ტექსტის ფორმალური

თავისებურებები
ტროპის სახეები

ბაია იჩუაიძე
ტროპები
 ,,ტროპი სიტყვის საკუთარი
მნიშვნელობის ისეთი
შეცვლაა,როდესაც ხდება
მნიშვნელობის გამდიდრება’’-
კვინტილიანე
oტროპის სახეები
 შედარება
 გაპიროვნება
 მეტაფორა
 ეპითეტი
 ჰიპერბოლა
 ლიტოტესი
 ირონია
 მეტონიმია
 შედარება
 ერთი საგნის ან მოვლენის
მეორესთან შეფარდება რომელიმე
ნიშნის მსგავსების ნიადგაზე.
 გამოიყენება კავშირები ,,როგორც’’,
,,თითქოს” ,,მსგავსად’’ და
ნაწილაკები - ვით, ებრ.
გაპიროვნება
 უსულო საგანს, მოვლენას მიეწერება
ადამიანის თვისებები.
 ის წარმოგვიდგება, როგორც გონიერი
არსება.
 შედარება და გაპიროვნება
ჯარისკაცივით კუშტი სისხამი
შლიდა ათასჯერ დაკეცილ კარავს
და ილეოდა ქარში ის ღამე,
დღემდე იდუმალ სათქმელს რომ მალავს.
დაწრიალებდა ქარი შლეგივით,
წყალს ებრძოდა და წყალთან დავობდა,
მდინარე, როგორც სიზმრის შლეიფი,
მიიჩქაროდა ამ სამყაროდან.
და თრთოდა ტაძრის რუხი სხეული,
თითქოს აკრთობდა ხმა გულსაკლავი
და ღმერთის ცრემლი, კენჭად ქცეული,
ცაზე ბრწყინავდა, როგორც ვარსკვლავი...
(თამაზ ჭილაძე)
მეტაფორა
 ტროპის ყველაზე გავრცელებული სახე
 მეტაფორაში სიტყვები არაპირდაპირი
მნიშვნელობით იხმარება, ის ეყრდნობა
მსგავსებას, შედარებას.
 საგნებს მიეწერებათ ის თვისება,
რომელიც მათ რეალურად არ
ახასიათებთ,მაგრამ პოეტურად
დასაშვებია.
ეპითეტი
 მსაზღვრელი, რომელიც დაერთვის
საგანს ან მოვლენას და ხაზს უსვამს მის
დამახასიათებელ თვისებას,
მხატვრულად გვისახავს მას.
მეტაფორა და ეპითეტი
 ,,მელნად ვიხმარე გიშრის ტბა და კალმად მე ნა
რხეული’’
 გიშრის ტბა (მეტაფორა)-შავი თვალები
 ნა (მეტაფორა) - წერწეტი ტანი

ეპითეტები
 იყო არაბეთს როსტევან, მეფე ღმრთისაგან სვიანი
მაღალი, უხვი, მდაბალი, ლაშქარ-მრავალი, ყმიანი,
მოსამართლე და მოწყალე, მორჭმული, განგებიანი,
თვით მეომარი უებრო, კვლა მოუბარი წყლიანი.
ჰიპერბოლა

 ტროპის სახე, რომელიც საგანს ან

მოვლენას გაზვიადებულად
წარმოადგენს
 ,,Will all great Neptune's ocean wash this
blood clean from my hand? No...”
 ,,მაკბეტი” შექსპირი
ლიტოტესი
 ჰიპერბოლის საპირირსპირო
მხატვრული ხერხი, საგნის ან
მოვლენის დამცირებულად გამოხატვა
 „აბა, რა ქალაქია თქვენი ქალაქი, ერთი
თავიდან რომ გადააფურთხო, ქალაქის
ბოლოს დაეცემა”
(მგზავრის წერილები)
ირონია
 სიტყვების, ფრაზის ნაგულისხმები
მნიშვნელობა განსხვავდება რეალურისგან
, შებრუნებული მნიშვნელობით აზრის
გამოთქმა (დაცინვის მიზნით)
 Upon the murderer I invoke this curse –
whether he is one man and all unknown,
Or one of many – may he wear out his life
in misery to miserable doom!”
 ოიდიპოს მეფე , სოფოკლე
 ვერბალური და დრამატული ირონია
მეტონიმია
 სიტყვის ან ფრაზის ჩანაცვლება მასთან
ასოცირებული სხვა სიტყვით
 ,,კალამი შუბზე უფრო ძლიერია”
(ედვარდ ლიტონი)
კალამი - დაწერილი სიტყვა
შუბი - სამხედრო ძალა
სინეკდოქე
 როდესაც საგნის ნაწილი
დასახელებულია მთელის ნაცვლად.
 “Friends, Romans, countrymen, lend me
your ears; (შექსპირი, ,,იულიუს
კეისარი’’)
ბიბლიოგრაფია
 გაჩეჩილაძე, სიმონ. სიტყვიერებისა და
ლიტერატურის თეორია, 1977
 https://literarydevices.net