BÀI GIẢNG THỰC TẬP

ĐẶC ĐIỂM U LÀNH-UNG THƯ

 MỤC TIÊU

1. Trình bày được các đặc điểm đại thể của khối u lành tính
và ác tính: kích thước, vỏ bao, mặt cắt, màu sắc, xuất
huyết, hoại tử ...

2. Trình bày được các đặc điểm vi thể của các khối u lành
tính và ác tính: tăng sản, chuyển sản, loạn sản, nhân
tăng sắc, phân bào, xâm lấn, di căn.
U LÀNH
ĐẶC ĐIỂM ĐẠI THỂ U LÀNH

HÌNH ẢNH LÀNH

1. Vỏ bao Có, giới hạn rõ

2. Kích thước Thường nhỏ

3 . Màu sắc Đồng nhất

4. Hoại từ Hiếm
5. Mô quanh u Thường bị chèn ép

6. Hướng tăng trưởng trên bề mặt da/ niêm mạc Ra ngoài

CÁC LOẠI U LÀNH THƯỜNG GẶP
• 1. U LÀNH BIỂU MÔ:

– BIỂU MÔ GAI

– BIỂU MÔ TUYẾN

• 2. U LÀNH TRUNG MÔ

– U MẠCH MÁU
U NHÚ TẾ BÀO GAI
U nhú tế bào gai là tổn thương tăng sản lành tính lớp biểu
mô gai, tạo thành các nhú nhô lên bề mặt da.
MỤC TIÊU
Đại thể:
Nhận diện được các u nhú tế bào gai chồi sùi trên bề
mặt da
Vi thể:
Nhận diện được trên slide ảo:
1. Trục mô liên kết - mạch máu.
2. Biểu mô gai tăng sản nhiều lớp bao phủ xung quanh trục
liên kết –mạch máu, tế bào đồng dạng
3. Màng đáy không bị phá vỡ
VI THỂ XEM SLIDE ẢO
ĐẠI THỂ U LÀNH

U nhú tế bào gai-

Squamous cell papilloma

Chồi lên mặt da

 Lớp tế bào gai

Màng đáy Lớp tế bào đáy,

trục nhân vuông
góc màng đáy
U NHÚ TẾ BÀO GAI

Biểu mô gai tăng sản

nhiều lớp tế bào

Trục liên kết mạch máu

Màng đáy còn nguyên vẹn

ĐẠI THỂ U LÀNH

U TUYẾN CỦA TUYẾN GIÁP (follicular adenomas)

Giới hạn rõ Mặt cắt đồng nhất

U TÚI TUYẾN TUYẾN GIÁP
Là u lành xuất phát từ biểu mô túi tuyến giáp. Thường đơn độc, có vỏ
bao.
MỤC TIÊU
Đại thể: Nhận diện được các u nhú tế bào gai chồi sùi trên bề mặt da
1. Mô u lành túi tuyến giáp có giới hạn rõ với mô giáp lành
2. Mặt cắt mô u đồng nhất
Vi thể:
Nhận diện được trên slide ảo:
1. Tế bào biểu mô túi tuyến giáp tăng sản, đồng dạng
2. Lớp bao sợi, giới rõ với mô tuyế giáp bình thường
3. Mô tuyến giáp bình thường.
U TÚI TUYẾN TUYẾN GIÁP

Tế bào biểu mô túi

tuyến giáp tăng
sản, đồng dạng

Lớp bao sợi, giới

rõ với mô tuyế
giáp bình thường

Mô tuyến giáp bình thường

U TUYẾN ỐNG ĐẠI TRÀNG
Mục tiêu:

- Quan sát ống tuyến đại tràng bình thường

- Ống tuyến đại tràng nghịch sản

- Hình ảnh phân bào

VI THỂ XEM SLIDE ẢO

ĐẠI THỂ U LÀNH

Chồi lên bề mặt

Giới hạn rõ
 Tuyến đại tràng bình
thường

Tuyến đại tràng tăng sản

nhiều lớp, nhân tăng sắc
nhưng vẫn còn khu trú trong
ống tuyến
Phân bào
 ĐẠI THỂ U LÀNH

Mặt cắt đồng nhất

Giới hạn rõ

U SỢI TUYẾN VÚ KHỔNG LỒ

(Giant fibroadenoma)
U SỢI - TUYẾN VÚ

U lành tuyến - sợi vú có xuất độ cao nhất trong các loại u vú. Đại thể u có
dạng cục tròn, đường kính từ 1 – 5cm, có vỏ bao rõ, di động, mặt cắt màu
hồng nhạt,
MỤC TIÊU
Đại thể: Nhận diện được
Mặt cắt mô u đồng nhất, giới hạn rõ
Vi thể:
Nhận diện được trên slide ảo:
1. Tăng sản mô sợi.
2. Tăng sản biểu mô tuyến vú

VI THỂ XEM SLIDE ẢO

U LÀNH MẠCH MÁU
Đại cương: U lành mạch máu là u phổ biến, có thể gặp ở da, niêm mạc, hoặc các tạng như
gan, não< Có 2 loại:
(1) U mạch máu dạng vi mạch: thƣờng gặp ở da và niêm mạc, dạng cục hoặc mảng màu
sắc thay đổi từ đỏ đến xanh sẫm.
(2) U mạch máu dạng hang: ở da và các tạng, dạng một khối mềm, kích thƣớc 2 – 3cm.
MỤC TIÊU
Đại thể: Nhận diện được U lành mạch máu ờ da
Vi thể:
Nhận diện được trên slide ảo:
1. Vi mạch có thành mỏng, lót một hàng tế bào nội mô hình thoi dài, nhân dẹp mỏng.
2. Trong lớp bì có nhiều vi mạch xếp san sát nhau.

VI THỂ XEM SLIDE ẢO

ĐẶC ĐIỂM ĐẠI THỂ U ÁC

HÌNH ẢNH LÀNH

1. Vỏ bao Không rõ

2. Kích thước Thường lớn

3 . Màu sắc Không Đồng nhất

4. Hoại từ Thường
5. Mô quanh u Xâm lấn

6. Hướng tăng trưởng trên bề mặt da/ niêm mạc Vào mô sâu bên dưới
CÁC LOẠI U LÀNH THƯỜNG GẶP
• 1. U ÁC BIỂU MÔ:

– TẾ BÀO GAI

– TẾ BÀO ĐÁY

– BIỂU MÔ TUYẾN

• 2. U ÁC TRUNG MÔ

– UNG THƯ CƠ VÂN ĐA DẠNG

ĐẶC ĐIỂM ĐẠI THỂ U ÁC

Chồi sùi

UNG THƯ BIỂU MÔ GAI, XÂM LẤN Ở CỔ TỬ CUNG (Courtesy of Dr Richard

Eisen, New Haven, CT)
ĐẶC ĐIỂM ĐẠI THỂ U ÁC

Xâm lấn thân tử

cung

Xâm lấn vách

trực tràng

Xâm lấn vách

bàng quang

UNG THƯ BIỂU MÔ GAI, XÂM LẤN Ở CỔ TỬ CUNG

ĐẶC ĐIỂM ĐẠI THỂ U ÁC

Dạng loét ở trung tâm

UNG THƯ BIỂU MÔ GAI, dang loét ở mặt

UNG THƯ TẾ BÀO GAI
Đại thể: Nhận diện được các hình thái khác nhau của ung thư biểu mô gai

Vi thể: Nhận diện được trên slide ảo:

1. Lớp biểu mô gai bình thường.

2. Màng đáy bị phá vỡ

3. Đám tế bào gai ung thư xâm nhập qua khỏi màng đáy
4. Cầu sừng, chất sừng

VI THỂ XEM SLIDE ẢO

UNG THƯ TẾ BÀO ĐÁY

Đại thể: Nhận diện được tổn thương dạng mảng gồ cao, hoại tử vùng trung tâm
tạo thành ổ loét có bờ gồ cao màu trắng hồng, có khi kèm hắc tố

Vi thể: Nhận diện được trên slide ảo:

1. Lớp biểu mô gai bình thường.

2. Màng đáy bị phá vỡ

3. Đám tế bào đáy ung thư xâm nhập qua khỏi màng đáy
4. Hắc tố

VI THỂ XEM SLIDE ẢO

 Dạng loét ở trung tâm, màu đen

Dạng gồ cao, tăng sắc tố

Ung thư TẾ BÀO ĐÁY, ở mặt

UNG THƯ BIỂU MÔ TUYẾN GIÁP DẠNG NHÚ
Carcinôm nhú tuyến giáp chiếm tỷ lệ 40 – 6% carcinôm tuyến giáp. Bệnh thƣờng
xảy ra ở độ tuổi trung bình 25. U có dạng cục, đƣờng kính dƣới 3cm, không có vỏ
bao nhƣng có giới hạn rõ, diện cắt đặc, mềm, màu xám. Loại ung thƣ này thƣờng
di căn hạch vùng cổ, hiếm khi di căn xa.
MỤC TIÊU
Vi thể:

Nhận diện được trên slide ảo:

1. Biểu mô tuyến giáp tăng sản mạnh, tạo nhú có trục liên kết mạch máu

2. Tế bào bao quanh nhứ có nhân sáng.

3. Thể cát

VI THỂ XEM SLIDE ẢO

ĐẶC ĐIỂM ĐẠI THỂ U ÁC

Giới hạn không rõ

Mặt cắt không

đồng nhất

Mô giáp bình thường

UNG THƯ DẠNG NHÚ CỦA TUYẾN GIÁP (papillary carcinoma)

Mô giáp
bình
thường

Tế bào
tuyến
giáp
ung thư
Trục liên
kêt mạch
máu

Tế bào
tuyến
giáp
ung thư
bao
quanh
trục
Thể cát
UNG THƯ TUYẾN ĐẠI TRÀNG

U THƯỜNG có dạng sùi bông cải hoặc mảng rộng có nhú, chồi vào trong lòng
ruột.
MỤC TIÊU
Vi thể:

Nhận diện được trên slide ảo:

1. Biểu mô tuyến đại tràng bình thƣờng

2. Đám tuyến ung thư

VI THỂ XEM SLIDE ẢO

ĐẶC ĐIỂM ĐẠI THỂ U ÁC

Đoạn ruột trên tổn

thương dãn rộng,

Chồi sùi làm hẹp

lòng

Ung thư tuyến đại tràng.

.
UNG THƯ BIỂU MÔ ỐNG TUYẾN VÚ XÂM NHẬP

U có dạng cục đường kính dưới 3cm, không đau, dính da và mô dưới da. Mặt cắt
u màu xám nhạt, xen lẫn các vùng màu vàng hoặc đỏ thẫm, bờ tua gai.
MỤC TIÊU
Vi thể:

Nhận diện được trên slide ảo:

1. Đám tế bào tuyến vú ung thư.

2. Nhân chia bất thƣờng.
MÔ TẢ
Mẫu mô không còn cấu trúc của mô vú bình thƣờng. Trên nền mô đệm sợi có
nhiều tế bào ung thƣ có kích thƣớc không đều, nhân dị dạng, to nhỏ không đều,
nhân quái xếp thành chuỗi hoặc dạng ống tuyến. Nhiều hình ảnh nhân chia. Mô
đệm hóa xơ và thấm nhập các tế bào viêm mạn nhƣ limphô bào, tƣơng bào.
ĐẶC ĐIỂM ĐẠI THỂ U ÁC

Xâm nhiêm da

Mô ung thư

Bờ tua gai

Ung thư vú xâm lấn-

invasive breast
carcinoma.
ĐẶC ĐIỂM ĐẠI THỂ U ÁC

CARCINOM DI CĂN HẠCH . The aorta has been opened and the nodes
bisected.
UNG THƯ TUYẾN DI CĂN HẠCH

ĐẠI CƯƠNG
Là ung thư thứ phát của hạch. U nguyên phát có thể ở tuyến giáp, tuyến vú, dạ
dày, ruột non, ruột già, tuyến tiền liệt

MỤC TIÊU
Chỉ đúng trên kính hiển vi:
1. Mô hạch bình thƣờng.
2. Đám tế bào ác tính xếp thành tuyến.

MÔ TẢ
Một phần hạch còn nguyên vẹn, còn các nang limphô và các xoang. Trong mô
hạch có sự hiện diện của nhiều đám tế bào tuyến ác tính, dị dạng, nhân to nhỏ
không đều, sắp xếp theo dạng ống, đôi khi có chế tiết chất nhầy.

VI THỂ XEM SLIDE ẢO

UNG THƯ TẾ BÀO GAI DI CĂN HẠCH

Là ung thư thứ phát của hạch do carcinôm xuất nguồn từ biểu mô gai ở da hoặc
niêm mạc theo đường mạch limphô đến hạch.
MỤC TIÊU
Vi thể:

Nhận diện được trên slide ảo:

1. Mô hạch bình thƣờng.

2. Đám tế bào gai ác tính trong mô hạch.
3. Chất sừng.
4. Cầu sừng.

VI THỂ XEM SLIDE ẢO

SARCOM CƠ VÂN ĐA DẠNG
Sacom cơ vân là ung thư đứng thứ 2 trong các ung thư mô
mềm, thường xảy ra ở tuổI thanh thiếu niên. U xâm nhập,
hùy xương và di căn sớm theo đường máu, mạch limphô đến
các cơ quan khác.
Đại thể: Nhận diện được tổn thương ác tính của cơ vân
Vi thể: Tế bào ung thư cơ vân có kích thước không đều,
nhân rất dị dạng, chất nhiễm sắc đậm, hạt nhân lớn, bào
tương màu hồng.
Nhận diện được trên slide ảo:
• 1. Tế bào ung thư cơ vân.

• 2. Tế bào khổng lồ nhiều nhân.

VI THỂ XEM SLIDE ẢO
 TB KHOÅNG LOÀ NHIEÀU NHAÂN

TB NHÂN QUÁI
TB CƠ VÂN ÁC TÍNH
PHAÂN BAØO