Awiting-Bayan at

Bulong
sa KABISAYAAN
 Awiting-Bayan
• Mga awiting sumasalamin sa araw-araw na pamumuhay ng mga katutubo at
mamamayan ng Pilipinas
• Nagkukuwento tungkol sa mga katutubo lalo na sa mga probinsya sa
kanilang simpleng pamumuhay
• Isa sa matandang uri ng panitikang Filipino na lumitaw bago pa man
dumating ang mga Kastila
• Ang mga wika na sumasaklaw sa panitikang Bisaya: Sugbuwanon ng Cebu at
Negros, Hiligaynon ng pulo ng Panay at ang Waray-waray ng Samar at Leyte
 Kahalagahan ng Pag-aaral ng mga Awiting-
Bayan

• Nagpapakilala ng diwang makata

• Nagpapahayag ng tunay na kalinangan ng
lahing Pilipino
• Mga bunga ng bulaklak ng matulaing
damdaming galing sa puso at kaluluwang
bayan
Mga Uri ng Awiting-
Bayan
p. 11
 Awiting-Bayan ng
KABISAYAAN
• Tong Pakitong-kitong (Cebuano)
• Dandansoy (Hiligaynon)
• Waray-waray (Sorsogon)
• Lawiswis-kawayan (Waray)
• Ay Kalisud (Ilonggo)
• Si Pilemon (Sugbuwanon)
 Bulong
• Isang matandang katawagan sa orasyon ng mga sinaunang
tao sa kapuluan ng Pilipinas
• Isang inuusal na panalangin
• Ginagamit sa pangkulam, pang-engkanto at sa mga daang
may punso o bahay ng mga nuno na kapag natapakan ay
magkakasakit
• Ginagamit din sa nauusog, sa mga panggagamot ng mga
matatanda
Mga Halimbawa ng
Bulong
-
Sagutan ang

• p. 10
PORMAL AT DI-
PORMAL NA
WIKA
 Pormal
Uri ng Pormal na Wika
1. Pambansa
-ginagamit sa buong bansa
-karaniwang salitang ginagamit sa mga aklat pangwika o pambalarila sa
mga paaralan, gayundin sa pamahalaan
2. Pampanitikan
-pinakamataas na antas ng wika at ginagamitan ng mga matalinghagang
ekspresyon na karaniwang matatayog, malalalim, makulay at masining
 Di-pormal
-mga salitang palasak sa pang
araw-araw na pakikipag-usap at
pakikipagsulatan sa mga kilala
o kaibigan
 Uri ng Di-pormal na Salita
1. Balbal
- Ginagamit ng mga istambay o salitang kanto
- Mga salitang nahango lamang sa pagbabago o pag-usad ng panahon
- Mga salitang nabuo sa lansangan
Halimbawa :
yosi abnoy bosing tisoy
kano ermat bagets
utol ichichika hanep
 Uri ng Di-pormal na Salita
2. Kolokyal
- tinanggap na ng wikang Filipino pero hindi kadalasang ginagamit
- ordinaryong wika na ginagamit ng mga kabataan sa kanilang pang araw-araw na pakikipag-usap
- kasama rin nito ang pagpapaikli ng isa, dalawa o higit pang salita
Halimbawa:
mayroon – meron
nasaan – nasa’n
diyan- d’yan
kailan-kelan
 Uri ng Di-pormal na Salita
3. Lalawiganin
-mga salitain o dayalekto ng mga katutubo sa lalawigan o
panlalawigang salita
Halimbawa:
bilot (Batangas, tuta)
kaon (Bisaya, kain)
balay (Ilocano, bahay)
Sagutan ang pp.

• 14
•15 - A at B
SOURCES: