Kvantitativne metode u ekonomiji i menadžmentu

 Izrada projektnog plana podrazumijeva realizaciju

sljedećih faza :
 Izrada strukture mrežnog plana koja obuhvata
definisanje aktivnosti i modelizaciju njihovih
zavisnosti
 Utvrđivanje resursa koji će se koristiti
 Planiranje datuma za završetak aktivnosti u projektu
 Utvrđivanje vremena trajanja projekta i određivanje
kritičnog puta
 Analiza troškova realizacije projekta

Kvantitativne metode u ekonomiji i menadžmentu

 ANALIZA STRUKTURE
 Uspostavljanje logičkog redoslijeda i međusobne
zavisnosti aktivnosti.
 ANALIZA VREMENA
 Utvrđivanje vremena trajanja, izračunavanje početaka i
završetaka aktivnosti i vremena realizacije projekta.
 ANALIZA TROŠKOVA
 Izračunavanje troškova realizacije projekta.
 ANALIZA RESURSA

Kvantitativne metode u ekonomiji i menadžmentu

Osnovni pojmovi i pretpostavke
 Osnovni pojmovi u mrežnom planiranju su:

1. PROJEKT je skup ekonomskih, tehničkih i organizacionih

mjera usmjerenih ka realizaciji nekog složenog posla.
 Pod projektom se podrazumijevaju: naučno-istraživačke i razvojni projekti:
planiranje novih proizvoda, obrada istraživačkih tema,privredni projekti,
planiranje kadrova i upravljanje ljudskim resursima, društveni i kulturni projekti,
itd.)
 Upravljanje projektima znači ne samo određivanje trajanja aktivnosti već i
praćenje procesa njihove realizacije i poduzimanje mjera kako bi se projekt
realizovao na optimalan način.

2. AKTIVNOST
3. DOGAĐAJ

Kvantitativne metode u ekonomiji i menadžmentu

Osnovni pojmovi
 Aktivnost: etapa radnog procesa
 Trajanje aktivnosti, početak i završetak, i sredstva neophodna za
njegovu realizaciju
 Simbol je duž orijentisana strelicom i predstavlja smjer odvijanja
aktivnosti
 Vrste aktivnosti:
 1. Prava aktivnost-aktivnost koja zahtjeva utrošak i vremena i sredstava.
 2.Aktivnost čekanje- aktivnosti koje zahtjevaju samo utrošak vremena
(hemijski i biološki procesi)
 3. Fiktivne aktivnosti (vještačke ili prividne) ne zahtjevaju ni utrošak
vremena, ni utrošak sredstava.Trajanje ovih aktivnosti je jednako nula i
one služe za utvrđivanje zavisnosti među drugim aktivnostima i za
olakšano crtanje dijagrama.
 4. Kritične aktivnost i nekritične aktivnosti
 5. Prema mjestu u toku izvođenja projekta- Polazna aktivnost, završna
aktivnost, ostale aktivnosti
 5. Složene i jednostavne aktivnosti

Kvantitativne metode u ekonomiji i menadžmentu

Osnovni pojmovi
 Događaj
 Trenutak početka ili završetka jedne ili više aktivnosti.
 Grafički se predstavlja kružnicom u koju se upisuju najraniji i
najkasniji početak aktivnosti Aij za početni i najraniji i najkasniji
završetak aktivnosti za završni događaj.
 Događaj ne troši ni vrijeme ni sredstva. Vremenski termin
zbivanja događaja predstavlja rok.
 Početni događaj nema prethodnih, a završni narednih aktivnosti
 Više aktivnosti može imati zajednički početni ili završni događaj
 Kritični događaj (događaj u projektu koji se mora desiti u tačno
određenom trenutku)
 Nekritični događaj( razlikuju se najraniji trenutak kada se
događaj može desiti i najkasniji trenutak kada se događaj mora
desiti)
Kvantitativne metode u ekonomiji i menadžmentu
4. Matrica međuzavisnosti- kvadratnog oblika i ima onoliko
redova i kolona koliko ima aktivnosti u projektu.
 služi za pregledniji prikaz svih uslovljenih međusobnih
neposrednih redoslijeda odgovarajućih aktivnosti u projektu.
 Njeno kompletiranja olakšava izradu mrežnog dijagrama.
5. Mrežni dijagram predstavlja grafički model analize strukture
projekta
 Sastavljen je od krugova povezanih dužima orijentisnaim
strjelicama i konstruiše se po određenim pravilima za
konstrukciju mrežnog dijagrama.

Kvantitativne metode u ekonomiji i menadžmentu

Primjena tehnika mrežnog
planiranja
TMP se primjenjuju za rješavanje problema organizacije
određenih poslova koji su veoma složeni jer zahtijevaju
obavljanje velikog broja različitih aktivnosti.
Osnovne pretpostavke:
 Poznat i definisan projekt

 Definisane i poznate aktivnosti koje sačinjavaju projekt

 Utvrđena međuzavisnost aktivnosti i vrijeme i troškovi

koje svaka aktivnost zahtijeva.

Kvantitativne metode u ekonomiji i menadžmentu

 Put predstavlja niz aktivnosti koje su međusobno
povezane događajima

 Kritični put ima najduže vrijeme trajanja i nema

vremenske rezerve između najranijeg i najkasnijeg
početka aktivnosti.

Kvantitativne metode u ekonomiji i menadžmentu

Etape u primjeni metode kritičnog puta-CPM:

 Analiza strukture
 Analiza vremena
 Analiza troškova
 Analiza resursa

Kvantitativne metode u ekonomiji i menadžmentu

Analiza strukture ima četiri faze:
1. izrada popisa aktivnosti i
2. utvrđivanje međuzavisnosti definisanih aktivnosti (i
logičkog redoslijeda realizacije.)
3. crtanje mrežnog dijagrama,
4. kontrola mrežnog dijagrama

Kvantitativne metode u ekonomiji i menadžmentu

Analiza strukture
 Matrica međuzavisnosti - kvadratnog oblika i ima onoliko
redova i kolona koliko ima aktivnosti u projektu.
 služi za pregledniji prikaz svih uslovljenih međusobnih
neposrednih redoslijeda odgovarajućih aktivnosti u projektu.
 Pravilo zapisivanja zavisnosti: u zaglavlju kolona i redova se
stavljaju nazivi aktivnosti; aktivnosti navedene u zaglavlju
kolona zavise od aktivnosti navedenih u zaglavlju redova; iz
matrice uočavamo polazne i završne aktivnosti)
 Sve međuzavisnosti aktivnosti se trebaju nalaziti iznad
dijagonale matrice
 Mrežni dijagram

Kvantitativne metode u ekonomiji i menadžmentu

Označavanje aktivnosti i događaja

 Aktivnosti se u mrežnom dijagramu označavaju sa

dužima orijentisanim strelicama i povezuju događaje
numerisane rastućim redoslijedom sa lijeva na desno i
odozgo prema dole, jer se na taj način aktivnosti
jednostavnije pronalaze u mrežnom dijagramu i vrši
njihova kontrola.

Kvantitativne metode u ekonomiji i menadžmentu

Pravila za konstrukciju mrežnog dijagrama

 Svaka aktivnost mora početi i završiti događajem,

 Svaka aktivnost, kao i cijeli projekt imaju jedan
početni i jedan završni događaj.
 Dvije ili više aktivnosti ne mogu imati zajednički
početni i završni događaj.
 Ako jednim događajem počinje i završava više
aktivnosti koje nisu međusobno uslovljene, tada se
prave zavisnosti predstavljaju pomoću FIKTIVNIH
AKTIVNOSTI.

Kvantitativne metode u ekonomiji i menadžmentu

Kvantitativne metode u ekonomiji i menadžmentu
 NEPRAVILNO!!

NE MOGU BITI DVA ZAVRŠNA DOGAĐAJA!!

Kvantitativne metode u ekonomiji i menadžmentu

 NEPRAVILNO!!!

NE MOGU BITI DVA POČETNA DOGAĐAJA!!

Kvantitativne metode u ekonomiji i menadžmentu

Kvantitativne metode u ekonomiji i menadžmentu
 Analiza strukture je baza za analizu vremena i analizu
troškova
 Kod ove analize treba voditi računa o tome da li je
projekt moguć, odnosno da li se u redoslijedu
aktivnosti pojavila tzv. “petlja”.
 Kako prepoznati da li je projekt moguć?

Kvantitativne metode u ekonomiji i menadžmentu

ANALIZA STRUKTURE pitanja za
vježbu
 Kad je projekt moguće realizovati?
 Da bi projekat bio moguć matrica međuzavisnosti
mora biti gornja trougaona sa praznim mjestima na
glavnoj dijagonali.
 Ako to nije slučaj napraviti pravilan redoslijed
aktivnosti
 Dati primjer redosljeda aktivnosti u kom se pojavila
tzv. “petlja”?
 Npr.: A zavisi od B, B zavisi od A

Kvantitativne metode u ekonomiji i menadžmentu

ANALIZA VREMENA
 Analiza strukture je uslov za analizu vremena
Analiza vremena omogućava da saznamo:
 Koliko vremenski traje projekt?
 Početke i završetke aktivnosti?
 Da li imamo mogućnost kašnjenja sa nekom
aktivnosti?
 Kako odrediti koje aktivnosti ne smiju kasniti?
 Šta je to kritičan put?

Kvantitativne metode u ekonomiji i menadžmentu

 ANALIZA VREMENA
 a) CPM - metoda kritičnog puta (vremena trajanja
aktivnosti su deterministička tj.tačno su određena)
 b) PERT TIME metoda – vremena trajanja aktivnosti
su očekivana tj. Imamo stohastičke podatke o
vremenu.

Kvantitativne metode u ekonomiji i menadžmentu

Kvantitativne metode u ekonomiji i menadžmentu
Određivanje najranijeg završetka

Određivanje najkasnijeg početka

Kvantitativne metode u ekonomiji i menadžmentu

Ako postoje aktivnosti kod kojih je vrijeme trajanja aktivnosti manje od maksimalno
dozvoljenog vremena, tada te aktivnosti imaju vremensku rezervu.

Kvantitativne metode u ekonomiji i menadžmentu

Kvantitativne metode u ekonomiji i menadžmentu
Kvantitativne metode u ekonomiji i menadžmentu
Kvantitativne metode u ekonomiji i menadžmentu
Kvantitativne metode u ekonomiji i menadžmentu
Kvantitativne metode u ekonomiji i menadžmentu
Kvantitativne metode u ekonomiji i menadžmentu
Kvantitativne metode u ekonomiji i menadžmentu
Kvantitativne metode u ekonomiji i menadžmentu
Kvantitativne metode u ekonomiji i menadžmentu
Kvantitativne metode u ekonomiji i menadžmentu
Kvantitativne metode u ekonomiji i menadžmentu
PERT-TIME METODA
 Pert-time metoda se koristi za analizu vremena u TMP u
slučajevima kada se ne mogu tačno odrediti trajanja
aktivnosti u posmatranom projektu.
 U pert-metodi se može procijeniti interval u kojem će se
aktivnost vjerovatno realizovati.
 Analiza se sastoji iz 3 koraka:
1. Određivanje vremena trajanja aktivnosti u projektu,
2. Određivanje vremena dešavanja događaja,
3. Određivanje vremena trajanja projekta.

RAZLIKA IZMEĐU CPM I PERT-TIME METODE JE U

PRVOM KORAKU.
Kvantitativne metode u ekonomiji i menadžmentu
U pert-time metodi je potrebno procijeniti tri vremena trajanja
aktivnosti i na osnovu njih izračunati očekivano vrijeme trajanje
aktivnosti. To vrijeme se realizuje uz odgovarajuću vjerovatnoću.

Kvantitativne metode u ekonomiji i menadžmentu

Kvantitativne metode u ekonomiji i menadžmentu
Kvantitativne metode u ekonomiji i menadžmentu
Kvantitativne metode u ekonomiji i menadžmentu
Kvantitativne metode u ekonomiji i menadžmentu
Primjena PERT-TIME omogućava procjenu vjerovatnoće ispunjenja planiranih
rokova realizacije projekta.

Kvantitativne metode u ekonomiji i menadžmentu

Kvantitativne metode u ekonomiji i menadžmentu
Kvantitativne metode u ekonomiji i menadžmentu