Taga-ulat: Bb. Jelody Mae F.

Guiban
BSED Filipino
Maipapaliwanag ang kahulugan
at kagamitan ng Paradoks,
Oksimiron, at Onomopeya sa
pagsasaling-wika.
Maihahambing ang Idyoma at
Tayutay sa larang ng
pagsasaling-wika.
Isa-isahin ang mga paraan sa
pagsasalin ng Idyoma
Paradoks (Paradox)
Isang paraan ng pagpapahayag na sa biglang-isip ay
waring taliwas sa katotohanan o sa sentido komun, ngunit
kapag sinuring mabuti ay malilirap na mayroon palang
matatag na batayan.

Halimbawa:
Isa, saka isa ay isa at hindi dalawa.
(pagpapakasal o pag-aasawa)
Oksimoron (Oxymoron)
Pagahahalo ng dalawang salitang magkasalungat na
nagiging katanggap-tanggap naman sa nakakarinig o
nakababasa.

Halimbawa:
• Nakakabinging katahimikin ang kaniyang nadama
• Nang siya ay nasok sa silid na yaon
• na kinbuluran ng libong pangarap at mga pag-asa.
Onomatopeya (Onomatopoeia)
Paggamit ng salitang kahawig o katunog ng
nginangalanan.
Halimbawa:
At habang siya’y nakaluhod
at taimtim na nagdarasal
ang tunog ng batingaw na umalingawngaw
sa tulog niyang guniguni’y
dambuhalang pumupukaw.
Ang Idyoma
• Ang isa sa mga problema sa pagsasalin sa Filipino mula sa Ingles ay ang tungkol sa mga
Idyoma.
• Ang Ingles ay napakayaman sa mga pahayag na idyomatiko, lalo na sa mga tinatawag na
“phrasal Idioms”
- Dito umiiral ang mga batas ng kumpensasyon (law of compensation)
• Mahina ang Ingles sa Sistema ng paglalapi, gaya ng alinmang wikang inuring “polysynthetic”
• Kaya’t bumabawi ito sa pamamagitan ng pagbuo ng mga parirala na ang kahulugan ay naiba
sa literal na kahulugan ng bawat salitang bumuo dito.
• Ang katutubong lakas naman ng Filipino ay nasa paglalapian o Sistema ng paglalapi nito,
gaya ng alinmang wikang “agglutinatine”na kabilang sa angkang Malayo-Polineys.
 LAHAT NG WIKA AY MAY IDYOMA

• Ang Idyoma ang pinaka-puso ng lahat ng wika.

• Kapag inalis ang mga Idyoma ng isang wika, masisira ang komunikasyon ng
mga taong gumagamit nito.
• Lahat ng wika ay may kanya-kanyang sariling imbentoryo ng mga salita at may
kanya-kanya ring imbentoryo ng sariling mga Idyoma.
• Ang Idyoma ng isang wika ay karaniwan nang nakabuhol o nakatanim sa
kultura ng mga taong gumagamit nito.
 Ang Idyoma at ang Tayutay

• Ang Idyoma at Tayutay ay magkamag-anak, magpinsan, wika nga.

• Kapwa tumutukoy sa mga matatalinghagang pahayag .
• Ang Idyoma as salita o parirala na ang kahulugan ay iba sa literal na kahulugan
nito.
• Gayundin naman, ang tayutay ay isang anyo ng paglalarawan na kaiba sa
karaniwang paraan ng pananalita. Gaya ng Idyoma, karaniwan nang hindi literal
ang kahulugan ng tayutay. Ito ay patalinghaga.
• Pahayag nina Seild at McMordie
(English Idioms 1988:12-3)
“Idioms are not only colloquial expressions. They appear in formal style and in
slang, in poetry , in the language of shakespear and the Bible”
• Nilinaw pa nila
“...it is extremely to translate idioms into or form one’s native language... In most
cases the result will be utterly bewildering”

Halimbawa: Idyomang leksikal:

Bata - kahulugang literal: “child”
-kahulugang idyomatiko: “Sweetheart,protégé”
Lagay - kahulugang literal: “to put, to lay, to place”
- kahulugang idyomatiko: “bride, grease money”
Idyomang parirala:
“Give me a ring tomorrow”- Kahulugang literal:“Bigyan mo ako ng singsing bukas”
- Kahulugang idyomatiko: “Tawagan mo ako”
“Apple of one’s eye” -kahulugang literal: “mansanas ng mata”
-kahulugugang idyomatiko: “Paborito”
Pagsasalin ng mga Idyoma
• Sa bahaging ito ay makukuro na natin na ang lumilitaw na pinakamalubhang problema sa
pagsasaling wika ay ang pagsasalin ng ,mga Idyoma at Tayutay dahil sa kahulugang taglay ng mga
salita o parirala ay hindi literal kundi patalinghaga.
• Kung ang bawat salita sa isang wika ay may isa ring katapat o katumabas na salita sa ibang wika,
walang magiging problema sa pagsasalin.
• Subalit gaya ng alam natin, bawat wika ay may kanya-kanyabf imbentaryo ng mga salita na bawat
isa ay karaniwang kargado ng mga kahulugang literal at matalinghaga.
• Maidaragdag pa rito ang isang katotohanang bawat lahi ay may sariling pagsasabi sa isang
kaisipan.
Paano ba isasalin ang mga Idyoma?
Una, tulad ng mga tayutay, may pagkakataon na ang mga ito’y
maaaring isalin nang literal. Ang ibig sabihin, ang mga salitang
binubuo ng isang pariralang idyoma ay literal natutumbasan sa ibang
wika na gayundin ang kahulugan. Nangyayari ang ganitong uri ng
pagsasalin sa mga idyoma kahit ang dalawang wikang kasangkop sa
pagsasalin ay di magka angkla

Halibawa: “Snake in the grass” = “Ahas sa damuhan,” “lifting his own

bench” =“ binubuhat ang sariling bangko,” “arm of the law” =“bisig ng
batas.”
Ikalawa, tumbasan ang idyoma ng kapwa idyoma

Halibawa: “dressed to kill” =“nakapamburol”, “fish wives tail”=

“balitang kutsero”, “still wet behind the ears”= “may gatas pa sa labi”,
“turncoat” = “balimbing”

Ikatlo, isalin ang idyoma sa paraang idyomatiko

Halimbawa: “run into danger” = “masuong sa panganib”, “close

fisted”= “Kuripot”, “run a thread into a needle” = “magibla ng/hiblaan
ang karayom”
Anupat sa pagsasalin ng idyoma, ang dapat isalang-alang ng
tagapagsalin nang higit sa lahat, gaya ng alinmang bahagi o uri ng
pagsasalin ay ang komunikasyon. Sa ibang salita, anuman ang gawing
paraan sa pagsasalin, sana hanggat maari ay sikapin ang magiging
reaksyion ng babasa ng salin ay katulad ng magiging reaksiyon ng
babasa ng orihinal na teksto. Maganda ang idyoma – sa – idyomang
paraan ng salin, ngunit ingatan sana ang paggamit ng hindi angkp na
idyoma.
Narito ang ilang halimbawa:
1. Ang pandiwang put, halimbawa, kapag nakabitan o nasundan ng
pang-ukol (preposition) o pang-abay (verb) ay nagkakaroon ng
kahulugan na iiba sa literal na kahulugan nito. Panisinin na ang
salin ng Filipino ng bawat idyoma ay sa pamamagitan ng paggamit
ng ugat ng pandiwa at panlapi.
Idyomang Ingles Kahulugan Katumbas sa Filipino

Put aside To reserve for Itabi

Later use Ilaan

Put away To discard Ialis

Put back To restore to Ibalik (sa dati)

Original place

Put off To postpone Ipagpaliban

Put out To publish Ilathala

Put up with To endure Pakibagayan

2. Narito naman ang mga idyomang parirala na binubuong
kumbinasyong pang-uri at pangngalan. Napakarami rin ng ganitong
uri ng mga idyoma sa Ingles. Ang ilan sa mga ito ay matutumbasan
ng kapwa idyoma sa Filipino samantalang ang iba ay maisasalin sa
paraang kung ano ang kahulugan sa konteksto. Sa pagsasaling
idyoma/sa/idyoma,pagingatan ang impluwensiya ng mga salitang
bumubuo ng idyomang parirala ng tekstong isinasalin
Ang “Light-fingered”person, halimbawa, ay
nangangahulagan sa Ingles ng “ A person skillful a small
thiet.” ang dapat na katumbas nito sa Filipino “Malikot ang
kamay”
Kung magkakamaling tumbasan ng tagapagsalin ng
“magaan”ang “light”, ang magiging salin ay “magaan ang
kamay”. Naiba na ang kahulugan!
3. Mga idyomang parirala na binubuo ng pangngalan at pariralang

pang-ukol o kaya’y pangngalan na sinasamahan ng pangngalang paari.

• Post-conventional level- moral reasoning is based on enduring or
consistent principles and it is not just recognizing the law but the principles
behind the law.

• Stage 6: Universal Principles

-This is associated with the development of one’s conscience.
-Having a set of standards that drives one to possess moral responsibility
to make societal changes regardless of consequences to oneself. Examples of
persons are Maria Teresa, Martin Luther King, Jr.
• Socio-cultural Theory grew from the work of seminal psychologist Lev
Vygotsky (1934), who believes that parents, caregivers, peers, and the
culture at large were responsible for developing higher order functions. It
plays a very big role in cognitive development, and it has two central
factors: