ZJAWISKA OPTYCZNE

W PRZYRODZIE
Zorza Polarna
Zorza polarna jest jednym
z najpiękniejszych
zjawisk atmosferycznych. Jest
ona charakterystyczna dla
obszarów arktycznych i antarktycznych.
Na ciemnym niebie nad
biegunami najczęściej w odległości 20 –
25 stopni od bieguna
geometrycznego Ziemie zorza rozświetla
niebo tworząc różne formy. Najczęściej
SA to świetliste łuki smugi albo
pasma jednorodne lub o
strukturze promienistej o wyglądzie
draperii zasłon lub koron. Zarówno
położenie zorzy polarnej na niebie jak
i zabarwienie i natężenie
świecenia ulegają ciągłym często
bardzo szybkim zmianom.
Refleksja światła i
Docierająca na Ziemię światło Słońca, Księżyca, gwiazd czy
planet ulega zakrzywieniu w atmosferze ziemskiej, czyli
REFRAKCJI. Zakrzywienie jest tym większe im bliżej horyzontu

miraże
znajduje się świecące ciało niebieskie. Nie występuje dla ciał
znajdujących się z zenicie. Na pewno znane jest pojęcie
fatamorgany, chociażby z przygodowych filmów. Jest to przykład
tzw. MIRAŻU. Rozróżnia się miraże dolne i górne. Miraże dolne
obserwuje się pod horyzontem powstają na bardzo rozgrzanych
terenach. Miraże górne powstają powyżej linii horyzontu.
Cień i półcień

■ Światło rozchodzi się po linii prostej pod warunkiem że nie napotka przeszkody o
rozmiarach porównywalnych z długością fali. Dlatego też jeśli na drodze promieni
świetlnych umieści się przeszkodę to z tyłu za nią utworzy się cień. Jeśli źródło
światła ma duże rozmiary liniowe to z tyłu przedmiotu utworzą się obszary cienia i
półcienia.
Gloria
■ Gloria powstaje na skutek dyfrakcji
światła na kroplach wody lub kryształach
lodu. Gloria jest podobna do wieńca,
jednak powstaje nie dookoła Słońca lub
Księżyca, lecz dookoła punktu,
położonego po stronie przeciwnej
względem tarczy ciała niebieskiego.
Zjawisko to występuje na chmurach,
położonych na wprost przed
obserwatorem albo niżej od niego, tj w
górach lub przy obserwacjach z
samolotu. Uwaga jeśli chmura lub mgła
są dość blisko obserwatora jego cień
wydaje się bardzo duży nazywa się to
wówczas zjawiskiem BROCKENU nie
zależnie od tego czy jest otoczony czy tez
nie jest otoczony barwną glorią.
Najczęściej występuje przy chmurach
średnich. Gloria powstaje z skutek
ugięcia się światła uprzednio odbitego od
kropelek chmur w tym samym kierunku w
jakim na nie padło.
Iryzacja

■ Iryzacja, są to tęczowe kolory tworzące się na

powierzchni prześwitujących ciał na skutek interferencji
światła (oświetlenia światłem białym, przez co otrzymuje
się wygaszenie niektórych, innym razem wzmocnienie
innych kolorów). Zauważyć można również je, jako
migające się, kolorowe plamy na wodzie. Układy kolorów
na ogół zielonych oraz różowych, bardzo często
o odcieniach pastelowych, zaobserwować można
na chmurach. Kolory te są niejednokrotnie wymieszane,
innym razem natomiast są w formie smug prawie
równoległych do brzegów chmur. Kolory iryzacji
są najczęściej błyszczące oraz przypominają barwę
masy perłowej.
Wieniec

■ Iryzacja, są to tęczowe kolory tworzące się na powierzchni

prześwitujących ciał na skutek interferencji światła
(oświetlenia światłem białym, przez co otrzymuje
się wygaszenie niektórych, innym razem wzmocnienie innych
kolorów). Zauważyć można również je, jako migające się,
kolorowe plamy na wodzie. Układy kolorów na ogół zielonych
oraz różowych, bardzo często o odcieniach pastelowych,
zaobserwować można na chmurach. Kolory te są
niejednokrotnie wymieszane, innym razem natomiast są w
formie smug prawie równoległych do brzegów chmur. Kolory
iryzacji są najczęściej błyszczące oraz przypominają barwę
masy perłowej.
Tęcza

■ Tęcza jest to jedno z bardziej efektywnych zjawisk optycznych

występujących w atmosferze. Jest to układ koncentrycznych
łuków o przeróżnych kolorach od fioletowego do czerwonego,
wyprodukowanych przez światło Słońca albo Księżyca, które
pada na grupę kropel wody w atmosferze (kropelki mgły,
mżawki albo deszczu). W tęczy podstawowej kolor fioletowy
umieszczony jest po wewnętrznej stronie, natomiast kolor
czerwony po zewnętrznej stronie. Jeżeli chodzi o tęczę
wtórną, o jasności mniejszej aniżeli jasność tęczy głównej,
czerwony kolor jest od środka, natomiast fioletowy
na zewnątrz. Zjawisko tworzy się z powodu rozszczepienia
światła białego oraz odbicia go wewnątrz kropelek deszczu.
Halo

■ Halo jest jednym z ciekawszych zjawisk optycznych

na niebie i powstaje na skutek załamania światła w
chmurze zawierającej kryształki lodu. Występuje jako
barwny biały świetlisty pierścień w którego środku
znajduje się tarcza Słońca lub Księżyca. Krąg ten ma
zwykle słabo widoczne zabarwienie czerwone od
wewnątrz i w rzadkich przypadkach fioletowe na
zewnątrz. Część nieba wewnątrz kręgu jest wyraźnie
ciemniejsza niż na zewnątrz. Tzw. małe halo powstaje
przez załamanie na powierzchniach kryształków o
kącie łamiącym 60. Duże halo powstaje podczas
załamania światła na krawędziach kryształków
wzajemnie do siebie prostopadłych. Zjawisko halo
występuje przy chmurach typu Cirrus.
Słup Słońca

■ Występuje jako barwny biały świetlisty pierścień w

którego środku znajduje się tarcza Słońca lub
Księżyca. Krąg ten ma zwykle słabo widoczne
zabarwienie czerwone od wewnątrz i w rzadkich
przypadkach fioletowe na zewnątrz. Część nieba
wewnątrz kręgu jest wyraźnie ciemniejsza niż na
zewnątrz. Tzw. małe halo powstaje przez
załamanie na powierzchniach kryształków o kącie
łamiącym 60. Duże halo powstaje podczas
załamania światła na krawędziach kryształków
wzajemnie do siebie prostopadłych. Zjawisko halo
występuje przy chmurach typu Cirrus.
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ
Wykonanie : Bartek Banasiak 3A