen blijven bestaan
̶ Schorsing: arbeidsongeschiktheid, zwangerschap, etc
224
SCHORSING EINDE
REGELMATIGE
BEËINDIGING
Ontslag
ONREGELMATIG • Ontslag om dringende reden
VERBODEN
̶ Ernstige tekortkoming die…
HER-
STRUCTURERING
̶ Elke professionele samenwerking tussen de werkgever en de
werknemer…
̶ Onmiddellijk en definitief onmogelijk maakt
225
SCHORSING EINDE
REGELMATIGE
BEËINDIGING
Ontslag
VERBODEN ̶ Tekortkoming is niet noodzakelijk een fout in de professionele
HER- context
STRUCTURERING
 Arbh. Luik, 22 december 2010.
̶ Professionele samenwerking onmiddellijk en onherroepelijk
onmogelijk
 Niet laten werken in tussentijd; wel onderzoek en
hoorplicht mogelijk
̶ Beoordeling door feitenrechter (noodzakelijk, geschikt en niet
in wanverhouding)
226
SCHORSING EINDE
REGELMATIGE
BEËINDIGING
Ontslag
VERBODEN ̶ Vormvereisten:
HER- ‒ Mondeling, per brief, fax, etc (vormvrij)
STRUCTURERING
– Binnen drie werkdagen nadat de feiten ter kennis zijn
gekomen
‒ Binnen drie werkdagen erna ook met aangetekende brief
de motieven
227
SCHORSING EINDE
REGELMATIGE
BEËINDIGING
Onmiddellijke regelmatige beëindiging
ONREGELMATIG • Ziekte van de WN door WG (zes maanden of zeven dagen bij
VERBODEN een arb.ovk van maximum drie maanden)
HER- • Bij technische werkloosheid door WN
STRUCTURERING
• Dood WN (niet noodzakelijk dood WG)
228
SCHORSING EINDE
REGELMATIGE
BEËINDIGING
Onregelmatige beëindiging
ONREGELMATIG • Impliciet ontslag
VERBODEN ̶ Tekortkoming aan contractuele plichten met intentie tot
HER- beëindiging
STRUCTURERING
̶ Eenzijdige wijziging van essentieel bestanddeel arb.ovk
 Houding partijen cruciaal
 Voortzetting van de arbeidsovereenkomst is wijziging met
wederzijdse toestemming
• Gevolg: aanspraak op schadevergoeding
229
SCHORSING EINDE
REGELMATIGE
BEËINDIGING
Onregelmatige beëindiging
ONREGELMATIG • Opzeggingsvergoeding:
VERBODEN ̶ In geval van onregelmatige beëindiging heeft men recht op
HER- een opzegvergoeding
STRUCTURERING
̶ Basisopzegvergoeding: laatste maandloon (*13,92 :12) *
opzegtermijn
̶ Eén betaling om alle schade te dekken
̶ Vergoeding sluitingsfonds
̶ Arb.ovk niet correct opgezegd (loon tot einde arb.ovk met
maximum twee maal loon van opzegging in geval opzeg van
arb.ovk van onbepaalde tijd)
̶ Ook einde voor aanvang arbeidsovereenkomst
230
SCHORSING EINDE
REGELMATIGE
BEËINDIGING
Ontslagverboden
ONREGELMATIG • Ontslagverbod impliceert geenszins dat de betrokkene recht
VERBODEN heeft om zijn positie te behouden
HER- • Wel sanctie: drie of zes maanden loon meestal
STRUCTURERING
• Tal van voorbeelden: zwangerschap, vaderschapsrust,
loopbaanonderbreking, etc
231
SCHORSING EINDE
REGELMATIGE
BEËINDIGING
Beperkingen ontslagmogelijkheden
ONREGELMATIG • Beschermde werknemers
VERBODEN ̶ Personeelsafgevaardigden in + kandidaten voor
HER- ondernemingsraad en preventiecomité
STRUCTURERING
̶ Verbod tot ontslag tenzij wegens bepaalde redenen:
 Dringende reden vooraf erkend door arbeidsgerecht
 Economische of technische reden vooraf erkend door paritair
comité
̶ Ontslag mag dus niet om
 Niet vooraf erkende (dringende / economische of technische)
redenen
 Niet dringende persoonlijke redenen (kunnen ook niet vooraf
worden erkend) 232
SCHORSING EINDE
REGELMATIGE
BEËINDIGING
VERBODEN PERIODE VAN ONTSLAGBESCHERMING
HER-
STRUCTURERING
233
SCHORSING EINDE
REGELMATIGE
BEËINDIGING
VERBODEN ̶ Ontslagbescherming vangt aan 30 dagen voor de
HER- aanplakking van de sociale verkiezingen. In het voorbeeld
STRUCTURERING
van de sociale verkiezingen start dat dus in de periode 10
januari 2016 tot 23 januari 2016
̶ Je kan je kandidaat stellen tot 35 dagen na aanplakking (dus
15 tot 28 maart 2016)
234
SCHORSING EINDE
REGELMATIGE
BEËINDIGING
VERBODEN ̶ Periode van ontslagbescherming
HER-  VAN 30ste dag voor aanplakking verkiezingsdatum
STRUCTURERING
 TOT 4 jaar later: 2016 2020
 Afhankelijk van
o Aanstelling verkozenen
o Volgende verkiezingen verkozenen of niet-verkozen en
1ste kandidatuur
235
SCHORSING EINDE
REGELMATIGE
BEËINDIGING
VERBODEN ̶ Periode
Verkiezingen van Verkiezingen
2012 ontslagbescherming
2016 Ontslagbescherming
HER- Geen kandidaat Verkozen 2012-2016: geen bescherming
STRUCTURERING 2016-2020: 4 jaar
Verkozen Verkozen 2012-2016: 4 jaar
2016-2020: 4 jaar
Niet verkozen Verkozen 2012-2016: 4 jaar
2016-2020: 4 jaar
Geen kandidaat Niet verkozen 2012-2016: geen bescherming
2016-2020: 4 jaar
Verkozen Niet verkozen 2012-2016: 4 jaar
2016-2020: 4 jaar
Niet verkozen Niet verkozen 2012-2016: 4 jaar
2016-2020: 2 jaar
236
SCHORSING EINDE
REGELMATIGE
BEËINDIGING
VERBODEN ̶ Ontslagverbod
HER- ̶ Behalve om dringende reden (met bijzondere procedure)
STRUCTURERING
 Bijzonder complexe procedure
 Voornemen bekendgemaakt aan de betrokken
vakorganisatie
 Onderhandelingsprocedure en afkoelingsprocedure
237
SCHORSING EINDE
REGELMATIGE
BEËINDIGING
VERBODEN ̶ Ontslagverbod
HER- ̶ Behalve om economisch/ technische reden
STRUCTURERING
 Melding aan PC/NAR
 PC/NAR doet uitspraak binnen twee maanden
o Erkenning
o Geen erkenning
o Beroep?
̶ Andere vormen van beëindiging
238
SCHORSING EINDE
REGELMATIGE
BEËINDIGING
VERBODEN ̶ Miskenning ontslagverbod
HER-  Mogelijkheid tot vraag tot herintegratie bij miskenning van
STRUCTURERING de beschermingsregels
o Bij aangetekende brief
o Binnen de dertig dagen na de opzegging
o Reactie binnen de dertig dagen na de aanvraag
 Bij geen re-integratie verkrijgt de beschermde werknemer
volgende vergoedingen:
o Twee jaar < 10 jaar
o Drie jaar: 10 jaar < 20 jaar
o Vier jaar: < 20 jaar
 Bij geen antwoord soortgelijke verdeling 239
SCHORSING EINDE
REGELMATIGE
BEËINDIGING
ONREGELMATIG • Conventioneel ontslagverbod
VERBODEN ̶ Werkgever kunnen een vastheid van betrekking installeren
HER- waarbij de werkgever wel niet vermag zijn gehele recht om
STRUCTURERING
tot ontslag over te gaan (Cass., 30 september 1991).
̶ Miskenning heeft toch uitwerking (geen vast dienstverband)
240
SCHORSING EINDE
REGELMATIGE
BEËINDIGING
Misbruik ontslagrecht
ONREGELMATIG • Tot voor 2014: art. 63 Arbeidsovereenkomstenrecht
VERBODEN • Nu CAO nr. 109
HER-
STRUCTURERING
• Daarnaast nog schadevergoeding wegens misbruik van
ontslagrecht mogelijk
241
SCHORSING EINDE
REGELMATIGE
BEËINDIGING
Algemeen
ONREGEL-MATIG • RL (77/187) 2001/23: overgang van ondernemingen
VERBODEN • RL 80/987: bescherming van de werknemer bij insolventie
HER-
STRUCTURERING
• van de werkgever
• RL 98/59: collectief ontslag
242
SCHORSING EINDE
REGELMATIGE
BEËINDIGING
Herstructurering van ondernemingen
ONREGEL-MATIG • Verplichtingen
VERBODEN ̶ Inlichting en raadpleging werknemers
HER-
STRUCTURERING
̶ Kennisgeving overheid
̶ Vergoeding wegens collectief ontslag
243
SCHORSING EINDE
REGELMATIGE
BEËINDIGING
Collectief ontslag
ONREGEL-MATIG • Begrip
VERBODEN ̶ Ontslag
HER-
STRUCTURERING
̶ Om economische of technische redenen
̶ Dat in ononderbroken periode van 60 dagen
̶ Minstens 10 % van de werknemers treft
244
SCHORSING EINDE
REGELMATIGE
BEËINDIGING
Collectief ontslag
ONREGEL-MATIG • Doel regelgeving
VERBODEN ̶ concretisering van grondrecht op informatie
HER-
STRUCTURERING
̶ art. 23 GW: economische, sociale en culturele rechten,
inzonderheid 1°. het recht op –arbeid
‒ Vrije keuze van beroepsarbeid
‒ Billijke arbeidsvoorwaarden
‒ Billijke beloning
‒ Informatie, overleg en collectief onderhandelen
245
SCHORSING EINDE
REGELMATIGE
BEËINDIGING
Collectief ontslag
ONREGEL-MATIG • Doel regelgeving
VERBODEN ̶ Art. 21 Europees Sociaal Handvest:
HER- Teneinde de onbelemmerde uitoefening te waarborgen van het recht van de
STRUCTURERING
werknemers op informatie en overleg binnen de onderneming verbinden de
Partijen zich ertoe maatregelen te nemen of te bevorderen waardoor de
werknemers of hun vertegenwoordigers, overeenkomstig de nationale
wetgeving en praktijk, in staat worden
gesteld om:
– a) [...]
– b) tijdig te worden geraadpleegd over voorgestelde beslissingen die de
belangen van werknemers aanzienlijk zouden kunnen beïnvloeden en met
name over beslissingen die grote gevolgen zouden kunnen hebben voor de
werkgelegenheid binnen de onderneming.
246
SCHORSING EINDE
REGELMATIGE
BEËINDIGING
Collectief ontslag
ONREGEL-MATIG • Richtlijn 98/59/EG van 20 juli 1998 betreffende de
VERBODEN aanpassing van de wetgevingen van de lidstaten inzake
HER-
STRUCTURERING
collectief ontslag
• België:
̶ 27 februari 1997: Hilton Brussel: Louis Schweitzer
̶ Renault-wet
 Renault Vilvoorde gaat dicht
 3.000 werknemers op straat
 Informatie en raadpleging van werknemers
247
SCHORSING EINDE
REGELMATIGE
BEËINDIGING
Collectief ontslag
ONREGEL-MATIG • Procedure
VERBODEN – Schriftelijk verslag (1)
HER- – Vergadering (2) met vragen, argumenten en tegenvoorstellen (3)
STRUCTURERING – (4) Onderzoek beantwoorden
– Argumenten en tegenvoorstellen (3) aanplakking
– 30 dagen te voren: kennisgeving STD - afschrift OR- aanplakking
toezending
– Bezwaren personeelsvertegenw. (Ontslagbescherming)
– Na dertig dagen: ontslag en dertig dagen daarna (potentiële betwisting
door de werknemer).
– Tijdens de laatste 60 dagen kan een sociaal plan worden opgesteld
248
SCHORSING EINDE
REGELMATIGE
BEËINDIGING
Collectief ontslag
ONREGEL-MATIG • Vergoeding
VERBODEN – Loon: 100%
HER- – Werkloosheid: 60% + ½ verschil tijdens de 4 maanden (-
STRUCTURERING
OT/OV boven de drie maanden)
249
SCHORSING EINDE
REGELMATIGE
BEËINDIGING
Sluiting onderneming
ONREGEL-MATIG • Beginsel
VERBODEN ̶ Definitieve stopzetting hoofdactiv.
HER-
STRUCTURERING
̶ + vermindering aantal wns tot < 1/4
• Gelijkstelling door Sluitingsfonds mogelijk:
̶ Verplaatsing exploitatiezetel
̶ Fusie
̶ Verkoop
̶ Herstructurering (collectief ontslag)
250
SCHORSING EINDE
REGELMATIGE
BEËINDIGING
Sluiting onderneming
ONREGEL-MATIG • Informatieverplichting aan
VERBODEN ̶ Werknemers
HER-
STRUCTURERING
̶ Ondernemingsraad
̶ Overheid
• Sluitingsvergoeding:
̶ € 155 per jaar anciënniteit en leeftijd Max. € 3.000 (+ 45 j)
of 6.000 in het totaal
• Waarborg van betalingen
̶ Lonen, vergoedingen en voordelen
̶ Max. € 25.000
251
SCHORSING EINDE
REGELMATIGE
BEËINDIGING
Overdracht onderneming
ONREGEL-MATIG • Richtlijn 2001/23 van 12 maart 2001
VERBODEN • CAO nr. 32bis
HER- ̶ Behoud van rechten van WN’s in geval van overgang van
STRUCTURERING
onderneming
̶ Een aantal rechten van WN’s waarborgen na faillissement
of gerechtelijk akkoord
̶ Krachtens een overeenkomst: relatief (niet in elke
omzetting)
̶ Geen ontslag behalve om dringende reden of om
economische of technische reden
̶ Werknemer kan ontslag nemen: geen bescherming
richtlijn 252
SCHORSING EINDE
REGELMATIGE
BEËINDIGING
Overdracht onderneming
ONREGEL-MATIG • Specifieke gevallen bij overdracht van onderneming
VERBODEN (faillissement):
HER-
STRUCTURERING
̶ Keuze welke WN’s overgaan door overnemer
̶ Vergoeding door curator voor overbrugging:
overbruggingsvergoeding
̶ Informatieverplichting (OR)
̶ Behoud van rechten WN
253
V. ARBEIDSBESCHERMINGSRECHT
254
INLEIDING ARBEIDSTIJDREGELING ARBEIDSOMSTANDIGHEDEN
GELIJKE BEHANDELING BESCHERMING JONGEREN/VROUWEN
INLEIDING
Arbeidsbescherming
• Wat?
̶ Het element dat arbeid in behoorlijke omstandigheden
kan worden verricht
̶ Arbeidsreglementering
̶ Ook op gelijkgestelde groepen
255
ARBEIDSDUUR
Arbeidstijdregeling
NACHTARBEID
• Arbeidswet
ZONDAGSRUST
FEESTDAGEN
̶ 38 uren per week
JAARLIJKSE ̶ In periode van één jaar gemiddeld 38 uren per week
VAKANTIE
zonder dat er per week meer dan 45 uur mogen worden
gepresteerd
̶ Meer gepresteerde uren per week vormen dan geen
overwerk
256
ARBEIDSDUUR
Arbeidstijdregeling
NACHTARBEID
• Arbeidstijdregeling: Minder flexibel dan de richtlijn
ZONDAGSRUST
FEESTDAGEN Topic Richtlijn Arbeidswet
JAARLIJKSE
Weekgrens 48 uur 38 uur (vanaf 1/1/2003)
VAKANTIE Lagere grens mogelijk bij
cao
Daggrens maxima 8 of 9 uur 8 of 9 uur (art. 19 en 20)
Daggrens minima 3 uur 3 uur (art. 21)
Rusttijden per dag 11 uur/24 uur Uitzonderingen in art. 38ter
Rusttijden per week 24 uur/7 dagen Zondagsrust (art. 11 t.e.m.

18)
Pauzes Als +6 uur Art. 38quater
257
ARBEIDSDUUR
Arbeidsduur
NACHTARBEID
• Begrip
ZONDAGSRUST
FEESTDAGEN
̶ Tijd waarin de werknemer
JAARLIJKSE ̶ Werkzaam
VAKANTIE
̶ Ter beschikking van de werkgever ter beschikking van de
werkgever
 Zijn functie uitoefent
 Probleem: wachtdiensten
258
ARBEIDSDUUR
Arbeidsduur
NACHTARBEID
• Begrip
ZONDAGSRUST
FEESTDAGEN
 Probleem: wachtdiensten
JAARLIJKSE o HvJ arresten SIMAP en Jaeger (2003): onderscheid
VAKANTIE ̶ Dienstwaarneming
̶ Beschikbaarheid (o.a. met wacht in het bedrijf, slapende
waak)
̶ Bereikbaarheid (o.a. met wachtdienst thuis)
̶ Nieuw voorstel Commissie (september 2008):
• Periodes van inactiviteit bij beschikbaarheid geen arbeidstijd
• Tenzij nationaal anders bepaald
259
ARBEIDSDUUR Overwerk
NACHTARBEID • Alleen in welbepaalde gevallen
ZONDAGSRUST
̶ Zonder formaliteiten: art. 22 en 26, 1° en 2°
 Ploegenarbeid
FEESTDAGEN
 Continu-arbeid
JAARLIJKSE  Inventarissen en balansen
VAKANTIE
 Overmachtsituaties (ongeval, dringende noodzaak)
 Op grond van KB: art. 24
̶ Met toelating of kennisgeving: art. 25 en 26, 3°
 Buitengewone vermeerdering van werk
 Onvoorziene noodzakelijkheid
• Interne grens en absolute grens:
̶ Intern: art. 26bis, § 1bis
 78 overuren / trimester of 91 ---) 130 ---) 143 overuren / jaar
̶ Absoluut: art. 27, § 1 max.
 11 uren/dag
 50 uren /week 260
ARBEIDSDUUR
Overwerk
NACHTARBEID
• Overloon verschuldigd
ZONDAGSRUST
̶ Gevolgen:
FEESTDAGEN
JAARLIJKSE  Overloon: art. 29
VAKANTIE
 + inhaalrust (ADV-dagen): art. 26bis
261
ARBEIDSDUUR
Overwerk
NACHTARBEID
• Vaste en flexibele arbeidstijdregeling
ZONDAGSRUST
FEESTDAGEN
̶ Vast
JAARLIJKSE ̶ Flexibel: gemiddeld aantal uren / trimester of jaar
VAKANTIE
• Arbeidstijdregeling
̶ Waar in de Arbeidswet?
262
ARBEIDSDUUR
Rusttijden
NACHTARBEID
• Minstens elf uur rust tussen 2 prestaties
ZONDAGSRUST
FEESTDAGEB
• Prestatie langer dan zes uur: verplichte pauze
JAARLIJKSE
VAKANTIE
263
ARBEIDSDUUR Nachtarbeid
NACHTARBEID • Arbeid tussen 22 uur en 6 uur
ZONDAGSRUST
• Verboden met uitzonderingen
FEESTDAGEN
̶ Aard van het werk: Horeca, ziekenhuizen, continubedrijven,
JAARLIJKSE
VAKANTIE ̶ Economische motieven: bij KB omschreven takken
• Bijzonder regels voor jeugdige werknemers
• Vrijstelling voor zwangere vrouwen
264
ARBEIDSDUUR
Zondagrust
NACHTARBEID
• Zondagsrust verplicht
ZONDAGSRUST
FEESTDAGEN
̶ Uitzonderingen voor de bepaalde entiteiten:
JAARLIJKSE ̶ schoonmaak- en verzorgingssector
VAKANTIE
̶ Bakkerijen, slagerijen, etc…
̶ Beperkt kleinhandel
• Inhaalrust van halve dag voor minder dan vier uur, volledige
dag meer dan vier uur
265
ARBEIDSDUUR
Feestdagen
NACHTARBEID
• Feestdagen: verbod op arbeid (net als bij zondagen)
ZONDAGSRUST
FEESTDAGEN
̶ Wel recht op loon tijdens die dagen
JAARLIJKSE ̶ Bij tewerkstelling recht op inhaalrust
VAKANTIE
266
ARBEIDSDUUR
Feestdagen
NACHTARBEID
• Feestdagen: verbod op arbeid (net als bij zondagen)
ZONDAGSRUST
FEESTDAGEN
̶ Bedrijfstak
JAARLIJKSE  Paritair comité
VAKANTIE
̶ Onderneming
 Ondernemingsraad
o Akkoord met vakbondsafvaardiging
o Akkoord met werknemers
̶ Residuair: eerste gewone inactiviteitsdag
267
ARBEIDSDUUR
Algemeen
NACHTARBEID • Duur
ZONDAGSRUST ̶ 4 weken vakantie (20 dagen) in het stelsel van de vijf dagen
FEESTDAGEN werkweek
JAARLIJKSE ̶ Volgens gewerkte en gelijkgestelde dagen in vakantiedienstjaar
VAKANTIE
(2017) voor het vakantiejaar (2018)
‒ Arbeiders : vlgs. aantal dagen
‒ Bedienden : 2 dagen vakantie/maand in 6-dagen week
268
ARBEIDSDUUR
Jeugdvakantie
NACHTARBEID
• “Europese” vakantie
ZONDAGSRUST
FEESTDAGEN
̶ Bijzondere situaties: start beroepsactiviteit
JAARLIJKSE • Richtlijn 2003/88/EG: organisatie van de arbeidstijd:
VAKANTIE
̶ Art. 7 Jaarlijkse vakantie
1. De lidstaten treffen de nodige maatregelen opdat aan alle werknemers
jaarlijks een vakantie met behoud van loon van ten minste vier weken wordt
toegekend, overeenkomstig de in de nationale wetten en/of gebruiken
geldende voorwaarden voor het recht op en de toekenning van een dergelijke
vakantie.
2. De minimumperiode van de jaarlijkse vakantie met behoud van loon kan
niet door een financiële vergoeding worden vervangen, behalve in geval van
beëindiging van het dienstverband.
269
ARBEIDSDUUR
Jeugdvakantie
NACHTARBEID
ZONDAGSRUST
FEESTDAGEN
̶ Aantal jeudvakantiedagen
JAARLIJKSE  4 weken vakantie min gewone vakantiedagen
VAKANTIE
̶ Jeugdvakantieuitkeringen
 65 % van begrensd loon
 Betaald door RVA
̶ Voorwaarden en modaliteiten:
 < 25 jaar op 31/12 van vakantiejaar
 Studies beëindigd hebben in vakantiedienstjaar
 Daarna minstens 1 maand als werknemer hebben gewerkt
in vakantiedienstjaar 270
ARBEIDSDUUR
Seniorenvakantie
NACHTARBEID
ZONDAGSRUST
̶ Vanaf laatste week van 3 maanden activiteit
FEESTDAGEN
̶ 1 week vakantie
JAARLIJKSE
̶ Vakantiegeld
VAKANTIE
‒ Alleen enkel
‒ Wordt afgetrokken van latere dubbel vakantiegeld
271
ARBEIDSDUUR
Vakantiegeld
NACHTARBEID
• Onderscheid tussen arbeiders en bedienden:
ZONDAGSRUST
FEESTDAGEN
̶ Arbeiders: 15,38% van de basisbezoldiging (met 8% enkel
JAARLIJKSE vakantiegeld en 7,38% dubbel vakantiegeld)
VAKANTIE
 Via bijdrage van 16,27% door werkgevers
̶ Bedienden:
 Enkel vakantiegeld: de werknemer wordt betaald tijdens de
periode dat hij vakantie neemt
 Dubbel vakantiegeld: 92% van het brutoloon wordt betaald
tijdens de maand dat de vakantie ingaat
272
ARBEIDSDUUR
Vakantiegeld
NACHTARBEID
ZONDAGSRUST
FEESTDAGEN
̶ Bedienden:
JAARLIJKSE  Uitdiensttreding: 15,38 % brutoloon van het lopende
VAKANTIE
vakantiedienstjaar
o Alsook 15,38 % van het voorbije vakantiedienstjaar
o Afleveren vakantie-attest (overmaken aan nieuwe
werkgever) die vakantiegeld dat reeds uitbetaald is in
mindering brengt
273
ARBEIDSDUUR
Vakantiegeld
NACHTARBEID
ZONDAGSRUST
FEESTDAGEN
̶ Bedienden:
JAARLIJKSE  Uitdiensttreding: 15,38 % brutoloon van het lopende
VAKANTIE
vakantiedienstjaar
o Alsook 15,38 % van het voorbije vakantiedienstjaar
o Afleveren vakantie-attest (overmaken aan nieuwe
werkgever) die vakantiegeld dat reeds uitbetaald is in
mindering brengt
274
ARBEIDSDUUR
Tijdstip jaarlijkse vakantie
NACHTARBEID
• Collectieve vakantieperiode bij algemeen verbindend
ZONDAGSRUST
FEESTDAGEN
verklaarde CAO
JAARLIJKSE • OR: CAO over collectieve vakantie
VAKANTIE
• Met vakbondsafvaardiging: collectieve vakantie
• In overleg tussen WN en WG
• Arbeidsrechtbank
275
ALGEMEEN
Algemene beginselen
BIJZONDERE
BEPALINGEN • De werkgever moet als een goede huisvader zorgen voor zijn
ORGANEN werknemers:
̶ Welzijn op het werk
̶ Vele richtlijnen uitgevaardigd
̶ Codex Welzijn op het werk is de uiteindelijke uitkomst
276
ALGEMEEN
Codex ‘Welzijn op het werk’
BIJZONDERE
BEPALINGEN • Codex Welzijn op het Werk
ORGANEN ̶ Arbeidsveiligheid
̶ Psychosociale belasting (geweld, pesterijen, etc)
̶ Ergonomie, arbeidshygiëne
277
ALGEMEEN
Verplichtingen werkgever
BIJZONDERE
BEPALINGEN • T.a.v. werknemers
ORGANEN ̶ Voorkomen van risico’s
̶ Delegatie van die bevoegdheid is moeilijk
̶ Werknemer moet zelf aandacht hebben voor preventie
278
ALGEMEEN
BIJZONDERE
BEPALINGEN • T.a.v. derden
ORGANEN ̶ Overeenkomst met onderaannemer
̶ Onderaannemer moeten het welzijn van hun werknemers
respecteren
279
ALGEMEEN
BIJZONDERE
BEPALINGEN • Uitvoering
ORGANEN ̶ Preventie- en beschermingsdiensten
̶ Globaal preventieplan en jaarlijks actieplan
̶ Informatie aan werknemers over procedures
̶ Documentatie en intern noodplan
280
ALGEMEEN
Psychosociale risico’s
BIJZONDERE
BEPALINGEN
• Psychosociale risico’s op het werk, waaronder geweld,
ORGANEN pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk
̶ Risico’s inschatten op psychosociale risico’s
 Geweld: fysieke of mentale bedreiging
 Pesterijen: herhaalde gedragingen
281
ALGEMEEN
BIJZONDERE
BEPALINGEN
• Preventiemaatregelen
ORGANEN ̶ Identificatie risicosituaties en evaluatie risico’s
 Inzonderheid stress, geweld, pesterijen of osgw
̶ Maatregelen ter voorkoming of beperking
̶ Rechtstreeks voor de werknemer toegankelijke procedures
̶ Informele psychosociale interventie van vertrouwenspersoon of
gespecialiseerd preventieadviseur
 Doel: oplossing door gesprekken, interventie of verzoening
̶ Formele psychosociale interventie van gespecialiseerde
preventieadviseur
̶ Maatregelen vragen aan werkgever
̶ Collectief of individueel
̶ Kan geweigerd worden
282
ALGEMEEN
BIJZONDERE
BEPALINGEN
• Preventieprocedures
ORGANEN ̶ Vraag om interventie: vertrouwenspersoon en gespecialiseerde
preventieadviseur
̶ Rechtsvorderingen: bevoegde rechtscolleges klacht
‒ In de regel na psychosociale interventie (eerst interne weg)
‒ Tot naleving van de wet
‒ Schadevergoeding
 Werkelijke schade
 3 of 6 maanden loon
‒ Staking
 Zoals in kort geding (voorzitter van de arbeidsrechtbank)
‒ Publiciteit van de beslissing bevelen is mogelijk
‒ Opleggen van maatregelen aan de werkgever
283
ALGEMEEN
BIJZONDERE
BEPALINGEN
ORGANEN ̶ Rechtsvorderingen: bevoegde rechtscolleges klacht
‒ Bijzonder: geweld, pesten en OSGW
‒ Bewijsregeling: (art. 32undecies Wet Welzijn op het Werk)
 Niet in strafzaken
‒ “Wanneer een persoon die een belang kan aantonen voor het
bevoegde rechtscollege feiten aanvoert die het bestaan
van geweld, pesterijen of ongewenst seksueel gedrag op het
werk kunnen doen vermoeden valt de bewijslast dat er zich
geen geweld, pesterijen of ongewenst seksueel gedrag op het
werk hebben voorgedaan ten laste van de verweerder”.
284
ALGEMEEN
BIJZONDERE
BEPALINGEN
 Ontslagbescherming voor
o Werknemer (interventie, klacht of getuige)
o Verzoek tot wederindienstneming (30 dagen)
̶ Verzoek tot wederindienstneming: ingewilligd: gederfde loon
betalen
̶ Niet-weder in dienstnemen: zes maanden loon of geleden
schade
285
ALGEMEEN
BIJZONDERE
BEPALINGEN
‒ Informatie en toegang van documenten aan klager
‒ Inlichtingen aan werkgever
‒ Artikel 458 Sw voor preventieadviseur en vertrouwenspersoon
286
ALGEMEEN
Comité voor Bescherming en Preventie op het Werk
BIJZONDERE
BEPALINGEN
• Verplicht per bedrijfseenheid
ORGANEN • Verkiezingen (sociale verkiezingen)
• Minstens 20 werknemers
287
ALGEMEEN
Preventieadviseur
BIJZONDERE
BEPALINGEN
• Aantal
ORGANEN ̶ 1 of meer
̶ Eén ervan neemt de leiding
• Rechtspositie: personeel met bescherming
• Onafhankelijkheid: kritiek kunnen leveren op de werkgever
• Ontslagbescherming via CPBW
• Kennis wetgeving welzijn op het werk
• Niet aansprakelijk voor tekortkomingen bij werkgever
• Onderzoek van de werkplaatsen
288
ALGEMEEN
Externe dienst voor preventie en bescherming op het
BIJZONDERE
BEPALINGEN werk
ORGANEN • Door WG’s of door overheid
• Adviescomité
• Rechtpositie: onafhankelijkheid
• Bijdrage door werkgever
• Samenwerking met IDPBW
• Verdeling van de taken
• Uitzonderingen: ondernemingen categorie D (en C: voor
risicoanalyse na arbeidsongeval als interne preventie-adviseur geen
bijkomende opleiding heeft gevolgd)
289
ALGEMEEN
Gelijke behandeling
LEEFTIJD
• Internationale normen: Europees Sociaal handvest
MAN-VROUW • Belgische grondwet (artikel 10 en 11 GW)
RACISME – • Evenredige participatie aan de arbeidsmarkt
XENOFOBIE
MECHANISME
WETTEN
VERSCHILLENDE
RECHTSPOSITIE
290
ALGEMEEN
Gelijke behandeling
LEEFTIJD
• Antidiscriminatiewet: wet 10 mei 2007: civiel en penaal
MAN-VROUW optreden tegen overtredingen
RACISME – ̶ Verbod op discriminatie op volgende gronden: leeftijd, seksuele
XENOFOBIE
geaardheid, burgerlijke staat, geboorte, vermogen, geloof of
MECHANISME
WETTEN levensbeschouwing, politieke overtuiging, taal,
VERSCHILLENDE gezondheidstoestand, handicap, fysieke of genetische
RECHTSPOSITIE eigenschap of sociale afkomst
291
ALGEMEEN
Gelijke behandeling
LEEFTIJD
MAN-VROUW
RACISME –
XENOFOBIE
MECHANISME
WETTEN
VERSCHILLENDE
RECHTSPOSITIE
292
ALGEMEEN
Gelijke behandeling op basis van leeftijd
LEEFTIJD
• Geen discriminatie op basis van leeftijd:
MAN-VROUW
̶ Scheidsrechters (leeftijd): discriminatie
RACISME –
XENOFOBIE ̶ Wel gebruik van anciënniteit
MECHANISME
WETTEN
VERSCHILLENDE
RECHTSPOSITIE
293
ALGEMEEN
Gelijke behandeling op basis van geslacht
LEEFTIJD
• Geen discriminatie op basis van geslacht:
MAN-VROUW
̶ Vrouwen verdienen nog vaak minder dan mannen voor
RACISME –
XENOFOBIE hetzelfde werk
MECHANISME
WETTEN ̶ Richtlijn 2000/54 (gelijke behandeling van mannen en
VERSCHILLENDE vrouwen in arbeid en beroep)
RECHTSPOSITIE
̶ Genderwet
294
ALGEMEEN
Gelijke behandeling op basis van geslacht
LEEFTIJD
• Verschillende soorten discriminatie op basis van geslacht
MAN-VROUW
̶ Directe discriminatie: vrouwen verdienen minder voor
RACISME –
XENOFOBIE hetzelfde er als mannen
MECHANISME
WETTEN ̶ Indirecte discriminatie: minder voordelig behandelen van een
VERSCHILLENDE bepaalde categorie waartoe meer vrouwen behoren
RECHTSPOSITIE
̶ Discriminatie: onderscheid zonder rechtvaardiging
295
ALGEMEEN
Gelijke behandeling op basis van ras/etniciteit
LEEFTIJD
• Geen discriminatie op basis van ras
MAN-VROUW
̶ Richtlijn 2000/43 29 juni 2000 (gelijke behandeling van
RACISME –
XENOFOBIE personen ongeacht ras of etnische afstamming)
MECHANISME
WETTEN ̶ Wet bestrijding racisme en xenofobie
VERSCHILLENDE  Zogenaamd ras
RECHTSPOSITIE
 Huidskleur
 Afkomst
 Etnische of nationale afstamming
296
ALGEMEEN
LEEFTIJD
MAN-VROUW
RACISME –
XENOFOBIE
MECHANISME
WETTEN
VERSCHILLENDE
RECHTSPOSITIE
297
ALGEMEEN
LEEFTIJD
MAN-VROUW
RACISME –
XENOFOBIE
MECHANISME
WETTEN
VERSCHILLENDE
RECHTSPOSITIE
298
ALGEMEEN
Mechanisme in discriminatiewetten
LEEFTIJD
• Gekwalificeerde meerderheid
MAN-VROUW
̶ Gelijke behandeling M/V in het arbeidsmilieu
RACISME –
XENOFOBIE ̶ Discriminatiebestrijding
MECHANISME
WETTEN ̶ Richtlijn 2006/54: m/v in arbeid en beroep
VERSCHILLENDE ̶ Richtlijn 2000/78: algemeen kader
RECHTSPOSITIE
̶ Richtlijn 2000/43: ras en ethnische afstamming
299
ALGEMEEN
LEEFTIJD
• Toepassingsgebied wat de arbeidsbetrekking betreft
MAN-VROUW
̶ Toegang tot de arbeid
RACISME –
XENOFOBIE ̶ Werkaanbiedingen
MECHANISME
WETTEN
̶ Selectie- en aanstellingscriteria
VERSCHILLENDE ̶ Promotiecriteria
RECHTSPOSITIE
̶ Arbeidsvoorwaarden
̶ Bezoldiging
̶ Arbeidsduur
̶ Vakantie en verlof
̶ Beëindiging
̶ Ontslagselectie
300
̶ Vergoedingen
ALGEMEEN
LEEFTIJD
• Vordering
MAN-VROUW
̶ Door Werknemer
RACISME –
XENOFOBIE ̶ Representatieve WN- en WG-organisatie
MECHANISME
WETTEN
̶ CGvK en racismebestrijding
VERSCHILLENDE ̶ Cv Gelijkheid van mannen en vrouwen (bij genderdiscriminatie)
RECHTSPOSITIE
301
ALGEMEEN
LEEFTIJD
• Sanctie
MAN-VROUW
̶ Schadevergoeding t.a.v. WN: zes maanden loon of werkelijke
RACISME –
XENOFOBIE schade
MECHANISME
WETTEN
̶ Werkelijke schade moet worden bewezen
VERSCHILLENDE ̶ Bij klacht door IGKS of parket:
RECHTSPOSITIE
 Geen nadelige maatregelen t.a.v. WN
 Toch: verzoek tot wederindienstneming of forfaitaire boete van
zes maanden loon
302
ALGEMEEN
LEEFTIJD
• Sanctie
MAN-VROUW
̶ Voorzitter rechtbank kan ook volgende maatregelen opleggen:
RACISME –
XENOFOBIE  Dwangsom (als geen einde gemaakt)
MECHANISME
WETTEN
 Stakingsbevel
VERSCHILLENDE o Niet-naleven stakingsbevel is strafbaar
RECHTSPOSITIE
 + Schadevergoeding
 + Dwangsom
 Openbaarmaking vonnis kan bevolen worden
303
ALGEMEEN
LEEFTIJD
• Omgekeerde bewijslast
MAN-VROUW
̶ Omkering van de bewijslast vloeit voort uit de richtlijnen
RACISME –
XENOFOBIE ̶ Gevolg is dat de werkgever geen discriminatie moet aantonen
MECHANISME
WETTEN als er indicaties zijn
VERSCHILLENDE
RECHTSPOSITIE
304
ALGEMEEN
Verschillende rechtsposities
LEEFTIJD
• Gelijke behandeling van personeel in een bijzonder statuut
MAN-VROUW
̶ Deeltijdse werknemers
RACISME –
XENOFOBIE ̶ Telewerkers
MECHANISME ̶ Arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd
WETTEN
VERSCHILLENDE
RECHTSPOSITIE
305
JONGEREN
Bescherming jongeren
VROUWEN
• Verbod op kinderarbeid
̶ Uitzonderingen: film, muziek, etc.
̶ Tot 15 jaar (verbod op zware arbeid)
̶ Risico-analyse
306
JONGEREN Bescherming vrouwen

VROUWEN • Geen ondergrondse arbeid
• Prenatale rust: van zes weken voor de uitgerekende
bevalling (verplicht vanaf één week voor de uitgerekende
bevalling)
• Nabevallingsrust: negen weken
̶ Eventuele verlengingen bij gezondheidsproblemen van
het kindje
̶ Moederschapsuitkering
• Ontslagbescherming voor zwangere werkneemster tot één
maand na einde van bevallingsrust
̶ Sanctie bij overtreding: forfaitair zes maanden loon +
verbrekingsvergoeding 307
JONGEREN
Bescherming vrouwen
VROUWEN
• Risico-arbeid: analyse of de arbeidsomstandigheden niet te
veel risico inhouden
̶ Aangepast werk voorgesteld door WG
̶ Bij gebreke schorsing AO
• Nachtarbeid: verboden van acht weken voor vermoedelijke
bevallingsdatum (overplaatsing naar dagwerk)
̶ Gedurende vier weken na bevallingsrust ook mogelijk
• Geen overwerk
• Geneeskundig onderzoek bij ander werk of overplaatsing
308
VI. LOON
309
BEGRIP EN RECHT LOONVORMING LOONBESCHERMING
BEGRIP
Begrip loon
RECHT
• Loon is een complex begrip in het arbeidsrecht:
̶ Loon: essentieel bestanddeel van de arbeidsovereenkomst
̶ Loon: hoogte van loon: collectief arbeidsrecht
̶ Loon: beslag en overdracht: arbeidsbeschermingsrecht
310
BEGRIP
Begrip loon
RECHT
• Enkel omschrijving in de loonbeschermingswet
̶ Loon is een tegenprestatie voor arbeid
̶ Geen loon: vergoeding bij ziekte, verbrekingsvergoeding,
vergoeding kosten, voordelen voor persoonlijke of familiale
gebeurtenissen
̶ Geen loon in geval van een arbeidsongeschiktheid
behoudens voor de verrichte (deeltijdse) arbeid.
̶ Andere vormen van betaling vloeien voort uit de wet of uit
cao’s.
311
BEGRIP
Begrip loon
RECHT
• Loon is de tegenprestatie van arbeid:
̶ Vrijgevigheid van de werkgever (premie als tegenprestatie
van arbeid?)
̶ Proratisering van de dertiende maand
̶ Geen loon bij schorsing behalve bij gewaarborgd loon
312
BEGINSELEN
Hoogte van het loon
ALGEMENE
NORMEN • Afhankelijk van
OVERHEID ̶ Wilsovereenstemming
WERKNEMERS-
PARTICIPATIE
̶ Cao’s op ondernemingsniveau
̶ Minimumnormen in sectorale cao’s en in IPA’s
313
BEGINSELEN
Wijze van bepaling
ALGEMENE
NORMEN • Primair loon
OVERHEID ̶ Uurloon, dagloon, weekloon, stukloon met variabele
WERKNEMERS-
PARTICIPATIE
commissies
• Voordelen
̶ Kostenvergoeding, extralegale voordelen, financiële
participatie
̶ Cafétariaplannen: hoger loon of bedrijfswagen of aanvullend
pensioen, etc.
314
BEGINSELEN
Minimumlonen
ALGEMENE
NORMEN • In de publieke sector opgenomen in de statuten
OVERHEID • Cao’s worden gesloten in de schoot van de sectoren met
WERKNEMERS-
PARTICIPATIE
een indexkoppeling
315
BEGINSELEN
Indexering
ALGEMENE
NORMEN • Minimumloon: vastgelegd in de NAR en in sectorale cao’s
OVERHEID ̶ Ondernemingscao’s kunnen hoger gaan
WERKNEMERS-
PARTICIPATIE
• Indexkoppeling op cao’s per bedrijfstak (indexspong in 2015)
316
BEGINSELEN
Minimum maandinkomen
ALGEMENE
NORMEN • Minimumloon:
OVERHEID ̶ 1559,38 euro minimummaandinkomen vanaf 22 jaar en 12
WERKNEMERS-
PARTICIPATIE
maanden tewerkstelling in cao nummer 43,
̶ Sectorale cao kunnen hogere minimumlonen vastleggen
317
BEGINSELEN
Bezoldiging van gehandicapten
ALGEMENE
NORMEN • Mindervaliden: in beginsel zelfde loon behalve bij mindere
OVERHEID prestaties
WERKNEMERS-
PARTICIPATIE
̶ Subsidie van 50% Vlaams Fonds voor sociale integratie –
beschutte werkplaats
318
BEGINSELEN
Deeltijdse werknemers
ALGEMENE
NORMEN • Naar verhouding (herleid) moeten deeltijdse werknemers
OVERHEID hetzelfde loon ontvangen als werknemers die in voltijdse dienst
WERKNEMERS-
PARTICIPATIE
zijn
319
BEGINSELEN
Gelijk loon
ALGEMENE
NORMEN • Gelijk loon voor gelijk werk
OVERHEID ̶ Cf. Antidiscriminatiewet
WERKNEMERS-
PARTICIPATIE
̶ Loonkloofwet: OR analyseverslag over bezoldigingsstructuur
̶ Hof van Justitie: (in)directe discriminatie
̶ Cao nr. 25 (verbod op verschil in verloning)
320
BEGINSELEN
Overheidsingrijpen
ALGEMENE
NORMEN • Vrije loononderhandelingen principe maar afbreuk door
OVERHEID wettelijke maatregelen (81-86 maar ook in 2015)
WERKNEMERS-
PARTICIPATIE
̶ Wet 1996: loonmatiging (CRvB): advies over de ruimte voor
loonverhoging – concurrentievermogen – IPA
̶ Loonkostenmatiging
‒ Wet 26 december 2015 maatregelen inzake jobcreatie en
koopkracht structurele vermindering van de bijdragen van
32, 40% tot 25%.
321
BEGINSELEN
Overheidsingrijpen
ALGEMENE
NORMEN • Vrije loononderhandelingen principe maar afbreuk door
OVERHEID wettelijke maatregelen (81-86 maar ook in 2015)
WERKNEMERS-
PARTICIPATIE
̶ Wet 1996: loonmatiging (CRvB): advies over de ruimte voor
loonverhoging – concurrentievermogen – IPA
̶ Loonkostenmatiging
‒ Wet 26 december 2015 maatregelen inzake jobcreatie en
koopkracht structurele vermindering van de bijdragen van
32, 40% tot 25%.
322
ALGEMEEN
Bescherming loon
BEGRIP LOON
• Loonbeschermingswet van 1965
MAATREGELEN
TERUGBETALING
̶ Verbod op truck systeem
KOSTEN ̶ Betaling van een deel van het loon in natura
̶ Verbod om de vrijheid om over loon te beschikken in te
perken
323
ALGEMEEN
Loonbegrip
BEGRIP LOON
• Voor Loonbeschermingswet (art. 2, eerste lid):
MAATREGELEN
TERUGBETALING
̶ “Het geld en de in geld waardeerbare voordelen waarop de
KOSTEN werknemer in gevolge zijn arbeidsovereenkomst recht heeft
ten laste van de werkgever”
̶ Heel ruime omschrijving
̶ Ook uitbetaald aan een derde
324
ALGEMEEN
Loonbegrip
BEGRIP LOON
• Tegenprestatie voor geleverde arbeid
MAATREGELEN
TERUGBETALING
̶ Schorsing met gewaarborgd loon valt eronder
KOSTEN ̶ Opzegvergoedingen en verbrekingsvergoedingen
̶ Verplaatsingskosten
̶ NIET: vakantiegeld en financiële participatie
325
ALGEMEEN
Maatregelen ter bescherming loon
BEGRIP LOON
• Een in België gangbare munt
MAATREGELEN
TERUGBETALING
• Van hand tot hand of giraal (in overeenkomst)
KOSTEN • Loon in natura: niet meer dan 1/5 en 2/5 bij woonst (geen winst
en toe gehouden
326
ALGEMEEN
BEGRIP LOON
• Frequentie uitbetaling
MAATREGELEN
TERUGBETALING
̶ 2 keer per maand voor arbeiders
KOSTEN ̶ 1 keer per maand voor bedienden
• Tijdstip uitbetaling
̶ Tijdstippen termijnen bepaald in cao of in arbeidsreglement
niet na 7 werkdagen (Niet na 4 werkdagen zonder regel)
̶ Bij beëindiging eerste betaaldag
327
ALGEMEEN
BEGRIP LOON
• Intresten
MAATREGELEN
TERUGBETALING
̶ Intresten beginnen bij laattijdige betaling onmiddellijk te lopen
KOSTEN vanaf opeisbaarheid
̶ Intresten lopen niet op het netto-loon maar vanaf 2005 op het
bruto-loon
• Modaliteiten uitbetaling
̶ Aan de werknemer
̶ Uitbetaling van hand tot hand op de werkplaats
̶ Versturen van afrekening na betaling
328
ALGEMEEN
BEGRIP LOON
• Inhoudingen op het loon
MAATREGELEN
TERUGBETALING
̶ Wettelijke inhoudingen: fiscale en sociale inhoudingen
KOSTEN ̶ Geldboeten en schadevergoedingen
̶ Behoudens de wettelijke inhoudingen mogen de inhoudingen
maximaal slechts 1/5 van het loon bedragen (behalve bedrog
of einde AO)
329
ALGEMEEN
BEGRIP LOON
• Loonbeslag
MAATREGELEN
TERUGBETALING
̶ Betaling van loon aan SA-WN kunnen blokkeren (bewarend
KOSTEN beslag) of laten uitbetalen (uitvoerend beslag)
̶ Loonoverdracht: conventionele afstand van schuldvordering
330
ALGEMEEN
BEGRIP LOON
• Loonbeslag
MAATREGELEN
TERUGBETALING
̶ Grenzen: nettoloon van 1069,00 euro
KOSTEN ‒ Tussen 1069 en 1149: 20%
‒ Tussen 1149 en 1267: 30%
‒ Tussen 1267 en 1386: 40%
‒ Boven 1386: volledig (netto-bedragen +66 euro per kind)
331
ALGEMEEN
BEGRIP LOON
• Kettingaansprakelijkheid
MAATREGELEN
TERUGBETALING
̶ Hoofdelijke aansprakelijkheid: uitbetaling gedurende één jaar
KOSTEN van loon werknemers van onderaannemers
̶ Voorrecht voor werknemers ten aanzien van werkgever bij
achterstallig loon
332
ALGEMEEN
Terugbetaling kosten
BEGRIP LOON
• Kosten voor materiaal in beginsel voor werkgever (materiaal)
MAATREGELEN
TERUGBETALING
• Andere kosten via afspraken of volgens gebruik
KOSTEN • 75% treinkaart verplicht
• 80% ten laste WG – NMBS verplicht gratis treinkaart af te
leveren + andere vormen openbaar vervoer (cao 19octies)
333
VII. VORMING VAN DE
WERKNEMER
334
IN ONDERNEMING BUITEN ONDERNEMING EDUCATIEF VERLOF
ALGEMEEN
Algemeen
STAGE
• Verplichting van de werkgever om de mogelijkheden aan te
SCHOLINGS-
BEDING bieden aan WNs om zich te ontwikkelen
335
ALGEMEEN
Stage
STAGE
• Arbeidsovereenkomsten zijn arbeidsovereenkomsten waarbij
SCHOLINGS-
BEDING geen eigenlijk stage-overeenkomsten worden gesloten
336
ALGEMEEN
Scholingsbeding
STAGE
• Opname van een scholingsbeding (art. 22 bis AOW)
SCHOLINGS-
BEDING • In AOW onbepaalde duur
• Duur vorming (max. 3 jaar), kost vorming, geldigheidsduur
• Bedrag moet worden overschreden: 34,180 euro in 2018
• Om professionele competenties te verwerven
• Minimum 80 uur
• Terugbetaling verschuldigd van 80%, 50% of 20% afhankelijk
van moment van vertrek, 1/3, tussen, 1/3 en 2/3 en vanaf 2/3).
Nooit meer dan 30% van het loon
337
BEROEPS-
OPLEIDING
Beroepsopleiding
SOCIALE • Via VDAB: beroepsopleiding
PROMOTIE
• Sectorale opleidingsfonds
338
BEROEPS-
OPLEIDING
Sociale promotie
SOCIALE • Recht op vergoeding en afwezigheid om bepaalde cursussen
PROMOTIE
te volgen
̶ Intellectuele, morele en sociale vorming (verhoging
beroepskwalificatie)
̶ 12 euro/dag max. 120 euro/jaar van FOD WASO
̶ Afwezig tijdens cursussen – avond- of weekendonderwijs:
aantal uren afwezig
339
MODALITEITEN
Betaald educatief verlof
CHEQUES
• Gerechtigden: voltijds of 4/5-tewerkstelling
• Beroepsopleiding of algemene opleidingen
• 100 uur afwezigheid (beroepsopleiding: 80 uur)
̶ Voor bachelor zelfs 180 uur
• Afwezigheden gepland door OR, VA of in overleg tussen WG
en WN
• Behoud van normale loon; gedeeltelijke terugbetaling FOD
Waso
340
MODALITEITEN
Betaald educatief verlof
CHEQUES
• Ontslagbescherming: geen ontslag om redenen die verband
houden met BEV vanaf aanvraag tot einde opleiding
̶ Sanctie: forfaitaire vergoeding van drie maanden loon
• Financiering: alg. opl. Staat beroepsopleiding: Staat +
collectiviteit WGs
341
MODALITEITEN
Opleidingcheques
CHEQUES
• Opleiding die WN’s op eigen initiatief volgen
• Financiering: 50% Vlaamse Gemeenschap – 50% door
werknemer zelf
342
VIII. SOCIAAL
HANDHAVINGSRECHT
343
DOOR PARTIJEN ZELF DOOR OVERHEID SOCIAAL STRAFRECHT
ACTIES Actiemogelijkheden
RECHTS- • Werknemer
VORDERINGEN
VERJARING
– Vakbond inschakelen
– Exceptie van niet-uitvoering
– Collectieve acties
– Sociale Inspectie
– Rechter
• Werkgever
̶ Tuchtsancties
̶ Exceptie van niet-uitvoering
̶ Collectieve acties
̶ Rechter
ACTIES Rechtsvorderingen uitgaande van partijen

RECHTS- • Bevoegde rechtbank: arbeidsrechtbank
VORDERINGEN
VERJARING – Geen algemene bepaling: geen volle bevoegdheid,
maar specifiek
– Spoedeisend: voorzitter van de arbeidsrechtbank
– Arbeidshof (art. 607 Ger.W.)
– Hof van Cassatie (Art. 609 Ger.W.)

RECHTS- • Bevoegde rechtbank: arbeidsrechtbank
VORDERINGEN
VERJARING – Geschillen over:
 Individuele arbeidsovereenkomsten
 Individuele geschillen bij toepassing CAO’s
 GEEN collectieve geschillen
– Werking en instelling OR, CPBW (art. 528,3° en 4°
Ger.W.)
 Burgerlijke aard als gevolg inbreuk arbeidswetgeving
 Geschillen m.b.t. bijzondere wetten (art. 878 Ger.W.)
 Beroep administratieve sancties (Wet Administratieve
Geldboetes)

RECHTS- • Procedure
VORDERINGEN
VERJARING – Procedure analoog gemeen privaatrecht
 Hoofdvorderingen bij verzoekschrift op tegenspraak
(art. 704 Ger.W)
o Per aangetekende brief aan Griffie
o Gerechtsbrief
 Geen rolrecht of expeditierecht
 Arbeidsauditeur kan op 2 manieren tussenkomen:
o Verplichte mededeling m.o.o. advies
o Bestuurlijke inlichtingen vorderen (art. 138bis Ger.W.) of
op bevel van rechtbank m.o.o. verstrekken van advies
(art. 764, 1ste lid, 10° en 2de lid Ger.W.)

RECHTS-
VORDERINGEN
• Vordering op grond van de overeenkomst
VERJARING – Ruim begrip ‘ex contractu’: voorwerp toegekend omwille
van bestaan arbeidsovereenkomst
= Vordering kon zonder arbeidsovereenkomst niet ontstaan
– Artikel 15 Arbeidsovereenkomstenwet: 1 jaar na eindigen
overeenkomst of 5 jaar na feit waar vordering uit ontstaan
is, zonder overschrijden 1 jaar na overeenkomst
– Niet van toepassing uit onderscheiden overeenkomsten of
terugbetaling loon door WG
– 10 jaar (art. 2262bis BW)

RECHTS- • Vordering op grond van misdrijf
VORDERINGEN
VERJARING – Artikel 3 V.T.Sv.
– Vereist: misdrijf, schade en oorzakelijk verband
– Schade = bedrag dat ex contractu/lege gevorderd kan
worden
– Kan ingesteld worden tegen “WG, zijn aangestelden of zijn
lasthebbers”
– Bevoegde rechter: Strafrechter (Art. 4 V.T.Sv.) of
arbeidsrechtbank (art. 578,7° Ger.W.)

RECHTS- • Vordering op grond van misdrijf
VORDERINGEN
VERJARING – Art. 26 V.T.Sv.: Niet verjaren voor strafvordering
– Artikel 2262bis, §1, tweede lid BW: 10 jaar
 Vanaf dag volgend op die waarop benadeelde kennis
heeft gekregen van (verzwaring) schade en identiteit
van aansprakelijke persoon
 Termijn art. 15 AOW kan worden overschreden
TOEZICHTS- Toezichtsinstrumenten
INSTRUMENTEN
SOCIALE
• Sociale documenten
BALANS – Documenten:
 Personeelsregister of DIMONA (sinds 2003)
 Individuele rekening
 Telkens voor 1 maart van het volgende jaar
 Gelegenheidsformulier
 Vooral landbouw-, tuinbouwsector
 Ook in horeca: ‘Extra’s’
 Overeenkomst voor tewerkstelling studenten,
huisarbeiders, bepaalde duur,….
INSTRUMENTEN
• Sociale documenten
SOCIALE
BALANS – Moeten bewaard worden op de in de wet aangegeven
plaats gedurende 5 jaar
– Uitzonderingen:
 Gedetacheerde werknemers: vereenvoudigd stelsel
o O.b.v. vrij verkeer van werknemers
o LIMOSA-aangifte
o Vrijgesteld voor 12 maanden van opstellen en bewaren
sociale documenten
o Wel: individuele rekening
INSTRUMENTEN
SOCIALE
• DIMONA
BALANS – Onmiddellijke aangifte
• DmfA
– Multifunctionele aangifte
– Gegeven over aantal gewerkte dagen, loon en
arbeidsregeling
– Toekomst: jaarrekening vervangen
TOEZICHTS- Sociale balans

INSTRUMENTEN
SOCIALE
• Onderdeel van Jaarrekening
BALANS – Gegevens over:
 Aantal personeelsleden Opgesplitst naargelang
 Gepresteerde uren personeelsleden/uitzendkrachten,
 Personeelskosten opleidingsuren en geslacht
• Doel: effect van werkgelegenheidsmaatregelen en
loonkloof volgen
• Wie?
– Publicatieverplichting onder Jaarrekeningwet: ook verplichting
sociale balans
– Uitbreiding naar privaatrechtelijke bedrijven met >20 WN’s
– OR/Vakbondsafvaardiging
– Gegevensbank NBB
PREVENTIE & Beleid

TOEZICHT
UITOEFENING • Beleidsplan
TOEZICHT – Art. 2 en 3 SSw.: kader voor beleid tegen sociale fraude en
VERVOLGING
illegale arbeid
INBREUKEN
– Jaarlijks beleidsplan van MR voor bevoegde Ministers die
BESTRAFFING
het uitvoeren
– Staatssecretaris voor Bestrijding Sociale Fraude: De
Backer (Open Vld)
• SIOD (Sociale Inlichtingen- en Opsporingsdienst)
– Adviezen, voorstellen en aanbevelingen
 Door Algemene Raad van Partners
– Uitvoeren beleidsplan
 Door Federaal Aansturingsbureau
– 2 acties per maand
PREVENTIE & Beleid

TOEZICHT
UITOEFENING • Arrondissementscellen
TOEZICHT – Samenstelling
VERVOLGING
 Voorgezeten door arbeids-auditeur
INBREUKEN
 Samengesteld uit leidende ambtenaren van sociale
BESTRAFFING
inspectiediensten, vertegenwoordiger FOD Financiën,
magistraat parket PdK en lid federale politie
– Taken:
– Organisatie en coördinatie gemeenschappelijke acties
PREVENTIE & Sociaal Inspecteurs

TOEZICHT
UITOEFENING • Federaal
TOEZICHT
– Toezicht op de naleving Boek II SSw.
VERVOLGING
– Wie?
INBREUKEN
 Ambtenaren onder gezag ministers of onder gezag
BESTRAFFING
instellingen de afhangen van ministers
 Twee algemene directies FOD WASO
 Inspectiediensten RJV
 Aantal hebben hoedanigheid officier van de
gerechtelijke politie
o Bevelen uitvoeren van PdK, arbeids-auditeur of
onderzoeksrechter uit voeren
o Ieder misdrijf aangeven dat wordt vastgesteld

TOEZICHT
UITOEFENING • Vlaams
TOEZICHT
– Vlaams Decreet 30 april 2004
VERVOLGING
– Vergelijkbare bevoegdheden
INBREUKEN
– Enkel bij Vlaamse bevoegdheden
BESTRAFFING
 Arbeidsbemiddelingsactiviteiten
 Uitzendarbeid
 Mensenhandel en toekenning arbeidskaarten
 Taalgebruik

TOEZICHT
UITOEFENING
• Zeer gefragmenteerd, maar groei samenwerking
TOEZICHT – FOD WASO
VERVOLGING
 Toezicht op Sociale Wetten (TSW)
INBREUKEN
 Toezicht Welzijn op het Werk (TWW)
BESTRAFFING
 RVA-inspectie
– FOD Sociale Zekerheid
 RSZ-inspectie
 Andere

TOEZICHT
UITOEFENING
• Toezicht op Sociale Wetten
TOEZICHT – Opdracht
VERVOLGING
 Toezicht inzake reglementair en collectief AR
INBREUKEN  Specifieke materies: arbeidswet, arbeidsduur, gelijke
BESTRAFFING behandeling, uitzendarbeid, arbeidsovereenkomsten,….
• Toezicht Welzijn op het werk
– 3 afdelingen
 Regionaal toezicht: preventieplan, veiligheid en gezondheid
 Toezicht op chemische risico’s
 Kennisbeheer rond specifieke thema’s
 Bv. Gedetacheerde WN’s, mensenhandel, DIMONA,
arbeidsongevallen en wetgeving jaarlijkse vakantie
PREVENTIE & Wijze van optreden

TOEZICHT
UITOEFENING
• Finaliteit en evenredigheid
TOEZICHT • Beoordelingsbevoegdheid
VERVOLGING
– Zeer ruime beoordelingsbevoegdheid
INBREUKEN
 Itt. Art. 29 Sv.: verplichte aangifte misdaden en
BESTRAFFING
wanbedrijven
– Bevoegd om:
 Inlichtingen, adviezen geven
 Waarschuwing geven
 Termijn opleggen
 PV tot vaststelling van inbreuken
 Vordering tot staken handelspraktijken
PREVENTIE & Wijze van optreden

TOEZICHT
UITOEFENING • Bijstand
TOEZICHT
• Discretie- en geheimhoudingsplicht
VERVOLGING
– Voorschriften IAO-verdrag nr. 181
INBREUKEN
– Anonieme klacht
BESTRAFFING
• Uitwisseling gegevens
– Openbare en meewerkende instelling
– Ook tussen arbeidsinspectiediensten LS IAO
PREVENTIE &
TOEZICHT
Algemene bevoegdheden
UITOEFENING • Onderzoeksbevoegdheden
TOEZICHT
– Op elke ogenblik, zonder voorafgaande verwittiging
VERVOLGING
– Vrij binnengaan op (vermoedelijke) arbeidsplaatsen
INBREUKEN
– Overgaan tot elk onderzoek, controle, verhoor
BESTRAFFING
– Alle inlichtingen die zij nodig achten
– Enkele voorbeelden:
 Identiteitscontrole
 Ondervragen
 Informatiedragers opsporen, kopiëren, beslag
PREVENTIE & Algemene bevoegdheden

TOEZICHT
UITOEFENING • Maatregelen nemen
TOEZICHT – Bevelen aanplakking
VERVOLGING
– Elk document opmaken of overhandigen
INBREUKEN
– Vordering tot staken handelsactiviteiten
BESTRAFFING
• Overlegging/mededeling
– Ingewonnen informatie mag worden meegedeeld wanneer
nodig
– Bij verzoek, moet worden meegedeeld
– In uitvoering rechterlijke opdracht: mededeling na
uitdrukkelijke machtiging van rechterlijke overheid die
machtiging gaf
PREVENTIE & Bijzondere bevoegdheden

TOEZICHT
UITOEFENING • Welzijn op het werk
TOEZICHT
– Passende maatregelen voorschrijven om gevaar te
VERVOLGING
voorkomen, bestrijden of weg te werken
INBREUKEN
– Zeer vergaand: zelfs ontruiming en stopzetting
BESTRAFFING
PREVENTIE & Vaststelling inbreuken

TOEZICHT
UITOEFENING • PV-van vaststelling
TOEZICHT – Aantal gegevens bevatten voor rechten verdediging
VERVOLGING
– Bewijskracht tot tegendeel bewezen is onder 3 voorwaarden:
INBREUKEN
 Binnen bevoegdheid
BESTRAFFING
 Gaat enkel om materiële vaststellingen (art. 67 SSw)
 Ondertekend + Afschrift van PV ter kennis gebracht van
(art. 66 SSw)
o Vermoedelijke dader inbreuk binnen 14 d. na vaststelling
inbreuk/identificatie van vermoedelijke dader
o Ook aan WG (anders geen bewijskracht op adm. vlak)
o Aan AA (1 maand)
=> anders: geen bewijskracht, enkel informatief

TOEZICHT
UITOEFENING • PV-van vaststelling
TOEZICHT
– Geen beschuldigingen in zin van art. 6.1 EVRM
VERVOLGING
– Enkel bestemd om overtredingen van wet vast te stellen
INBREUKEN
m.o.o. bestraffing
BESTRAFFING

TOEZICHT
UITOEFENING • PV-van verhoor
TOEZICHT – Ongeacht in welke hoedanigheid
VERVOLGING
– Kosteloze kopie die binnen maand overhandigd wordt
INBREUKEN
– Salduz-wetgeving en waarborgen art. 6.1 EVRM
BESTRAFFING
• Elektronische informatie-uitwisseling en e-PV
• Antimisbruikbepaling
– Programmawet 27 december 2012
– “Er is sprake van sociaalrechtelijk misbruik wanneer een
rechtsonderhorige door middel van een rechtshandeling of een
kwalificatie van een rechtshandeling zichzelf, in strijd met de doelstelling
van één of meerdere bepalingen van het sociaal recht, hetzij buiten, hetzij
binnen de toepassing plaatst van deze bepalingen.”
PREVENTIE & Algemeen

TOEZICHT
UITOEFENING
• Vervolging inbreuken door OM (arbeidsauditoraat)
TOEZICHT – Inbreuken niveau 2,3 en 4, onverminderd rechten BP
VERVOLGING
– Kunnen aanleiding geven tot:
INBREUKEN
 Strafvervolging voor correctionele rechtbank
BESTRAFFING  Minnelijke schikking
 Bemiddeling in strafzaken
 Rechtsvordering tot vaststelling van overtreding (art. 138bis, §2,
eerste lid Ger.W.)
PREVENTIE & Algemeen

TOEZICHT
UITOEFENING
• Vervolging inbreuken door bevoegde administratie
TOEZICHT – Inbreuken niveau 1 kunnen aanleiding geven tot
VERVOLGING
administratieve sanctie
INBREUKEN
– Inbreuken niveau 2,3 en 4, wanneer geen vervolging door AA
BESTRAFFING
 Kan niet wanneer:
o Vrijspraak
o Minnelijke schikking aanvaard
o Bemiddeling in strafzaken
PREVENTIE & Vervolging door AA

TOEZICHT
UITOEFENING • AA bezorgt kennisgeving aan bevoegde administratie
TOEZICHT
VERVOLGING
van beslissing
INBREUKEN • Strafvervolging
BESTRAFFING
– Door AA of AA-Generaal
– Verval strafvordering Administratieve geldboete
 Verjaring na 5 jaar, maar daden van onderzoek of vervolging stuiten de
verjaring
 Rechtsvordering tot invordering geldboete verjaart na 10 jaar
– Verval rechtsvordering OM
 Volgt gewone verjaringstermijnen strafwet
– Bij correctionele rechtbank
 Gespecialiseerde kamer: twee rechters REA en 1 rechter
arbeidsrechtbank/raadsheer arbeidshof
PREVENTIE & Vervolging door AA

TOEZICHT
UITOEFENING
• Rechtsvordering tot vaststelling van een overtreding
TOEZICHT – Door AA of AA-Generaal
VERVOLGING – Ambtshalve vordering voor arbeidsrechtbank om rechtsvordering in te
INBREUKEN stellen om inbreuken op wetgeving te laten vaststellen
BESTRAFFING  Kan niet meer wanneer strafvordering werd ingesteld of kennisgeving
van administratieve geldboete is gebeurd
 Rechtsvordering tot invordering geldboete verjaart na 10 jaar
– Doel: inbreuken waarbij strafvervolging niet opportuun is, maar ook niet
vrijwillig geregulariseerd, ongedaan te maken
– Voor arbeidsrechtbank
 Gespecialiseerde kamer: twee rechters REA en 1 rechter
arbeidsrechtbank/raadsheer arbeidshof
PREVENTIE & Administratieve vervolging

TOEZICHT
UITOEFENING
• Ratio legis
TOEZICHT – Depenalisatie en ontlasten van de rechtbanken
VERVOLGING – Strafrechtelijke vervolgingen slechts weerhouden voor de zwaardere
INBREUKEN inbreuken
BESTRAFFING – Het uitbreiden van de administratieve sanctie tot de werkgever-
rechtspersoon (thans ook SR A. rechtspersoon) geen verrijking bij
onrechtmatig handelen
– Een betere afschrikking van de sociale fraude (het bedrag van de
opgelegde administratieve geldboete ligt meestal hoger dan de
correctionele geldboete)
– Preventief karakter en geen vermelding in strafregister

TOEZICHT
UITOEFENING
• Kenmerken
TOEZICHT – Geen "straf" in strikte zin van het woord volgens nationaal recht, maar
VERVOLGING wel in de zin van het EVRM (nl. norm waarmee preventief en repressief
INBREUKEN oogmerk wordt nagestreefd)
BESTRAFFING  Strafrechtelijke beginselen zijn van toepassing
– Non bis in idem (art. 69 SSw.)
 Strafvordering heeft voorrang (art. 71 SSw.)
– Enkel de werkgever is verantwoordelijk, zelfs indien de inbreuk gepleegd
werd door een aangestelde of een lasthebber (art. 105 SSw.)

TOEZICHT
UITOEFENING
• Onderzoek
TOEZICHT – Administratie verzamelt eerst nodige informatie om met kennis van zake
VERVOLGING beslissing te kunnen nemen
INBREUKEN – Uitnodigen overtreder om verweermiddelen over te maken
BESTRAFFING  Overtreder mag dossier inkijken
 Schriftelijk of mondeling
 Binnen 30 dagen
– Beslissing om administratieve boete op te leggen
 Ter kennis via aangetekend schrijven, samen met verzoek tot betaling
(3 maanden)
 Met redenen omkleed
 Heeft uitvoerbare kracht

TOEZICHT
UITOEFENING
• Procedure
TOEZICHT – Wanneer de werkgever het bedrag van de boete niet vrijwillig betaalt,
VERVOLGING binnen de 3 maanden na de betekening, kan het bedrag onmiddellijk
INBREUKEN worden ingevorderd door de administratie van de B.T.W., Registratie en
BESTRAFFING Domeinen
– Beroep bij arbeidsrechtbank
 Binnen de 3 maanden vanaf de kennisgeving van de beslissing, bij
verzoekschrift
 Beroep schorst de uitwerking van de boete
 Volheid van bevoegdheid: kan het maximumbedrag van de
administratieve geldboete niet verhogen.
Wel verminderen: Bv. Door aanneming verzachtende
omstandigheden (benedenlimiet: 40 %)
PREVENTIE & Soorten inbreuken

TOEZICHT
UITOEFENING
• Boek II SSw
TOEZICHT – Inbreuken tegen persoon WN, bv. m.b.t. gezondheid en veiligheid
VERVOLGING – Inbreuken m.b.t. arbeidstijd
INBREUKEN – Inbreuken andere arbeidsvoorwaarden, bv. m.b.t. loon
BESTRAFFING – Illegale arbeid, bv. Inbreuken Wet Uitzendarbeid
– Niet-aangeven arbeid (zwartwerk)
– Inbreuken m.b.t. sociale documenten
– Inbreuken betreffende collectieve arbeidsvoorwaarden
– Inbreuken m.b.t. toezicht
 Belemmeren van toezicht
PREVENTIE & Dader

TOEZICHT
UITOEFENING
• Strafrecht
TOEZICHT – Schuldstrafrecht: materieel en moreel element moeten worden voldaan
VERVOLGING – Individueel en persoonlijk karakter
INBREUKEN  Geen objectieve strafrechtelijke verantwoordelijkheid van RP voor
BESTRAFFING daad NP en omgekeerd
• Sociaal strafrecht
– Vaak vereiste van algemeen opzet (wetens en willens), zelden bijzondere
opzet
– Meestal verzuimdelicten
– Principe wettelijke toerekening: wet bepaalt wie verantwoordelijk is
 In meeste gevallen WG
 Aangestelde/lasthebber
 Zelden WN
PREVENTIE & Dader

TOEZICHT
UITOEFENING
• Werkgever
TOEZICHT – Autonome interpretatie in SSR
VERVOLGING – Niet terugvallen op arbeidsrechtelijke definitie
INBREUKEN – Bepalen op grond van reële feitelijke context
BESTRAFFING – NP of RP
– Burgerlijk aansprakelijk voor strafrechtelijke geldboetes
• Aangestelden en lasthebbers
– Aangestelden: Fysieke personen, meestal WN’s
– Lasthebbers: ook rechtspersonen, meestal bestuursorganen
PREVENTIE & Sanctionering

TOEZICHT
UITOEFENING
TOEZICHT
VERVOLGING X8
(opdeciemen)
INBREUKEN
BESTRAFFING
Sanctieniveau naargelang zwaarte
• Minima en Maxima vermenigvuldigd met 12 bij inbreuken

op loonbetalingsplicht
• Vermenigvuldigd met aantal betrokkenen
PREVENTIE &
TOEZICHT
Bestraffing
UITOEFENING • Bijzondere strafsancties
TOEZICHT – Niveau 3 en 4
VERVOLGING
 Exploitatieverbod (art. 106 SSw.)
INBREUKEN  Bedrijfssluiting (art. 106 en 107 SSw.)
BESTRAFFING  Beroepsverbod (art. 107 SSw.)
 Tijdelijk (1 maand tot 3 jaar)
 Facultatief
• Toepasselijke regels
– Bijzondere regels ingeval van herhaling en verzachtende
omstandigheden
– Mogelijkheid tot uitwissing administratieve geldboete
– Verlenen uitstel
Alexander De Becker
Prof. dr.
VAKGROEP CRIMINOLOGIE, STRAFRECHT EN Universiteit Gent

SOCIAAL RECHT @ugent
ONDERZOEKSGROEP SOCIAL LAW Ghent University
E Alexander.DeBecker@ugent.be
T +32 9 264 68 44
www.ugent.be

Aangepaste Slides Ar 2018-2019

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Aangepaste Slides Ar 2018-2019

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

VAKGROEP CRIMINOLOGIE, STRAFRECHT EN SOCIAAL RECHT

ONDERZOEKSGROEP SOCIAL LAW

• Geen rechtstreekse werking

AARD Imperatieve,dwingende en suppletieve regels

AARD Imperatieve,dwingende en suppletieve regels

AUTONOMIE Autonomie van het arbeidsrecht

TAALGEBRUIK Taalgebruik in het arbeidsrecht

TAALGEBRUIK Taalgebruik in het arbeidsrecht

• Institutionalisering van het overleg

ALGEMEEN Ontstaan werknemersorganisaties

OVERZICHT Federale sociale overlegorganen

• Incorporatie dan wel substitutie in de individuele

BEGRIP Handhaving binding cao

BUITENLANDS Onbeperkte tijd Bepaalde tijd Bepaalde tijd

De geldboete wordt vermenigvuldigd met het aantal betrokken

De rechter kan bovendien de straffen bepaald in de artikelen 106

ARBEIDS- Niet-EER onderdanen Vermenigvuldigen met opdeciemen= x8

BEGRIP Bestanddelen overeenkomst

BEGRIP Bestanddelen ‘arbeids’overeenkomst

BEGRIP Bestanddelen ‘arbeids’overeenkomst

ALGEMEEN Wettelijke schorsingsgronden

̶ Onmiddellijk en definitief onmogelijk maakt

Rusttijden per week 24 uur/7 dagen Zondagsrust (art. 11 t.e.m.

JONGEREN Bescherming vrouwen

ACTIES Rechtsvorderingen uitgaande van partijen

ACTIES Rechtsvorderingen uitgaande van partijen

ACTIES Rechtsvorderingen uitgaande van partijen

ACTIES Rechtsvorderingen uitgaande van partijen

ACTIES Rechtsvorderingen uitgaande van partijen

ACTIES Rechtsvorderingen uitgaande van partijen

TOEZICHTS- Sociale balans

PREVENTIE & Beleid

PREVENTIE & Beleid

PREVENTIE & Sociaal Inspecteurs

PREVENTIE & Sociaal Inspecteurs

PREVENTIE & Sociaal Inspecteurs

PREVENTIE & Sociaal Inspecteurs

PREVENTIE & Wijze van optreden

PREVENTIE & Wijze van optreden

PREVENTIE & Algemene bevoegdheden

PREVENTIE & Bijzondere bevoegdheden

PREVENTIE & Vaststelling inbreuken

PREVENTIE & Vaststelling inbreuken

PREVENTIE & Vaststelling inbreuken

PREVENTIE & Algemeen

PREVENTIE & Algemeen

PREVENTIE & Vervolging door AA

PREVENTIE & Vervolging door AA

PREVENTIE & Administratieve vervolging

PREVENTIE & Administratieve vervolging

PREVENTIE & Administratieve vervolging

PREVENTIE & Administratieve vervolging

PREVENTIE & Soorten inbreuken

PREVENTIE & Dader

PREVENTIE & Dader

PREVENTIE & Sanctionering

• Minima en Maxima vermenigvuldigd met 12 bij inbreuken

VAKGROEP CRIMINOLOGIE, STRAFRECHT EN Universiteit Gent

You might also like