PAGSIBOL NG LAHING

PILIPINO AT KAPALIGIRAN
ARALIN 1
 MGA SULIRANIN:

1. ANU-ANO ANG KATANGIAN NG PILIPINAS?

2. ANO ANG PAGKAKAIBA NG PALEOLITIKO AT NEOLITIKO?
3. ANO ANG PAGKAKATULAD AT PAGKAKAIBA NG HOMO SAPIENS
AT HOMO ERECTUS? ANONG KATANGIANG MAYROON TAYO SA
KANILA?
4. PAANO NABUO ANG PILIPINAS?
PANIMULA
 “NEITHER THE LIFE OF AN
INDIVIDUAL NOR THE
HISTORY OF A SOCIETY CAN
BE UNDERSTOOD WITHOUT
UNDERSTANDING BOTH.”

CHARLES WRIGHT
MILLS
 NILALAMAN

PAGSIBOL NG PILIPINAS
NABUO ANG PILIPINAS DAHIL SA PAGGALAW AT
PAGUUMPUGAN NG MGA CONTINENTAL PLATE.
2 KASANGKAPANG BATONG NATAGPUAN SA
LAMBAK NG CAGAYAN

“UBOD” O PEBBLE FLAKE CORE TOOLS O “TIPYAS”

 HOMO SAPIENS HOMO ERECTUS
ISPECIE NA HALOS KAMUKHA NA ISPECIES NG TAO NA NAKATINDIG
NG KASALUKUYANG TAO NG TUWID
 KULTURANG MATERYAL NG SINAUNANG TAO SA
PALAWAN
• YUNGIB GURI: FLAKED STONE TOOLS, MGA LIBINGANG PALAYOK NAPALAMUTING GAWA SA JADE
AT GLASS BEADS NA TINATAYANG MAY EDADNA 2,500 - 2,300 TAON BAGO NGAYON.
• YUNGIB NG DUYONG: MGA KAGAMITANG BATO NA PALAKOL O ADZE, ISANG PALAWIT O
PENDANT NA GAWA MULA SA KABIBE O SHELL AT ANIMNA SISIDLAN NG GAMIT NA NGANGA NA
GAWA NAMAN SA ARCA SHELLS.
• PALAMUTI NA GAWA SA JADE TULAD NG : HIKAW NA LINGLING-O AT MGA PULSERAS.
• YUNGIB NG MANUNGGUL: PALAYOK MANUNGGUL (MAKIKITA SA TAKIP NITOANG DALAWANG
TAONG NAKASAKAY SA ISANG BANGKA), MGA PALAMUTINA GAWA SA JADE, KABIBE AT BATO,
MGA PULSERAS NA GAWA SA JADE,AGATE AT KABIBE.BUKOD SA MGA ITO, ANG
PINAKAMATANDANG LABI NG MGA PALAYOKAY NATAGPUAN SA YUNGIB DUGDUG AT LETA-LETA.
MANUNGGUL JAR
 HEOGRAPIYA AT KULTURA

• ANG KASALUKUYANG LAHING PILIPINO AY BAHAGI NG DALAWANG PROSESONG NAGANAP

SA NAKARAANG LIMANG LIBONG TAON: BIOLOHIKAL AT KULTURAL.
• ANG PAGKAKAIBA- IBA NG ITSURA, BUHOK,KULAY NG BALAT AT TANGOS NG ILONG AY
RESULTA NG PAGHAHALO NG IBA’T IBANG PANGKAT AT MATAGALANG PAKIKIBAGAY SA
KALIKASAN.
• ANG MGA LAHING MATAGAL NA NABUO SA PANAHONG PALEOLITIKO AY TINATAWAG NA
MONGOLOID SA HILAGA AT AUSTRALOID SA TIMOG.
 Huling cretaceous

Eocene

Gitnang Oligocene
Pagsibol ng
Lahing Pilipino
Maagang Miocene

Huling Miocene

Huling Miocene hanggang

simulang Pleistocene
 PAGLILINANG AT KULTURAL

ANG KARANIWANG TRADISYON NG

KULTURA NA NABUO SA KAPULUAN AY
YAONG BATAY SA LAMANG-UGAT (ROOT
CROPS) AT PRUTAS.
 BUOD
• ANG PILIPINAS AY ISANG KAPULUAN, MATATAGPUAN SA ISANG SONANG
TROPIKAL AT MONSOON, DAANAN NG BAGYO NA NAGBUNSOD NG ISANG
KABIHASNANG MARITIMO. ITO RIN AY MATATAGPUAN SA TINAGURIANG “
SINGSING NG APOY” AT“SINTURON NG LINDOL”.
• ANG PAGKABUO NG MGA BUNDOK, LAMBAKIN, KATUBIGAN, PULO O
PAGIGING KAPULUAN/ARKIPELAGO NG PILIPINAS AY PRODUKTO NG MGA
PROSESONG HEOLOHIKAL TULAD NG PAGGALAW NG MGA PLATONG
TEKTONIKO (TECTONIC PLATES) MULA SA PANAHONG CRETACEOUS (65 M
TAON B.K.) HANGGANG SA PANAHONG PLEISTOCENE (2 M TAON B.K.)
• SA KABUUAN NG DAIGDIG, ANG UNANG PAGLIKHA NG TAO SA SARILI AY MULA 500,000
B.K. - 13,000 B.K. (PANAHONG PALEOLITIKO) AT MULA13,000 B.K. - 500 B.K. (PANAHONG
NEOLITIKO). NANG NAKAKABIT PA ANG PILIPINAS SA KONTINENTENG ASYA,
IPINAPALAGAY NA NAGLAKBAY PAPUNTA RITO ANG MGA RHINOCEROS AT ELEPANTE AT
ANG HOMO ERECTUS AT HOMOSAPIENS NA NABUHAY SA DALAWANG POOK-
HILAGANG TSINA (BEIJING) AT TIMOG – SILANGANG ASYA (JAVA).
• SA PAGLUBOG NG MGA TULAY-LUPA, NAGING POSIBLE ANG PAGKALAT NG TAO
(TINAGURIANG LAHING AUSTRONESYANO), PATUNGONG PASIPIKO SA PAMAMAGITAN
NG BANGKA (TUNGONG TAIWAN, 4,500 B.K.; HILAGANG LUZON, 3,000 B.K. AT EAST
TIMOR, 2,500 B.K.). NAGKAROON NG KAKANYAHAN ANG KATUTUBONG KABIHASNAN
MULA SA PAGTATAGPO NG LAHING AUSTRONESYANO AT AUSTRALOID SA GITNA AT
TIMOG PILIPINAS BAGO KUMALAT SA INDONESIA, MALAYSIA, OCEANIA AT MADAGASCAR
NOONG 2,500
 KAISIPAN
• Mahalagang pag aralan ang kasaysayan hindi lamang
upang maging gabay sa kasalukuyan o kaya hinaharap
kundi upang mas mapahalagahan natin ang ambag ng
nakaraan.

• Ayon sa Amerikanong mananalaysay na si David McCullough

ay utang natin sa kasaysayan ang kung sino tayo at kung
bakit tayo ganito ngayon.