TAVUK YETİŞTİRİCİLİĞİNE GİRİŞ

VOLKAN DÜNDAR
19-4-2019
1
• Kafeste yetiştirilen hayvanın
refahından sorumluyuz.

• Tavuk orman hayvanıdır.

– Doğada yaşadığından daha
rahat ve güvenli ortam
– Düşmanlarından koruma
– Daha iyi beslenme
• Taze yeşillik
• Böcekler
• Meyveler
• Tohumlar.

2
 Etik İlkeler
• Permakültür prensipleri doğrultusunda;
• Verimi değil, hayvanların ve ürünün
sağlıklılığını önceleyen
• Doğaya saygılı
• Karbon ayak izini en aza indiren
• Atıkları kaynağa dönüştüren
• Besleyici değeri yüksek gıda üretebilmek

3
 Etik İlkeler
• Sağlıklı, mutlu tavuklardan zehirsiz, besleyici et
ve yumurta üretmek
• GDO, Antibiyotik, Böcek ilaçlarından
kurtulmak
• Amonyak ve bitlenmeye karşı doğal
yöntemlerle mücadele
• Atık ve Çevre kirliliğine neden olmamak.
• Girdilerini kendisi üreten, sürdürülebilir üretim
4
Doğal Tavuk Yetiştirme Yöntemleri
Barınma Beslenme

• Ağaçlık, çalılık açık alan • Çayır, bol bitki

• Ormana benzer ortam • Taze yeşillik
• 4 m² açık alan • Bol böcek
• Güvenli, kokusuz Kümes
• Meyveler
• ¼ m² Kapalı alan.
• Tohumlar
• 5 tavuğa 1 folluk
• 15 cm tünek
• Organik zemin (deep litter)

5
 Güncel Tavuk Yetiştirme Yöntemleri

Barınma Beslenme

• Kapalı mekan • Kuru tohumlar(mısır, arpa)

• Hücre hapis hayatı • Baklagiller (soya)
• Yapay ışık – GDO
• Dışkısıyla iç içe • Protein (Tavuk leşi)
• Metan, amonyak gazları • Vitamin (Kimyasal)
• Mineraller (Kimyasal)

6
1- Fabrikasyon Yumurta Üretimi

7
1- Fabrikasyon Et Üretimi

8
Nazi Kampı

9
 1- Fabrikasyon Üretim
• Büyük hangarlar
• Kat kat küçük kafesler
• Gün ışığı yok- Yapay ışık
• Yeşillik, taze yem yok
• GDO’lu mısır, soya
• Tavuk leşleri (Yamyamlık)
• Bit için böcek ilaçları, dezenfektanlar, Kimyasallar
• Antibiyotikler (Hastalıklar ve gelişim için)
10
 2- Kümes ve dar gezinti alanı

Kümes Gezi
• Arka bahçe
• 5-10 tavuk
• Gezinti alanı dar Arka Bahçe

• Bitki, böcek yok

• Dışkı, amonyak kokusu
• Beslenme eksik
Ev
• Yarı açık hapis hayatı

11
 2- Kümes ve dar gezinti alanı

• Kümes içinde deep litter

yöntemi

• Açık alanda bol ağaç

kabukları

12
 2- Kümes ve dar gezinti alanı

• Zemin yüksek ve altı tel

• Dışkı aşağı düşer

13
 3- Tavuk Traktörü
• 1-2 metre altı boş kafes
• Otlu bölgelere taşınır
• Ot ve böcekleri temizler
• Yeri gübreler, tırmıklar
• Ekime hazır hale getirir
• Dışkı temizliği yok
• Alan değiştirilir

14
3- Tavuk Traktörü

15
 4- Serbest Gezi Alanı

• Yumurta toplamak sorun

• Olmadık yerlerde tavuk
dışkısı
• Sebzelerinizi yer
• Düşmanlarından
korumak zor

16
 5- Dönüşümlü mera sistemi
• Otlatma alanı 4 bölüm
• Elektrikli tavuk çiti
• Her bölgede 7-10 gün
• Otun % 30 u tükenmeli
• İlk bölgeye dönüş en
erken 30 gün sonra
• Her dönüşte daha
zengin ot
• Önce inek sonra tavuk
17
 5- Dönüşümlü mera sistemi
• Bol ot, bol böcek
• Temizlik sorunu yok
• Doğal, özgür ortam
• Yem maliyeti en az
• Her bölümde ağaçlar,
Çalılar
• Gübre yığını
• Dut, ahududu, böğürtlen
• Sibirya bezelye çalısı

18
 5- Dönüşümlü mera sistemi
• Bu yöntemle sebze bahçesi
• Yükseltilmiş yatak

19
 5- Dönüşümlü mera sistemi

• Çok çeşitli bitkinin bir arada yetiştirilmesi

(polikültür) hem insan hem tavuk
beslenmesinin kalitesini de arttırır.

• Tavuklar için ayrı otlatma alanı, insanlar için

ayrı bahçe alanı yapmak yerine aynı alanı
dönüşümlü olarak kullanmak mümkündür.

20
 5- Dönüşümlü mera sistemi
• Bir tavuk yılda 57 litre dışkı üretir.
• Kompostlaştırarak Salmonella ve E.coli
öldürülür.

21
 Doğal Kümes Ortamı

• Kapalı alan: metrekareye 4 tavuk.

• Zemin: beton, su geçirmez.
• Duvarlar: sıvalı, kireçli
• Çatı: izolasyonlu, sızdırmaz.
• Havalandırma bacası: Kümesin nemlenmesini
önler. Duvarların terlemesini, küflenmeyi önler
• Sel, su basması, dışardan su sızması önlenmeli.
• Yeterli havalandırma penceresi.(Doğu-Güney).
22
 Yapay Işıklandırma
• Tavuk yumurtlamak için • Günde 17 saatten fazla
14-16 saat gün ışığı ister ışık yumurtlamayı azaltır
• Azı da, fazlası da
yumurtlamayı durdurur
• Yapay ışık sabah
karanlığında açılmalı,
akşam gün kararırken
tavuklar yavaş yavaş
tüneklere çıkmalı
• Akşam 17 de hava
kararıyorsa timer ile ışığı
sabah 3 de açmak gerekir

23
 Doğal Kümes Ortamı
• Kümeste tünekler dışında
ağaç olmamalı.

• Tünekler 30 cm yerden
yüksekten başlayıp yatay
aralıkları 30 cm olarak
yükselir.

• Çapı 5 cm yontulmamış
ağaçtan yapılır

• Her tavuk için 15 cm.

24
 Folluklar
• Her 5 tavuğa bir folluk.
• Plastik, kolay temizlik.
• Yükseklik 60-120 cm
• Kümesin en kuytu köşesi
• İçine çam yongası
• Diatom toprağı
• Lavanta, papatya, defne
yaprağı, Mercanköşk,
Nane, Pelinotu, Kadife
çiçeği yaprağı, Limon otu
• Tavuk biti yok

25
Folluklar

26
 Kümes tabanı (Deep Litter)

• Çam yongası, gazete kırpığı, karton.

• Laktoserum püskürtme
• Her gün tırmıkla düzleme.
• 1 yılda 20-30 cm derinlikte
kompost
• Koku; Amonyak, metan H₂S gazı
yok
• Tavuk solunum sistemi.

27
 Toz Banyosu
• Kum,
• Meşe odunu külü ve
• Odun kömürü tozu
– (coccidia,solucan)
• Diatom toprağı
• Lavanta, nane, biberiye

– Tavuk biti
– Taşlık kumu
– Barsak sağlığı

28
 Diatom toprağı
• Yeme katılınca barsak parazitlerini temizler
• Yumurta kabuğunu kalınlaştırır
• Yumurtlamayı arttırır
• Tavuk ağırlığını arttırır
• İnsektisit
• Sinek, karınca, akar, bit

29
 Su Sistemi
• Tavukların her an ulaşabileceği, taze,
temiz su.
• Yumurtanın % 75’i sudur.
• 2-3 saat susuz kalan tavuk yumurtlamayı
keser
• Kış aylarında suyun donması
engellenmelidir.

• Haftada birkaç kez 20 litre suya 150 ml

(1.5 çay bardağı) doğal elma sirkesi.

• Ayda bir 2 diş sarımsak.

– Ezilir, suyuna katılır

• Kümes içinde zemini ıslatmaması gerekir

30
 Elma sirkesi
• Suyu temiz tutar
• Alg ve bakteri üremez
• Barsakları rahatlatır
• Sindirimi kolaylaştırır
• Kalsiyum emilimi artar
• Solunum sistemini korur
• Antiseptik- genel sağlık

31
 Yem sistemi

• Kümes içinde ve
dışarda
• Yeteri kadar
• Farelerin giremeyeceği
• Kolay temizlenebilir

32
Tavuğun Doğal Yemlerle
Beslenmesi

33
 Tavuğun Doğal Yemlerle Beslenmesi
• Tavuğun beslenmesinde
– Taze , çeşitli yem
• Otlar
• Böcekler
• Tohumlar
• 120-130 gram günlük
• % 16-18 protein
• Ek kalsiyum

34
 Tavuğun Doğal Yemlerle Beslenmesi
• Gereksiz tavukları
kümeste tutmayın
– 2.5 yaş, zayıf, sakat,
saldırgan, üretmeyen
• Çok yem yumurtayı
azaltır
– Gün boyu yem yok
– Yemi azalt, yumurta
azalınca bir önceki
miktara arttır

35
Tavuklara yedirilmemesi gerekenler 1

• Alkol
• Kimyasalla bulaşık
• Kafein ( kahve telvesi) meyve, sebze

• Çukulata (Theobromine) • Tuzlu, tatlı, kızartma

• Küflenmiş, bozulmuş
ekmek, meyve, sebze

36
Tavuklara yedirilmemesi gerekenler 2
• Avokado (persin) • Patates kabuğu
• Narenciye (Kalsiyum (solanine)
absorbsiyonunu bozar) – Pişirme uygun
• Kuru baklagiller. – Tatlı patates uygun
– (Fermente uygun) • Ravent (Işgın) yaprakları
• Soğangiller • Süt (fazlası ishal)
(thiosulphate) – Yoğurt, yayık ayranı,
– Sarımsak, pırasa gibi çökelek, peynir altı suyu
serbest

37
 Mera Alanı Örtü Bitkileri (% protein)
• Kızıl yonca • Keten
• Sarıtaş yoncası (eşek yoncası) • Hindiba
• Çavdar • Ayçiçeği % 26
• Akdarı • Isırgan otu
• Arpa • Kara buğday
• Buğday % 11 • Kaz ayağı
• Kaba yonca (yumurta sarı) • Kara hindiba ( yumurta sarı)
• Hardal • Kuş otu
• Yulaf % 10-17 • Fare kulağı
• Mısır % 7 • Çuha çiçeği
• Ak üçgül
• Tohum topu ile mera alanına
ekilir

38
 Mera Çevresi Bitkiler (% protein)

• Börülce %20 • Amaranth % 14-16 pr.

• Karakafes otu %22-33 – Horoz ibiği
• Latin çiçeği • Karalahana
• Pazı • Şalgam
• Balkabağı • Havuç,
• Beyaz turp • Yer elması
• Pancar • Limon otu
• Fesleğen
• Dere otu

39
 Mera Çevresi Ağaçlar ve Çalı Bitkiler

• Sibirya bezelye Çalısı • Yalancı iğde (çıçırgan)

– Caragana arborescens • Karadut
• Bladder senna • Dut
– Colutea arborescens • İncir
• Frambuaz (ahududu) • Fındıklık
• Yaban mersini
• Böğürtlen
• Gojiberry (Kurt üzümü)

40
Hazırlanabilecek Tavuk Yemleri

41
 Fermente Arpa
• Arpa % 12 protein %78
karbonhidrat içerir

• İçeriğinde bulunan fitik

asit ve benzeri uzun
zincirli moleküller
sindirimi engeller

• Tavuk yediği arpanın

%40’ını dışkısıyla atar.

42
 Fermente Arpa
• Arpanın Lactobacillus
cinsi bakterilerle
fermentasyonunda fitik
asit ve benzerleri
parçalanır.

• Tavuk yediği arpanın

tüm besinini sindirir.

• % 40 kar.

43
 Fermente Arpa
• Kabın 1/3 ü arpayla
doldurulur
• Üzerine Klorsuz su eklenir
• Yüzeye çıkan içi boş
arpalar ve çöpler süzgeçle
toplanır.
• İçine laktoserum eklenir
– Turşu suyu
• Kapağı sıkıca kapatılır
– Kefir suyu • 3 gün fermente edilir
– Yoğurt suyu • Oda sıcaklığında
– 19-30°C

44
 Fermente Arpa
• 4. gün süzgeçle alınan
arpa tavuklara verilir.
• Alınan arpa kadar arpa
tekrar kaba konur.
• Su eksilmişse yine
klorsuz suyla
tamamlanır. • Sonra suyu tamamen
boşaltılır, yıkanır.
• 15 gün devam edilir.
• En az 2 kovayla
• Arpa tamamen bitirilir. sürdürülür.
45
 Fermente Arpa
• Arpanın fermente
edilmesi fitik asit ve
benzerlerini yok eder
• %40 kar sağlar • Taşlıkta pH düşer
• Fermentasyonla protein • Asit zararlı bakterilerin
oranı artar ve parazitlerin sindirim
• B vitaminleri sistemine girişini önler
• K2 vitamini – Salmonella
• Yararlı enzimler oluşur – Campylobacter
– Coccidia (İshal)

46
 Fermente Arpa

• Fermente arpa • Yumurta sayısı,

probiyotiktir. • Yumurta büyüklüğü,
• Barsaklarda diğer • Yumurta sarısının
besinlerin de sindirimini büyüklüğü artar.
arttırır. • Yumurta kabuğu
• Antibiyotik kullanımını sağlamlaşır,
önler.

47
 Arpa filizi
• Arpa filizlenme
aşamasında fitik asit ve
diğer beslenmeyi
engelleyen büyük
moleküller yok olur.
• Tohum içinde hızla
proteinler, enzimler,
vitaminler çoğalmaya
başlar.
• % 26-30 protein
• Sindirimi kolaylaşır

48
 Arpa filizi
• Arpa 1 gece suda
bekletilir.
• Ertesi sabahtan itibaren
• 3 gün sabah – akşam
bol su ile yıkanır,
• Suyu süzülür.
• Mantar üremesi önlenir

49
 Arpa filizi
• 3. gün filizlenme
görüldüğünde
• Yem olarak tamamı aynı
gün kullanılır
• Bekletilmez
• Özellikle kış aylarında en
önemli taze bitkisel yem

50
 Keten tohumu
• Doymamış yağ asitlerinden en
zengin tohumdur.

• Tohum % 35-45 yağ içerir

• Bu yağın % 45-52 si alfa linoleik

asittir.

• Keten tohumuyla beslenen

tavukların yumurtasında omega-3
yağ asiti 6-8 kat fazla olur.

• Yeme en fazla % 10 keten tohumu

katılmalıdır.

51
 Balık Artıkları
• Tavuk beslenmesinde en kritik
nokta protein gereksiniminin
sağlanmasıdır.
• Balık;
• Protein (% 61-72)
• Yağ (%12)
– Omega3 yağ asidi içeriği
yüksektir
• Demir, magnezyum, kalsiyum,
fosfor,selenyum,
• B grubu,A, C ve D vitamini
kaynağıdır.

52
 Balık Artıkları

• Balık artıkları bedava kaynaktır

• Doğrudan tavuğa verildiğinde
• Yumurtada ve tavuk etinde kokmuş balık
kokusu oluşur.
• Anaerob gram negatif Mobilincus cinsi
çürükçül bakteriler putresin , kadaverin,
trimethylamin gibi poliaminleri üreterek bu
kokuya neden olur.
53
 Balık Artıkları
• Balık artıklarının
kazanda kaynatılmasıyla
bu ve benzeri çürükçül
bakteriler öldürülür.
• Balıklar çorba haline
gelir.
• Süzülür, soğutulur.

54
 Balık Artıkları
• Arpa fermentesiyle karıştırılır.

• Arpa fermentesi içindeki

laktobasiller ve yarattıkları asit
ortam kötü koku yapan
bakterilerin üremesini önler.

• Kepek, diatom toprağı eklenir.

• Taze olarak günde 2-3 kez

hazırlanıp en geç 1 saat içinde
bitirecekleri kadar verilir.

55
 Balkabağı
• Balkabağı besin, vitamin
ve mineral açısından
zengindir.

• Ticari değeri olmayan

balkabakları kaynatılarak
yeme katılabilir. • Çekirdekleri % 33 protein
içerir
• Çekirdekleri barsak
• Yumurta sarısını solucanlarına karşı etkilidir.
koyulaştırır

56
 Kemik Suyu

• Yaz aylarında balık

yerine protein kaynağı
olarak kemik suyu da
kullanılabilir.

57
 Su Mercimeği
(Lemna minor)
• Soya kadar protein sağlar.
Yoncadan fazla.
• % 95 su
• Kuru ağırlığının % 43’ü
protein
• Amino asit profili
bitkiselden çok hayvansal
proteine benziyor.
– Lisin, arginin , lösin, izolösin,
treonin, valin, fenilalanin
fazla,
– methionin, tirozin az.
• Yumurta sarısının rengini
koyulaştırır.

58
 Su Mercimeği
• Beta karoten ve Xantofil
yüksek
• Soya ve balık unu yerine
kullanılabiliyor.
• 6-30°C’de ürer
• 18-30°C’de günde 2 kat
ürer
• 20 cm derinlikte su yeter
• Her gün 1/3 ünün • Yarı gölgeyi sever
alınması gerekir • Yosun üremesini engeller
• Havadaki azotu da • Sivrisinek üremesini önler.
kullanır

59
 Su Mercimeği
• 1 hektar alandan
• 1 yılda: 1378 kg
Amonyum Azot,
• 347 kg Fosfor
• 441 kg Potasyum tüketir

• 10-30 ton kuru ağırlık

üretir.
• 5-15 ton protein.
• 0.5-1.5 ton lipid

60
 Azolla
(Azolla filiculoides)
• Eğrelti otu ile akrabadır
• Su mercimeğine benzer
şartlarda üretilir.
• 3 günde 2 kat ürer
• %96 su içerir
• Kuru ağırlığının %20 si
proteindir.
• Ek besin olarak yumurta
sayısını ve tavuk
ağırlığını arttırır

61
 Karakafes Otu
(Symphytum officinale)

• Hodangillerden.
• Kökleri 3 metreye iner
• Mineralce zengin
• % 22-33 protein içerir
• Çok yıllık, yayılıcı
• 7-8 kez yerden 5 cm
yukardan kesip yem
yapılır
• Triptofan ve metionin
zengindir

62
 Yalancı İğde (Çıçırgan)
(Hippophae rhamnoides)
• Kış aylarında yumurta sayısını arttırmada etkilidir.

63
 Siyah Asker Sinek Larvası
Black Soldier Fly (Hermetia illucens)

• 8 gün yaşar
• 900 yumurta yapar.
• 10 günde 1500 kat
büyüyerek 0.2 gram olur.
• 1 sinekten 10 günde 180
gram larva
• %45 kuru ağırlık
• Kuru ağırlığın % 42
protein, % 37 yağ.
– 3 omega yağ asiti fazla
• En değerli canlı yem.
64
 Siyah Asker Sinek Larvası
Black Soldier Fly (Hermetia illucens)

• Çiftleşme ve
yumurtlaması için
– 25°C sıcaklık,
– %60 nem
– 13 saat gün ışığı
– Temmuz-ekim ayları
– Yeşil yapraklı bitkiler
– Su
gerekir

65
 Siyah Asker Sinek Larvası
Black Soldier Fly (Hermetia illucens)

• Çöp, gübre yakınındaki

çatlaklara yumurtlar
• 1 m² alanda günde 15 kilo
gıda çöpü tüketir
• 80.000-100.000 larva
yetişir.
• En çok Bokaşi çöpünde
çoğalır.
• Çöpten % 20 larva, % 5
kompost kalır.
• Bu kompost solucan yemi
olur.

66
 Siyah Asker Sinek Larvası
Black Soldier Fly (Hermetia illucens)

• 10 günde olgunlaşıp
prepupa haline gelen
larva çöpten kaçarak
kuru bir yer arar
• Böylece kendi hasadını
kendisi yapar

67
Siyah Asker Sinek Larvası
Black Soldier Fly (Hermetia illucens)

68
 Kırmızı Kompost Solucanı
Eisenia fetida
• Solucan tavuklar için mükemmel
bir protein kaynağıdır.
• % 16 kuru ağırlık
• Kuru ağırlığın % 60 ı protein
• Canlı ağırlığın % 10 u protein
• Proteinin amino asit
kompozisyonu, balıktan, inek
sütünden ve soyadan daha iyi
• Antimikrobik peptidler, biyoaktif
protein ve peptidler
• Solucan proteinleri kolayca
amino asitlerine ayrılır.
• Sindirimi kolaydır.

69
 Kırmızı Kompost Solucanı
Eisenia fetida

• % 10 yağ,
• Vitamin ve mineralden
zengin
• Bakır, manganez, çinko
soyadan ve balıktan 6 kat
fazla
• 30 adet solucan 3 gram
protein. • 250 tavuk için 1 milyon
250 bin solucan.
• 90 günde 2700 solucan.
• 50 metrekare üretim
• 1 tavuk için 5000 solucan alanı.

70
Toprak Solucanları

71
Toprak Solucanları

72
 Bokaşi Kompostu
• Bokaşi Japonca’da
“Fermente Organik
Madde” demektir.
• Organik çöplerin Yararlı
Doğal Mikroorganizmalarla
mikro-aerobik (% 0.5-2
oksijen) fermentasyonudur
(Çöp turşusu, veya çöp silajı)
• Gıda çöpleri de fermentasyon
sonucu probiyotik , zengin bir
tavuk yemi

73
 Büyükbaş Hayvan Gübresi
• Hazmedilmemiş
tohumlar,
• Sinek ve böcek larvaları
• Altında biriken solucanlar
• Zengin bir gıda kaynağıdır,
• Tavuklar eşeledikçe
oksijenlendirerek
gübrenin daha hızlı
kompostlaşmasını da
sağlar

74
Büyükbaş Hayvan Gübresi

75
 Pazar Artıkları
• Lahana, marul ve diğer
sebzeler taze veya
bokaşi kompostu olarak
gübrenin üzerine
dökülür,
• Hem tavuklar için gıda
hem de gübrenin
zenginleşmesini sağlar.

76
 Yemek Artıkları

• Lokantalardan toplanan
yemek artıkları da
önemli bir gıda
kaynağıdır.

77
 Kış Aylarında Yumurta Üretimi
• Tavuklar, gün ışığı • Akşam günün kararması
azalmaya başlayınca (yaz doğal haliyle olmalıdır.
sonu- sonbahar başı) tüy • Akşam yapay ışık
dökümüne girer, verilmez.
yumurtlamayı keser • Tüneme alışkanlıkları
• Timer ile günde 14-15 bozulur.
saat ışık sağlayacak • Protein oranı
şekilde sabah yapay ışık arttırılmalıdır.
vermek gerekir.
• Gübre yığınında ısınır,
• Kümesin ön yüzü güneye beslenir, eşelenir,
bakmalıdır. eğlenirler.

78
Permakültüre Uygun
Tavuk Cinsleri

79
 Permakültüre Uyum Kriterleri
• Farklı özellikleri olan bir çok tavuk cinsi var
• Bulunduğunuz ortama ve üretim amacınıza en
uygun olan bir cinsi seçebilmek önemli
• Bu seçimi yapabilmek için;
– Yumurta kabuğu rengi
– Ortalama yumurtlama sayısı
– Tavuğun büyüklüğü
– Tavuğun huyu
– Sıcağa ve soğuğa toleransı
– Tüy rengi
– Et kalitesi
80
 Permakültüre Uyum Kriterleri

• Yumurta Kabuğu Rengi:

– Beyaz, kahverengi, mavi renk besin değeri aynıdır.

– Besin içeriğini beslenme şekli belirler

81
 Permakültüre Uyum Kriterleri

• Haftada 4 veya daha • Sağlıklı ve hastalıklara

fazla yumurta yapmalı dirençli olmalı

• Yetişkin ağırlığı 2.7-3 Kg • Gün boyu kendi

olmalı besinini, böceğini
avlamalı, eşelenmeli
• Soğuğa, sıcağa uyum
sağlayabilmeli ve doğal
dirençli olmalı

82
 Permakültüre Uyum Kriterleri

• Kolay üremeli, • Kış aylarında

• Kuluçkaya yatkın olmalı, yumurtlayabilmeli
• Hibrid olmamalı
• Düzgün görünüm,
• Kolay bulunmalı, ucuz
olmalı • Güzel yumurta rengi

• Masrafı getirisinden az • İyi huy

olmalı

83
 Kümeste Horoz?
• Kümeste horoz yumurtlamayı arttırmaz
• Civciv üretecekseniz 8 tavuğa 1 horoz gerekli
• Kümeste sosyal düzeni sağlar
• Tavukları düşmanlarından korur
• Eşelenir besin arar, tavuklara ikram eder
• Yakışıklıdır. Öter
• Tavuklara kötü davranırsa kümese başka horoz
eklenir.

84
 Rhode Island Red (RIR)
• Horoz 3.9 Kg, saldırgan
• Tavuk 2.9 Kg, sevimli
• Haftada 6 kahverengi
yumurta, 65-70 gram,
lezzetli
• İlk yıl 300, ikici yıl 200
• Soğuk - sıcağa dayanıklı
• Güçlü, sağlıklı, aktif
• Sakin, cana yakın
• Ot, tohum, böcek avcısı

85
86
 Siyah Australorp
• Horoz 3.9 Kg
• Tavuk 3 Kg
• 5 yıl, yılda 250 yumurta
• Haftada 4-5 Kahverengi
yumurta
• Sağlıklı, güçlü
• Hava şartlarına dayanıklı
• Sakin
• Çok iyi otlama, böcek
avlama

87
 Siyah Australorp
• Safkan Australorp’un başlıca
özellikleri :

• Gaga tamamen siyah olmalıdır,

• Tavuklar iri , göğüs kısmı geniş
• Gösterişli bir yapıdadır
• Bacaklar kısadır
• Tüyler yumuşak ve parlaktır.
• Özellikle güneş altında parlar
• Ayak tabanları açık tonlu siyah
şeklindedir
• Bacakları parmak uçlarına
kadar siyahtır.

88
 Siyah Australorp

• Safkan olmanyanların
parmak uçları sarı
tonları olur.
• Civciv iken yüzü ve
boyunda fazla beyaz tüy
olmamalıdır.

89
 Brahma
• Horoz 5.5 Kg
• Tavuk 4.5 Kg
• Geç büyür
• Sakin
• Güçlü, dayanıklı
• 150 kahverengi yumurta
• Haftada 3-4 yumurta
• 55-60 gram
• Kış aylarında yumurtlar
• Soğuğa dayanıklı
• Kışın ayakları ıslanmamalı
• İyi otlama

90
Brahma

91
 Plymouth Rock
• Horoz 4 Kg
• Tavuk 3 Kg
• 220 yumurta
• Kahverengi, 60-70 gram
• Hava şartlarına dayanıklı
• İyi Otlama, böcek avcısı

92
 Speckled Sussex
• Horoz 4 KG
• Tavuk 3 Kg
• 250 yumurta
• Haftada 4-5, kahverengi
• Sakin, uyumlu, meraklı,
becerikli, hoşsohbet
• Otlar, böcek avcısı
• Soğuğa dayanıklı
• Kışın yumurtlar

93
 Isa Tinted (Yumurtacı)

• Tavuk 2 Kg
• Yumurta 320,
kahverengi.
• Çok iyi yumurtluyor
• Dayanıklı

94
Tavuk sağlığı için bitkiler

95
 Tavuk sağlığı için bitkiler

Dereotu

Fesleğen

Reyhan

Sarımsak

Lavanta

96
 Tavuk sağlığı için bitkiler

Kadife Çiçeği

Aynısefa

Tarhun otu

Nane

Karakafes otu

97
 Tavuk sağlığı için bitkiler

Latin Çiçeği

Kişniş

Maydonoz

Adaçayı

Mercanköşk

98
 Tavuk sağlığı için bitkiler

Kekik (Thyme)

Kekik (Oregano)

Gül

Kuru Pelin Otu

Biberiye

99
 Tavuk sağlığı için bitkiler

Civan Perçemi

Defne Yaprağı

Oğul otu- Limon otu

Ballıbaba

Kedi otu

100
 Tavuk sağlığı için bitkiler

Kedi Nanesi

Anason

Rezene

Zencefil

Tarçın

101
 Tavuk sağlığı için bitkiler

Kirpiotu Ekinezya

Karahindiba

102
Teşekkürler

103
 Tavuk sağlığı için bitkiler
Dereotu
– (Anethum graveolens),
– Maydanozgiller (Apiaceae)
familyasından

• Antioksidan,
• Sakinleştirici,
• Barsakları, solunum
yollarını korur,
• böcek kovucu
• yüksek protein içerir,

104
 Tavuk sağlığı için bitkiler

Fesleğen
– Ocimum basilicum

• Antibakteriyel, solunum
yolunu korur.
• Besin

105
 Tavuk sağlığı için bitkiler
Reyhan • Dark opal basil
• Solunum yolu •

• Ocimum Basilicum
Pilosum
•

106
 Tavuk sağlığı için bitkiler
Sarımsak
– Allium sativum
• İmmün sistemi güçlendirir,
• Antibiyotik,
• Barsak solucanlarını önler
• Böcek uzaklaştırır
• Yumurta yaptırır,
• Antifungal,
• Dolaşımı düzenler.
• Besin
• Suya katılır

107
 Tavuk sağlığı için bitkiler
Lavanta
• Lavandula angustifolia
• Folluğa , toz banyosuna
konur,
• Stres azaltır,
• Dolaşımı düzenler,
• Böcek öldürücü
• Kümes havasını temizler

108
 Tavuk sağlığı için bitkiler
Kadife Çiçeği
– Tagetes
• stres azaltır,
• dolaşımı düzenler,
• böcek öldürücü
• yumurta sarısının
rengini koyulaştırır

109
 Tavuk sağlığı için bitkiler
• Aynısefa
• - Calendula officinalis
• Beta karoten içerir
• Yumurta sarısının
rengini koyulaştırır

110
 Tavuk sağlığı için bitkiler
Tarhun otu
– Artemisia dracunculus
– Tarragon

• Genel sağlık

111
 Tavuk sağlığı için bitkiler
Nane
– Mentha
• Folluğa, toz banyosuna konur,
• Hastalıklardan, parazitlerden
korur.
• Böcek öldürücü,
• Kemirgenleri kaçırır,
• Anti oksidan,
• Ateş düşürür,
• Solunumu, sindirimi düzeltir,
• Tüyleri geliştirir

112
 Tavuk sağlığı için bitkiler
Karakafes otu
– Symphytum officinale
• % 22-33 protein
• Triptofan ve metioninden
zengin
• Sindirimi düzeltir
• İltihap giderici
• Kemik ve damarlara
faydalı
• Mineralden zengin
• Vit A-B12

113
 Tavuk sağlığı için bitkiler
Latin çiçeği
– Tropaeolum majus
• Yumurtayı arttırır,
• Antiseptik,
• Antibiyotik,
• Böcek öldürür,
• Yumurta arttırır

114
 Tavuk sağlığı için bitkiler
Kişniş
– Coriandrum sativum
• Sap ve yapraklara
cilantrum
• Tohumlara coriander
deniyor
• Genel sağlık

115
 Tavuk sağlığı için bitkiler
Maydanoz
• Petroselinum crispum

• Yumurtayı arttırır,
• Vitamin
• Besin
• % 21 protein

116
 Tavuk sağlığı için bitkiler
Adaçayı
– Salvia
• Antioksidan,
• Antiparazit,
• Direnci arttırır.
• Genel sağlık

117
 Tavuk sağlığı için bitkiler
Kekik (Thyme)
• Ballıbabagiller
familyasından
• Thymus, Thymbra,
Origanum, Coridothymus,
Satureja,
• cinslerinin genel adı
• Besin
• Yağı antibiyotik

118
 Tavuk sağlığı için bitkiler
Kekik ( Oregano)
• Origanum vulgare
• İmmün sistemi
güçlendirir.
• Coccidia, salmonella,
E.coli, bronşit, kuş gribi,
karakafa.
• Besin
• Yağı antibiyotik

119
 Tavuk sağlığı için bitkiler
Mercanköşk
– Origanum majorana
• Yumurta arttırır,
• iltihap giderir,
• konjesyonu azaltır,
• toksinleri uzaklaştırır.

120
 Tavuk sağlığı için bitkiler

Gül
– Rosa
• Gölge
• Çiçekleri antioksidan

121
 Tavuk sağlığı için bitkiler

Kuru pelin otu

– Artemisia absinthium
• Kene ve bitten korur.
• Barsak solucanına etkili

122
 Tavuk sağlığı için bitkiler
Biberiye
– Rosmarinus officinalis
• Böcek kovucu, ağrı
kesici, sakinleştirir,
solunumu korur.
• Kümese, toz banyosuna
konur

123
 Tavuk sağlığı için bitkiler
Civan perçemi
– Achillea millefolium
• Kene ve bitten korur.
• Antibakteriyel,
• Antiinflamatuar,
• Sakinleştirici,
• Solunum sistemini
güçlendirir,
• Yaraları iyileştirir.
124
 Tavuk sağlığı için bitkiler

Defne yaprağı
– Laurus nobilis
– Akdeniz defnesi

• Kümese konur

125
 Tavuk sağlığı için bitkiler
Oğul otu- Limon otu
– Melissa officinalis
• Kümese konur
• Besin

126
 Tavuk sağlığı için bitkiler

Ballıbaba
– Lamium
• Kümese konur

127
 Tavuk sağlığı için bitkiler

Kedi otu
– Valeriana officinalis
• Kümese konur

128
 Tavuk sağlığı için bitkiler
Kedi nanesi
– Yaban sümbülü
– Catnip
• Barsak solucanları için
etkili

129
 Tavuk sağlığı için bitkiler
Anason
– Pimpinella anisum
• Hastalıktan, parazitten
korur

130
 Tavuk sağlığı için bitkiler
Rezene
– Foeniculum vulgare
• Hastalıktan, parazitten
korur
• Yumurta arttırır

131
 Tavuk sağlığı için bitkiler
Zencefil
– Ginger
– Gingiber officinale

• Hastalıktan, parazitten
korur

132
 Tavuk sağlığı için bitkiler
Tarçın
– Cinnamomum verum

• Solunum sistemi
koruyucu

133
 Tavuk sağlığı için bitkiler

Kirpi otu- Ekinezya

– Echinacea
• Solunum sistemi
koruyucu

134
 Tavuk sağlığı için bitkiler

Karahindiba
– Taraxacum officinale
• Demlenerek kullanılır

135
 Tavuk sağlığı için bitkiler
Solunum sistemi için Yumurta arttırıcılar
• Reyhan (basil) • Rezene
• Fesleğen • Mercanköşk
• Latin çiçeği
• Tarçın
• Maydanoz
• Yonca • Yalancı iğde.
• Dereotu
• Kirpi otu (Ekinezya) • Genel Sağlık
• Biberiye • Kişniş
• Adaçayı
• Kekik
• Nane
• Civanperçemi • Tarhun otu

136
 Tavuk sağlığı için bitkiler
Koyu renk yumurta sarısı için Demlenerek suya katılacaklar

• Kaba yonca • Fesleğen

• Fesleğen • Oğulotu-limon otu
• Karahindiba • Maydanoz
• Bal kabağı • Kekik
• Kadife çiçeği • Karahindiba
• Su mercimeği
• Karakafesotu

137
 Tavuk sağlığı için bitkiler
Barsak solucanları için İsa Tinted
• Latin çiçeği
• Sarımsak
• Balkabağı çekirdeği
• Pelinotu
• Papatya
• Yaban sümbülü
– (Kedi nanesi)

138