ATENEO DE MANILA •Apat na buwan matapos ang kamatayan ng mga paring martir bago pa man si magka-edad labing-isa, pumasok siya ng pag- aaral sa ateneo de Municipal na kalauna'y pinalitan ng ATENEO DE MANILA. •Bagamat nakapasa siya sa lahat ng asignatura sa San Juan de Letran, ipinasya ng kanyang ama na ipasok siya sa Ateneo na mahigpit na kalaban nito. •Sa una ay tinanggihan siyang tanggapin sa Ateneo sa kadahilanang, una, siya ay huli ng nagpatala, pangalawa, Siya ay sakitin at payat, maliit siyang tingnan kumpara sa kanyang edad na 11. •Ngunit sa tulong ni Padre Manuel Burgos na pamangkin ng martir na si Padre Jose Burgos, natanggap din siya. ANG SISTEMA NG EDUKASYONG JESUITA •Layuning hubugin ang mga bata sa akademiko at mga aralin •mga kalinangang pangkatawan, pangkatauhan at agham ang kurikulum. •Batsilyer sa Sinning ang kurso ni Jose. •Mayroong iba pang mga kurso: -Pagsasaka, pangangalakal, pang- mekaniko at pagsusukat ng lupa. •Disiplina at pagsasanay - Ito ay para magkaroon ng matatag na pag-uugali. •Relihiyon -mayroong misa sa tuwing Umaga at mga panalangin bago magsimula at pagkatapos ng klase. •Pangkatan ng mga mag-aaral a. Interno -tinaguriang Emperyo ng Romano b. Di-Interno -tinaguriang Emperyo ng Kartahena •Ang dalawang pangkat ay laging nagpapaligsahan at ang mananalo ay tatanghaling Emperador na maaring maagaw kapag hindi nasagot ng wasto Ang katanungan sa araw araw na aralin. •Uniporme- telang yari sa abaka -Ang pantalon at guhitang amerikana ay yari sa bulak na tinatawag na rayadilyo. ANG UNANG TAON SA ATENEO, 1872-1873 •Unang Propesor ni Jose: Padre Jose Bech •Si Jose ay kabilang sa Interno at kulelat sa klase dahil sa Hindi siya gaanong marunong ng kastila. • Matapos lamang ang isang Linggo, naging Emperador si Jose at kinilalang pinaka-marunong sa klase. Nagbabayad siya ng tatlong piso sa pagkuha ng pribadong aralin sa kolehiyo ng Sta. Isabel upang mapagbuti ang kaalaman sa kastila. -Nang bakasyon na, dinalaw niya ang kanyang ina sa piitan sa pag- uwi niya sa Calamba at isinalaysay ang kahusayan sa Ateneo na siya namang labis na ikinatuwa nito. IKALAWANG TAON SA ATENEO, 1873-1874 -Nalungkot si Jose sa kanyang pagbabaya ngunit nakuha pa rin niya Ang pagka-Emperador matapos punahin ng isang propesor. -Tatlo sa kanyang mga bagong kamag-aral ay dati niyang kaklase sa paaralan ni Maestro Justiniano.
-Nagtamo siya ng isang medalyang
ginto. -Sa kanyang pagdalaw sa kanyang Ina nang bakasyon na naman, binigyang kahulugan niya ang panaginip nito at hinulaan na ito'y makakalaya na at ito ay nagkatotoo nga. -nagsimula rin siyang magbasa ng mga Romantikong Nobela tulad ng: 1. The Count of Monte de Cristo ni Alexander Dumas -nagkaroon ng malalim na kahulugan sa kanya dahil sa pangunahing tauhan na si Edmond Dantes na nakulong dahil sa sitwasyon pulitiko. •2. Akda ni Cesar Contes •3. Travels in the Philippines ni Dr. Teodore Jagor na isang sayantestang aleman Dahilan ng kawilihan ni Jose dito: •Isa itong pagsusuri sa pagsakop at kahinaan ng kastila •Ang hula na isusuko ng Espa na ang Pilipinas sa Amerika sa hinaharap. IKATLONG TAON SA ATENEO, 1874-1875 •Nakalaya na ang ina ni Jose. •Bagamat mataas ang kanyang mga marka, hindi Ito kasinghusay ng nagdaang taon. •Isang medalya lamang ang kanyang nakuha. IKAAPAT NA TAON SA ATENEO,1875-1876 •Nahimok siya ni Padre Francisco Padua Sanchez na pag-ibayuhin ang pag-aaral at pagsulat ng mga tula. •Nanguna siya sa lahat ng aralin at limang medalya ang kanyang tinamo sa pagtatapos ng taon. HULING TAON SA ATENEO, 1876-1877 -sa gulang na 16, natapos niya ang Batsilyer sa Sining. Nagtamo siya ng pinakamataas na karangalan at tinanghal na pinakamahusay sa klase. Bukod sa pag-aaral, may iba pang pinagkakaabalahan si Jose: a. Kalihim ng Marian Congregative -deboto ng Immaculada Concepcion. b. Kasapi ng Akademya ng Panitikang Kastila. c. Akademya ng Likas na Siyensya •At iba pang organisasyong may pinakamataas na antas lamang ang makakasali.