Türkiye’nin Gölleri

Foto: Eğirdir gölü

 Türkiyede
120’den fazla yapay,
500’den fazla doğal göl
vardır. Türkiye'deki
göllerden tarımda Van gölü
sulama, içme ve
kullanma suyu, enerji
üretimi, tuz ve soda
üretimi, su ürünler ve
turizm gibi birçok
alanda
yararlanılmaktadır. Hazar gölü
 Göller oluşumlarına göre ikiye ayrılırlar, bu gruplar
şunlardır;
 Doğal Göller  Yapay göller
Volkanik, karstik ve tektonik olaylar ile Akarsu vadilerine yapılan barajların
buzullar, akarsular, dalga ve akıntı etkisiyle biriken sulardan oluşan
etkileriyle oluşurlar. göllerdir.
• Tektonik Göl
• Volkanik Göl
• Volkanik Set Gölleri
• Karstik Göl • Alüvyal Set Gölleri
• Buzul Gölü • Moren Set Gölleri
• Heyelan Set Gölleri
• Set Gölü • Kıyı Set Gölleri
 Tektonik Göller
Bu tür göller, yer kabuğu hareketleriyle meydana
gelen çukurların sularla dolmasıyla oluşmuşlardır.

Sapanca, İznik, Ulubat ve

Kuş gölleri, Güney Marmara
bölümündeki çöküntü
alanlarında yer alır. Ege
Bölgesi'ndeki Simav Gölü, Burdur gölü
Sapanca gölü
Göller yöresindeki Beyşehir,
Eğirdir, Burdur, Ilgın
(Çavuşçu), Akşehir, Eber,
Kovada gölleri de tektonik
çanaklarda oluşmuştur.
Simav gölü Kovada gölü
Tektonik Göller
 Volkanik Göller
Bu tür göller, volkanizma sonucu oluşan krater,
kaldera ve maar çukurlarında oluşmuşlardır.

Ülkemizde geçmişte
volkanik faaliyetlerin sıklıkla
yaşanması dolayısıyla
volkanik oluşumlu göller
görülebilmektedir. Nemrut gölü Mekke tuzlası
Türkiyenin en büyük
volkanik gölü Nemrut
Gölüdür. Mekke tuzlası,
Acıgöl ve Gölcük de
volkanik göllerdir Acıgöl gölcük
Volkanik Göller
 Karstik Göller
Bu tür göller, kalker, kaya tuzu ve jips gibi suda kolay çözünebilen kayaçların
bulunduğu sahalarda ayrışma ve çökmeye bağlı olarak oluşan çukurların sularla
dolması sonucu meydana gelir.

Ülkemizdeki bilinen
karstik göllere;
Salda, kestel,
karagöl, kızören, Salda gölü akgöl

timraş, akgöl,
erhan gölü, avlan
gölü, suğla örnek
verilebilir
Kestel gölü Suğla gölü
Karstik Göller
 Buzul Göller
Bu tür göller, yüksek dağların üst yamaçlarında oluşan buzulların
erimesi ile oluşmuşlardır.

Türkiye’nin buzul gölleri başlıca

Hakkari dağlık bölgesinin Cilo
dağları, bunun doğusunda
bulunan Sat dağları, Hakkari
kuzeyindeki Karadağlar, Cilo dağları Kaçkar dağları
Süphan dağı, Doğu Karadeniz
dağları ve Kaçkar dağları,
Munzur dağları, Orta Torosların
Aladağları, Bolkar dağlarındaki
küçüklü büyüklü göller
Munzur dağları Bolkar dağları
şeklindedir
 Set gölleri
Bu tür göller, çöküntü çukurlarının, vadilerin ya da koyların önünün bir
setle kapatılması sonucu oluşan göllerdir. Bu göller oluşumlarına
göre gruplandırılır,

• Volkanik Set Gölleri volkanizma sonucu yeryüzüne püsküren lavlar ile

• Alüvyal Set Gölleri katı malzemelerin bir akarsu vadisi, çanak veya
• Moren Set Gölleri havzanın önünü kapamasıyla oluşur. Türkiyedeki
volkanik set gölleri şunlardır,
• Heyelan Set Gölleri
• Erçek Gölü
• Kıyı Set Gölleri
• Nazik Gölü
• Çıldır Gölü
• Haçlı Gölü Çıldır gölü
• Balık Gölü
Erçek gölü
 Set gölleri
Bu tür göller, çöküntü çukurlarının, vadilerin ya da koyların önünün bir
setle kapatılması sonucu oluşan göllerdir. Bu göller oluşumlarına
göre gruplandırılır

• Volkanik Set Gölleri akarsuların taşıdığı alüvyonlarla akarsu yatağı, koy

• Alüvyal Set Gölleri veya körfezin önünün kapanması sonucu oluşur.
• Moren Set Gölleri Türkiyedeki alüvyal set gölleri şunlardır,
• Heyelan Set Gölleri • Uzun Göl
• Kıyı Set Gölleri • Eymir Gölü
• Mogan Gölü
• Köyceğiz Gölü
Uzun göl
• Bafa Gölü
• Marmara gölü Bafa gölü
 Set gölleri
Bu tür göller, çöküntü çukurlarının, vadilerin ya da koyların önünün bir
setle kapatılması sonucu oluşan göllerdir. Bu göller oluşumlarına
göre gruplandırılır

• Volkanik Set Gölleri buzullar tarafından taşınan morenlerin meydana

• Alüvyal Set Gölleri getirdiği setlerin gerisinde suların toplanması ile
• Moren Set Gölleri oluşur. Türkiyedeki Moren set gölü yoktur.
• Heyelan Set Gölleri
• Kıyı Set Gölleri
 Set gölleri
Bu tür göller, çöküntü çukurlarının, vadilerin ya da koyların önünün bir
setle kapatılması sonucu oluşan göllerdir. Bu göller oluşumlarına
göre gruplandırılır

• Volkanik Set Gölleri heyelan sonucu dağların yamacından kopup gelen

• Alüvyal Set Gölleri kütlelerin özellikle derin vadilerin önünü kapaması
• Moren Set Gölleri sonucu oluşur. Türkiyedeki Heyelan set gölleri
şunlardır,
• Heyelan Set Gölleri
• Kıyı Set Gölleri • Borabay Gölü
• Zinav Gölü
• Sera Gölü Borabay gölü
• Tortum Gölü
• Çıldır Gölü
Tortum gölü
 Set gölleri
Bu tür göller, çöküntü çukurlarının, vadilerin ya da koyların önünün bir
setle kapatılması sonucu oluşan göllerdir. Bu göller oluşumlarına
göre gruplandırılır

• Volkanik Set Gölleri dalga ve akıntıların sığ kıyılara getirdiği

• Alüvyal Set Gölleri malzemelerin koy veya körfezlerin önünü kapaması
• Moren Set Gölleri sonucu oluşur. Türkiyedeki Kıyı set gölleri şunlardır,
• Heyelan Set Gölleri • Durusu Gölü
• Kıyı Set Gölleri • Büyükçekmece
• Küçükçekmece
• Balıklı Göl
• Akyatan Gölü Durusu gölü

Balık göl
 Yapay Göller
Bu tür göller, doğal sebeplerle değil, akarsuların
önlerine setler yapılarak suların birikmesiyle oluşur.

Türkiye'de, son yıllarda

sayıları çok artmış baraj
gölleri vardır. Sayıları
günümüzde 130'u geçmiştir
Bu göller içinde büyüklükleri Seyhan gölü Keban gölü
2-5-10 km olanlar yanında
675 km alan kaplayan Keban
Baraj Gölü gibi çok büyük
olanlar da vardır. En
önemlileri Atatürk, Keban,
Seyhan, Kesikköprü vb. dir. Atatürk gölü Kesikköprü gölü
Türkiye’deki yapay göller (baraj gölleri)

• Fırat nehri; Keban, Karakaya, Atatürk

• Dicle nehri ; Kral Kızı, Batman, Ilısu, Deve Geçidi
• Kızılırmak ; Hirfanlık, Kapalı Kaya, Altın Kaya, Kesir Köprü
• Yeşilırmak ; Almus, Hasan Uğurlu, Suat Uğurlu
• Sakarya nehri; Sarıyer, Gökçekaya, Porsuk, Çubuk 1, Çubuk 2
• Gediz nehri; Demir Köprü
• Büyük Menderes; Kemer, Adıgüzel
• Manavgat nehri ; Oyma Pınar
• Seyhan; Seyhan
• Ceyhan; Aslantaş, Menzelet