‫دانشگاه آزاد اسالمی واحد خمینی شهر‬

‫دانشکده برق و کامپیوتر‬

‫مشارکت نیروگاه بادی مبتنی بر ژنراتور القایی‬

‫دوسوتغذیه در کنترل فرکانس‬
‫‪Contribution of DFIG-based Wind Plant‬‬
‫‪in Frequency Control‬‬
‫ارائه‪:‬‬
‫محدرضا ایروانی‬ ‫زمستان‪1393‬‬
 ‫سرفصل مطالب‬

‫‪ ‬نفوذ نیروگاه بادی در سیستم قدرت‬

‫‪ ‬ساختار توربین های بادی‬

‫‪ ‬ژنراتور القایی دو سو تغذیه (‪)DFIG‬‬

‫‪ ‬اصول کنترل فرکانس‬

‫‪ ‬مشارکت توربین بادی مبتنی بر ‪ DFIG‬در کنترل فرکانس‬

‫‪ ‬کنترل کوتاه مدت‬

‫‪ ‬کنترل اولیه‬
‫‪2‬‬
‫‪3‬‬
‫شکل‪ )1‬سهم تولید نیروگاه های بادی در جهان‬

‫میزان تولید جهانی انرژی باد در‬ ‫ظرفیت جهانی نیروگاه های بادی‬
‫نفوذ نیروگاه های بادی در سیستم قدرت‬

‫یک دهه اخیر‬ ‫نصب شده در یک دهه اخیر‬

 ‫نفوذ نیروگاه های بادی در سیستم قدرت‬

‫پیش بینی میزان نفوذ نیروگاه بادی در سیستم قدرت‬

‫سناریو موجود‪ :‬براساس سیاست های جاری کشورها در تولید انرژی الکتریکی‬ ‫‪‬‬

‫سناریو متعادل‪ :‬بر پایه معاهدات بین المللی جهت کاهش گازهای گلخانه ای‬ ‫‪‬‬

‫سناریو پیشرفته‪ :‬حالت ایده آل جهت کاهش وابستگی به سوخت های فسیلی‬ ‫‪‬‬

‫‪4‬‬ ‫شکل‪ )2‬پیش بینی میزان نفوذ نیروگاه بادی در سیستم قدرت‬
 ‫ساختار توربینهای بادی‬

‫توربین باد و مشخصه سرعت‬

‫‪1‬‬
‫‪𝑃𝑚𝑒𝑐ℎ = 𝜌𝐴𝐶𝜌 𝑉𝑤3‬‬
‫‪2‬‬ ‫مدل آیرودینامیکی توربین باد‬ ‫‪‬‬
‫‪P‬‬
‫‪C p ( ,  )  mech‬‬
‫‪Pwind‬‬ ‫تغییر زاویه گام‬ ‫‪‬‬
‫‪R‬‬
‫‪‬‬
‫‪Vw‬‬ ‫استخراج حداکثر توان از توربین (‪)MPPT‬‬ ‫‪‬‬

‫ناپایدار‬ ‫پایدار‬

‫(ب)‬ ‫(الف)‬
‫‪5‬‬ ‫شکل‪ )3‬مشخصه توربین باد‬
 ‫ساختار توربینهای بادی‬

‫انواع ژنراتور مورد استفاده در توربین های بادی سرعت متغیر (‪)VSWT‬‬

‫ژنراتور القایی قفس سنجابی (‪)SCIG‬‬ ‫‪‬‬

‫ژنراتور سنکرون مغناطیس دایم (‪)PMSG‬‬ ‫‪‬‬

‫نیاز به مبدل ابعاد کامل‬ ‫‪‬‬

‫هزینه پایین ژنراتور‬ ‫‪‬‬

‫هزینه پایین تعمیر و نگه داری‬ ‫‪‬‬

‫شکل‪ )4‬توربین باد با ژنراتور القایی قفس سنجابی‬ ‫ساده تر بودن کنترل ژنراتور‬ ‫‪‬‬

‫کنترل کامل بر توان خروجی‬ ‫‪‬‬

‫عملکرد در بازه سرعت وسیع‬ ‫‪‬‬

‫‪6‬‬ ‫شکل‪ )5‬توربین باد با ژنراتور سنکرون مغناطیس دایم‬

 ‫ساختار ژنراتور القایی دو سو تغذیه‬

‫ساختار ‪DFIG‬‬
‫عملکرد در بازه سرعت محدود‬ ‫‪‬‬

‫(‪ -30%‬الی ‪ +30%‬سرعت سنکرون)‬

‫کاهش ابعاد مبدل های قدرت‬ ‫‪‬‬
‫(تامین توان لغزش)‬
‫نیاز به تعمیر و نگه داری بیشتر‬ ‫‪‬‬

‫شکل‪ )6‬توربین باد با ژنراتور القایی دو سو تغذیه‬ ‫(وجود جاروبک و حلقه های لغزان سه فاز)‬
‫پیچیده تر بودن کنترل ژنراتور‬ ‫‪‬‬

‫‪Pr‬‬ ‫نحوه شارش توان‬

‫‪Sub-Synch.‬‬
‫‪Super-Synch.‬‬
‫سرعت زیرسنکرون‬ ‫‪‬‬

‫سرعت فرا سنکرون‬ ‫‪‬‬

‫‪7‬‬ ‫شکل‪ )7‬شارش توان در ‪DFIG‬‬

 ‫کنترل ژنراتور القایی دو سو تغذیه‬

‫مبدل سمت روتور (‪)RSC‬‬

‫‪ ‬کنترل توان اکتیو (کنترل سرعت)‬

‫‪ ‬کنترل توان راکتیو‬

‫کنترل کوتاه‬
‫مدت فرکانس‬

‫‪8‬‬ ‫شکل‪ )8‬کنترل مبدل سمت روتور‬

 ‫کنترل ژنراتور القایی دو سو تغذیه‬

‫مبدل سمت شبکه (‪)GSC‬‬

‫‪ ‬تثبیت ولتاژ لینک ‪DC‬‬

‫‪ ‬کنترل توان راکتیو (در صورت نیاز)‬

‫‪9‬‬ ‫شکل‪ )9‬کنترل مبدل سمت شبکه‬

 ‫اصول کنترل فرکانس‬

‫حلقه کنترل فرکانس‬

‫‪ ‬استفاده از کنترل کننده ساده ‪PI‬‬
‫‪ ‬ایجاد مشخصه افتی در گاورنر برای سیستم های چند ماشینه‬
‫‪ ‬تقسیم بندی بار شبکه‬
‫‪ ‬حساس به فرکانس‪ :‬بار مقاومتی‪ ،‬روشنای و ‪...‬‬
‫‪ ‬غیرحساس به فرکانس‪ :‬بار سلفی‪ ،‬موتورها‪ ،‬کوره و ‪...‬‬
‫‪ ‬ثابت میرایی سیستم (‪)D‬‬

‫‪10‬‬ ‫شکل‪ )10‬حلقه کنترل فرکانس و مشخصه افتی‬

 ‫اصول کنترل فرکانس‬

‫بازه های زمانی کنترل فرکانس‬

‫بالفاصله پس از وقوع عدم تعادل‬ ‫‪‬‬

‫مرحله پاسخ اینرسی (کنترل کوتاه مدت)‬ ‫‪‬‬

‫قبل از عملکرد گاورنر‬ ‫‪‬‬
‫از طریق انرژی جنبشی‬ ‫‪‬‬
‫موجود در اینرسی سیستم چرخان‬

‫کنترل اولیه فرکانس‬ ‫‪‬‬

‫کنترل ثانویه فرکانس‬ ‫‪‬‬

‫‪11‬‬ ‫شکل‪ )11‬مراحل کنترل فرکانس‬

 ‫مشارکت ‪ DFIG‬در کنترل فرکانس‬

‫سیستم مورد مطالعه‬

‫مدل سازی نیروگاه بادی با یک ژنراتور القایی دوسوتغذیه معادل‬ ‫‪‬‬

‫‪DFIG‬‬

‫مدل کامل برای ژنراتورهای سنکرون‬ ‫‪‬‬

‫استفاده از مدل تک جرمی‬ ‫‪‬‬

‫صرف نظر از اثر مود پیچشی‬ ‫‪‬‬

‫شکل‪ )12‬سیستم استاندارد ‪ IEEE‬نه باس‬
‫کوتاه مدت و کنترل اولیه فرکانس‬ ‫‪‬‬
‫‪12‬‬
 ‫مشارکت ‪ DFIG‬در کنترل فرکانس‬

‫رفتار ‪ DFIG‬در سیستم قدرت هنگام بروز عدم تعادل توان اکتیو‬
‫تغییر نکردن توان اکتیو خروجی ژنراتور‬ ‫‪‬‬

‫ناچیز بودن انرژی جنبشی اخذ شده از توربین باد‬ ‫‪‬‬

‫صفر شدن جرم موثر توربین بادی از دید شبکه‬ ‫‪‬‬

‫افزایش میزان افت فرکانس (یا سرعت)‬ ‫‪‬‬

‫‪13‬‬ ‫شکل‪ )13‬مقایسه رفتار ‪ DFIG‬با ژنراتور سنکرون‬

 ‫مشارکت ‪ DFIG‬در کنترل فرکانس‬

‫اثر افزایش مشارکت ‪ DFIG‬در تولید انرژی بر تغییرات فرکانس شبکه‬

‫جدول ‪ )1‬توزیع توان بین نیروگاه بادی و واحد بخار در باس ‪3‬‬

‫‪14‬‬ ‫شکل ‪ )14‬تغییرات فرکانس میانگین شبکه به ازای ضریب نفوذ مختلف نیروگاه بادی‬
 ‫مشارکت ‪ DFIG‬در کنترل فرکانس‬

‫مزایای مشارکت ‪ DFIG‬در کنترل کوتاه مدت فرکانس‬

‫‪ ‬در صورت اصالح سیستم کنترل‬
‫انرژی جنبشی زیاد‬ ‫‪‬‬
‫جمع شدن ممان اینرسی تمام توربین های موجود در نیروگاه با هم‬
‫متغیر بودن انرژی جنبشی توربین با توجه به سرعت باد‬

‫کنترل سریع توان اکتیو‬ ‫‪‬‬

‫ناچیز بودن جرم توربین بادی از دید شبکه‬
‫زیاد بودن انرژی جنبشی ذخیره شده در جرم روتور‬

‫بازه وسیع تغییرات سرعت‬ ‫‪‬‬

‫کار کردن با بازه لغزش وسیع تر نسبت به ژنراتورهای سنکرون (‪)±0.3‬‬

‫‪15‬‬
 ‫مشارکت ‪ DFIG‬در کنترل فرکانس‬

‫مشارکت ‪ DFIG‬در کنترل کوتاه مدت فرکانس‬

‫مشارکت در چند ثانیه ابتدایی عدم تعادل و بازگشت به نقطه کار قبلی (‪)MPPT‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ )1‬استفاده از انرژی جنبشی توربین و تامین سریع توان اکتیو درخواستی شبکه‬
‫کاهش پهنای باند حلقه کنترل جریان محور ‪( q‬شکل ‪)8‬‬

‫شکل ‪ )15‬اثر کاهش پهنای باند کنترل کننده جریان محور ‪ q‬بر الف) فرکانس میانگین شبکه و ب) توان باس ‪3‬‬

‫‪16‬‬
 ‫مشارکت ‪ DFIG‬در کنترل فرکانس‬

‫مشارکت ‪ DFIG‬در کنترل کوتاه مدت فرکانس‬

‫‪ )2‬کاهش توان بار توسط کاهش ولتاژ سمت بار‬
‫اصالح حلقه کنترل توان راکتیو‬
‫‪ -‬ایجاد کوپلینگ مجازی بین ‪ P‬و ‪ f‬توسط ‪Tadd‬‬

‫‪ -‬روش های مختلف برای طراحی )‪F(fs‬‬

‫‪17‬‬ ‫شکل ‪ )17‬اثر بهبود فرکانس در این روش‬ ‫شکل ‪ )16‬حلقه اصالح شده کنترل توان راکتیو‬
 ‫مشارکت ‪ DFIG‬در کنترل فرکانس‬

‫مشارکت ‪ DFIG‬در کنترل اولیه فرکانس‬

‫‪ ‬درنظر گرفتن توان ذخیره برای نیروگاه بادی جهت افزایش زمان مشارکت‬
‫‪ ‬انخاب ضریب بازده (‪ )Cp‬کمتر از مقدار ماکزیمم‬
‫‪ ‬کارکردن در منحنی سرعت‪-‬توان ‪ De-loading‬به جای ‪MPPT‬‬
‫‪ ‬انتخاب نقطه بهینه در منحنی ‪( Cp‬شکل ‪ 3‬الف)‬

‫شکل ‪ )18‬حلقه اصالح شده کنترل توان راکتیو برای کنترل اولیه فرکانس‬
‫‪18‬‬
 ‫نتیجه گیری‬

‫مزایا‬
‫‪ ‬بهبود پاسخ گذرا و ماندگار سیستم به صورت همزمان در این روش‬
‫معایب‬
‫‪ ‬تغییر توان ذخیره نیروگاه متناسب با تغییر سرعت باد‬
‫‪ ‬متفاوت بودن افت فرکانس محلی با میانگین شبکه‬
‫‪ ‬نیاز به داشتن ارتباط مخابراتی بین واحدها برای تعیین افت فرکانس میانگین‬

‫‪19‬‬ ‫شکل ‪ )19‬تغییرات فرکانس میانگین شبکه هنگام مشارکت اولیه‬

 ‫مراجع‬

1. Global Wind Energy Council, Global Wind Energy Outlook, Belgium, GWEC, 2014
2. M. P. Panos, S. Rebennack, V. F. Pereira, N. A. Iliadis & V. Pappu, Handbook of
Wind Power Systems. Berlin , Springer, 2013.
3. G. Abad, J. Lopez, M. A. Rodriguez, L. Marroyo & G. Iwanski, Doubly Fed
Induction Machine: Modeling and Control for Wind Energy Generation. New
Jersey: Wiley, 2011.
4. L. Ruttledge, N.W. Miller, J. O’sullivan, “Frequency response of power systems
with variable speed wind turbines”, IEEE Trans. Sustain. Energy, vol. 3, no. 4, pp.
683–693, 2012.
5. L. Wu, D.G. Ifield, “Towards an assessment of power system frequency support
from wind plant—modeling aggregate inertial response”, IEEE Trans. Power Syst.,
vol. 28, no. 3, pp. 2283–2291, 2013.
6. M. Akbari, S.M. Madani, “Analytical evaluation of control strategies for
participation of doubly fed induction generator-based wind farms in power
system short-term frequency regulation”, IET Renew. Power Gener. , vol. 8, iss.
3, pp. 324-338, 2014.
20