Mga Elementong Lumilikha ng

mga Akdang Pampanitikan

Ang mga akdang pampanitikan ay nalilikha
at nabubuo sa pamamagitan ng iba’t ibang
elementong gumaganap ng mahalagang
tungkulin upang ang mga obra-maestra sa
larangang ito ng sining ay magkaroon ng
buhay.
Katulad ng iba pang sining, ang
panitikan ay patuloy sa pagsulong at pag-
unlad sa pamamagitan ng iba’t ibang
dahilan.
Anu-ano nga ba ang mga elementong
masasabi nating nakatutulong upang
lumikha ng mga akdang maipagmamalaki
natin bilang nga Pilipino?
Kapaligiran

 Nagbibigay-pansin sa isang pook. Kasama

ang iba’t ibang sangkap na kalikasan
katulad ng klima, mga likas na yaman, mga
pisikal na kapaligiran at mga kaugnay nito.
Karanasan

Bawat kasaysayan ng isang tao ay

maaaring maging batayan para sa isang
akdang magbibigay sa mga mambabasa
ng pagkakataong makita ang kanyang
sarili sa kanyang binabasa.
Salik na Panlipunan at Pampulitika
 Ang mga gawaing may kaugnayan sa lipunan
gayundin sa pulitika ay isang malaking bahagi sa
pagdadala ng mga kaugalian, karanasan,
kalinangan at kabihasnan ng isang tanging pook
o bansa.
 Dito ay may mga akdang tunay na kakatawan
sa kaisipan, damdamin at paniniwala ng mga
mamamayan sa pook.
Salik na Panrelihiyon
 Maraming mga akdang nakilala hindi lamang sa
Pilipinas kundi sa buong daigdig ang pumaksa sa salik
na ito. Hindi natin matatawaran na ang
pananampalataya na natutuhan natin sa mga dayuhan
ay nagkaroon ng malaking impluwensiya upang ang
ating mga manunulat sa iba’t ibang panahon ay
makasulat ng mga obra-maestrang panghabang
panahon.
Edukasyon
 Ang pilosopiya ng edukasyon na naituro sa atin ay
lalong nagpalawak sa kalinangan at karunungang
taglay na natin.
 Sa pamamagitan ng mga naituro sa atin ng mga
institusyon sa ating bansang kinagisnan, higit na
nagkaroon tayo ng puwang sa ating puso ang
makalikha ng mga akdang magpapakilala ng uri ng
lipunan at edukasyong naghatid sa atin sa
kinalalagyan natin ngayon.
 Mga Impluwensiya ng Panitikan
ng Ibang Bansa
 Sa kasaysayan ng panitikan, hindi lamang sa
Pilipinas, kundi maging sa mga bansa sa
daigdig, mayroong mga akdang pampanitikan
na nagdala ng malaking impluwensiya upang
maisulat at mabuo ang obra-maestra ng iba’t
ibang bansa sa daigdig sa larangan ng
panitikan.
1. Banal na Kasulatan (Bibliya)
Mula ito sa Palestina at naging
batayan ng sangkakristiyanuhan.
Nahahati sa dalawang bahagi: Ang
Lumang Tipan at ang Bagong
Tipan.
2. Koran (Bibliya ng mga Mohamedan)

 Mula sa Arabia at nagtataglay ng mga

kaisipan at kautusang siyang
sinusunod hanggang sa ngayon ng mga
muslim.
3. Iliad at Odyssey

 Isinulatni Homer. Mula ito sa Gresya na

tumatalakay sa mga pakikipagsapalaran ng
mga Greko noong kanilang kapanahunan.
Ang “Iliad” ay tungkol sa istorya ng
pagsakop sa Lungsod ng Troy, habang ang
“Odyssey” ay hinggil sa pagbabalik ni
Odysseus mula sa Trojan War.
4. Mahabharata

Mula sa India. Ito ay itinuturing na

pinakamahabang tula sa daigdig
(220,000 taludtod o linya).
Tumatalakay sa pakikipagsapalaran
ng mga pinunong Indo-Aryan.
5. Divine Comedy

 Isinulat ni Dante Aleghiere at mula sa

Italya. Tinalakay naman dito ang isang
paglalakbay sa langit, sa impiyerno, at
purgatoryo at nagpapakilala na ang
tao ay huhusgahan sa pamamagitan ng
pamumuhay niya sa lupa.
6. EL Cid Campeador

Mula sa Espanya. Nagpakilala ito ng

katangiang panlahi ng mga kastila
at ng kanilang mga alamat at
kasaysayang pambansa noong
unang panahon.
7.The Songs of Roland

 Mula sa Pransia. Kinapapalooban ito

ng mga kuwentong Roncesvalles at ang
lalong kilalang Doce Pares ng Pransia.
Ito ay nagtataglay ng kasaysayan ng
gintong panahon ng kakristiyanuhan
sa Pransia.
8. Five Classics at Four Books

 Mula ito sa Tsina na kinatitikan ng

magandang kaisipan at pilosopiya ni
Confucius. Naging batayan ang mga
aklat na ito ng pananampalataya,
kalinangan at kasaysayan ng mga Intsik
na nakaapekto sa atin.
9. Book of the Dead

Mula Ehipto na kinapapalooban ng

mga kulto ni Osiris at ng
mitolohiya at teolohiyang Ehipto.
10. A Thousand and One Nights

 mula Arabiaat Persia na nagtataglay

ng mga kaugaliang pampamahalaan,
pangkabuhayan, pangkalinangan, at
panrelihiyon ng mga taga-silangan.
11. Canterbury Tales

niChaucer ng Inglatera na
naglalaman ng mga
pananampalataya at pag-uugali ng
mga Ingles noong unang panahon.
12. Uncle Tom’s Cabin

 ni Harriet Beecher Stowe ng Amerika. Binibigyang-

diin dito ang karumal-dumal na kalagayan ng mga
itim sa kamay ng mga puti at siyang naging batayan
ng simulain ng demokrasya sa daigdig.
 Ito rin ang naging inspirasyon ni Dr. Jose Rizal upang
maisulat at mabuo ang kanyang dalawang obra-
maestra, ang “Noli Me Tangere” at “El
Filibusterismo”.
* Sa ating bansa man, maraming mga akdang
pampanitikan na naging inspirasyon ng mga
manunulat ng iba’t ibang panahon. Maaari
natong banggitin ang “Florante at Laura” ni
Francisco Balagtas, ang “Noli Me Tangere”, “Noli
at El Fili” ni Dr. Jose Rizal, “Nena at Neneng” ni
Valerino H. Pena, “Banaag at Sikat” ni Lope K.
Santos, “Maganda Pa ang Daigdig” ni Lazaro
Francisco, “Kahapun, Ngayon at Bukas” ni
Aurelio Tolentino at ang “Isang Dipang Langit,”
Mga Ibong Mandaragit” at “Luha ng Buwaya” ni
Amado V. Hernandez.