NEWS REPORT

PAGBABALIK-ARAL
KLIMA AT VEGETATION
COVER NG ASYA
Salik sa Paraan ng
Pamumuhay ng mga Asyano
“Climate is what you
expect, weather is
what you get”
Ano ang pinagkaiba ng
klima at panahon?
Ano ang kondisyon
ngayon sa labas ng
inyong tahanan?
 PA N A H O N
•Walang katiyakang pagbabago sa
hangin, temperature at
presipitasyon na nangyayari sa
isang lugar sa loob ng maiksing
panahon.
 PA N A H O N
•Mailalarawan sa pamamagitan ng
temperature,tindi ng sikat ng
araw, air pressure, ihip ng hangin,
mga ulap, halumigmig, singaw ng
kapaloigiran
 PA N A H O N
•Maaraw o maulan, mainit o
malamig, maalisansangan o
maginaw,mahangin o walang
kahangin-hangin, mamsasa masa
o tuyo, maulap o maliwalas
 Ganyan ba palagi ang
panahon diyan kapag
ganbitong buwan taon-
taon?
 K L I M A
•Natatayang panahon (predictable
pattern of weather) sa isang lugar
sa pangmatagalang panahon.
•Pangkaraniwang kondisyon ng
panahon sa isang rehiyon sa loob
ng mahabang panahon.
Bagamat maituturing na
predictble ang klima,
maaari pa rin itong
magbago bawat taon.
SALIK SA PAGTATAKDA
NG KLIMA SA ISANG
LUGAR
 Paano nahuhubog
ang kilima sa isang
rehiyong heograpikal?
 SALIK
•Patterns of temperature, hangin,
araw, karagatan, at ibang anyong
tubig, anyong lupa gaya ng
kabundukan at presipitasyon.
•Presipitasyon-anumang bagsak ng
tubig
 1. ABSOLUTE LOCATION
•Distansya sa sinag ng araw.
•Malaki ang papel ng araw sa
panahon at klima sa daigdig.
•Maaaring magkaiba-iba
•Ito ay dahil sa hugis, paggalaw, at
pagkiling
 A. HUGIS
•Oblate Spheroid – Magkabilang
bahagi ng daigdig ay bahagyang
patag samantalang nakaumbok ang
may bahagi ng nakapaikot sa
ekwador.
•Equator – mainit
•Polar Regions malamig
 PAGGALAW (Pag-ikot)
•Rotation at Revolution
•Rotation –pag-ikot ng mundo sa
kanyang axis (24 hours) (gabi at araw
at palitan ng oras)
•Revolution – isang kumpleto o buong
pag-ikot ng daigdig sa araw (1 taon)
 PAGGALAW (Pag-ikot)
•Ang pagkiling ng planetag daigdig sa
pag-ikot nito sa daigdig ay
nagbubunga ng pagbabago sa tindi
ng sikat ng araw na matatanggap sa
iba’t ibang bahagi ng mundo.
•Pagbabago ng panahon (changing of
seasons)
 PAGGALAW (Pag-ikot)
•Sa mga lugar na nasa middle latitude,
ang paglapit at paglayo ng pagkiling ng
mundo habang umiikot sa araw ang
nagiging sanhi ng pagpapalit ng season.
•Summer, winter,autumn, fall. Ito ay
nakabatay sa temperature at haba ng
araw.
 PAGGALAW (Pag-ikot)
•Sa tropikong lugar – ang
pagpapalit ng seasons ay
nakabatay sa dami ng
ibinabagsak na ulan sa halip na
temperature.
 PAGGALAW (Pag-ikot)
•Sa loob ng takdang panahon sa
bawat taon, ang ihip ng hangin sa
hilaga o katimugang bahagi ng ilang
rehiyon sa mundo ay nagdadala ng
tuyo o mamasa-masang hangin sa
tropiko.
•Resulta: wet/dry seasons
•Sa Timog, Silangan, at Timog Silangang
Asya, ang mga seasonal wind na ito ay
tinatawag na MONSOONS.
•Ang monsoons ay nagdadala ng
malalakas na ulan mula Hunyo
hanggang Oktubre at tuyong hangin
mul Nobymbre hanggang Pebrero.
 2. HANGIN
•Ang paggalaw ng hangin ay may epekto
sa klima
•Ang mainit na hangin (tropiko) ay
umaakyat ng pahilaga o pababa sa
katimugang bahagi ng mundo.
•Ang malamig na hangin sa North &
South Pole ay gumagalaw patungo sa
mainit na bahagi ng ekwador
 2. HANGIN
•Kasabay ng paggalaw at mainit
na hangin ang mabilis na pag-ikot
ng mundo, ang gumagalaw na
hangin ay lumilihis na nagbubunga
ng komplikasyon sa klima at
panahon sa mga lugar sa mundo.
3. KARAGATAN (IBA PANG ANYONG TUBIG)
•Dahil sa init, ang mga tubig ay
sumisingaw at umaakyat patungo sa
atmospera ng daigdig.
•Kapag di na kaya ng ulap ang
namuong tubig, ito ay muling
bumabagsak bilang presipitasyon.
•Ulan, niyebe, sleet, hailstones.
3. KARAGATAN (IBA PANG ANYONG TUBIG)
•Mas malamig ang dalang hangin
at temperature ng tubig.
•Ang taas o baba ng elebasyon ay
may epekto rin
•3.5℉ (1,000 talampakang pagtaas
ng elebasyon)
 4. LOCAL WINDS
•Ito ay ang mga pattern ng
gumagalaw na hangin na ang
sanhi ay ang nga anyong lupa sa
isang particular na lugar.
•Mas mabilis na pag-init at
paglamig ng lupa kaysa sa tubig.
 4. LOCAL WINDS
•Ang malamig na simoy ng hangin mula sa
dagat ang nagpapanatili sa malamig na
panahon sa lugar sa araw.
•Matapos ang paglubog ng araw, kabaligtaran
ang nangyayari.
•Ang malamig na simoy ng hangin mula sa
lupa ang siya naming dinadala patungo sa
dagat na nagging dahilan ng mainit na
panahon sa gabi.
 5. KABUNDUKAN
•Orographic Effect
•Ito ay nangyayari kapag ang malamig
na hagin ay itinutulak patungo sa
bundok.
•Dahil sa pagbangga ng hangin sa
bundok, ito ay kumikilos papaitaas na
kalaunan ay bumabagsak din bilang
presipitasyon.
 5. KABUNDUKAN
•Ang bahagi ng ng kabundukan na
nakaharap sa hangin ay
nakatatanggap ng higit na
halumigmig o pagkabasa (moisture)
•Windward side –nakaharap
•Leeward side – nakatalikod
 5. KABUNDUKAN
•Karaniwang tuyo at tigang ang
amga lugar sa leeward side ng
mga kabundukan. Rainshadow
ang tawag sa mga lugar na ito.
•Hal: disyerto
 MGA KLIMANG
PANGSONA AT URI NG
KILIMA SA ASYA AT
DAIGDIG
 BASIC INFORMATION
•Ang isang rehiyon o erya na may magparehong
klima ay bumubuo ng ng isang sonang
pangklima o rehiyong pangklima.
•Ang bawat climate region ay may natatanging
weather pattern.
•Pagkakakilanlan din dito ang natatangging
halaman at hayop na nagawang mabuhay,
magparami, at maki angkop sa natatanging
pisikal na kapaligiran.
 Mga SONANG PANGKLIMA
•Matatagpuan sa Asya ang lahat ng
sonang pangklima sa daigdig.
•Ito ay dahil sa lawak (lampas Hilagang
Silangang Hemisphere mula ekwadro
hanggang Artic Circle)
 Mga SONANG PANGKLIMA
•Tropical (low latitude)
•Temperate (mid latitude)
•Polar (high latitude)
•Dry
•Highland
•Sa ilalim nito ay ang mga subcategories na
nagpapakita ng pagkakaiba pa rin ng klima sa
bawat sonang pangklima.
 TROPICAL CLIMATE
•TROPICAL RAINFOREST (Tropical
Wet)
•TROPICAL SAVANNA (Tropical Wet
and Dry)
 TROPICAL RAINFOREST
•Nakatatanggap ng mula 70 hanggang
450 pulgadang (180 hanggang1140
sentimetro ulan bawat taon.
•Palaging basa ang karamihan sa mga
buwan nito.
•80℉ (26℃) temperature
 TROPICAL RAINFOREST
•Katimugang Pilipinas, Indonesia,
Malaysia, timog silangang Vietnam,
Timog kanlurang Thailand at
kanlurang Myanmar.
•Monsoons : ilang bansa sa Timog at
Timog Silangang Asya
 TROPICAL SAVANNA
•Tropical wet and dry
•Katimugang India, Myanmar,
Thailand, Lao, Cambodia, Vietnam at
Hilagang Pilipinas.
•2 klima –tag-ulan o basa sa ilang
buwan at mahabang tag-araw o tag
init sa halos buong taon.
 TROPICAL SAVANNA
•Ang bagsak ng ulan ay mas mababa.
•Temperatura: Taginit- 90℉ 32℃
•Ang panahon ng taglamig ay higit na
mas malamig at kaiga-igaya ang
klima subalit madalang lang na
nangyayari ito.
 DRY CLIMATE (KLIMANG TUYO)
•Mga lugar na tuyo o bahaging tuyo na
nakatatanggap ng kakaunting ulan o
walang ano mang pag-ulan.
•Sobrang init sa araw at napakalamig
sa gabi
•Maaaring magkaroon ng sobrang
lamig na winter.
 DRY CLIMATE (KLIMANG TUYO)
•Matatagpuan ito sa kahit ano mang
latitude
•Desert o Arid Climate
•Steppe o Semi –arid climate
 DESERT O ARID CLIMATE
•Mainit sa buong taon
•Nakatatanggap lang ng mas mababa sa
10 pulgada(25 sentimetro) patak ng ulan sa
isang taon.
•Mainit na hangin at maaliwalas na
kalangitan ang lumilikha ng napakataas na
temperature sa araw at malamig sa gabi.
 DESERT O ARID CLIMATE
•Sa ilang disyerto, ang temperature ay
umaabot ng 130℉ (54℃).
•Desert ang tawag sa rehiyong may ganitong
klima
•Higit na mainit ang mga disyerto na nasa
tropics kaysa sa mga nasa mid latitude.
 STEPPE O SEMI ARID CLIMATE
•Nakatatanggap ng mas maraming oatak
ng ulan kaysa sa disyerto sa karaniwang
umaabot sa hindi hihigit 10 hanggang 20
pulgada (25-50 sentimetro) bawat taon
MID LATITUDE O TEMPERATE CLIMATE
•Naninirahan dito ang pinakamalaking
populasyon sa mundo.
•Ito ang ay pinakamaraming uri dahil sa halo-
halong air masses na nagmumula sa tropiko at
rehiyong polar.
•Nagtatagpo ang mainit na air masses ng
tropiko at malamig na airmasses ng rehiyong
polar (iba’tibang klimang temperate).
MID LATITUDE O TEMPERATE CLIMATE
•Nagpapali-palit ng four seasons sa
buong taon.
•Marine west coast, Mediterrenean,
Humid subtropical, at Humid
subcontinental
 KLIMANG MARINE WEST COAST
•Resulta ng pag-ihip ng hangin mula sa
karagatan at dagat sa mga lugar na malapit sa
dalampasigan.
•Winter – maulan, maulap, foggy subalit
katamtaman.
•Bagamat may umiinit kapag summer, ito ay
maituturing pa ring malamig sanhi ng maulap
na kalangitan
 KLIMANG MARINE WEST COAST
•Ang mamasa masang hangin ang
sanhi ng katamtamang temperature
sa buong taon.
•Hilaga ng dalampasigan sa Pasipiko
Ng US at Kanlurang Europe at hindi sa
Asya.
KLIMANG CHAPARRAL O MEDITERRANEAN
•Katulad ng matatagpuan sa paligid ng
Dagat Mediterranean.
•Karaniwang maaraw, kaaya-aya,
kadalasang matatapuan sa mga sikat na
bakasyunan.
•Summer –mainit, tuyo, maaraw
•Winter –katamtamang pagkabasa
KLIMANG CHAPARRAL O MEDITERRANEAN
•Kanlurang Asya na nasa paligid ng Dagat
Mediterranean tulad ng Israel, Lebanon,
Syria, at Turkey
 HUMID CONTINENTAL
•Hindi magandang klima
•Winter – mahaba, malamig, snowy
•Summer –maigsi ngunit maaaring maging
napakainit.
•Hilagang Japan,dulong Hilagang Silangang
China, Hilagang Korea, Tajikistan, at
Kyrgyztan.
 HUMID CONTINENTAL
•Hindi magandang klima
•Winter – mahaba, malamig, snowy
•Summer –maigsi ngunit maaaring maging
napakainit.
•Hilagang Japan,dulong Hilagang Silangang
China, Hilagang Korea, Tajikistan, at
Kyrgyztan.
 HUMID SUBTROPICAL
•Rehiyon sa mid latitude na malapit sa
tropics.
•Maulan sa buong taon subalit
pinakamarami ang bagsak sa panahon ng
mga buwan ng mainit at humid na
summer.
•Daanan ng bagyo
 HUMID SUBTROPICAL
•Maigsi at katamtaman ang winter
•Timog Silangang China, Hilagang Vietnam,
Taiwan, Katimugang Japan, pinakadulong
bahagi ng katimugan ng South Korea.
 KLIMANG POLAR
•High Latitudes ng Northern at Southern
Hemispheres.
•60° N hanggang North Pole at 60° S hanggang
South Pole
•Malamig ang klima
•Klimang Subartic
•Klimang Tundra
•Ice Cap Climate
 KLIMANG SUBARTIC
•Winter – mahaba at nakakapangilabot
ang lamig
•Summer – maigsi at malamig
•Mas mababa sa freezing point sa kalahating
taon
•SIberia
 KLIMANG TUNDRA
•Nararanasan sa mga lugar sa
dalampasigan ng Subartic
•Winter – mahaba, nakapangingilabot ang
sobrang lamig
•Temperatura: Mas mataas sa freezing level
sa panahon ng maikling summer at kaunti
kaunti lang ang bagsak ng ulan
 Ice Cap Climate
•North Pole at South Pole na bahagi ng Asya
•-84℃
•Nanatili ang niyebe at yelo sa buong taon
subalit bahagya lang ang presipitasyon.
 KLIMANG HIGHLAND
•Klima sa mga rehiyong nasa mas mataas na
kabundukan.
•Iba-iba ang temperature
•Nakadepende sa lokasyon at elebasyon ng
lugar
•Kaaya-aya at malamig sa buong taon.
•Malamig sa pinakamataas na kabundukan.
 KLIMANG HIGHLAND
•Timberline – ang elebasyon sa itaas g
bundok na walang punong kahoy na
maaaring mabuhay.
•Himalayas at Karakoam
•Matatayog na kabundukan ng Hilagang
India, Afghanistan, Pakistan, Nepal,
Bhutan, China, Mongolia
 MGA URI NG BIOME O
VEGETATION COVER SA
ASYA
 VEGETATION COVER SA ASYA
•ECOSYSTEM – isang pamayanan ng mga
halaman at hayop sa isang lugar. (Living
and non living things)
•KLIMANG TROPIKAL – pinakamayaman at
pinakamalawak na ecosystem sa daigdig.
•Madaming matatagpuang halaman hayop
lalo na sa kagubatan ng Tropical Rainforest
sa Timog at Timog Silangang Asya.
 VEGETATION COVER SA ASYA
•Biome – ang tawag sa pamayanan ng mga
hayop at halaman na sumasakop sa isang
malawak na bahagi ng lupa.
•Latitude at Climate – pangunahing
nakaiimpluwensiya sa distribusyon ng biome
sa daigdig.
•Maaaring mabuo ang mga biome sa
pamamagitan ng iba’t bang salik.
 VEGETATION COVER SA ASYA
•10 biomes o natural regions.
•Ang pangalan ay hango sa vegetation cover
•VEGETATION COVER – ang mga halaman
at punong kahoy na pangkaraniwang
tumutubo at tumatakip sa halos buong
kapuluan ng isang lugar.
 VEGETATION COVER SA ASYA
•Tropical Rainforest
•Savanna
•Desert
•Steppe
•Grassland
•Temperate forest
•Deciduous forest
 VEGETATION COVER SA ASYA
•Mediterranean scrub forest o chaparrals
•Taiga
•Tundra
•Barren
 TROPICAL RAINFOREST
•Klimang Tropical Wet
•Masaganang tubig = mayabong na
kagubatan
•Mahogany, teak, ebony
•Tirahan ng milyon milyong hayop at
halaman
 TROPICAL RAINFOREST
•Indonesia – matatagpuan ang
pinakamalawak
 SAVANNA
•Klimang Tropical Wet and Dry
•Hindi nakatatanggap ng sapat na bagsak ng
ulan
•Malawak na damuhan (grasslands) at mangilan
ngilamng punong kahoy at palumpong
•Katimugang India,Myanmar, Thailand, Laos,
Cambodia, Vietnam, at Hilagang Pilipinas
 DESERT
•Klimang arid – desert
•Lokasyong 30° latitude
•Kanlurang Asya, Asya Sentral, Silangang Asya,
Timog Asya
•Cacti at iilang hayop ang nabubuhay
•Kung mayroon mang halaman na tumutubo ito
ay matatagpuan sa ilog o bukal
 STEPPES
•Medyo tuyong damuhan o prairies
•Russian – treeless plain
•Kasukalan,maliit at pandak na damo,
palumpong, punong kahoy sa mga pampang
ng batis
•Kazaakhstan, Mongolia, Pakistan, Afghanistan,
India, Iran, Saudi Arabia, at Turkey
TEMPERATE FOREST / DECIDUOUS FOREST
•Klimang Marine West Coast
•Deciciduous- mga punongkahoy na nawawala
ang mga dahoon kapag taglagas.
•Sa lugar na malakas ang bagsak ng ulan –
punong evergreen gaya ng cedar, fir, redwood.
CHAPARRAL/MEDITERRANEAN SCRUB FOREST
•Maaraw mainit at tuying summer at pagkabasa
sa winter
•Palumpong, maliliit na punong kahoy
•Mayroon ding malalaking punong kahoy subalit
nawawala ang dahoon kapag tag init
•Israel, Lebanon, Turkey, Syria
 Mixed FOREST
•Humid continental at humid subtropical
•Mahabang taglamig at maaring mainit sa
klimang humid continental
•Punongkahoy na deciduous, damuhan sa iang
lugar
Hilagang Japan, dulong hilagang China, North
Korea, Tajikistan, Kyrgyztan
 Mixed FOREST
•Matatagpuan din sa Asya na may klimang mid
latitude na malapit sa tropics – Humid
Subtropical
•Halo halong panahon
•Oak, magnolia, at palm
•Timog Silangang China,Hilagang Vietnam,
Taiwan, Katimugang Japan, Katimugan ng
South Korea
 TUNDRA/TAIGA/BARREN
•Matatagpuan sa Polar Regions/ High Latitudes
 TAIGA
•Klimang Subartic sa Northern Hemisphere sa
Katimugan ng Artic Ocean
•Temperaturang mas mababa sa freezing point
kalahating taon
•Katatamtamang bagsak ng ulan
•Evergreen Forests
•Siberia
 TUNDRA
•Dalampasigan ng Artic Ocean
•Temperature na mataas sa freezing point sa
panahon ng summer, kaunting bagsak ng ulan
•Walang makikitang punong kahoy sa
kalawakan ng kapatagan
•Mosses, lichens, maliliit na palumpong
•Permafrost – permanentenglayer ng lupa na
nababalutan ng yelo
 TUNDRA
•Ang yelo ay lumilikha ng ponds at marshes sa
panahon ng summer ang dahilan ng biglaang
pamumukadkad ng mga halaman.
•Damo at growing berry bushes
 BARREN
•North Pole at South Pole
•Ice Cap Climate -84 degree celcius
•Walang halaman
•Mammals – penguin, polar bear