SUMBER HUKUM ILMU FARAID

Al-Quran Ijmak
Hadis
Ulama
 AL-QURAN
AYAT MUJMAL
AYAT AL-MAWARITH
Ayat-ayat kategori
Allah s.w.t telah
pertama
menjelaskan secara
menjelaskan hak-
terperinci ahli-ahli
hak ahli waris
waris dan kadar
secara umum tanpa
bahagian atau
menentukan
saham mereka
bahagian mereka
masing-masing.
secara terperinci.
 Firman Allah
CONTOH AYAT s.w.tMUJMAL
BERBENTUK yang
bermaksud: “Orang-orang lelaki
ada bahagian pusaka dari
peninggalan ibu bapa dan
kerabat, dan orang-orang
perempuan pula ada bahagian
pusaka dari peninggalan ibu bapa
dan kerabat, sama ada sedikit
atau banyak dari harta yang
ditinggalkan itu; iaitu bahagian
yang telah diwajibkan (dan
ditentukan oleh Allah)” (al-Quran,
 CONTOH AYAT AL-MAWARITH
“Allah perintahkan kamu mengenai (pembahagian harta pusaka untuk) anak-anak kamu,
iaitu bahagian seorang anak lelaki menyamai bahagian dua anak perempuan. Tetapi jika
anak-anak perempuan itu lebih dari dua, maka bahagian mereka ialah 2/3 dari harta
pusaka yang ditinggalkan oleh si mati. Dan jika anak perempuan itu seorang sahaja,
maka bahagiannya ialah 1/2 (separuh) harta itu. Dan bagi ibu bapa (si mati) tiap-tiap
seorang dari keduanya 1/6 dari harta yang ditinggalkan oleh si mati, jika si mati itu
mempunyai anak. Tetapi jika si mati tidak mempunyai anak, sedangkan yang
mewarisinya hanyalah kedua ibu bapanya, maka bahagian ibunya ialah 1/3. Kalau pula si
mati itu mempunyai beberapa orang saudara (adik beradik), maka bahagian ibunya ialah
1/6. (Pembahagian itu) ialah sesudah diselesaikan wasiat yang telah diwasiatkan oleh si
mati, dan sesudah dibayar hutang. Ibu bapa kamu dan anak-anak kamu, kamu tidak
mengetahui siapa yang di antaranya lebih dekat serta banyak manfaatnya kepada kamu,
(Pembahagian harta pusaka dan penentuan bahagian masing-masing seperti diterangkan
ialah) ketetapan dari Allah, sesungguhnya Allah adalah Maha Mengetahui, lagi Maha
Bijaksana”

(al-Quran, al-Nisa’ 4: 11).

 HADIS
Selain daripada nas al-Quran,
terdapat hadis-hadis Rasulullah
s.a.w yang menerangkan dan
memperincikan maksud Al-Quran
tentang ahliahli waris dan
bahagian mereka masing-masing;
antaranya sabda Rasulullah s.a.w
yang bermaksud :
“Bagi seorang anak perempuan
1/2, seorang anak perempuan
kepada anak lelaki (cucu
perempuan) 1/6 untuk
melengkapkan 2/3 dan baki
(asabah) untuk seorang saudara
perempuan“ (Hadis riwayat al-
Bukhari). “Berikanlah harta pusaka
kepada orang-orang yang berhak,
sesudah itu bakinya adalah untuk
ahli waris lelaki yang lebih utama”
(Hadis riwayat Muslim).
 IJMAK
Demikian juga para sahabat
Di samping nas al-Quran dan al-
telah melakukan ijtihad mereka
Sunnah, ijmak para sahabat dan
dalam beberapa masalah pusaka
tabi’in juga telah berlaku dalam
, seperti dalam kes al-
pembahagian pusaka, iaitu
Umariyyatain , al-Musyarakah,
seorang nenek atau dua orang
pewarisan datuk ketika bersama
nenek (ibu kepada ibu dan ibu
saudara (lelaki atau perempuan)
kepada bapa) mereka sama-
seibu sebapa atau sebapa,
sama berkongsi dalam 1/6
pewarisan dhawi al-arham, dan
bahagian.
sebagainya.