IMUNOST I

IMUNODEFICIJENCIJE
IMUNOLOŠKI SISTEM ČOVJEKA

Uloga imunološkog sistema:

* Različitost
* Prepoznavanje
* Specifičnost
* Imunološko pamćenje
* Razlikovanje ″sopstveno″
od ″stranog″
* Borba protiv infektivnog agensa
Slika 1. Imunološki sistem čovjeka
 IMUNOLOŠKI SISTEM ČOVJEKA

Imunološki sistem klasično se dijeli na

* nespecifičnu ili urođenu,

* specifičnu ili stečenu imunost

* Nespecifičnu humoralnu imunost čini
- sistem komplementa,
- reaktanti akutne faze.

*Nespecifičnu ćelijsku imunost čine

- polimorfonuklearni leukociti,
- makrofagi,
- NK - “natural killer” (“urođeni ubica”),
* Oba dijela nespecifične imunosti
važna su za odbranu od
bakterija, gljivica, virusa i parazita.
 IMUNOLOŠKI SISTEM ČOVJEKA

*Specifičnu humoralnu imunost čine

antitijela, koja sintetišu B-limfociti,

* Specifična celularna imunost

počiva na T-limfocitima.
Slika 2. Imunološki sistem čovjeka (Gray, 1998)
 Imunoglobulin G (IgG)
* Dvovalentno antitijelo,
u obliku monomera,
kvantitativno najvažniji
serumski Ig
* Funkcija
- neutralizacija virusa,
- bakterijskih toksina,
- aktivacija komplementa,
- pospješenje fagocitoze
opsonizacijom
Slika 3. Struktura IgG
 Imunoglobulin M (IgM)
* Polivalentno At
nalazi se u obliku
pentamera

* IgM javlja se u
ranom imunološkom
odgovoru,
tj. u primarnoj reakciji
na većinu antigena

Slika 4. Struktura IgM

 Imunoglobulin A (IgA)

* IgA u serumu se
nalazi kao monomer
(sekretorni polimer)

* Sprječava prodor
stranih supstanci u
imunološki sistem

* Zaštita mukoznih
površina Slika 5. Struktura IgA
 Imunoglobulin E (IgE)

* Ima afinitet vezivanja

za mastocite i bazofile
* Vezivanje alergena
dovodi do
degranulacije
mastocita i
oslobađanja
farmakoloških
medijatora
anafilaksije Slika 6. Struktura IgE
 Celularna specifična imunost

T- limfociti – subklasa CD4

* Imaju sposobnost da “pomognu”

* B-Ly da stvaraju At
* Odgovorni za najveći dio
proliferativnog odgovora in vitro
* Sposobni da nakon aktivacije
stvaraju IL-2
 Celularna specifična imunost

T- limfociti – subklasa CD8

* Negativno regulišu imunološku reakciju

* Unos antigena pod određenim
okolnostima zakoči ili prekine reakciju
klona limfocita na taj antigen
* Omjer CD4/CD8 je važan parametar
za dokazivanje celularne abnormalnosti
 Intrauterini razvoj
imunološkog sistema

* Kontakt fetusa sa
antigenom

ograničen je
zaštitnom ulogom
placentne barijere
 Intrauterini razvoj
imunološkog sistema

* Razdvaja dva
imunološka
sistema

◊ majčin
◊ fetalni
* Imunološka zaštita fetusa
potječe jedino od majčinih antitijela

* Na vrijeme rođeno novorođenče

ima dobru pasivnu zaštitu od bolesti,
pod uvjetom da je majka
imuna na navedene mikroorganizme
* Novorođenče je imunodeficijentno
zbog nezrelosti mehanizama odbrane

* Imunkompetentno
može odgovarati na antigene
koje prima po rođenju ili intrauterino,
ukoliko postoji stimulacija
* Komplement
* Makrofagi
od 8. nedjelja
od 10. nedjelja

* Reaktanti akutne
* Fagocit može
faze mogu porasti
prepoznati
u slučaju infekcije
mikroorganizme
novorođenčeta

* Opsonizacija
snižena
* IgM fetusa
14. nedjelja

* IgG
oko 15 – 18
gestacijskih nedjelja

* Serumski IgA
oko 30 nedjelje
* Od 4 mjeseca
intrauterinog
razvoja javljaju se
prvi elementi
specifične

ćelijske i
humoralne
imunosti fetusa
 Imunološki status novorođenčeta

* U otkrivanju antenatalnih infekcija

određivanje IgM u pupčaniku
zauzima značajno mjesto

* Porast IgM iznad 0.20 g/l

zasigurno govori u prilog
intrauterine infekcije fetusa
Imunološki status novorođenčeta

* Skraćena gestacija smanjuje period

transporta majčinih IgG,

tako da su serumske koncentracije

ovoga parametra

proporcionalne dužini gestacije

* Prijeveremno rođenje

lišava novorođenče velike količine

majčinih imunoglobulina

i u ovisnosti od trajanju trudnoće,

dovodi do specifičnoga stanja

imunodeficijencije nedonošćadi
 Imunodeficijencije

* Oštećenje imunološkog sistema

u smislu slabljena
odbrambene funkcije
ili potpuno otsustvo odbrane,
naziva se imunodeficijencija
Primarne imunodeficijencije

* Nasljedna su grupa bolesti

sa poremećajima osnovnih
komponenti imunološkog sistema,
◊ limfocita-T i B,
◊ fagocita,
◊ sistema komplementa.
Recidivirajuće infekcije ispoljavaju
se tokom prvih godina života.
Sekundarne imunodeficijencije

* Posljedica su bolesti ili stanja

kojima uzrok nije primarno
unutar imunološkog sistema.
* Njihova učestalost u
stalnom je porastu i
najčešće su posljedica
sve češćeg korištenja
◊ imunosupresivnih lijekova,
◊ pandemije HIV infekcije i
◊ pothranjenosti djece u svijetu.
* Djeca sa imunodeficijencijom
razvijaju recidivirajuće
i perzistentne infekcije
uzrokovane uobičajenim i
neuobičajenim uzročnicima.
* Lokalizacija infekcije i
njihovi uzročnici odraz su
tipa poremećaja imunosti
što nas više ili manje
može usmjeriti u zaključivanju
da se radi o poremećaju
◊ humoralne,
◊ celularne imunosti,
◊ deficitu fagocitnog sistema,
◊ sistema komplementa i dr.
 Spolno vezana nasljedna
agamaglobulinemija –
Brutonova bolest

* Primarni poremećaj funkcije

B-limfocita
Prvi opis ove bolesti dao je Bruton
1952. g. kod djeteta muškog pola.
* Uzrok - nedovoljno jasan,
ali se pretpostavlja da
hipogamaglobulinemija vezana za
X-hromosom nastaje usljed oštećenja
matične ćelijske populacije što
rezultira potpunim nedostatkom
plazma-ćelija i limfocita–B
periferne krvi.
• Prvi simptomi se javljaju u uzrastu od
5 do 7 mjeseci živita, uporedo sa
prirodnim raspadanjem
transplacentarnih
• majčinih imunoglobulina.
* Klinički simptomi se manifestuju

◊ recidivirajućim teškim bakterijskim

infekcijama,
◊ rekurentne infekcije srednjeg uha,
◊ sinusitisi,
◊ bronhitisi,
◊ pneumonije,
◊ meningitis,
◊ encefalopatije,
◊ dermatitis.
* Celularni imunitet je sačuvan,
tako da djeca ne pokazuju
povećanu sklonost virusnim i
gljivičnim infekcijama.

* Bolest se uspješno liječi

doživotnim parenteralnim davanjem
preparata gama-globulina,
na 21 dan i
antibioticima širokog spektra.
Brutonova bolest
 Selektivna imunodeficijencija IgA
* Nasljeđuje se autosomno – dominantno i
recesivno
Kliničke manifestacije
* Bez simptoma
* Bakterijske infekcije gornjih
dišnih puteva
* Tvrdokorni proljevi
* Veća sklonost ka alergijskim
i atopijskim oboljenjima
* Veća predispozicija za autoimune bolesti
 Imunološke karakteristike

* Smanjenje ili odsutvo IgA u serumu

* Sekretorni IgA mogu biti uredni

Selektivna imunodeficijencija M

* Uzrok nije poznat

* Javljaju se generalizirane
bakterijske infekcije
* Veća predispozicija za autoimune
bolesti
* Odsutvo IgM u serumu,
smanjena aktivnost pomoćničkih
T-ly (CD4)
Hiper IgE sindrom – JOB-ov sindrom

* Javljaju se rekurentne sistemske

bakterijske i gljivične infekcije

* Rano se javlja ekcem

* Koncentracije IgE > 5.000 IU/ml

Hiper IgE sindrom
Hiper IgE sindrom
 Poremećaji celularne imunosti

* Najčešće imunodeficijencije u
ovoj grupi poremećaja su:

1. Hipoplazija timusa
(di Georgeov sindrom),
2. Hronična mukokutana kandidijaza
(sa endokrinopatijom ili bez nje).
 Poremećaji celularne imunosti

* Teške virusne i gljivične infekcije

* Generalizovane reakcije nakon BCG

* Hronične dijareje,
slabo napredovanje
na težini i retardaciju rasta
Sekundarne imunodeficijencije

* Posljedica bolesti ili stanja

kojima uzrok nije
primarno unutar
imunološkog sistema


 Sekundarne imunodeficijencije

* Prijevremeno rođena djeca

(prematurusi)

* Novorođenčad

* Nasljedne i metaboličke bolesti

* Imunosupresivna sredstva
* Infiltrativne i hematološke bolesti

* Hiruške operacije i traume

* Loš socio-ekonomski status porodice

* Infektivne bolesti
* Učestalost u stalnom porastu!
* Češće korištenje
imunosupresivnih lijekova u djece
* Pothranjenosti djece u svijetu
* Pandemije HIV infekcije u
zemljama “trećeg svijeta”
Imunologija laktacije
 AIDS
(Acquired Immune Deficiency Syndrome)

* To je neizlječiva bolest koja se u

dječijoj dobi prvenstveno prenosi
vertikalnom transmisijom od
majke ka djetetu (intrauterino,
intrapartalno dojenjem),

* Zaraženom krvlju,

*Injekcioni pribor.
 AIDS

* Kod odraslih se u glavnom

prenosi

transseksualnim putem.
* Uzročnik ove bolesti je
HIV-1 i HIV-2
(human immunodeficiency virus),

* AIDS je kod djece opisan 1983. g.

2 g. nakon što je opisan u odraslih
osoba,
* On ubija tako što uništava odbranu
organizma od drugih bolesti.
 Imunološke specifičnosti

* Humoralna imunost očuvana

* Poremećaj celularne imunosti

(odnos CD4/CD8)