GROUP 1:

LITERATURA BAGO DUMATING ANG MGA

KASTILA
AT
LITERATURA SA PANAHON NG MGA
KASTILA
PANITIKAN – maiiugnay sa kasaysayan kung
saan ang kasaysayan ay nagpapahayag ng
tiyak na panahon at pangyayari ang panitikan
naman ay naglalarawan ng buhay, kultura,
tradisyon, kaugalian at karanasan ito rin ay
naghahayag ng damdamin ng bawat isang
indibidwal gaya ng pag-ibig, tuwa,
kalungkutan, kabiguan, tagumpay, at iba pang
mukha ng buhay.
Literatura bago dumating
ang mga kastila
1.KAPANAHUNAN NG ALAMAT – ito ay nagsimula sa kauna-unahang panahon ng
ating lahi na naabot ng mga mananaliksik at natapos ng ikalawang pandarayuhan
ng mga malay noong 1300A.D.

A.MGA INDONESYO – Mayroon silang alamat at mga epiko, mga pamahiin at

mga bulong ng pangmahiya
B.MGA BUMBAY – Sila ang nagdala ng pananamapalatayang Bramantisiko at
panitikang epiko, awiting bayan at liriko
C.MGA ARABE AT PERSYA – Nagdala sila ng epiko, kuwentong baying, dula, at
alamat
2.KAPANUHAN NG MGA EPIKO O TULANG BAYAN - ito ay nagsimula noong
1300A.D. at nagtapos sa panahon ng pananakop ni Legazpi noong 1565A.D.

A.MGA MALAY – Sila ang nagdala ng pananampalatayang Pagano at Muslim, at

mga awiting pangrelihiyon, wika, alpabeto, awiting bayan, kuwentong bayan,
alamat, at karunungang bayan
B.MGA INTSIK – Nagdala ng kanilang wika kaya’t mahigit 600 salitang intsik ay
bahagi na ng wikang Filipino halimbawa ay Kuya, bakya, bayay, kawali, mangkok,
atbp
C.IMPERYO NG MADYAPAHIN/KAMBODYA – May dalang kwentong bayan
D.KAHARIAN NG MALACCA – Ang pahayag na “Alla-eh” ay sinasabing
impluwensya nila
> ALAMAT – Karaniwang pumapaksa ng isang bagay, pook, kalagayan o
katawagan. Ito’s likhan isip lamang kaya’ salat sa katotohanan at hindi kapani-
paniwala.
>EPIKO – Kwento ng kabayanihan
>BULONG – Isang uri ng tradisyunal na dula at ito’y labi na pinaniniwalaan ng
mga unang Pilipino, isang pagbulong ay paghingi ng pahintulot sa pinaniniwalaan
nilang nuno sa punso
>KWENTONG BAYAN – Ito ay nagpapasalin-salin lang sa bibig ng tao. Ang mga
kwentong ito ay nauukol sa pakikipagsapalaran, pag-iibigan, o katatakutan
>BUGTONG – Isang paraan ng pagpapalawak ng talasalitaan at pagsasanay sa
mabilis na pag-iisip
>AWITING BAYAN – tuloy-tinig(survival) ng dating kalinangan sa pamamagitan ng
saling- dila
TATLONG DAHILAN NG KAHALAGAHAN NG AWITING BAYAN
•Ito ay nagpapakilala ng diwang makata
•Ito ay nagpapayahag ng tunay na kalinangan ng lahing Pilipino
•Ito ay bunga ng bulaklak ng matulaing damdaming galing sa puso ng at kaluluwang
bayan

>SALAWIKAIN – Maiksing pahayag ng mga pangkalahatang katotohanan, mga

batayang tuntunin, o mga alituntunin ng kaasalan
>KASABIHAN – Ginagamit sa pagpuna ng isang gawi o kilos ng isang tao
>PALAISIPAN – Ito ay gumigising sa isipan ng tao upang bumuo ng isang kalutasan sa
isang suliranin
>SAWIKAIN - Idioma
LITERATURA SA PANAHON
NG
MGA KASTILA
PANAHON NG PANITIKANG PANSIMBAHAN – Layunin ng mga kastila ang
pagpapalaganap ng relihiyon kaya ang unang panahon ng pananakop ay
pagpapalaganap ng panitikang pansimbahan at kagandahang-asal
A.)DALIT – Ang pag-aalay ng bulaklak kasabay ng handog sa Birheng
Maria.
B.)NOBENA – Katipunan ng mga panalangin na kailangang ganap sa loob
ng 9 na araw.
C.)BUHAY BUHAY NG MGA SANTO’T SANTA – Ito ay sinusulat upang
gawing halimbawa sa mga tao.
D.)AKDANG PANGMAGANDANG-ASAL – Ito ay kaalinsabay ng pagtuturo
ng relihiyon, mabuting pakikimuhay sa kapwa, paggalang sa sarili, sa
magulang, at sa nakakatanda.
2.PANAHON NG AWIT AT KORIDO – Nahahati sa apat na bahagi ang panahongi
ito.
A.AWIT AT KORIDO (METRICAL ROMANCE) –
I.AWIT – binubuo ng 12 pantig sa loob ng isang taludtod sa isang taludturan
at ito ay madalang o andante, at ang mga paksa ay tungkol sa bayani,
mandirigma, o larawan ng buhay.
II.KORIDO – isang awit o sayaw na isinasagawa sa saliw ng gitara, at ang
mga paksa nito ay pananampalataya, alamat at kababalaghan. Ang musika nito
ay mabilis o allegro at ang sukat ng sa loob ng taludtod ay walong pantig
B.TULA
I.LADINO – mga tulang halong Kastila at Tagalog ang wika
II.TULANG PASALAYSAY
1.Florante at Laura ni Francisco Balagtas
2.Ibong Adarna
III.TULANG PANG RELIHIYON
1.Pasyon
C. DULA AT DULAAN – nahahati ito sa iba’t ibang pinagdadarausan noong
panahon ng kastila

I.SA TAHANAN
1.DUPLO – isang laro patungkol sa patay
2.KARAGATAN – isang larong may paligsahan sa tula ukol sa singsing ng isang
dalagang nahulog sa gitna ng dagat at kung sinong binate ang makakuha rito ay
siyang pagkakalooban ng pag-ibig ng dalaga
3.BUGTUNGAN
4.PAMAMANHIKAN – isinasagawa kapag ang babae at lalaki ay nagkasundong
magpakasal
5.JUEGO DE PRENDA – isang laro upang hindi makatulog ang mga tao habang
nagbabantay ng patay
ii.Sa Labasan
1.Panunuluyan – Paghahanap ng matutuluyan nina Maria at Joseph sa
Betlehem
2.Pangangaluluwa – kilala bilang Todos Los Santo
3.Tibag – isang laro kung buwan ng Mayo, ng paghahanap ni Santa Elena
sa Krus ni Kristo
4.Santa Cruzan – isang prusisyon na isinasagawa sa huling bahagi ng
pagdiriwang ng Flores de Mayo
5.Moriones – tungkol ito sa pagpugot ng ulo kay Moriones na isang
bulag na nagsasabing nakita niya ang muling pagkabuhay ni Kristo
III.SA TIYAK NA TANGHALAN

1.MORO-MORO – Isang dula ng kastila na naglalarawan ng pakikipaglaban ng espanya

sa mga muslim noong unang panahon
2.KARILYO – Pagpapagalaw ng mga anino ng mga pira-pirasong kartong hugis tao sa
likod ng isang kumot na puti na may ilaw
3.SENAKULO – Isang dulang nagsasalaysay ng buhay at kamatayan ng poong
hesuskristo
4.SARSUWELA – Isang komedya o melodramang may kasamang awit at tugtog, may
tatlong yugto, at nauukol sa mga masisidhing damdamin tulad ng pag-ibig,
paghihiganti, atbp