 isang pagkakamali ng baguhang manunulat ang isiping

bunga lamang ng sagimsim, guniguni o kathang isip ang

lathalain.`
 Sanaysay itong batay sa tunay na pangyayari na
masusing pinag-aralan, nagtataglay ng pagpapaliwanag,
pananaliksik, bunga ng panayam maliban sa sariling
impresyon at karanasan ng sumusulat
 May layunin itong magpabatid, mang-aliw, magturo, magpayo,
mangaral at ginagamitan ng makabagong pamatnubay.

 Maaari itong Makita sa iba’t ibang panig ng pahayagan bilang

lathalaing pabalita, lathalaing pang-agham, lathalaing pang-

isports maliban sa iba pang tanging uri ng lathalain.

 Ang mga sanaysay sa ilalim ng pangkaunlarang komunikasyon
at lathalaing pang-agham ay dapat maihiwalay na pahina sa
ibang kaurian ng mga lathalain

 Madalas ang mga lathalain ay isinusulat sa paraang pataas ang

kawilihan upang lalo itong kapana-panabik.

 Pagpapalawak ang uring ito ng balita sa
pamamagitan ng pagdaragdag ng impormasyon
at pagpapalalim sa anggulong di-karaniwan,
kababalaghan upang makuha ang simpatiya o
kawilihan sa iba.
 HALIMBAWA: Ang Pagliligtas ng Batang Babae sa
Watawat sa Gitna ng Malakas na ulan
Tuon nito ay upang magbigay ng kapaki-
pakinabang na kaalaman at may
layuning magturo o magpayo.

HALIMBAWA: Nakaahon sa Kahirapan

Dahil sa Dahon ng Saging
Hindi ito talambuhay. Ang pokus ng
artikulong ito ay upang ilarawan ang
buhay , karanasan, pilisopiya, dahilan ng
kabiguan at tagumpay ng isang tao.

HALIMBAWA: Cory Aquino Dangal ng

Lahing Pilipino
 Bagamat ito’y nagpapabatid din, ang
pinakapaksa nito ay hinggil sa kasaysayan ng
isang tao, lugar, bagay o samahan.

 HALIMBAWA: SAMAFIL: Kabalikat ng Mag-

aaral sa Pagpapaunlad ng Wikang Filipino
 Nahihinggil ito sa mga kakaibang karanasan
ng tao na maaaring kapulutan ng aral o
kawilihan.

 HALIMBAWA: Ang Pakikipagpatintero kay

Kamatayan(kuwento ito ng isang car racer)
Ang pananaw, damdamin at impresyon
ng tao hinggil sa paksa ay nakukuha sa
pamamagitan ng panayam. maaaring
porlrmal o impormal ang pagkuha ng
tala subalit naihanda na ang mga
tanong bago pa ang aktwal na
pakikipanayam.
Ang layunin nito ay aliwin at
makapagpagaan sa
pakiramdam ng mambabasa
kaya’t pili ang mga paksa
Sa uring ito, itinuturo ang mga tips o
proseso sa pagluluto, pagpapaganda,
mga proyekto at serbisyo.

HALIMBAWA: Tips kapag Naligaw sa

Gubat; Paraan ng Pagpapaputi
Naglalahad ito ng mga lugar na
napasyalan at impormasyon sa mga
ito.

HALIMBAWA: Kota Kinabalu… Isang

Sulyap sa kanyang Kagandahan
Tumatalakay ang uring ito ng mga
paksang may kinalaman sa engkanto,
multo, duwende at bahaging
supernatural.

 HALIMBAWA: Ang Puting Duwende

Tumatalakay ito sa mga paksang
pang-agham at karaniwang may
isang pahina sa pahayagan.
Nahihinggil ito sa mga
paksang pampalakasan.
Tulad ng isang sanaysay binubuo ito ng
tatlong bahagi at sumusunod sa
simulain ng wastong pagsulat- may
kaisahan, may kaugnayan ang mga

talata, may diin at kagandahan.

Gumamit ng makabagong
pamatnubay
Salaysay ng mga pangyayari o
pagpapaliwanag;maaaring

dalawa o higit pang talata.

Dapat may tie-in o kaugnayan sa simula.
Maaaring wakasan ang lathalain sa
pamamagitan ng buod ng buong artikulo,
paghayag ng pinakamahalagang puntosa unang
pagkakataon, isang tanong, mungkahi sa
kahihinatnan, pag-uulit sa simula, pag-uulit ng

mga salitasa pamagat at isang angkop na sipi.

Gawing maayos at malinaw ang
sulatin. Ang mga pangungusap
ay dapat umiinog sa paksang

tinatalakay.
 Iwasang magsulat ng
mahahabang pangungusap

sa talata.
Gawing kapana-panabik ang
bawat talata upang

makapukaw ng interes.
Gumamit ng mga
magagaang salita
 Dapat malinaw na
magkakahanay at
magkakaugnay ang mga

kaisipan
 Ipundasyon ang sulatin sa
pamamagitan ng paglalagay ng
mga impormasyon, datos at

matalinong pananaliksik.
Magkaroon ng pag-uugnay
(tie-in) sa unang talata at

pangwakas na talata.
Gumamit ng hindi gasgas na
pamagat na di nagbubunyag

ng wakas
 Pumatok sa Litsong Manok (success story)
 Kahit Saan, kaahit kaailan
 Dilaw ang Kulay ng kanyang Puso
 Pangako ng kaluluwa
 Hiniram na Ganda
a. Nakakaakit ba ito?
b. Hindi ba ito nagbubunyag ng wakas?
c. Orihinal ba ito?
d. Maikli ba at nakakapukaw ng interes
e. Kawili-wili ba?
a. May kaisahan ba?
b. Ugnay-ugnay ba ang mga talata?
c. Tungkol lamang bas a isang paksa?
d. Maayosba o sabog ang magkakaayos ng mga

ideya
 SIMULA – nakapupukaw ba ang simula para
magpatuloy magbasa? Baakit? Kung hindi, anong
puwedeng ipalit sa simula? (panretorikang
tanong, panggulantang na pahayag, pasalaysay,
siniping sabi,kasabihan,talinghaga, ssuliranin)
 SA WAKAS – Anong uri ng pagwawakas ang
ginamit?Buod ban g artiulo? Pahayag ng
pinakamahalagang bahagi sa kauna-unahang
pagkakataon? Isang katanungan? Mungkahi?
Porkast o hula? Sipi? Pag-uulit ng panimula?

Pag-uulit ng salita o pamaga?

 Maligoy at masalita ba?
 Gumamit ba ng malalim na salita?
 Sobra ba ang haba ng mga pangungusap na

nagpalabo sa kaissipan ng pangungusap/talata?

 Pormal o impormal bang wika ang ginamit?

nakatulong ba ito?
Kaninong akda ang dapat maging
una, ikalawa at ikatlong ranggo?

Bakit?
Pak!Bog! ito ang maririnig na mga
tunog habang walang sawang
sinasaktan ng isang lalaki ang
kanyang asawa sa San Jose Del

monte dahil daw sa selos.

Puso… pagmamahal… malasakit…
katapangan… determinassyon ang
mga nakita ko sa mga mobile teacher

sa Alternative learning System(ALS).

Nang mapanood ko sa ABS-CBN ang
kuwento ni Teacher Allan Abasolo ng San
Andres, Quezon, nanliit ako sa aking sarili.
Ako rin ay guro ng 13 taon subaalit hindi ko

matatapatan ang kabayanihan niya.

An gating planeta ay puno ng mga bayani,
matanda at bata, mayamn at mahirap, lalaki
at babae sa iba’t ibang kulay, laki at may anyo
na pinag-uugnay-ugnay tulad sa malaking
habi ng mantel. “Ito ang pahayag ni G. Efren

Penaflorida.
1. lathalaaing may makataong kawilihan

2. pormal

3. pamatnubaay na dikumbenssyunal

4. hindi bababa sa limang talata