Doğru Spirometrik Ölçüm

Doç. Dr. Funda Coşkun

Uludağ Üniversitesi
Göğüs Hastalıkları
 Solunum Fonksiyon Testi
Nedir?
• Fizyolojik non invaziv test, akciğer
fonksiyonlarını ölçmemizi sağlıyor
– Statik ve dinamik volüm
– Bronşlardaki hava akımı
– Difüzyon kapasitesi
– Hiperreaktivite
– İnflamasyon
– Direnç
 Niçin SFT Yapıyoruz?
• Hastalık tanısı ve prognozu belirlemek
• Hastalık yönetimi (hastanın kendini
yönetmesi)
• Tedavi etkinliğinin ölçülmesi
• Pre-operatif değerlendirme
 SFT Demek?
• Spirometri
• Reversibilite testi
• Vücut Pletismografisi
• Difüzyon testi
• Bronkoprovokasyon testi
• Exhale nitrik oksit
• Impulse osilometri
• KPET
• Arteryel kan gazı
SFT Puzzle’ın Parçası
 Endikasyonları
• İzah edilemeyen nefes darlığı,
• Akciğer nedenli nefes darlığının kardiak
nedenli nefes darlığından ayırdedilmesi,
• Obstrüktif akciğer hastalığının, restriktif ve
vasküler akciğer hastalıklarından ayrılması,
• Bronkodilatatöre cevabın saptanması ve
değerlendirilmesi,
• Bronşhiperreaktivitesinin saptanması,
• Küçük hava yolu obstrüksiyonunun
saptanması,
 Endikasyonları
• Yukarı solunum yolu obstrüksiyonunun
saptanması,
• Egzersize cevabın değerlendirilmesi,
• Tedaviye cevabın izlenmesi,
• Preoperatif risk faktörlerinin
değerlendirilmesi,
• Akciğer yoğun bakım ünitelerinde hasta
izlenmesi,
• İşgörmezlik değerlendirilmesi,
• Halk sağlığı açısından yapılan epidemiyolojik
araştırmalar (sigara, hava kirliliği gibi)
 Kontrendikasyonları
• Test performansını etkileyen akut durumlar
• Nedeni bilinmeyen hemoptizi
• Pnömotoraks
• Yakın tarihte göz cerrahisi, torasik /abdominal
cerrahi geçirme
• Yakın tarihte MI veya unstable angina öyküsü
• Torasik anevrizmalar (rüptür riski)
 Olguya Bakış
• Yaş • Testin suboptimal olma
• Boy nedenleri?
• Kilo – Göğüs ya da karın ağrısı
– Oral ya da facial ağrı
• İlaçlar
– Stres inkontinansı
• Sigara içim durumu – Demans veya konfüzyon
 Spirometri Öncesi
• 24 saat önce sigara içmemeli
• 4 saat önce alkol almamalı
• Kısa etkili bronkodilatör ilaçları 2 saat
• Uzun etkili bronkodilatör ilaçları 12 saat
önceden kesmiş olmalı
• En az 2 saat aç kalmalı
• Testten önce 30 dakika egzersizden kaçınmalı
 EKİPMAN PERFORMANS KRİTERLERİ
ATS 1994
ATS/ERS 2005 EKİPMANIN DEĞERLENDİRİLMESİ

KALİTE KONTROLU

TEST MANEVRALARI

ÖLÇÜM İŞLEMLERİ

KABUL EDİLEBİLİRLİK

TEKRARLANABİLİRLİK

REFERANS DEĞERLERİ/YORUMLAMA

KLİNİK DEĞERLENDİRME

TEKNİSYENE GERİ BİLDİRİM

KALİTE DEĞERLENDİRMESİ
Hız ve Volüm Ölçümü
Akım Volüm Halkası
Maksimal ekspiratuar
akım (PEF)

Ekspiratuar
akım hızı,

L/sn

TAK
FVC RV

İnspiratuar
akım hızı,
L/sn

Volüm (L)
 Kabul edilebilirlik
• Spirogramda artefakt bulunmamalıdır:
– öksürmemeli
– erken bitirilmemeli
– efor değişkenliği olmamalı
– ağızlıktan kaçak olmamalı veya kapatılmamalı
• Test başlangıcı iyi olmalı:
– ekstrapolasyon volümü FVC’nin % 5’i veya
0.15 lt’den az,
– tepe akıma ulaşma süresi 120 msn’den kısa
olmalı
 Kabul edilebilirlik
• Yeterli ekshalasyon yapılmalı:
– ekshalasyon süresi 6 sn olmalı,
– Volum-Zaman eğrisinde plato çizilmeli,
– Ekshalasyon sonunda 1 sn volum değişikliği
olmamalı
– yaşlı veya obstrüksiyonu olanlarda 15 sn’ye
uzatılabilir
Öksürük Glottis
kapanması

Değişken efor
Kaçak Erken sonlandırma
 Tekrarlanabilirlik
• 3 kabul edilebilir spirogramda:
– En yüksek iki FVC arasındaki fark < 0.15 lt
– En yüksek iki FEV1 arasındaki fark <0.15 lt

• Bu kriterler yoksa:
– Yeni testlerde uygunluk saptanana
– Toplam 8 test yapılana
– Testleri sürdüremeyene kadar
En iyi üç test kayda alınır.
Tekrarlanabilirlik
Tekrarlanabilirlik
 İyi Performans Göstergeleri
• Yeterli efor
• Y ekseni boyunca hızla yükselme
• Belirgin zirve
• X eksenine ani düşüş yok
• 0 noktasına ulaşım
• Tekrar edilebilir
İnspirasyonda yetersiz efor
Total akciğer kapasitesinden
başlamamış
12
10
8
6
4
Flow in L/s

2
0
0 1 2 3 4 5 6
-2 Litres
-4
-6
-8
-10
PF

MEF50

FVC
PF

MEF50

FVC
 Akciğer volümleri
• Statik akciğer volümleri
– Soluk hacmi (tidal volüm) (TV)
– İnspirasyon yedek hacmi (IRV)
– Ekspirasyon yedek hacmi (ERV)
– Artık (rezidüel) volüm (RV)
• Dinamik akciğer volümleri
– Zorlu ekspirasyon hacmi 1 (FEV1)
– Maksimum istemli ventilasyon (MVV)
 Cinsiyet farkı
• Tüm akciğer hacim ve kapasiteleri,
kadınlarda erkeklerinkinden % 20-25 daha
düşüktür.
Hacim ve Kapasitelerde Cinsiyet
Farklılıkları

Hacim (litre) Erkek Kadın

TV 0.5 0.5
İRV 3.3 1.9
ERV 1.0 0.7
RV 1.2 1.1
İC 3.8 2.4
FRV 2.2 1.8
VC 4.8 3.1
TLC 6.0 4.2
 Soluk hacmi (tidal volüm)
• Her normal solunum hareketi ile akciğerlere
alınan veya akciğerlerden çıkarılan hava
miktarıdır.
• Miktarı ortalama genç insanlarda 500 ml
kadardır.
• Statik akciğer volümleri arasında
sıralanmakla birlikte gerçekte dinamik bir
akciğer volümüdür ve farklı fiziksel koşullarda
(egzersiz, istirahat, postür) değişkenlik
gösterir.
• ATS standardlarına göre en az 6 soluğun
ortalaması kullanılmalıdır.
 İnspiratuar yedek hacmi (IRV)
• Normal soluk hacminin üzerine alınabilen
fazladan soluk hacmidir.
• Genel olarak 3000 ml civarındadır.
Ekspiratuar yedek hacmi (ERV)
• Normal bir ekspirasyon hareketinden sonra, zorlu bir
ekspirasyonla fazladan çıkarılabilen hava miktarıdır.
• Değeri yaklaşık 1100 ml civarındadır.
• Yatar pozisyonda dik oturur pozisyona göre daha azdır,
obezite de azalmasına neden olur.
• ERV genellikle bağımsız bir indeks olarak kullanılmaz.
 Rezidüel volüm
• En zorlu bir ekspirasyondan sonra bile
akciğerlerde kalan hava hacmidir
• Değeri yaklaşık 1200 ml kadardır.
 Ölü boşluk
• Solunum havasının bir kısmı gaz
değişiminin yapıldığı bölgeler ulaşmaz,
burun, farinks, trakea, bronş ve
bronşiyoller gibi gaz değişiminin olmadığı
bölgelerde kalır.
• Bu bölgelerde kalan havaya gaz
değişimine katılmadığı için ölü boşluk
havası denir.
• Ölü boşluk hacmi 150 ml kadardır.
 Akciğer kapasiteleri
• Total akciğer kapasitesi
• İnspirasyon kapasitesi
• Fonksiyonel rezidüel kapasite
• Vital kapasite
 Total akciğer kapasitesi (TLC)
• Akciğerlerin mümkün olan en büyük
inspirasyon hareketi sonrasında
akciğerlerde bulunan maksimum hava
miktarıdır.
• Vital kapasiteye artık volümün ilavesiyle
bulunur.
• Değeri 4600+1200=5800 ml dir.
 İnspiratuar kapasite (IC)
• Normal ekspirasyonun bitiminden itibaren
(FRC düzeyinden) derin inspirasyonla
alınan maksimal volümdür.
• Tidal volüm ve inspiratuar rezerv
volümden oluşur.
• Yatar ve oturur pozisyonlar arasında bir
değişiklik göstermez.
• Değeri yaklaşık 3000+500=3500 ml dir.
 Fonksiyonel rezidüel kapasite
(FRC)
• Ekspirasyon yedek hacmi ile artık hacmin
toplamına eşittir.
• Bu normal bir ekspirasyondan sonra
akciğerlerde kalan hava miktarıdır.
• Değeri yaklaşık 1100+1200=3100 ml dir.
 Statik testler

• Vital Kapasite (VC)

• Zorlu Vital Kapasite [=Forced Vital
Capacity (FVC)]
 Vital kapasite
• İnspirasyon yedek hacmi, soluk hacmi ve
ekspirasyon yedek hacimlerinin toplamına
eşittir.
• Akciğerlere girip çıkan maksimum hava
miktarının göstergesidir.
• Değeri 3000+500+1100=4600 ml
 Vital kapasite
1. İnspiratuar vital kapasite (IVC): Derin
ekspirasyondan sonra derin inspirasyon ile alınan hava
volümü ölçülür.
2. Ekspiratuar vital kapasite (EVC): Derin inspirasyondan
sonra derin ekspirasyonla atılan volüm ölçülür.
3. İki aşamalı vital kapasite: Vital kapasite inspiratuar
kapasite (IC) ve ekspiratuar rezerv volüm (ERV)’ün
toplamı olarak iki aşamada belirlenir.
 Vital kapasiteyi etkileyen faktörler
Cinsiyet farklılıkları
• Kadın: 50- 60 ml/kg
• Erkek: 70 ml/kg

25 yaşından sonra yaş ilerledikçe

• Vital kapasite azalır (200 - 250 ml /her 10
yaş için)
 Yavaş vital kapasite (SVC)
• Derin ve maksimum bir inspirasyondan
sonra rezidüel volüme kadar yavaş
ekshalasyonla akciğerden dışarı atılan
hava hacmidir.
• SVC manevrası FVC manevrasından önce
ve en fazla dört kez yapılmalıdır.
• Sağlıklı kişilerde SVC zorlu vital
kapasiteye benzerdir veya çok hafif
yüksektir
• Obstrüktif hastalıklarda ise SVC>FVC’dir.
 Zorlu vital kapasite (FVC)
• TLC’e kadar yapılan inspirasyonu takiben, zorlu, hızlı ve
derin bir ekspiryumla AC’lerden çıkarılan hava hacmidir.
• Sağlıklı kişilerde VC’den en fazla 200 ml daha azdır.
• Obstruktif Akciğer hastalarında (KOAH) FVC ile VC
arasındaki fark artar.
• Sağlıklı kişilerde FVC süresi 4-6 sn.
• KOAH’lı hastalarda 20 sn’ye kadar uzayabilir.
• Bu nedenle FVC ölçümü en az 15 sn olmalıdır.
 FVC Manevrası
• FVC manevrası efora bağımlı olduğu için
test sırasında kooperasyon gerekir.
• FVC manevrasının üç fazı vardır:
– 1) maksimal inspirasyon,
– 2) patlayıcı tarzda ekshalasyon,
– 3) test sonuna kadar en az 6 saniye devam
eden ekshalasyon
 Kapalı Devre Metodu
• Spirometrenin ucuna takılan ağızlık dudaklar
arasına alınıp etrafı iyice kapatıldıktan sonra
total akciğer kapasitesine (TLC) kadar derin
bir inspiryum yaptırılır.
• TLC’de bir saniyeden az beklenerek
ağızlıktan hızlı ve zorlu maksimum bir
ekshalasyonla rezidüel volüme (RV) kadar
kesintisiz bir ekspiryum yaptırılarak test
tamamlanır.
 Açık Devre Metodu
• TLC’ye kadar derin ve hızlı bir inspirasyon
yapılır
• TLC’de bir saniyeden az bir süre durup
ağızlığı dudaklar arasına alarak
maksimum ekshalasyon yapmaktır.
 Ne olmalı? Neler Olabilir?
• İnspiryum hızlı ve derin olmalı
• TLC’de <1 saniye kadar beklenmeli.
• Zorlu ekspiryum sırasında sersemlik, baş
dönmesi gibi şikayetler olursa senkop riski
nedeniyle test sonlandırılmalıdır.
• Senkop riski yaşlı hastalarda ve ağır
obstrüksiyonu olanlarda daha fazladır.
• Bu durumlarda FVC manevrası yerine SVC
manevrasını uygulamak senkop riskini azaltır.
 FVC iki yoldan elde edilebilir
1-ekspire edilen volümün
zamana karşı gösterildiği
volüm-zaman grafiği

2-hava akımının volüme

karşı gösterildiği akım-
volüm halkası
 FVC manevrası
• FVC manevrasını değerlendirirken hem
akım-volüm halkası hem de volüm-zaman
grafisi birlikte görüntülenmelidir
• Akım-volüm halkası FVC manevrasının
ilk bölümünde yapılan eforun şiddetini daha
iyi gösterirken volüm-zaman grafisi FVC
manevrasının son kısmı hakkında daha
detaylı bilgi verir.
• Akım-volüm halkasının inspirasyon fazından
zorlu inspiratuar vital kapasite (FIVC)
ölçülebilir.
 Dinamik testler
• Zorlu ekspiratuvar volüm (FEVT)
• İlk saniyedeki zorlu ekspirasyon volümü
[Forced Expiratory Volume in first second
(FEV1)]
• FEV1 /FVC (Tiffeneau indeksi)
• Maksimum ekspirasyon ortası akım değeri
[FEF 25-75]
 Zorlu ekspiratuvar volüm (FEVT)

• FVC manevrasının başlangıcından itibaren belirli

sürede çıkarılan gaz hacmidir.
• En sık birinci saniyedeki FEV1 kullanılmaktadır
• Aslındaki akım parametresi olmakla birlikte hacim
olarak bildirilir.
• FEV1 /FVC (Tiffeneau indeksi) daima
hesaplanmalıdır.
• Bu oran sağlıklı gençlerde %80’in üzerindedir.
• Yaşlılıkda bu değer %65-75 olur.
 FEV1
• Genellikle büyük havayollarını yansıtır.

• Birim olarak litre veya mililitre ile ifade

edilmesine rağmen akım parametresidir.

• Kooperasyon gerektirir ve efora

bağımlıdır.
 FEV1
• FEV1 havayolu obstrüksiyonunda azalır.
• Restriktif patolojilerde FVC’deki azalmaya
bağlı olarak azalır.
• FEV1 kolay ölçüldüğü için ve havayolu
dinamiğini yansıtan diğer parametrelere
göre daha az değişkenlik gösterdiği için
havayolu obstrüksiyonunu
değerlendirmede ve şiddetini belirlemede
en sık kullanılan parametredir.
 FEV1 /FVC (Tiffeneau oranı)
• Obstrüksiyonla restriksiyonu ayırmada
kullanılan bir parametredir.
• Sağlıklı kişilerde FEV1/FVC oranı %70-80’dir
ve yaşla birlikte bu değer azalır
– Yaş ilerledikce FEV1, FVC’ye göre daha hızlı
azaldığı için
• Bu nedenle yaşlılarda (>70 yaş) FEV1/FVC
oranı için normal değer %65 alınmalıdır.
• Obstrüksiyonda FEV1/ FVC oranı <%70 dir.
 FEV1 /FVC (Tiffeneau oranı)
• Hem obstrüksiyonun hem de
restriksiyonun birlikte olduğu durumlarda
da bu oran azalır.

• Restriksiyonda ise hem FEV1 hem de FVC

aynı oranlarda azaldığından oran normal
kalır
 Mikst patern
• Obstrüksiyon ve restriksiyonun birlikte
olduğu durumlarda (mikst patern) akciğer
volümleri de değerlendirilmelidir.

• Saf obstrüksiyonda (özellikle amfizemde)

FEV1 ve FVC azalır, RV ve TLC artar.
 Mikst patern

• FVC ile birlikte TLC de azalır.

• RV hafif azalmış veya normaldir ve
RV/TLC oranı artar.
• Obstrüksiyonu saptamada FEV1/FVC
kullanılmasına rağmen obstrüksiyonun
şiddetini belirlemede FEV1
kullanılmaktadır
 Ekspiratuar akım hızları
• Büyük akciğer volümlerindeki ekspiratuar
akımlar trakea ve ana bronşların
özelliklerini yansıtırken, düşük
volümlerdeki akımlar periferik havayollarını
yansıtır
• Akımlar volüm-zaman ve akım-volüm
eğrileri ile değerlendirilir.
 Maksimal ekspirasyon ortası akım
hızı
• FVC manevrasının %25 ile %75’i
arasındaki (FVC’nin orta yarısındaki)
ortalama akım hızıdır

• Zorlu ekspirasyonun efora bağlı olmayan

kısmında ölçüldüğü için küçük hava
yollarındaki obstrüksiyonu göstermede
FEV1’e göre daha duyarlıdır.
 Maksimal ekspirasyon ortası akım
hızı
• FVC manevrasının validitesine ve
ekspirasyon gücüne bağımlı bir
parametredir.
• Bu parametrenin dezavantajları
– normal aralığının geniş olması,
– FEV1’e göre tekrar edilebilirliğinin daha düşük
olması
– VC’nin (veya FVC’nin) azaldığı veya arttığı
durumlarda değerlendirilmesinin zor olması
 FEF 25%, FEF50% , FEF75%
• FVC’nin %25’inin (FEF25%), %50’sinin
(FEF50%) veya %75’inin (FEF75%)
ekshale edildiği noktalarda ölçülen
maksimum ekspiratuar akımlardır
• Bu parametrelerin normalleri geniş aralığa
sahiptir ancak tekrarlanabilir ölçümlerdir.
• FEF50% ve FEF75% periferik
havayollarını yansıtır.
 Zirve (tepe) akım hızı
(Peak Ekspiratory Flow-PEF)
• FVC manevrasının en erken döneminde
ulaşılan maksimum ekspiratuar akım
hızıdır
• Efora, akciğer volümüne ve kooperasyona
bağımlıdır, lt/sn olarak ifade edilir.
• PEF-metre ile ölçülürse lt/dk olarak
belirtilir.
• Maksimum inspirasyonu takiben
maksimum patlayıcı tarzdaki
ekspirasyonla ilk 1 saniyelik efor sonrası
 Zirve (tepe) akım hızı
(Peak Ekspiratory Flow-PEF)
• Maksimum inspirasyon sonrasında
ekspirasyon öncesi uzun süre beklenirse
PEF değeri azalır.
• Sağlıklı kişide santral havayollarının
çapını ve ekspiratuar kasların gücünü
yansıtır ve büyük hava yolları (trakea ve
santral hava yolları) için iyi bir göstergedir
Maksimal istemli ventilasyon (MVV)

• Amplitüdü ve frekansı yüksek solunumla

bir dakikada atılan volümdür.
• Tüm solunum sisteminin değerlendirildiği
bir testttir.
• 15 TV’den fazla, VC’den düşük solunum
yaptırılır ve ekspire edilen volüm ölçülür.
 MVV
• Solunum kasları, akciğer-toraks sisteminin
kompliansı, solunum kontrol sistemi,
havayolu ve doku rezistansından etkilenir.
• Orta-ileri havayolu obstrüksiyonunda Raw
artışı ve hiperinflasyon nedeniyle azalır.
• Solunum kaslarının disfonksiyonunda izole
olarak azalır.
• Restriktif hastalıklarda normal olabilir.
 Maksimal akım-volüm halkası

• Akım-volüm eğrisi FVC ve FEV

manevraları sırasında ortaya çıkan akımın
volüm değişikliği ile ilişkilendirildiği bir
grafik analiz metodudur.
• Bu eğrinin elde edilebilmesi için birkaç
tidal solunumdan sonra TLC’ye kadar
inspirasyon yaptırılır, arkasından RV’ye
kadar çok hızlı ve zorlu ekspirasyon
yaptırıldıktan sonra TLC’ye kadar hızlı ve
zorlu inspirasyon yaptırılır.
 Maksimal akım-volüm halkası
• Volüm X ekseninde L cinsinden, akım Y
ekseninde L/s cinsinden ifade edilerek bir
grafik elde edilir.
• Maksimal ekspiratuar akım volüm eğrisi
TLC’den RV’ye doğru ekspiratuar
bölümden, maksimal inspiratuar akım
volüm eğrisi ise RV’den TLC’ye doğru
inspiratuar bölümden oluşur.
 Havayolu obstrüksiyonunda
akım-volüm eğrisi
• Eğrinin eğiminde azalma ve ekspirasyon
süresinde uzama gözlenirken eğrinin ikinci
kısmında konkav bir iniş ile karakterizedir.
• Obstrüksiyon arttıkca konkavlaşma daha da
belirginleşir ve “x” eksenine doğru bir
çukurlaşma görülür.
• Ekspirasyon eğrisinde rezidüel volüme
yaklaştıkça ortaya çıkan bir kuyruk görünümü
ise küçük havayollarındaki obstrüksiyonu
düşündürür.
 Ağır obstrüksiyonda
akım-volüm eğrisi
• Zorlu ekshalasyon nedeniyle havayolu
kollabe olur ve maksimal ekspiratuar
akıma ulaşıldıktan sonra akımda ani düşüş
(çan kulesi veya minare külahı paterni)
karakteristik bulgudur.
• Amfizemde elastik liflerdeki kayıp
nedeniyle başlangıçtaki pikten sonra akım
hızlarında ani bir düşme olur ve kollaps tipi
eğri oluşur.
 Restriktif hastalıklarda
akım-volüm eğrisi
• AV eğrisinin şekli normaldir ancak akciğer
volümündeki azalma FVC noktasını sola
iter
• Akımlar artabilir.
• Eğri konveksdir.
• Normal eğrinin minyatürü gibidir.
 Darlıklar
• Akım-volüm halkasının volüm-zaman
grafisine üstünlüğü santral ve üst solunum
yolu obstrüksiyonunu gösterebilmesidir
• Ekstratorasik (farenks, larenks, trakeanın
ekstratorasik kısmı) ve intratorasik
havayollarındaki (intratorasik trakea ve
ana bronş) darlıklar santral ve üst
havayolu obstrüksiyonuna neden olur.
 Fikse obstrüksiyon
• Akım-volüm halkasının hem inspiratuar
hem de ekspiratuar fazında plato vardır.
• FEF50/FIF50=0.8-0.9 saptanır
• Akım-volüm eğrisinin fikse üst solunum
yolu obstrüksiyonunu saptayabilmesi için
trakea
çapının <1 cm olması lazım.
• Trakeal stenoz
• tiroid bezinin trakeaya basısı
 Değişken ekstratorasik
obstrüksiyon
• Akım-volüm halkasının inspi- ratuar
fazında plato meydana gelir.
• FEF50/FIF50=2.3 saptanır
• Laringomalazi,
• ekstratorasik trakeanın trakeomalazisi,
• vokal kord patolojileri
Değişken intratorasik obstrüksiyon
• Akım-volüm halkasının ekspiratuar fazında
plato meydana gelir.
• FEF50/FIF50=0.3 saptanır
• Intratorasik trakeanın trakeomalazisi,
• bronkojenik kist,
• trakeal lezyonlar
• Akım-volüm halkasında hem
ekspirasyonda hem de inspirasyonda
küçük ve hızlı ossilasyonlar varsa “testere
dişi” paterni olarak adlandırılır
• Nöromüsküler hastalıklarda, parkinsonda,
laringeal diskinezide,
trakeobronkomalazide ve uyku apne
sendromunda saptanabilir
 Akım-volüm halkası
ölçüm yöntemi
• 1) Oda havasında ağız yoluyla TLC’ye
kadar hızlı ve tam bir inhalasyon yapmak
ve ardından ağızlığı yerleştirerek tereddüt
etmeksizin hızlı ve zorlu bir maksimum
ekshalasyon yapmak ve tekrar hızlı
maksimum bir inhalasyonla testi
sonlandırmak.
 Akım-volüm halkası
ölçüm yöntemi
• 2) Ağızlığı yerleştirdikten sonra istirahat
düzeyinde (fonksiyonel rezidüel
kapasitede) birkaç tidal solunum
sonrasında rezidüel volüme kadar yavaş
bir ekspirasyonu takiben TLC’ye kadar
yavaş inhalasyon, takiben maksimum
eforla RV’ye kadar tam bir ekshalasyon ve
ardından TLC’ye kadar maksimum bir
inhalasyon ile testi sonlandırmak.
• Akım-volüm halkasında derin ve hızlı
yapılmış inspirasyonun önemi büyüktür.
• İnspirasyon sonunda TLC seviyesine erişen
hastanın bu noktada duraklamasına izin
verilmemelidir.
• Bu durum ekspirasyon hızlarının düşmesine
sebep olur.
• İnspirasyonu hızlı ve zorlu ekspirasyon
izlemelidir. TLC ile PEF arasındaki bölüm
mümkün olduğunca dik olmalıdır.
• Ekspiryum RV seviyesine kadar maksimum efor
ve hızla sürdürülmelidir.
• Öksürük artefaktlarına ve RV seviyesinden önce
ani düşüşlere izin verilmemelidir.
• Maksimum ekspiryum manevrasının 6 saniyeden
kısa olmamasına dikkat edilmelidir.
• KOAH olguları ekspiryumu 20 saniyeye kadar
uzatabilir.
• Zorlu ekspiryumun astım ve KOAH olgularında 6
saniyede kesilmesi (FEV6) FVC'nin düşük
çıkmasına sebep olabilir.
Örnekler
FVC: 0,72 L % 22

FEV1: 0,49 L/sn % 19

FEV1/FVC: % 68
FVC: 2,76 L % 81

FEV1: 2,29 L/sn % 87

FEV1/FVC: % 83
FVC: 2,44 L %108

FEV1: 2,20 L/sn % 118

FEV1/FVC: % 90

REV: FEV1: 2,18 % -1

FVC: 0,57 L % 22

FEV1: 0,42 L/sn % 21

FEV1/FVC: % 73
FVC: 2,94 L % 120

FEV1: 2,61 L/sn % 127

FEV1/FVC: % 88
FVC: 3,35 L % 108

FEV1: 2,86 L/sn % 109

FEV1/FVC: % 85

REV

FEV1: 2,92 %2
FVC: 3,0 L % 110

FEV1: 2,70 L/sn % 117

FEV1/FVC: % 90
FVC: 2,05 L % 78

FEV1: 1,83 L/sn % 83

FEV1/FVC: % 89
FVC: 2,89 L % 76

FEV1: 2,51 L/sn % 85

FEV1/FVC: % 86
FVC: 2,67 L % 97

FEV1: 2,58 L/sn % 111

FEV1/FVC: % 96
FVC: 1,18 L % 79

FEV1: 1,11 L/sn % 94

FEV1/FVC: % 94

REV

FEV1: 1,24 % 105

%12 REV
FVC: 5,10 L % 113

FEV1: 4,43 L/sn % 121

FEV1/FVC: % 86
FVC: 1,24 L % 41

FEV1: 0,66 L/sn % 28

FEV1/FVC: % 53
 FVC MANEVRASI YAPTIR

HAYIR
Kabul edilebilir
ATS 1994
EVET
ATS/ERS 2005
HAYIR
Kabul edilebilir
manevra  3

EVET
HAYIR
Tekrarlanabilir En iyi test eğrisinden
En yüksek (En yüksek FVC+FEV1)
FVC ve FEV1’i EVET ile diğer parametreleri
sapta belirle

KAYDET VE YORUMLA
 Spirometri: Gerçek Yaşam

Yetersiz yapılma Sonuçlar

uygunsuz

Arne Resp Med, 2010 Miravitlles Resp Med, 2007

 Türkiye Verisi
• Türkiye Kronik Hastalıklar ve Risk Faktörleri
Sıklığı Çalışması

– Uygun spirometri %22.6

• ERS KOAH Denetim Çalışması

– Alevlenme ile yatan hastaların %37.4’ünde yatış
öncesi spirometre saptanmamış
Türkiye Kronik Hastalıklar ve Risk Faktö rleri Sıklığ ı Çalışması. Sağ lık
Bakanlığ ı Yayın No: 909, Ankara, 2013

Roberts CM, Lopez-Campos JL, Pozo-Rodriguez F, Hartl S; on behalf of the

European COPD Audit team. European hospital adherence to GOLD
recommendations for chronic obstructive pulmonary disease (COPD)
 FEV1/FVC-LLN
FEV1/FVC

1 -
-
0,9

0,7- Yetersiz tanı

Gereksiz tanı
60-69y % 16-18
0,5- Akım Kısıtlanması (GOLD)
70-79y % 25-30

0,3- -

-
-
-
-

-
-
-
-

20 30 40 50 60 70 80 90 100
Yaş
Gazi Gülbaş’ın İzniyle
 KOAH taramasında spirometri
kullanılmalı mı?
Rutin Tarama Aktif Vaka Bulma
• USPSTF asemptomatik Anket
hastalarda spirometri ile •Risk faktörleri
tarama önermemektedir •Sigara geçmişi
– Taramanın herhangi bir
faydası görülmemiştir •Demografik veriler
– Yüksek maliyet ile ilişkilidir •Solunum semptomları
• ACP/ATS/ERS ve NICE aynı
Orta- Ağır Yük
öneriyi getirmiştir
FEV1/FVC<0.7
0
Tedavi
değerlendirme
USPSTF, 2016; Wilt, 2011; Hill, 2010; Dirven, 2013
NICE 2015
 Sabit Oran
Avantaj Dezavantaj
• Basit • Yaşlı populasyonda aşırı
• Referans değerlerden fazla tanı
bağımsız • Gençlerde yetersiz tanı