JU Srednja mašinsko saobraćajna škola

Aktiv br.4
STRUČNO USAVRŠAVANJE

VOŽNJA U KRUŽNOM TOKU

Prof. Lizde Smajo

oktobar, 2018 godine

 SADRŽAJ
• 1. UVOD
• 2. OSNOVE RASKRSNICA SA KRUŽNIM TOKOM
SAOBRAĆAJA
• 2.1. ELEMENTI KRUŽNE RASKRSNICE
• 2.2. SAOBRAĆAJNA SIGURNONST KRUŽNE
RASKRSNICE
Uvod
• Saobraćaj se odvija kružno u smjeru suprotnom od smjera
kretanja kazaljke sata
• Označen je vertikalnom saobraćajnom signalizacijom “kružni
tok saobraćaja
• Ima jednu ili više saobraćajnih traka.
• sredina kružnog toka se zove rondo, središnje ostrvo ili
rondela.
• Cilj povećanje sigurnosti saobraćaja
• Povećanje protočnost saobraćaja.
 ELEMENTI KRUŽNE RASKRSNICE
• Središnje saobraćajno ostrvo (rondo ili rondela) je uzvišena fizička
prepreka kružnog ili ovalnog oblika, smještena u središtu kružne
raskrsnice.
• Kaldrmisani (montažni) dio središnjeg saobraćajnog ostrva (platforma) je
onaj dio središnjeg saobraćajnog ostrva, koji skupa sa kružnim kolovozom
omogućava saobraćaj dugačkih vozila u kružnoj raskrsnici.
• Kraci kružne raskrsnice su ulazni putevi ili saobraćajne trake sa obje strane
uzvišenog ostrva, ili ostrva označenog horizontalnim oznakama
namjenjenim pješacima, koje određuju saobraćaj istog ili suprotnog smjera
u/i kružne raskrsnice.
• Ulaz je dio kružne raskrsnice gdje ulazna traka ulazi u kružnu raskrsnicu od
koje je odvojena stop linijom (linijom razdvajanja).
• Izlaz je dio kružne raskrsnice gdje vozila izlaze iz kružne raskrsnice.
• Razdjelno saobraćajno ostrvo - pješačko ostrvo je izdignuti element kružne
raskrsnice kojim se razdvaja ulazni i izlazni saobraćaj, vozila usmjeravaju da
propisno uđu i izađu iz kružne raskrsnice i koji obezbjeđuju veću sigurnost
saobraćaja za pješake i bicikliste koji prelaze krak kružne raskrsnice.
ELEMENTI KRUŽNE RASKRSNICE
 KARAKTERISTIKE KRUŽNIH
RASKRSNICA
Karakteristike kružnih raskrsnica po kojima se razlikuju od klasičnih
površinskih raskrsnica, su sledeće:
• kružne raskrsnice su raskrsnice sa kombinacijom isprekidanog i
neisprekidanog saobraćajnog toka,
• vozila u kružnom toku imaju prednost pred vozilima iz ulivnih pravaca (u
kružnim raskrsnicama ne važi pravilo „desne strane“)
• vozilo na ulazu u kružnu raskrsnicu se u slučaju slobodnog kružnog
kolovoza ne zaustavlja, već smanjenom brzinom ulazi u kružni tok,
• kružne raskrsnice, bez obzira na tip i način izvođenja, omogućavaju samo
vožnju sa malim brzinama i velikim uglom skretanja prednjih točkova,
• za pešake i bicikliste u kružnim raskrsnicama važe ista pravila kao u
klasičnim raskrsnicama,
• u kružnim raskrsnicama je zabranjena (ali i nepotrebna) vožnja unazad,
• dugačkim vozilima je dozvoljeno da tokom vožnje po kružnom kolovozu
koriste i neasfaltirani (kaldrmisani) deo kružnog kolovoza (pregazni deo
centralnog ostrva); za mala vozila to nije potrebno,
 PREDNOSTI KRUŽNIH RASKRSNICA
• visok nivo bezbednosti u saobraćaju (manji broj konfliktnih tačaka nego kod
klasičnih površinskih raskrsnica, eliminacija konfliktnih tačaka raskrsnice i
preplitanja, manje brzine u sudarima sa nemotorizovanim učesnicima u
saobraćaju, nemogućnost vožnje kroz raskrsnicu bez smanjenja brzine...);
• mogućnost propuštanja saobraćajnih tokova velikog intenziteta;
• manje vreme čekanja (kontinuiranost vožnje);
• manja buka i emisija štetnih gasova;
• manja potrošnja prostora (nego kod površinskih raskrsnica sa trakama za skretanje,
a za isti kapacitet);
• dobro rešenje kod ukrštaja sa približno jednakim opterećenjem saobraćajnog toka
na glavnom i sporednom saobraćajnom pravcu, - dobro rešenje kod višekrakih
raskrsnica (pet ili više);
• manje posledice saobraćajnih nezgoda (nema čeonih sudara, ni sudara pod pravim
uglom);
• manji troškovi održavanja (nego kod semaforizovanih raskrsnica);
• dobro rešenje kao mera za umirivanje saobraćaja u urbanim područjima;
• estetski izgled.
 NEDOSTACI KRUŽNIH RASKRSNICA
• sa povećanjem broja traka u kružnom kolovozu se nivo bezbednosti saobraćaja
smanjuje (suprotno od klasičnih površinskih raskrsnica);
• veći broj kružnih raskrsnica u nizu ne omogućava sinhronizaciju ("zeleni talas");
• teškoće sa nedostatkom prostora za izvođenje centralnog ostrva u izgrađenom
području;
• saobraćaj u kružnoj raskrsnici nije moguće voditi uz pomoć saobraćajne policije;
• kružne raskrsnice nisu preporučljive ispred institucija za slepa, slabovida i gluva
lica, ispred domova za stara lica, bolnica, domova zdravlja i na svim drugim
mestima gde nemotorizovani učesnici u saobraćaju zbog svojih privremenih ili
trajnih fizičkih nedostataka ne mogu bezbedno preći ulicu bez svetlosnih signalnih
uređaja;
• kružne raskrsnice velikih dimenzija nisu preporučljive ispred dečjih vrtića i škola,
kao ni na drugim mestima sa velikim brojem dece;
• mogući problem sa protočnošću kod intenzivne saobraćajne struje
nemotorizovanih učesnika, preseca jednu ili više krakova jednotračne kružne
raskrsnice;
• naknadna semaforizacija ne utiče značajno na povećanje kapaciteta.
 Karakteristike kružnih raskrsnica
• - Kružne raskrsnice su raskrsnice kombinovanog prekinutog i
neprekinutog toka
• - vozila u kružnom toku saobraćaja imaju pravo prvenstva u
odnosu na vozila koja ulaze u kružnu raskrsnicu
• - vozilo koje ulazi u kružnu raskrsnicu ne zaustavlja se ako ima
slobodan ulaz, već ulazi u rskrsnicu sa smanjenom brzinom
• - u malim kružnim raskrsnicama u urbanim sredinama moguće je
saobraćati samo malom brzinom
• - pješaci i biciklisti poštuju ista pravila kao i u klasičnim
raskrsnicama
• - zabranjena je vožnja unazad
• - dugim vozilima dozvoljeno je korištenje i neasfaltiranog dijela
kružnog kolovoza (vozni dio središnjeg saobraćajnog ostrva)
 Sigurnost raskrsnica sa kružnim
tokom
• Teoretski klasična četverokraka raskrsnica ima 32 konfliktne
tačke (16 ukrštanja, 8 razdvajanja i 8 spajanja), dok kružna
četverokraka raskrsnica sa ednom saobraćajnom trakom ima
samo 8 konfliktnih tačaka nižeg stepena (4 razdvajanja i 4
spajanja).
 Vrste saobraćajnih nezgoda u
dvotračnoj kružnoj raskrsnici
• 1. Preticanje prije ukrštanja
• 2. Sudar sa pješakom/biciklistom
• 3. Sudar na ulazu
• 4. Sudar pri prestrojavanju
• 5. Sudar u sustizanju prije ulaza
• 6. Sudar u sustizanju prije izlaza
• 7. Sudar sa središnjim saobraćajnim ostrvom
• 8. Sudar sa razdjelnim saobraćajnim ostrvom
• na izlazu
• 9. Proklizavanje iz kružne raskrsnice
• 10. Skretanje
• 11. Sudar sa razdjelnim saobraćajnim ostrvom na ulazu
• 12. Proklizavanje na izlazu
• 13. Vožnja u suprotnom pravcu
Posljedice saobraćajnih nezgoda u kružnim raskrsnicama bitno razlikuju od nezgoda u
klasičnim raskrsnicam a Povrh svega, manje su teške i obično ne završavaju smrću ili
teškim tjelesnim ozljedama. Ovo iz razloga što nema frontalnog sudara u kružnim
raskrsnicama, koji predstavlja uzrok najozbiljnijih posljedica kružnim raskrsnicama
vozila obično bočno sudaraju, pod oštrim uglom, ili sudaraju u sustizanju.
 TEHNIKA VOŽNJE U KRUŽNOM TOKU
SAOBRAĆAJA
• Na ulazu u kružno raskrižje postavlja se uz prometni znak: “kružni tok
saobraćaja” i prometni znak “nailazak na cestu sa prvenstvom prolaza”.
Vozila koja ulaze u kružni tok saobraćaja moraju ustupiti prednost
vozilima koja su već u kružnom toku:
• pravovremeno smanjiti brzinu kretanja,
• percipirati saobraćajnu signalizaciju,
• Po potrebi zaustaviti se i fazu uključivanja izvesti bez izazivanja opasnosti ili
smetnji drugim vozilima/učesnicima u prometu.
• Posebnu pažnju treba obratiti na pješake i bicikliste ako istih ima u
neposrednoj blizini kružnog toka. Kod uključivanja vozila u kružni tok nema
obaveze davanja pokazivača pravca obzirom da je jasan smjer vožnje.
 Uključivanje u kružno raskrižje
• Kada se vozač približava raskrižju sa kružnim tokom
saobraćaja neophodno je da:

• Pravovremeno uoči znakove za vođenje saobraćaja

ispred kružnog toka (znak„raskrižje“);
• Planira svoju vožnju i donese odluku o kretanju ka
odredištu (na kojem dijelu kružnog toka će se
isključiti);
• Izabere odgovarajuću saobraćajnu traku, a po
potrebi prestroji se pravovremeno i sigurno
(provjeri ostali promet putem vozačkih
ogledala/“mrtvogugla“, daje pokazivač pravca);
• Prilagodi brzinu kretanja, te ustupi prvenstvo
prolaza vozilima koja se kreću kružnim tokom (ako u
raskrižju ne vrijedi desno pravilo ili pak prometnom
signalizacijom nije na drugi način regulisan
promet);
• Nepotrebno nepovećava brzinu kretanja i nepretiče
u kružnom toku.
ISKLJUČIVANJE IZ KRUŽNE RASKRSNICE

• Kod isključivanja vozila iz kružnog toka saobraćaja

neophodno je da vozač pozorno prati uvjete saobraćaja
oko vozila, pravovremeno uključi desni pokazivač
smjera kretanja, te obrati pozornost na opasnost od
preplitanja smjerova vožnje.
• Brzinu kretanja vozila prilagoditi građevinsko tehničkim
elementima raskrižja i prometu drugih vozila.
Izbjegavati nepotrebna ubrzavanja i preticanja. Kod
promjene saobraćajne trake potrebno je pravovremeno
dati pokazivač pravca. Ako je drugi vozač u fazi
prestrojavanja, vozač treba prilagoditi brzinu i olakšati
mu promjenu saobraćajne trake.
Putanje kretanja u kružnom toku
saobraćaja
Putanje kretanja i isključivanja vozila
iz kružnog toka saobraćaja