Ang Kasarian sa Kurikulum

ng Kagawaran ng Edukasyon

Ni Joy U. Ceralde
HT-III, FILIPINO BBNHS
Panimula

Konteksto ng paksa
Rationale ng paksa
Mga gabay na tanong
Balangkas ng pagtalakay
Mga gabay na tanong

May puwang ba ang kasarian sa kurikulum ng

DepEd?
Ano-ano ang mga legal na basehan sa pagtuturo
ng panitikang gender-based?
Paano ganap na matutugunan ang pagtuturo ng
panitikang gender-based?
Balangkas ng Pagtalakay

 Kahulugan ng kasarian sa iba’t ibang konteksto

 Mga saligan sa pagtuturo ng panitikang gender-based
 Ang kasarian batay sa R.A. 10533 (The Enhanced Basic Education
Act of 2013) at IRR nito
 Ang DepEd bilang pangunahing tagapagpatupad ng R.A. 10533
 Ang kasarian base sa conceptual framework ng bawat asignatura
sa kurikulum ng DepEd sa K-12
 Ang kasarian batay sa kurikulum ng Filipino
 Mga natuklasan, konklusyon at mungkahi
Kahulugan ng KASARIAN sa iba’t ibang
konteksto

A grammatical category often designated

as male, female or neuter used in
classification of nouns, pronouns, adjectives
and in some languages verbs that maybe
arbitrary
www.thefreedictionary.com
Kahulugan ng KASARIAN sa iba’t ibang
konteksto

The state of being a male or female

www.thefreedictionary.com
Kahulugan ng KASARIAN sa iba’t ibang
konteksto

The behavioral, cultural or psychological

traits typically associated with one sex
www.mirriam-Webster.com
Kahulugan ng KASARIAN sa iba’t ibang
konteksto

Is the range of characteristics pertaining to and

differentiating between masculinity and femininity.
Defending on the context, these characteristics may
include biological sex (the state of being male, female or
intersex), sex-based social structures (including gender
roles and other social roles) or gender identity
www.Wikipedia.org
Kahulugan ng KASARIAN sa iba’t ibang
konteksto

The societal or behavioral aspects of sexual

identity
Identity or role www.thefreedictiobary.com
Kahulugan ng KASARIAN sa iba’t ibang
konteksto

Ang salitang kasarian ay ginagamit upang

ilarawan ang biyolohikal na uri ng tao.
Kadalasan ay tumutukoy sa lalaki, babae at
intersex. Ang isang tao na kinikilala bilang
babae ay maaaring biologically male,
female o intersex at vice versa(LGBT 101).
https://www.wattpad.com/134757840-lgbt-101-kasarian-sekswalidad-pagmamahalan
Kahulugan ng KASARIAN sa iba’t ibang
konteksto

For WHO, gender refers as male and female

populations regardless of age, ethnicity,
religion and socio-economic status
www.who.imt
Kahulugan ng KASARIAN sa iba’t ibang
konteksto

For UNESCO it is one of their global priority with a

commitment to promote equality between
women and men across the organization’s
mandate. Gender equality is not only a
fundamental human right but a necessary
foundation for the creation of sustainable and
peaceful societies www.unesco.org
Kahulugan ng KASARIAN sa iba’t ibang
konteksto

 Gender is more fluid – it may or may not depend upon biological

traits. More specifically, it is a concept that describes how societies
determine and manage sex categories; the cultural meanings
attached to men and women’s roles; and how individuals
understand their identities including, but not limited to, being a
man, woman, transgender, intersex, gender queer and other
gender positions. Gender involves social norms, attitudes and
activities that society deems more appropriate for one sex over
another. Gender is also determined by what an individual feels and
does. (Dr Zuleyka Zevallos, an applied sociologist.
http://othersociologist.com/sociology-of-gender/
Kahulugan ng KASARIAN sa iba’t ibang
konteksto

Sa DepEd, walang ibinigay na depenisyon

Lalaki /bakla at babae/tomboy (batay sa
mga porma at konteksto ng paaralan)
Gender equality ay madalas babae ang
tinutukoy (pagsusuri sa D.O. at D.M)
Kahulugan ng KASARIAN sa iba’t ibang
konteksto
Mga Saligan sa Pagtuturo
ng Panitikang Gender-based
Lipunan (pamilya, tao at kasarian)
Kultura (padron ng kaisipan, paniniwala,
pamantayan, pamumuhay, gawi at
relasyon ng tao sa loob ng lipunan)
Kurikulum (isinasaalang-alang ang
pangangailangang panlipunan, lokal at
global na pamayanan)
Ang Kasarian batay sa R.A. 10533
(Enhanced Basic Education Act of 2013)
at IRR nito

R.A. 10533 (sec. 5 (c)Curriculum shall be

culture sensitive)
IRR ng R.A. 10533 (sec. 10.2
(c)Curriculum shall be gender and
culture sensitive)
Ang DepEd bilang Pangunahing Tagapagpatupad
ng R.A. 10533

Vision (love for country, values, building the nation

and learner-centered)
Mission (protect and promote the right of every
Filipino, culture-based & gender sensitive)
Core values (Maka-Diyos, makatao, makakalikasan,
makabansa)
Mandate (National development)
Programs & projects (GAD, textbooks, training of
teachers and etc.)
Ang Kasarian base sa Conceptual Framework
ng bawat Asignatura sa Kurikulum ng Deped
sa K-12

MTB-MLE • Cultural functions

• Culture & socio-cultural
process

FILIPINO • Kultural na literasi

Ang Kasarian base sa Conceptual Framework
ng bawat Asignatura sa Kurikulum ng Deped
sa K-12

ARALING • Kultura, pagkakakilanlan at

PANLIPUNAN pagkabansa, karapatan,
pananagutan at pagkakaisa

ENGLISH • Understanding cultures

Ang Kasarian base sa Conceptual Framework
ng bawat Asignatura sa Kurikulum ng Deped
sa K-12
MATHEMATICS • Beliefs, environment, language and
culture that include traditions and
practices
SCIENCE • Multi-disciplinary approach and social
cognition approach, integrates
science and technology in the social,
economic, personal and ethical
aspects of life
EsP • Social and emotional learning, ethics &
career guidance and pagkataong ethical
EPP/TLE • Contextualization & authentic teaching-
learning process and values
MAPEH • Artistic expression and cultural literacy
(Arts)
• Self, family & school, country, society, 21st
century skills and cross-cultural skills (PE)
• Culture responsive (Health)
 Ang Kasarian batay sa Kurikulum ng Filipino

ASIGNATURA PAMANTAYAN NILALAMAN

TIYAK NA KASANAYAN SA KINDERGARTEN
AT ANTAS SA BAWAT
ANTAS

• Recite rhymes and poems, and sing

Kindergarten Matutong Walang
Domain: makisalamuha tiyak
Language, sa kapwa
Literacy and
communicat
simple jingles/songs in the mother
ion (MTB-
MLE) tongue, Filipino and/or English
• Talk about likes/dislikes (foods, pets,
toys, games, friends, places)
• Talk about family members, pets, toys,
foods, or members of the community
using various appropriate descriptive words
 Ang Kasarian batay sa Kurikulum ng Filipino

TIYAK NA KASANAYAN SA KINDERGARTEN

• Ask questions about stories (who, what, where, when,

why) as may be appropriate
• Express thoughts, feelings, fears, ideas, wishes, and
dreams
• Participate actively in a dialog or conversation of familiar
topics
• Talk about the characters and events in short
stories/poems listened to
 Ang Kasarian batay sa Kurikulum ng Filipino
ASIGNATU PAMANTAYAN NILALAMAN TIYAK NA KASANAYAN SA FILIPINO 1
RA AT SA BAWAT ANTAS
ANTAS

• Naipamamalas ang paggalang sa

Filipino 1 Maipahayag at Walang
maiugnay ang tiyak
sariling ideya,
damdamin at
karanasan sa
ideya, damdamin at kultura ng may-
mga narinig at
nabasang teksto akda ng tekstong
ayon sa kanilang
antas o libel at napakinggan/binasa
kaugnay ng
kanilang kultura. • Nagagamit ang wika bilang tugon sa
sariling pangangailangan at
sitwasyon
 Ang Kasarian batay sa Kurikulum ng Filipino

ASIGNATURA PAMANTAYAN NILALAMAN TIYAK NA KASANAYAN SA FILIPINO 2

AT ANTAS SA BAWAT ANTAS

• Nagagamit ang wika bilang tugon

Filipino 2 Maipahayag at Walang
maiugnay ang tiyak
sariling ideya,
damdamin at
karanasan sa mga
sa sariling pangangailangan at
narinig at
nabasang teksto sitwasyon
ayon sa kanilang
antas o libel at • Naipamamalas ang paggalang sa
kaugnay ng
kanilang kultura. ideya, damdamin at kultura ng may-
akda ng tekstong napakinggan o
nabasa
 Ang Kasarian batay sa Kurikulum ng Filipino
ASIGNATURA PAMANTAYAN NILALAMAN TIYAK NA KASANAYAN SA FILIPINO 3
AT ANTAS SA BAWAT ANTAS

• Nagagamit ang wika bilang tugon

Filipino 3 Maipahayag at Walang
maiugnay ang tiyak
sariling ideya,
damdamin at
karanasan sa mga
sa sariling pangangailangan at
narinig at nabasang
mga teksto ayon sa sitwasyon
kanilang libel at
kaugnay ng kanilang • Naipamamalas ang paggalang sa
kultura.
ideya, damdamin at kultura ng
may-akda ng teksong
napakinggan/binasa
 Ang Kasarian batay sa Kurikulum ng Filipino

TIYAK NA KASANAYAN SA FILIPINO 3

• Nagagamit ang pangngalan sa pagsasalaysay

tungkol sa mga tao, lugar, bagay at mga
pangyayari sa paligid
• Nababago ang sariling damdamin at pananaw sa
mga bagay-bagay batay sa binasang teksto
 Ang Kasarian batay sa Kurikulum ng Filipino
ASIGNATURA PAMANTAYAN NILALAMAN TIYAK NA KASANAYAN SA FILIPINO 4
AT ANTAS SA BAWAT ANTAS

• Naipamamalas ang paggalang sa

Filipino 4 Maipahayag ang Walang
kaalaman, ideya tiyak
at damdaming
angkop sa
kanilang edad at
ideya, damdamin at kultura ng
kulturang
kinabibilangan. may-akda ng tekstong
napakinggan o nabasa
• Nagagamit ang wika bilang tugon
sa pangangailangan at sitwasyon
 Ang Kasarian batay sa Kurikulum ng Filipino

TIYAK NA KASANAYAN SA FILIPINO 4

• Naipakikita ang pagtanggap sa mga

ideya ng nabasang teksto/akda
 Ang Kasarian batay sa Kurikulum ng Filipino
ASIGNATURA PAMANTAYAN NILALAMAN TIYAK NA KASANAYAN SA FILIPINO 5
AT ANTAS SA BAWAT
ANTAS

• Naipamamalas ang paggalang sa

Filipino 5 Mapanuring Walang
pag-iisip at tiyak
pagpapahala
ga sa panitikan
at kultura sa
ideya, damdamin at kultura ng may-
pamamagitan
ng iba’t ibang akda ng tekstong napakinggan/
tekstong lokal
at pambansa nabasa
• Nagagamit nang wasto ang mga
pangngalan sa pagtalakay
 Ang Kasarian batay sa Kurikulum ng Filipino

TIYAK NA KASANAYAN SA FILIPINO 5

• Nagagamit ang wika bilang tugon sa sariling

pangangailangan at sitwasyon

• Naipakikita ang pagtanggap sa mga ideya ng

nabasang akda/teksto
 Ang Kasarian batay sa Kurikulum ng Filipino

ASIGNATURA PAMANTAYAN NILALAMAN TIYAK NA KASANAYAN SA FILIPINO 6

AT ANTAS SA BAWAT ANTAS

• Nagagamit ang wika bilang tugon

Filipino 6 Mapanuring Walang
pag-iisip at tiyak
pagpapahalaga
sa wika,
panitikan at
sa sariling pangangailangan at
kultura upang
makaambag sa sitwasyon
pag-unlad ng
bansa.

• Nababago ang dating kaalaman

base sa bagong ideyang
nakapaloob sa teksto
 Ang Kasarian batay sa Kurikulum ng Filipino

TIYAK NA KASANAYAN SA FILIPINO 6

• Nagagamit nang wasto ang mga pangngalan

• Naipamamalas ang paggalang sa ideya,

damdamin at kultura ng may-akda ng tekstong
napakinggan o nabasa
 Ang Kasarian batay sa Kurikulum ng Filipino

ASIGNATURA PAMANTAYAN NILALAMAN TIYAK NA KASANAYAN SA FILIPINO 7

AT ANTAS SA BAWAT ANTAS

• Nasusuri ang kulturang

Filipino 7 Mapanuring pag- • Pag-unawa sa
iisip, pag-unawa at mga akdang
pagpapahalagang pampanitikan
pampanitikan…rehiy
unal. . . upang •
ng Mindanao
Pag-unawa sa
nakapaloob sa awiting-bayan
maipagmalaki ang
sariling kultura
Ibong Adarna
bilang isang • . . .tiwala sa sariling kakayahan
gayundin ang iba’t
ibang kulturang
obra maestro sa
panitikang • Nasusuri ang mga katangian at
panrehiyon. pilipino
papel na ginampanan ng
pangunahing tauhan at mga
pantulong na tauhan
 Ang Kasarian batay sa Kurikulum ng Filipino

TIYAK NA KASANAYAN SA FILIPINO 7

• Nakasusulat ng tekstong naglalarawan sa isa sa

mga tauhan

• Natutukoy ang napapanahong isyung may

kaugnayan sa mga isyung tinalakay sa
napakinggang bahagi ng akda
 Ang Kasarian batay sa Kurikulum ng Filipino

TIYAK NA KASANAYAN SA FILIPINO 7

• Naipahahayag ang sariling saloobin, pananaw at

damdamin tungkol sa ilang isyung napapanahon
kaugnay sa isyung tinalakay sa akda
 Ang Kasarian batay sa Kurikulum ng Filipino
ASIGNATURA
AT ANTAS
PAMANTAYAN NILALAMAN TIYAK NA KASANAYAN SA FILIPINO 8
SA BAWAT ANTAS

• Napapahalagahan ang kulturang

Filipino 8 Mapanuring • Pag-unawa sa
pag-iisip, mga akdang
pagunawa at pampanitikan
pagpapahalaga
ng
sa panahon ng
katutubo,
Pilipino na masasalamin sa
pampanitikan. .
.pambansa. . .
espanyol,
hapon, pinanood na sarsuwela
Upang
maipagmalaki
amerikano,
komonwelt at • Nasusuri nang pasulat ang papel
ang kulturang kasalukuyan at
Pilipino. panitikang
popular sa
na ginampanan ng sarsuwela sa
kulturang
Pilipino
pagpapataas ng kamalayan ng
mga Pilipino sa kultura ng iba’t
ibang rehiyon sa bansa
 Ang Kasarian batay sa Kurikulum ng Filipino

TIYAK NA KASANAYAN SA FILIPINO 8

• Naipaliliwanag ang tema at mahahalagang

kaisipang nakapaloob sa akda
• Napipili ang isang napapanahong paksa sa
pagsulat ng sanaysay
• Naiuugnay ang kaisipan sa akda sa mga
pangyayari sa sarili, lipunan at daigdig
 Ang Kasarian batay sa Kurikulum ng Filipino

TIYAK NA KASANAYAN SA FILIPINO 8

• Nabibigyang kahulugan ang mga simbolo at

pahiwatig na ginamit sa akda

• Nasusuri ang katangian ng tauhan batay sa

itinanghal na monologo na nakabatay sa ilang
bahagi ng maikling kuwento
 Ang Kasarian batay sa Kurikulum ng Filipino

TIYAK NA KASANAYAN SA FILIPINO 8

• Naipaliliwanag ang tema at mahahalagang

kaisipang nakapaloob sa akda
• Napipili ang isang napapanahong paksa sa
pagsulat ng sanaysay
• Naiuugnay ang kaisipan sa akda sa mga
kaganapan sa sarili, lipunan at daigdig
 Ang Kasarian batay sa Kurikulum ng Filipino

TIYAK NA KASANAYAN SA FILIPINO 8

• Nabibigyang kahulugan ang mga simbolo at

pahiwatig na ginamit sa akda
• Nasusuri ang katangian ng tauhan batay sa
itinanghal na monologo na nakabatay sa ilang
bahagi ng maikling kuwento
 Ang Kasarian batay sa Kurikulum ng Filipino

TIYAK NA KASANAYAN SA FILIPINO 8

• Naihahayag ang sariling pananaw tungkol sa

mahahalagang isyung mahihinuha sa napanood
na pelikula
• Nakasusulat ng isang pagsusuring pampelikula
batay sa mga itinakdang pamantayan
 Ang Kasarian batay sa Kurikulum ng Filipino

TIYAK NA KASANAYAN SA FILIPINO 8

• Nakabubuo ng isang malinaw na social awareness

campaign tungkol sa isang paksa na maisasagawa
sa tulong ng multimedia
• Naipahahayag ang sariling pananaw at
damdamin sa ilang pangyayari sa bansa
 Ang Kasarian batay sa Kurikulum ng Filipino

TIYAK NA KASANAYAN SA FILIPINO 8

• Naipaliliwanag ang sariling saloobin/impresyon

tungkol sa mahalagang mensahe at damdaming
hatid ng akda
• Nakasusulat ng isang talumpating nanghihikayat
tungkol sa isyung pinapaksa sa binasa
 Ang Kasarian batay sa Kurikulum ng Filipino
ASIGNATURA PAMANTAYAN NILALAMAN TIYAK NA KASANAYAN SA FILIPINO 9
AT ANTAS SA BAWAT
ANTAS

Filipino 9 Mapanuring
pag-iisip, pag-
• Pag-unawa at
pagpapahalag • Nasusuri ang tunggaliang tao vs. sarili
unawa at
pagpapahalag
a sa mga
akdang sa binasang akda
ang
pampanitikan. .
pampanitikan
ng Timog- • Naisusulat ang ilang taludtod tungkol
.saling akdang
Asyano. . .
silangan at
kanlurang asya, sa pagpapahalaga sa pagiging
Upang
mapatibay ang
akdang
tradisyunal sa mamamayan ng bansa sa Asya
pagkakakilanlan
g Asyano. •
silangang asya
Pag-unawa sa • Nasusuri ang padron ng pag-iisip sa
isang obra
maestrang mga ideya at opinyong inilahad sa
pampanitikan
ng Pilipinas (Noli binasang sanaysay
Me Tangere)
 Ang Kasarian batay sa Kurikulum ng Filipino

TIYAK NA KASANAYAN SA FILIPINO 9

• Naisusulat ang sariling opinion tungkol sa mga

dapat at hindi dapat taglayin ng kabataang
Asyano
• Nakabubuo ng kritikal na paghuhusga sa
karakterisasyon ng mga tauhan at sa epekto nito. .
.
 Ang Kasarian batay sa Kurikulum ng Filipino

TIYAK NA KASANAYAN SA FILIPINO 9

• Nasasaliksik ang kulturang nakapaloob sa tanka at

haiku ng silangang Asya
• Naipaliliwanag ang mga kaisipan, layunin at paksa
ng sanaysay
• Nabibigyang puna ang paraan ng pagsasalita ng
taong naninindigan sa kaniyang saloobin o
opinion sa isang talumpati
 Ang Kasarian batay sa Kurikulum ng Filipino

TIYAK NA KASANAYAN SA FILIPINO 9

• Naipahahayag ang sariling pananaw tungkol sa

isang napapanahoing isyu. . .
• Nahihinuha ang kulturang nakapaloob sa
binasang kuwento na may katutubong kulay
• Napaghahambing ang kultura ng ilang bansa sa
silangang asya batay sa pinanood na pelikula
 Ang Kasarian batay sa Kurikulum ng Filipino

TIYAK NA KASANAYAN SA FILIPINO 9

• Nasasaliksik ang tradisyon, paniniwala at

kaugalian ng mga asyano batay sa maikling
kuwento at dula
• Naipaliliwanag ang naging bias ng nabasang
akda sa sariling kaisipan at damdamin
 Ang Kasarian batay sa Kurikulum ng Filipino

TIYAK NA KASANAYAN SA FILIPINO 9

• Nakapananaliksik tungkol sa mga

pagpapahalagang kultural sa kanlurang
Asya
• Nasusuri ang mga taungalian (tao vs. tao, tao
vs. sarili) sa kuwento. . . .
 Ang Kasarian batay sa Kurikulum ng Filipino

TIYAK NA KASANAYAN SA FILIPINO 9

• Nasasaliksik ang tradisyon, paniniwala at

kaugalian ng mga asyano batay sa maikling
kuwento at dula
• Naipaliliwanag ang naging bias ng nabasang
akda sa sariling kaisipan at damdamin
 Ang Kasarian batay sa Kurikulum ng Filipino

TIYAK NA KASANAYAN SA FILIPINO 9

• Napatutunayang ang mga pangyayari at/o

transpormasyong nagaganap sa tauhan ay
maaaring mangyari sa tunay na buhay
• Nabibigyang kahulugan ang mga kilos, gawi
at karakter ng mga tauhan batay sa usapang
napakinggan
 Ang Kasarian batay sa Kurikulum ng Filipino

TIYAK NA KASANAYAN SA FILIPINO 9

• Nailalarawan ang natatanging kulturang

asyano na masasalamin sa epiko
• Natutukoy at nabibigyang katangian ang isa
sa mga itinuturing na bayani ng alinmang
bansa sa kanlurang Asya
 Ang Kasarian batay sa Kurikulum ng Filipino

TIYAK NA KASANAYAN SA FILIPINO 9

• Naiisa-isa at napahahalagahan ang

kulturang asyano bunga ng nabasang mga
akdang pampanitikan ng kanlurang asyano
• Nahihinuha ang katangian ng mga tauhan at
natutukoy ang kahalagahan ng bawat isa sa
nobela
 Ang Kasarian batay sa Kurikulum ng Filipino

TIYAK NA KASANAYAN SA FILIPINO 9

• Naihahambing ang mga katangian ng isang

ina noon at sa kasalukuyan batay sa
napanood na dulang pantelebisyon/pelikula
• Naipaliliwanag ang kahalagahan ng
pagtupad sa tungkulin ng ina at ng anak
 Ang Kasarian batay sa Kurikulum ng Filipino

ASIGNATURA PAMANTAYAN NILALAMAN TIYAK NA KASANAYAN SA FILIPINO 10

AT ANTAS SA BAWAT
ANTAS

• Naiuugnay ang mga kaisipang

Filipino 10 Mapanuring pag- • Pag-unawa at
iisip, pag-unawa at pagpapahalga
pagpapahalagan sa mga akdang
g pampanitikan. . .
Saling akdang
pampanitikan
ng daigdig
nakapaloob sa akda sa
pandaigdig tungo
sa pagkakaroon
(Mediteranean,
Africa at Persia) nangyayari sa sarili, pamilya,
ng kamalayang
global.
• Pag-unawa at
pagpapahalag pamayanan, lipunan at
a sa nobelang
El Filibusterismo
bilang isang
daigdig
obra maestrang
pampanitikan
• Nabibigyang reaksiyon ang
mga kaisipan o ideya na
 Ang Kasarian batay sa Kurikulum ng Filipino

TIYAK NA KASANAYAN SA FILIPINO 10

• Nahihinuha kung bakit itinuturing na bayani sa

nakilang lugar at kapanahunan ang piling tauhan
sa epiko batay sa napakinggang usapan
• Naisusulat ang paliwanag tungkol sa isyung
pandaigdig na iniuugnay sa buhay ng mga Pilipino
 Ang Kasarian batay sa Kurikulum ng Filipino

TIYAK NA KASANAYAN SA FILIPINO 10

• Naibibigay ang katangian ng isang tauhan

batay sa napakinggang diyalogo
• Nasusuri ang binasang kabanat ng nobela
bilang isang akdang pampanitikan sa
pananaw humanism o alinmang angkop na
pananaw
 Ang Kasarian batay sa Kurikulum ng Filipino

TIYAK NA KASANAYAN SA FILIPINO 10

• Nailalarawan ang kultura ng mga tauhan na

masasalamin sa kabanata
• Nailalahad ang kultura ng lugar na pinagmulan ng
kuwentong-bayan sa napakinggang usapan ng mga
tauhan
• Naihahambing ang kultura ng bansang pinagmulan ng
akda sa alinmang bansa sa daigdig
 Ang Kasarian batay sa Kurikulum ng Filipino

TIYAK NA KASANAYAN SA FILIPINO 10

• Naibabahagi ang sariling damdamin at saloobin isang

pangkatang talakayan ang sariling kultura kung
ihahambing sa kultura ng ibang bansa batay sa
nabasang dula
• Naisusulat ang sariling tula na may hawig sa paksa ng
tulang tinalakay
 Ang Kasarian batay sa Kurikulum ng Filipino

TIYAK NA KASANAYAN SA FILIPINO 10

• Nasusuri ang nobela bilang akdang pampanitikan

sa pananw reyalismo o alinmang angkop na
pananaw/teoryang pampanitikan
• Nasusuri ang napanood na pagbabalita batay sa
paksa, paraan ng pagbabalita at iba pa
 Ang Kasarian batay sa Kurikulum ng Filipino

TIYAK NA KASANAYAN SA FILIPINO 10

• Naisusulat ang isang talumpati tungkol sa isang

kontrobersyal na isyu
• Nabibigyang puna ang mga nababasa sa social
media, pahayagan, telebisyon, internet at iba pa
• Natutukoy ang tradisyong kinamulatan ng Africa
at Persia
 Ang Kasarian batay sa Kurikulum ng Filipino

TIYAK NA KASANAYAN SA FILIPINO 10

• Nasusuri ang binasang kabanat ng nobela batay

sa pananaw o teoryang pampanitikan na angkop
dito
• Naipahahayag ang sariling paniniwala at
pagpapahalaga kaugnay ng mga kaisipang
namayani sa akda
 Ang Kasarian batay sa Kurikulum ng Filipino

TIYAK NA KASANAYAN SA FILIPINO 10

• Natatalakay ang mga kaisipang ito: kabuluhan ng

edukasyon, pamamalakad sa pamahalaan,
pagmamahal, kapwa-tao, kabayanihan, paggamit ng
kapangyarihan, pagsasamantala sa kapwa, kahirapan,
karapatang pantao at paninindigan sa sariling porinsipyo
• Naipaliliwanag ang kabuluhan ng mga kaisipang lutang
sa akda. . .
 Ang Kasarian batay sa Kurikulum ng Filipino

TIYAK NA KASANAYAN SA FILIPINO 10

• Nasusuri ang nobela batay sa

pananaw/teoryang romantisismo,
humanismo, naturalismo at iba pa
Halimbawa ng mga literaturang
gender-based mula sa LM sa Filipino 9 at 10

Pagbibigay ng kapangyarihan sa
kababaihang Pilipino sa pamamagitan ng
estadistikang kasarian
Rama at Sita
Ang mga Dalit kay Maria
Isang libo’t isang gabi
Halimbawa ng mga literaturang
gender-based mula sa LM sa Filipino 9 at 10

Ang Ama
Alamat ni Prinsesa Manorah
Sitti Nurhaliza:Ginintuang tinig at puso ng Asya
Kay Stella Zeehandelaar
Ang kababaihan ng Taiwan, ngayon at noong
nakaraang 50 taon
Halimbawa ng mga literaturang
gender-based mula sa LM sa Filipino 9 at 10

Cupid at Psyche
Nagkaroon ng anak sina Wigan at Bugan
Dekada 70
Talumpati ni Dilma Rousseff sa kaniyang
inagurasyon (Kauna-unahang Pangulong
babae ng Brazil)
Halimbawa ng mga literaturang
gender-based mula sa LM sa Filipino 9 at 10

Babang-luksa
Pamana
Moses, Moses
Hele ng ina sa kaniyang Panganay
Rosalia Villanueva-Teodoro, Ang Dakilang
Ina
 Mga puna:

Bahagi ng mission, vision, core values at mandate ng

DepEd ang tungkol sa kasarian.
Nakapaloob sa conceptual framework ng lahat ng
asignatura sa kurikulum ng DepEd ang tungkol sa
kasarian.
Bahagi ng kurikulum sa K-12 ang lipunan at kultura
tungo sa pagtuturo ng literaturang gender-based.
Mga puna:

May mga tiyak na kasanayan sa

asignaturang Filipino kaugnay sa kasarian.
Masasalamin din ang usaping kasarian sa
pamantayang pangnilalaman at
pamantayan sa bawat antas.
Mga puna:

Naaayon sa batas ang pagtuturo ng

literaturang gender-based (R.A. 10533 at IRR
nito at iba pa)
Sapat ang mga basehan upang itaguyod at
pagtibayin ang pagtuturong gender-based
sa konteksto ng kurikulum ng DepEd sa ilalim
ng K-12
Mga Mungkahi:

Dagdagan/ipasok sa kurikulum ang mga

kasanayan kaugnay sa kasarian.
Suriin at rebisahin ang nilalaman ng mga
aklat/akdang may gender biases.
Umatend ng mga palihan/seminar kaugnay
sa Gender Equality.
Mga Mungkahi:

Palakasin ang GAD implementation sa

DepEd (national, regional, division at school
level).
Maging content developer ang bawat guro.
Gamitin ang teacher empowerment.
Mga Mungkahi:

Dahil skill-based ang Filipino, may kalayaan ang

guro na makagamit ng tekstong gender-based.
Ang guro ay dapat na maging edukador na
tagapagmulat at hindi lamang tagasunod.
Sikaping isapraktika ang mga itinuturo (isip, salita
at gawa).
Magkaroon ng mga pakitang-turo sa pagtuturong
gender-based.
Mga Mungkahi:

Palakasin ang paggamit ng lokalisasyon at

kontekstuwalisasyon sa pagtuturo.
Maging bahagi ng performance rating ng guro
ang pagiging sensitibo sa kultura at kasarian.
Ang pagtuturong gender-based ay hindi dapat
laging tuon o nagpapakita ng karahasan at
kahinaan ng isang kasarian kundi bagkus tuon sa
kalakasan at empowerment ng mga kasarian.
Mga Mungkahi:

Iwasan ang pagkakaroon ng tunggalian sa

pagitan ng mga kasarian, dapat gender equality
ang itaguyod tungo sa pagbuo ng bansa.
Tanggapin at pahalagahan ang lahat ng kasarian
at paunlarin ito.
Magkaroon ng sapat na kabatiran at kaalaman
sa mga kasarian upang lubos na maunawaan
ang isa’t isa.
Mga Mungkahi:

Integrasyon ng mga tiyak na batas kaugnay

sa gender equality at kauri nito (VAWC,
GAD at iba pa)
Lokalisasyon ng kurikulum (makikita sa R.A.
10533 sec. 5 (d) at IRR nito sec. 10 (d))
Tandaan na nilikha ng Dios ang tao ayon sa
kaniyang wangis at larawan.
 Mga Sanggunian:

 Kurikulum ng Deped sa MTB-MLE

 Kurikulum ng Deped sa Filipino (2013)
 Kurikulum ng Deped sa English
 Kurikulum ng Deped sa Mathematics
 Kurikulum ng Deped sa Science
 Kurikulum ng Deped sa Araling Panlipunan
 Kurikulum ng Deped sa MAPEH
 Kurikulum ng Deped sa TLE/EPP
 Kurikulum ng Deped sa EsP
 Mission, vision, core values and mandate of Deped
 R.A. 10533 at IRR nito
 DO 63, s. 2012
 House Bill no. 1023
Mga Sangunian:

 Gender-Responsive planning manual of DepEd Region V

 Panitikang Asyano (LM sa Filipino 9)
 Panitikang Pandaigdig (LM sa Filipino 10)
 http://othersociologist.com/sociology-of-gender/
 www.who.int.com
 www.thefreedictionary.com
 www.mirriam-Webster.com
 www.Wikipedia.org
 www.unesco.org
 https://www.wattpad.com/134757840-lgbt-101-kasarian-sekswalidad-pagmamahalan
 http://www.deped.gov.ph/mandate
Maraming Salamat
sa inyong pakikinig