Sağlıklı Sporcu

Değerlendirmesi
Fzt. Emrullah ALKAN
Değerlendirme

1. Hikaye
2. Fizik yapının değerlendirmesi
3. Performansın değerlendirilmesi
4. Sporda beslenme
5. Sporda doping
6. Fiziksel Uygunluk Testleri
Hikaye

 KVH ?
 Alkol, Sigara?
 Medikasyon?
 Özgeçmiş?
Fiziki yapı

 Postür analizi
 Esneklik testleri
 EHA
 Antropometrik ölçümler
 Vücut kompozisyonunun belirlenmesi
 Vücut yağ oranı
 Vücut tipi
Postür Analizi

 Kas, ligament ve tendonlarının yaralanmalarını azalttığı

 Bireyin çevikliğini arttırdığı için
 Beslenme
 Bireyin Boyu
 Antrenman
 Çalışma şekli
 Psikolojik durum
Eklem Hareket Açıklığı
Antropometrik Ölçümler

 Boy ve Gövde Uzunluğu

 Çap Ölçümleri
 Çevre Ölçümleri
 Uzunluk Ölçümleri
2012- Londra Olimpiyatları
Vücut Kompozisyonunun Belirlenmesi

 Su Altı Tartı Metodu

 Altın Standart
 D= M/V
 Pahalı, özel cihaz
 Zaman alıcı, komplik
 Dexa
 Gelecekte kullanılacak en güvenilir
ve geçerli metod
Vücut Kompozisyonunun Belirlenmesi

 Skinfold  Men: D=1.1125025-0.0013125(x) + 0.0000055(x2 )

– 0.000244(y)
1. Biceps
 Women: D=1.089733-0.0009245(x) +
2. Triceps
0.0000025(x2 ) – 0.0000979(y)
3. Subscapular
4. Aksillar  495/Vücut yoğunluğu -450
5. Göğüs
6. Suprailiac
7. Abdominal
8. Uyluk  X: Suprailiac, Subskapular, Triceps yağ oranı
9. Baldır  Y: Yaş
Bel-Kalça Oranı

 En alt kosta hizası/ Kalça en geniş

ölçü
Vücut Somatotip
Sporda Beslenme

 Karbonhidrat %45-65 %46

 Lipidler %20-35 %38
 Protein %10-35 %16
 Mineral
 Vitamin
 Yeterli Sıvı Tüketimi
Doping

 Performans Artırma  Uyarıcılar

 Antrenmanların Çoğaltılması  Narkotik Analjezikler
 Yaralanmanın Önlenmesi  Kannabinoitler
 Heyecan ve Endişenin Önlenmesi  Glukokortikoidler
1. Anabolikler
2. Peptid hormonlar
3. Beta-2 Antagonistler
4. Anti-Östrajenik Aktivite gösteren
madde
5. Diüretikler
Fiziksel Uygunluk Testleri

 Güç Testleri
 Kuvvet Testleri
 Endurans Testleri
 Esneklik Testleri
 Çeviklik Testleri
Anaerobik Güç

 Monoartiküler kuvvet- hız testleri Cybex II, Kincom izokinetik cihaz

 Dikey sıçrama testi
 Basamak testleri
 Bisiklet Ergometre Testleri
 Wingate Anaerobik güç
Dikey Sıçrama Testi

 Güç:( (2.21) x (va) x √D

 2.21= Sabit katsayı Va= vücut
ağırlığı D=sıçrama yüksekliği

 W= Mekanik güç (W.kg-1)

 9.8= yer çekimi ivmesi (m.sn-2)
 Tf= tüm sıçrayışlara ait toplam
uçuş zamanı
 N= 60 saniye boyunca sıçrama
sayısıdır
Aragon LF (2000) Evaluation of Four Vertical Jump Tests: Methodology, Reliability, Validity, and Accuracy
 Basamak Testi

 P= (kgm/s)= m(kg) x 9.81 x h(m)/t(s)

 m=vücut ağırlığı h= dikey yükseklik t=
iki adım gerçekleştirmek için geçen
süre
Wingate Anaerobik Güç Testi

 Wingate testi 30 sn. süre ile en

yüksek mekanik gücü sağlayacak
şekilde önceden belirlenen sabit
yüke karşı bisiklet ergometresinde
maksimal pedal çevirmeyi
içermektedir.
 Feisch ergometre 45g/kg
 Monark ergometre 75g/kg
 Feish ergometre 30g/kg
 Monark ergometre 50g/kg
Geçerlilik 0.89-0,99

Bar-Or Oded (1987) The Wingate Anaerobic Test An Update on Methodology, Reliability and
Validity
Kuvvet
 İzotonik
 Pull ups
 Dip Strength
 Sit ups
 Bench Press
 İzometrik
 Iso-Scale
 Cable Tensiometer
 Grip Dynamometer
 Back and Leg Dynamometer
 İzokinetik
Endurans Testleri
 Kassal Endurans
 Kardiyovasküler Endurans
 Direkt
1. Treadmill
a. Mitchell, Sproule, Champman Testi
b. Saltin-Astrand Testi
c. Ohio-State yöntemi

2. Bisiklet Ergometresi
a. Sabit Yükleme
b. Sürekli Artan Yükleme

 Saha Testleri
 12 Dakika Koş yürü Testi
 Yo Yo Testi
Kassal Endurans
Kardiyovasküler Endurans

 Direkt Testler
 Treadmil Testleri
1. Mitchell, Sproule, Champman Testi
4.8 km/st hız ve %10 eğimle 10 dk ısınma
%0 eğim 9.7 km/st hızla 2-30 dkları arasında ekspire gaz toplanır
10 dk dinlenme II.koşu eğim %2.5 maksimal değere kadar
2. Saltin-Astrand Testi
5 dk bisiklet sub-maksimal son dk kalp atım hızı ve O2 tüketim
ÖR: VO2 max 45m/kg/dk başlangıç 12.5 km/st ve %5.2 eğim 3 dk da bir eğim
%2.7 arttırılır. 175 e ulaşılan kalp hızı birer dakikalık sürelerle ayrı ayrı toplanır.
Direkt Testler

3. Ohio-State Yöntemi
%10’luk eğimle 5.6 km/st 5 dk ısınma
sonra kişi yorulana kadar 4-8 dk koşu
Koşu hızlar 9.6-15 km arasında. %2
eğimle başlanı her 2 dk bir % 2 artırılır.
Kalp hızı 175 ulaştıktan sonra her bir
dk da ekspire olan hava ayrı ayrı
toplanır.
Direkt Testler

 Bisiklet Testleri
1. Sabit Yükleme
Pedal hızı dakikada 60 devir. Başlangıç yük 125-150 erkek 75-100 kadın.
Bir sonraki turda kişinin kalp atım hızına göre ayarların. Düşükse 50 watt artırılır.
2. Sürekli Artan Yükleme
Başlangıç 150-180 watt. Her 2 dakikada 30 watt artılır ve dakikada devir 50’nin
altına düşene kadar veya deney daha fazla devam edemeyeceği zamana kadar
devam eder. Kalp hızı 175 ulaştıktan sonra her dk sonunda hava torbalara
toplanır.
VO2 Max Ulaşma Kriteleri

 Yorgunluk
 190 ve fazla kalp atım hızı
 Solunum katsayısının normalden fazla olması
 Kandaki laktik asit konsantrasonunun %100 mg üzerinde olması.
Saha Testleri

 12 Dakika (Cooper) Koş- Yürü testi

 Yo-Yo test
 12 Dakika (Cooper) Koş-Yürü Testi – 550
m Koş Yürü Testi
 12 dakika koşma ve yürüme aktivitelerinin yapılacağı uzunluğu ve mesafesi belli olan bir
pistte kişinin tamamladığı tur sayısı dikkate alınır.
 ACSM VO2 max: Dakikadaki hız (m) x 0,2 ml/kg/dk / 1 dakikada koşulan mesafe + 3,5 ml
 550 metrelik mesafeyi ne kadar sürede tamamlandığı ölçülür.
Yo-Yo test

 10 km/s hızla başlar

 10 sn dinlenme
 Max VO2 3.46 x [1xSeviye + (Mekik
/ [seviyex0.4325 + 7.0048])] + 12.2

 Elit Sporcularda 2420 Amatörlerde

1810

 Aerobik gücün tahminini doğruya

en yakın veren test

Brewer ve ark (1988); Leger Lambert (1982)

Esneklik Testleri

 Direkt
 Goniometre
 Leighton Fleksiometre
 İndirekt
 Otur Uzan testi
Sandalye/ Otur-Uzan Testi
0.92-0.96

Wells, K.F. & Dillon, E.K. (1952). The sit and reach. A test of back and leg flexibility. Research Quarterly, 23.
115-118.
Jones CJ, Rikli RE, Max J, et al. The reliability and validity of a chair sit-and-reach test as a measure of hamstring flexibility in older
adults. Res Q Exerc Sport1998;69:338–43
Çeviklik Testleri

 T testi
 Zig-Zag koşu testi
T testi

 Konilere dokunur
 2 Deneme yapılır
 ,94 - ,98 korelasyon

Pauole ve ark. (2000)

Zigzag Koşu Testi

 Sporcular = 6.86 sn
 Sporcu olmayan = 7.67 sn

 0.92-0.97

Ortiz ve ark. (2005)

 Fonksiyonel Hareket Analizi (FMS)

 3’ü Genel Fonksiyonel Hareket Kapasitesi,

2’si Mobilite, kalan 2’side Stabilite
 Toplam skor 21 puan üzerinden hesaplanır. 14
puanın altı sakatlık riski taşıyabilmektedir.
 Hareket Kalitesi ve Sakatlık Riski
 Deep Squat***
 Hurdle Stepss***
 In-line lungesss***
 Shoulder mobility
 Active straight leg raise
 Trunk stability push-up
 Rotary stability

GNACINSKI ET AL (2016) FUNCTIONAL MOVEMENT SCREEN FACTORIAL VALIDITY AND MEASUREMENT INVARIANCE ACROSS SEX AMONG
COLLEGIATE STUDENT-ATHLETES
Teşekkürler