TEHNIČKA UPUTSTVA I

NAČIN ODRŽAVANJA
Ispitivanje mašinskih konstrukcija
 UPUTSVA ZA RUKOVANJE I
ODRŽAVANJE
Uz svaki mašinski sistem se dobija, pored
ostalog, uputstvo za rukovanje i uputstvo za
održavanje.
1. Tokom eksploatacije mašinskog sistema
ova uputstva se moraju poštovati.
2. Od složenosti i tehničkih karakteristika
sistema zavise i obim i sadržaj ovih
uputstava.
 UPUSTVO ZA ODRŽAVANJE
Upustvo za održavanje uglavnom sadrže slijedeće:
1. Čišćenje, podmazivanje sa
naznačenim mjestima određenim
uljem, provjeravanje stanja maziva,
dolijevanje, zamjena itd;
2. Provjeru izlaznih veličina;
3. Provjeru funkcionalnosti pojedinih
sklopova;
4. period i vrijeme vršenja preventivnih i
periodičnih pregleda (dnevno,nedeljno,
mjesečno), način izvođenja i sadržaj
radova;
5.Kontrolu radne sposobnosti sistema(
dijagnosticiranje);
6.Atestiranje i periodičnu kontrolu
dijelova, uređaja i mašinskih sistema koji
podliježu inspekcijskom nadzoru( sudovi
pod pritiskom, dizalice, liftovi, motorna
vozila i dr.
 DEFINICIJA ODRŽAVANJA
MAŠINSKIH SISTEMA
Održavanje mašinskih sistema
predstavlja aktivnosti čiji su zadaci
spriječavanje ili odlaganje otkaza, kao i
vraćanje sistema poslije otkaza u
normalno radno stanje.
ZNAČAJ ODRŽAVANJA MAŠINSKIH SREDSTAVA

Značaj održavanja mašinskih sredstava u

kompanijama je veliki. Ono direktno utiče
na osnovne faktore proizvodnje i može vrlo
povoljno uticati (ako se dobro sprovodi) na
postizanje pozitivnih poslovnih rezultata.
Dobro sprovedeno održavanje direktno
utiče na smanjenje troškova proizvodnje i
poslovanja.
ORGANIZACIJA ODRŽAVANJA
Zastoji uslijed neispravnosti i nužnog vršenja
remonta, narušavaju tehnološki proces
proizvodnje, a isto tako utiču i na ekonomiku
proizvodnje proporcionalno sa vremenom zastoja
i sredstvima uloženim za otklanjanje kvarova.
Zbog toga održavanje i remont zahtijeva prije
svega racionalnu organizaciju održavanja i
remonta i dobro opremljenu sredstvima i
ljudima.
 OSNOVNE POSTAVKE ODRŽAVANJA

Osnovne postavke održavanja počinju

projektovanjem konstruisanjem i izradom
mašinskih sistema koji trebaju da imaju
povoljnu karakteristiku trošenja, a koja treba
da umanjuje i usporava proces habanja i
trošenja, povećava ekspoatacionu pouzdanost
i produžava životni ciklus sistema.
 OSNOVNI CILJEVI PROCESA
ODRŽAVANJA
Osnovni ciljevi koji treba da se postignu procesom
održavanja su:
1. Minimiziranje troškova zbog zastoja u radu uslijed
neplaniranih kvarova na sredstvima za rad.
2. Sprečavanje, odnosno usporavanje zastarijevanja
sredstava za rad, koje nastaje kao posljedica lošeg
kvaliteta proizvoda i škarta.
3. Smanjivanje troškova rada i materijala u proizvodnji,
koji nastaju uslijed povećanih kvarova i zastoja u procesu
rada.
4. Pružanje organizovane pomoći svuda gdje je potrebno
održavanje i upravljanje sredstvima za rad.
 NEOPHODNOST ODRŽAVANJA SISTEMA
• Proces trošenja (habanja) sistema i
vremenske izdržljivosti elemenata su samo
od neke pretpostavke da održavanje mora
postojati u cijelom životnom ciklusu sistema.
• Služba održavanja treba da se angažuje na
spriječavanju i otklanjanju otkaza sistema.
Otkazi se načelno spriječavaju preventivnim
održavanjem a ako ipak dođe do otkaza
otklanjaju se korektivnim održavanjem.
 KOREKTIVNO ODRŽAVANJE

• Korektivnim održavanjem sistem treba da se

vrati u ispravno stanje poslije otkaza koji se
dogodio i to sa što manje troškova i što
kraćem vremenu.
• Ono obuhvata otkrivanje greške, dijagnozu,
zamjenu novim ili popravljenim dijelovima,
čišćenje, opravku sa doradom, podešavanje,
dotezanje, zaptivanje podmazivanje itd.
 PREVENTIVNO ODRŽAVANJE
Preventivno održavanje se vrši na osnovu plana radi zadržavanja sistema u
radnomstanju.
Ono obuhvata periodična ispitivanja, pregled i nadzor, servisiranje i kontrolu.
U tehnologiju preventivnog održavanja spada:
 čišćenje sistema ili pojedinih njegovih dijelova,
 podmazivanje sistema,
 dijagnosticiranje stanja sustema,
 preventivna zamjena dijelova
 itd.
 U preventivne periodične popravke ( investiciono održavanje)spadaju:
 Male popravke
 Srednje popravke i
 Generalne popravkesa modernizacijom.
 PREVENTIVNE PERIODIČNE POPRAVKE
( INVESTICIONO ODRŽAVANJE)
Investicijsko održavanje spada u preventivno
održavanje koje se unaprijed planira, pa se za to
održavanje planiraju i troškovi održavanja. Investicijsko
održavanje se financira iz investicijskih (osnovnih )
sredstava poduzeća.
U preventivne periodične popravke ( investiciono
održavanje)spadaju:
 Male popravke
 Srednje popravke i
 Generalne popravke sa modernizacijom
 UPUTSTVO ZA RUKOVANJE
Uputstvo za rukovanje uglavnom predviđa:
• Način rukovanja konstrukcijom, odnosno
sistemom.
• Dozvoljeno opterećenje, dozvoljenu brzinu, broj
obrtaja, radnu temperaturu, radni pritisak itd.
• Uslove rada u periodu razrađivanja ( uhodavanja)
• Rukovanje u periodu izmijenjenih normalnih uslova
rada,
• Zaštitu rukovaoca i ostalih učesnika u procesu.
 ŠTA TREBA DA SADRŽE
UPUTSTVA

• Наведена упутства треба да садрже податке шта, ка-

ко, којим инструментима и којим поступцима треба
да се изврши дијагно- стиковање. Нпр.: мерење
температуре, снаге, броја обртаја, притиска, степена
искоришћења, мерење протока, контрола продуката
сагоревања, мерење ви- брација и буке, испитивања
без разарања помоћу дефектоскопије итд. Код
машина алатки се испитују геометријске тачности
(правост, равност, паралел- ност, управност,
центричност итд.).
Ovim su obuhvaćene sve aktivnosti koje
treba da se sprovedu radi ocjene trenutnog
tehničkog stanja sistema kako bi se
poduzele sve planirane aktivnosti
održavanja i davanja prognoze tehničkog
stanja sistema u budučnosti (provjera
ispravnosti,provjera radne sposobnosati,
provjera funkcijionalnosti i istraživanje
otkaza).
 TEROTEHNOLOGIJA

Terotehnologija je disciplina koja se bavi

organizacijom održavanja radnih sredstava i to
od zamišljanja i izrade radnih sredstava i preko
njihove upotrebe do izdvajanja sredstava iz
procesa proizvodnje. To je stručno područje koje
u sebi objedinjuje problematiku upravljanja,
financija, tehničkih i ostalih disciplina
primijenjenih za opremu u cilju dobrog
korištenja za vrijeme ekonomskog vijeka trajanja
opreme.
NAČIN SVRSTAVANJA METODA
ODRŽAVANJA
HVALA ZA PAŽNJU