MGA KONSEPTONG

PANG-WIKA
Unang Grupo
 WIKA
CONSTANTINO, PAMELA C.(1996). WIKA BILANG
KASANGKAPANG PANLIPUNAN: WIKANG PAMBANSA
TUNGO SA PANGKAISIPAN AT PANG-EKONOMIKONG
KAUNLARAN. MGA PILING DISKURSO SA WIKA AT LIPUNAN.
LUNGSOD NG QUEZON, PILIPINAS: UNIVERSITY OF THE
PHILIPPINE PRESS
 WIKA BILANG MAHALAGANG
KASANGKAPAN NG LIPUNAN
• Bilang Instrumento o kasangkapan sa pagkakaisa
• Instrumento ng Pagkontrol
• Critical Language Study/ Discourse Analysis
(Fairclough 1989)
• Kasangkapan kapwa ng eksploytasyon o
pagsasamantala at ng liberasyon o pagpapalaya
• Liberating Effect
 WIKA BILANG KASANGKAPAN SA
PAG-UNLAD
• Nagbibigay ng status at humuhubog sa
sosyalisasyon ng indibidwal
• Basil Bernstein (1971)
• Mas tumutulong sa Kognitibong pag-unlad
• Acuña (1987)
• Pagpapahalagang panloob upang mag
tagumpay sa pagpapahalagang panlabas
 WIKA AT LITERASI
• Pagkatuto sa wika upang maging kapaki-
pakinabang ang mamamayan ng lipunan
• Gunnar Myrdal (1970)
• Pilipinas ang may pinakamababang
porsyentong pag-unlad sa lahat ng bansang
ASEAN (1973-1974)
• “ Anumang pagtatangkang bumuo ng isang
bagay na may pag-uugnayan at may malawak
na pakikisangkot ng mga mamamayan ay
nangangailangan ng mas malawak na Literasi.
Malinaw na ito rin ang kailangan para
magkaroon ng epektibong demokrasyong
politikal”
WIKA AT NASYONALISMO
• Ang nasyonalismo ay itinuturang na ideolohiya
• Ang nasyonalismo bilang ideolohiya ay mga
elemento: Kamulatang Pambansa, Pambansang
Indentidad, Dimensyong Hiyograpikal, Patriotismo, at
Pangangailangang Aksiyon.
• Ayon kay Joshua Fishman, "wika ay isang
pangunahing komponent ng nasyonalismo ang
katutubong wika ay isang aspekto ng kaluluwa
o esensiya ng isang nasyonalidad"
 Etnisismo o Etnisidad

• Ito ang mga Dahilan kung bakit

ito ang umiiral sa mga Pilipino, Isa
rito ang KOLONYALISMO at Isa
parin ang MULTILINGGWALISMO
• Kumbensiyong Konstitusyonal ng
1972 at 1986 kaugnay ng
Probisyon sa Wikang Pambansa
 • Pagsakop ng Kastila
- DIVIDE AND RULE
- LEGACY / PAMANA
• Pagsakop ng Amerikano
-SIKOLOHIYA NG PAGBIBIGAY
NG KUNG ANO ANG IPINAGKAIT
SA ATIN (Edukasyon at WIKA)
 • Ayon Kay Joshua Fishman,
ang multilinggwalismo ay
hadlang sa naayonalismo
• Apektado ang ekonomikong
pag-unlad ng isang bansang
multilinggwal
• ang mga bansang MONOLINGGWAL ay
mas maunlad o mas madaling umuunlad
kaysa sa bansang MULTILINGGWAL
• Magandang Halimbawa ay sa Japan,
- Hindi lamang sila biktima ng
Kolonyalismo
-Monolinggwa
-Pagkakaroon ng Tindi ng Nasyonalismo
(Pinaunlad at Pinaglalim)
- Ano ang resulta nito?
 Sinabi ni Ponciano Intal Jr.,
isang propesor sa UP sa isang
artikulo niya na pinamagatang
"Fostering Nationalism" Ayon
sa kanya “Mahalaga ang
kultural na Nasyonalismo sa
pagunlad ng ekonomiya ng
bansa”.
Teoryang Biblikal at Siyentipiko

PINAGMULAN NG WIKA
 TEORYANG BIBLIKAL

Ito ay hango sa mga

kwento na makikita sa
Bibliya. Sinasabi dito na
ang wika ay kaloob ng
Diyos sa mga tao
 Tore Babel/Teorya ng
Kalituhan
1. Nagmula sa aklat ng Genesis.
Sinasabi dito na noon ay may iisa
lamang na wika ngunit may ginawa
ang mga tao na hindi nagustuhan
ng Diyos kaya pinag-iba-iba nya ang
mga wika nito
 Pentecostes
2. Nagmula sa bagong tipan.
Sinasabi dito na sa
pamamagitan ng biyaya ng
Espiritu Santo ay natuto ang
mga apostol ng mga wikang
hindi nila alam.
Teoryang Siyentipiko
•Mga teoryang nagmula
sa pananaliksik upang
masagot ang
katanungang, paano
nagkaroon ng wika?
 Teoryang Siyentipiko
1. Teoryang Bow-wow- Sa teoryang
ito, pinaniniwalaan na nagmula ang
wika mula sa panggagaya ng tao sa
tunog ng kalikasan
2. Teoryang Ding-dong/ Teoryang
Natibistiko- Ang teoryang ito ay
nakabatay sa sa mga tunog na
nililikha ng mga bagay.
3. Teoryang Pooh-pooh- Sinasabi sa
teoryang ito na mula sa masidhing
damdamin ay nakbubulalas tayo ng
mga salita
4. Teoryang Yo-he-ho- Nakasaad sa
teoryang ito na sa tuwing gumagamit
ng pisikal na lakas ang mga tao ay
nakakabanggit sila ng mga salita
5. Teoryang Ta-ta- Pinaniniwalaan sa
teoryang ito na sa tuwing kinukumpas ng
tao ang kanyang kamay ay sumusunod
ang pag galaw ng dila na nagiging sanhi
upang makabuo ng salita ang isang tao
6. Teoryang Ta-ra-ra-boom-de-ay--Sinasabi
dito na ang wika ay nag-ugat sa mga
tunog na nalikha ng mga sinaunang tao
mula sa ritwal at dasal
CRUZ-MENENDREZ, PATRICIA M.(1996). ANG PULITIKA NG WIKANG
PANTURO. MGA PILING DISKURSO SA WIKA AT LIPUNAN. LUNGSOD NG
QUEZON, PILIPINAS: UNIVERSITY OF THE PHILIPPINE PRESS

WIKANG PAMBANSA, OPISYAL NA

WIKA, WIKANG PANTURO
 WIKANG PANTURO
• Ang wikang panturo ang wikang opisyal na
ginagamit sa pormal na edukasyon
• Ang itinatag na pambansang sistema ng
edukasyon ng mga Amerikano sa umpisa ng
ika-20 siglo ay monolingguwal
• Nagsimulang ipagamit ang Wikang Pambansa
bilang wikang panturo sa panahong
Komonwelt at para sa edukasyon ng mga
magiging guro ng Wikang Pambansa
• Sa ilalim ng Patakarang Bilingguwal,
ang mga asignatura sa elementarya
at sekundarya ay hinati upang ang
isang pangkat ay ituro sa Pilipino at
ang isang pangkat ay ituro sa Ingles.
• Ang patakarang bilingguwal ay
isang pagtupad sa mga Seksiyon
2–3, Artikulo XV ng 1973
Konstitusyon hinggil sa Pilipino at
Ingles bílang mga opisyal na wika
ng komunikasyon at instruksiyon.
 • Nakasaad din sa ikalawang talata ng
Seksiyon 6, Artikulo XIV ng kasalukuyang
saligang-batas na: “Subject to the
provisions of law and as the Congress
may deem appropriate, the Government
shall take steps to initiate and sustain the
use of Filipino as a medium of official
communication and as language of
instruction in the educational system.”
• Executive Order No. 335 na “Nag-
aatas sa Lahat ng mga
Kagawaran/Kawanihan/Opisina/
Instruemntaliti ng Pamahalaan na
Magsagawa ng mga Hakbang na
Kailangan para sa Layuning Magamit
ang Filipino sa Opisyal na mga
Transaksiyon, Komunikasyon, at
Korespondensiya.”
 WIKANG OPISYAL
• Ang mga kinikilalang wikang minoritaryo
ng pamahalaan ay madalas din
mapagkamalan na wikang opisyal.
Subalit, ang isang wikang opisyal na
kinikilala ng isang bansa, tinuturo sa mga
paaralan, at ginagamit sa mga opisyal na
komunikasyon ay hindi kinakailangang
isang wikang opisyal.
• Halimbawa, ang Wikang Ladino at
Sardo (Sardinian) sa Italya at ang
Wikang Mirandessa Portugal ay
opisyal na kinikilalang mga
wikang minoritaryo lamang, hindi
mga wikang opisyal.
• Kalahati ng mga bansa sa mundo ay may mga
wikang opisyal.
• Albanya
• France
• Lithuania
• kahit na lahat ng mga bansang ito ay may mga
katutubong wika ring ginagamit.
• Ang ilan ay may higit sa isang wikang opisyal: -
Afghanistan, Belurus, Belgium, Bolivia,
Canada, Eritrea, Finland, India, Paraguay,
South Africa, at Switzerland
• Ang mga wikang opisyal ng ilang
mga dating kolonya, lalo na
French o Ingles, ay hindi mga
pambansang wika o ang wikang
may pinakamaraming gumagamit
sa mga dating kolonyang iyon.
WIKANG PAMBANSA
• isang wika (o diyalekto) na natatanging
kinakatawan ang pambansang pagkilanlan ng
isang lahi at/o bansa.
• Pilipinas
Gayumpaman, hindi nag-iisa ang Filipino,
bilang opisyal na wika ng Pilipinas, ang
saligang batas ng 1987 ay nagtakda ng Ingles,
bilang isa rin sa opisyal na wika, kung
pahihintulutan ng batas.
BILINGGUALISMO,
MULTILINGGUWALISMO,
MULTIKULTURISMO
 BILIGGUALISMO

• Weinrich (1935) - gumagamit

ng dalawang wika ng
magkasalitan
• nangangahulugang ito ay isang
penomenang pangwika na
ginagamit sa sosyolinggwistiko
 MULTILINGGUALISMO

• Pinapakita dito ang ugnayan ng

tao sa lipunan
• Bloomfield (1935) - Tumutukoy sa
pagkontrol ng tao sa dalawang
wika na tipa ba ang dalawang
wikanh ito ay kanyang
katutubong wika
 • Bloomfield (1935) - tumutukoy sa
pagkontrol ng tao sa dalawang wika
na tila ba ang dalawang wikang ito ay
kanyang katutubong wika
• Nangangahulugan na ang dalawang
wika ay ginagamit sa pagtuturo at
pakikipag talastasan na kung saan
ang hiram na wika ay nagiging kanya
na sa pagdaan ng panahon
 MULTIKULTURALISMO
• ay isang kamalayan, o ideolohiya, na minsan
ay naisasabatas, na kumikilala at nasisiyahan
sa pagkakaroon ng isang estado ng maraming
maliliit na bansa, sinisikap ng kamalayan at
ideolohiyang ito na mananatili ang kultural na
pagkaka-iba-iba, at mabibigyan ng
pagkapantay-pantay ang lahat ng mga
etnikong grupo na nasasakop ng estado.
ANTAS NG WIKA
 ANTAS NG WIKA
• Ang tao ay nilalang na may
pinakamataas na antas ng
kaanyuang pisikal at intelektwal.
Dahil dito tayo rin ay nabiyayaang
ng kakayahan na makapag-
pahiwatig ng ating mga saloobin
gamit ang sari-saring uri ng wika.
• Walang parehong indibidwal ang
mayroong eksakto o parehong uri ng o
istilo ng pananalita. Nababatay ang ang
pag kakaiba sa antas sa mga sumusunod
na aspeto:
a.) Katayuan o estado sa buhay
b.) Edad at kasarian
c.) Grupo o pangkat etnikong
kinabibilangan
 PORMAL
Mga salitang istandard o kinikilala, tinatanggap
at ginagamit ng higit na nakararami.
a.) Pambansa - Mga salitang ginagamit sa aklat,
pambalarila at sa lahat ng mga paaralan.
b.) Pampanitikan - Mga salitang ginagamit ng
mga manunulat sa kanilang akdang
pampanitikan. Mga salitang karaniwan ay
matatayog, malalalim, makukulay at masining.
 IMPORMAL
Mga salitang karaniwan, palasak at pang araw-
araw na madalas natin gamitin sa pakikipag
usap.
a.) Lalawiganin - Mga bokabolaryong pang
pandayalekto na ginagamit sa mga partikular
na pook o lalawigan, kadalasa'y nakikita rin sa
pag kakaiba ng tono.
b.) Kolokyal - Mga pang araw-araw na salita na
ginagamit sa pagkakataong impormal.
- Tinatawag rin itong "Lingua Franca"
 BALBAL
• Itinuturing ito pinaka
mababang antas ng wika na
ginagamit ng mga tao.
• Tinatawag sa Ingles na “Slang"
LINGGUWISTIKONG
KOMUNIDAD
• Termino sa sosyolingguwistiks na
tumutukoy sa isang grupo ng mga
taong gumagamit sa iisang uri ng
barayti ng wika at
nagkakaunawaan sa mga
ispesipikong patakaran o mga
alituntunin sa pag gamit ng wika.
 ETIMOLOHIYA

• Linguistiko or Linguistics
Ang lingguwistiko ay ang pag
aarak sa wika ng tao at tinatawag
na isang linggwista ang mga
dalubhasa dito.
• Komunidad
Ang pamayanan o komunidad ay
pangkaraniwang tumutukoy sa isang
yunit aa panlipunan o pakikipag
kapwa na mas malaki kaysa sa isang
tahanan, mag anak o pamamahay na
may pinagsasaluhang pang
karaniwang pagpapahalaga at may
matibay na pagsasamahang
panlipunan.
 MGA SALIK NG
LINGGUWISTIKONG KOMUNIDAD
1. May KAISAHAN sa paggamit ng wika
at naibabahagi ito sa iba.
2. Nakapagbabahagi ng malaya ang
kasapi sa tuntunin ng wika at
interpretasyon nito.
3. May kaisahan sa Pagpapahalaga at
palagay hinggil sa gamit ng wika.
 MGA HALIMBAWA NG
LINGGUWISTIKONG KOMUNIDAD
• SEKTOR -Mga manggagawa
• GRUPONG PORMAL -Bible Study
Group
• GRUPONG IMPORMAL –Barkada
• YUNIT -Koponan ng basketball, atbp;
organisasyon ng mga mag aaral sa
paaralan
MGA ILANG WIKA SA KOMUNIDAD SA
PILIPINAS
• Kapampangan
Isa sa mga pangunahing wika ng Pilipinas.
Pangunahing wika na gamit sa Pampanga.
• Cebuano
Awstronesyo na winiwika ng humigit
kumulang 33 milyong tao at kasapi kasapi ng
pangkat ng mga wikang Bisaya. Ito ang may
pinakamalaking ng mga katutubong
mananalita sa Pilipinas.
• Waray
ay isang winiwika sa mga lalawigan ng
Samar, Leyte at Biliran sa Pilipinas. Lahat
ng wikang Waray ay kabilang sa grupo ng
mga wikang Bisaya at may kaugnayan sa
dayalektong Hiligaynon at Masbatenyo.
• Bikol
Ginagamit sa Pilipinas tangi sa tangway
ng Bikol sa Silangan ng pulo ng Luzon.
 HOMOGENOUS NA WIKA

• Homogenous ang wika kung

pareparehong magsalita ang
lahat ng gumagamit nito.
• Ito rin ang nagsasabing ang
wikang pormal ay iba sa
naimbentong wika.
 HETEROGENOUS NA WIKA
• Ito ay wikang iba-iba ayon sa
lugar,grupo at pangangailangan ng pag
gamit nito, maraming baryasyon na
wika, ito ay nagtataglay o binubuo ng
magkakaibang kontent o elemento.
*Hetero - magkaiba
*Genos- uri o lahi
UNANG WIKA, IKALAWANG WIKA,
AT MARAMI PANG WIKA
 UNANG WIKA
• Ang unang wika ay ang wikang natutuhan
at ginamit ng isang tao simula
pagkapanganak hanggang sa panahon
kung kalian lubos nang naunawaan at
nagagamit ng tao ang nasabing wika. Sa
ibang lipunan, tinutukoy itong wika ng
isang etnolingguwistikong grupo kung
saan nabibilang ang isang indibidwal, at
hindi ang unang natutuhang wika.
 Lee (2013): “The Native Speaker: An
Achievable Model?”
• Narito ang mga gabay upang matukoy kung
ang isang tao ay katutubong tagapagsalita ng
isang wika:
1. Natutuhan ng indibidwal ang wika sa
murang edad.
2. Ang indibidwal ay may likas at
instinktibong kaalaman at kamalayan sa
wika.
• 3. May kakayahan ang indibidwal na
makabuo ng matataas at ispontanyong
diskurso gamit ang wika.
• 4. Matataas ang kakayahan sa
komunikasyon gamit ang wika.
• 5. Kinikilala ang sarili bilang bahagi at
nakikilala bilang kabahagi ng isang
lingguwistikong komunidad.
 Teorya sa Pagkatuto ng Wika
• Behaviorist – naniniwalang ipinanganak ang
isang bata na may kakayahan sa pagkatuto at
ang kanilang kilos at gawi ay maaring
hubugin sa pamamagitan ng pagkontrol ng
kanilang kapaligiran.
• Nativist – naniniwalang tumatanggap ng mga
impormasyon mula sa kapaligiran sa anyong
wika kung kaya likas na natutunan ng mga
bata ang linggwistikong katangian ng wika.
 IKALAWANG WIKA

• Wikang natutuhan at ginagamit

ng isang tao labas pa sa kanyang
unang wika. Ang wikang ito ay
hindi taal o katutubong wika para
sa tagapagsalita ngunit isang
wikang ginagamit din sa likalidad
ng taong nagsasalita.
 Stephen Krashen sa teorya ng
Second Language Acquisition
(SLA):
• Acquisition – isang natural na
proseso
• Learning – kinasasangkutan ng
malay o sadyang desisyon
napag-aralan ang wika.
 Yugto ng Pagkatuto ng
Ikalawang Wika
• Panimula – Batayan ng pagkatuto
ang dati nang alam
• Panggitna – Aktwal na pagsasalin ng
kaalaman o kasanayan mula sa
unang wika tungo sa ikalawang wika
Panghuli – mismong kinahihinatnan
ng pag-aaral ng ikalawang wika
 IBA PANG WIKA
• habang lumalawak ang kaalaman
natin simula pagkabata, may iba’t
ibang wika pa tayong naririnig o
nakikita na kalauna’y natutunan
natin at nagagamit sa
pakikipagtalastasan sa mga tao sa
paligid na nagsasalita din ng wikang
ito.