FILIPIO 10

ARALIN 3.3
PANGKAT 2
 2

GAWAIN 1: Deskripsiyon sa sanaysay (CASURRA)

Piliin ang mga salitang may kaugnayan sa sanaysay pagkatapon ay bumuo ng
mahalagang kaisipan gamit ang mga salitang napili.

kuro-kuro ideya isyu

opinyon saloobin talumpati tugma

tauhan banghay sukat

balita pananaw

SANAYSAY
 3

GAWAIN 2: IAYOS MO (MOZAR)

Pagsama-samahin ang mga impormasyon sa kahong dapat na makakapangkat at
iayos ang wastong pagkasunod-sunod nito upang makabuo ng wastong
impormasyon tungkol sa balangkas

Iskeleton ng susulatin

Kahalagahan

Kahulugan

Mapa ng impormasyon

Mapag-iisang mabuti ang paksa

Mapipili mo ang mga ideya o konsepto

Mas magiging medaling ayusin ang mga ideya

Plano ng paksang isusulat

 4

GAWAIN 3: alin ang totoo? (ABARCA)

Suriin ang mga pahayag:

“Ayon sa pananaliksik, ang musika, panitikan, sining, at kultura ng Africa ay

nakukuha ng mataas na pagpapahalaga at paggalang sa lipunan. Sa tingin ko, ang
lumang paniniwala na ang Africa ay tulad sa isang bata, ang pag-unlad ang nagging
dahilan upang hindi ito mapansin noon.”

Sagutin:
Aling pahayag ang mas pinaniniwalaan mo? Bakit?

Ngayong nalaman mo na ang iyong natatanging kaalaman sa panitikan at sa akdang

tatalakayin, maaari mo nang basahin ang akda. Maligayang pagbasa!
 5

GAWAIN 4: paglinang ng talasalitaan – ANALOHIYA (TUPAS & MIRAL)

Ibigay ang hinihinging katumbas na salita ng sumusunod mula sa talumpating binasa.
Piliin ito sa kasunod na kahon. Ibgay ang ugnayan sa isa’t isa upang mabigyang-linaw
kung bakit ito ang iyong nagging sagot.

kagubatan karagatan katawan prutas

silid-aklatan tinapay

1. Bulaklak : hardin :: aklat : SILID-AKLATAN

2. Berde : kapaligiran :: asul : KARAGATAN
3. Esperitwal : kaluluwa :: pisikal : KATAWAN
4. Puso : katawan :: PRUTAS : puno
5. TINAPAY : gutom :: tubig : uhaw
GAWAIN 5: sa antas ng iyong pag-unawa (MADLOS)
Sagutin ang mga gabay na tanong.

1. Bigyang kahulugan ang tinutukoy na kalayaan ni Nelson Mandela sa kaniyang

talumpati. Gaano ito kahalaga sa isang tao, sa isang lahi, at sa isang bansa?

2. Batay sa talumpati, ilarawan ang kalagayan ng mga taga-Timog Africa.

3. Anong mga katangian ni Mandela ang masasalamin sa kaniyang talumpati?

Ganito rin ba ang katangiang taglay ng namumuno sa ating bansa? Maglahad ng

mga pangyayaring nagpapatunay nito.

4. Kung ikaw ay isa sa mamamayan ng Timog Africa, ano ang iyong magiging

damdamin sa talumpati ni Mandela?

5. Sa ano-anong sitwasyon maituturing na hindi malaya ang isang tao, lahi o bansa?

6. Bilang kabataan, paano ka magiging susi ng pinapangarap na kapayapaan,

kalayaan, at katarungan?
GAWAIN 5: sa antas ng iyong pag-unawa (MADLOS)
Isulat ang sumusunod na tanong at ang iyong sagot sa iyong sagutang papel.

1. Sa iyong palagay, bakit kailangang magkaroon ng wikang pambansa?

-Naging bunga ng paghihirap at pagsasakripisyo ng mga buhay sa Africa

ang kalayaan ng bansa, mahalaga ang kalayaan ng bansa sa tao sapagkat
binibigyan ang tao ng isang pakiramdam ng kalayaan at pagmamay-ari sa kanilang
sariling bansa, ang pagiging malaya ay isang kadakilaan sa lahi, at karangalan para
sa isang bansa.

2. Batay sa talumpati, ilarawan ang kalagayan ng mga taga-Timog Africa.

-Batay sa talumpati ni Nelson Mandela, mailalarawan ang timog Africa

bilang isang bansang nasa sa ilalim ng nakamamatay na ideyolohiya at rasismo, sila
ay pinagkaitan ng kalayaan sa paghayag at ng demokrasya pati narin ng mga
karapatan.
GAWAIN 5: sa antas ng iyong pag-unawa (MADLOS)
Isulat ang sumusunod na tanong at ang iyong sagot sa iyong sagutang papel.

3. Anong mga katangian ni Mandela ang masasalamin sa kaniyang talumpati?

Ganito rin ba ang katangiang taglay ng namumuno sa ating bansa? Maglahad ng

mga pangyayaring nagpapatunay nito.

-Si Nelson Mandela ay mabuting pinuno na may bukal na kalooban para

kaniyang mga mamayan, iniisip nya ang kapakanan ng mga ito bilang pangulo tungo
sa pagbabagong kanyang sinabi.
Si Nelson Mandela ay mabuting pinuno na may bukal na kalooban para kaniyang
mga mamayan, iniisip nya ang kapakanan ng mga ito bilang pangulo tungo sa
pagbabagong kanyang sinabi.
-Oo . Halimabawa ay ang pagpapatupad nito ng mga programa upang
malutas ang mga suliranin sa lipunan lalo na sa ipinagbabawal na druga para sa
kapayapaan ng buong bansa.
GAWAIN 5: sa antas ng iyong pag-unawa (MADLOS)
Isulat ang sumusunod na tanong at ang iyong sagot sa iyong sagutang papel.

4. Kung ikaw ay isa sa mamamayan ng Timog Africa, ano ang iyong magiging

damdamin sa talumpati ni Mandela?

- Kung ako ay isang mamamayan ng Timog-Africa at narinig ko ang

talumpati ni Nelson Mandela, ako ay mabibigyan ng panibagong pag-asa para sa

aking bayan upang makit ang kalayaan, at ang demokrasya at katarungan.

5. Sa ano-anong sitwasyon maituturing na hindi malaya ang isang tao, lahi o

bansa?

-Maituturing na hindi malaya ang isang tao kung wala itong kalayaang

makapagpahayag at makapadesisyon para sa sarili, hindi malaya ang isang lahi

kung tinatapakan lamang ang mga karapatan nito sa pamamagitan ng pang aabuso

o dahas.
GAWAIN 5: sa antas ng iyong pag-unawa (MADLOS)
Isulat ang sumusunod na tanong at ang iyong sagot sa iyong sagutang papel.

6. Bilang kabataan, paano ka magiging susi ng pinapangarap na kapayapaan,

kalayaan, at katarungan?

-Magiging susi ako sa pinangarap na kapayapaan, kalayaan at

katarungan sa aking bansa sa pamamagitan ng pagsisikap , pamumuhay ng mabuti,

pagkakaroon ng sapat na edukasyon at pagsunod sa batas ng bansa alang alang sa

kapayapaan at katarungan.
GAWAIN 6: sa antas ng iyong pag-unawa (DONZAL)
Sagutin ang mga gabay na tanong.

1. Bigyang kahulugan ang tinutukoy na kalayaan ni Nelson Mandela sa kaniyang

talumpati. Gaano ito kahalaga sa isang tao, sa isang lahi, at sa isang bansa?

2. Batay sa talumpati, ilarawan ang kalagayan ng mga taga-Timog Africa.

3. Anong mga katangian ni Mandela ang masasalamin sa kaniyang talumpati?

Ganito rin ba ang katangiang taglay ng namumuno sa ating bansa? Maglahad ng

mga pangyayaring nagpapatunay nito.

4. Kung ikaw ay isa sa mamamayan ng Timog Africa, ano ang iyong magiging

damdamin sa talumpati ni Mandela?

5. Sa ano-anong sitwasyon maituturing na hindi malaya ang isang tao, lahi o bansa?

6. Bilang kabataan, paano ka magiging susi ng pinapangarap na kapayapaan,

kalayaan, at katarungan?
GAWAIN 7:Itala, Impormasyong Mahalaga (LABE)
Sa sanaysay na binasa, isulat nang pabalangkas ang mahahalagang impormasyon na nais
nitong iparating sa mambabasa. Gawing gabay ang sumusunod:

Ako ay Ikaw

I. Bunga ng Pakikipaglaban

A. Ipinaglaban ni Pangulong Manuel L. Quezon ang ating wikang pambansa.

B. Ang kanyang pakikipaglaban ang naging daan upang umusbong ang mga Filipino

para gamitin at tangkilikin ang ating wika.

C. Ang ating wika ang naging simbolo ng pagkakakilanlan ng ating bansa, ang

Pilipinas.
GAWAIN 7:Itala, Impormasyong Mahalaga (LABE)
Sa sanaysay na binasa, isulat nang pabalangkas ang mahahalagang impormasyon na nais
nitong iparating sa mambabasa. Gawing gabay ang sumusunod:

Ako ay Ikaw

II. Kalagayan sa Makabagong Panahon

A.

1. Binago ang sariling wika upang makasabay sa makabagong panahon

2. Ang pag-halo ng Tagalog at Ingles sa pagsasalita ng mga kabataan.

3. Makabagong salita na nagawa ng mga kabataan upang maging modern, ang

tawag dito ay jejemon.

GAWAIN 8: Ugnayang Panlipunan (AJOS)
Ilahad ang kaugnayan ng talumpati sa kultura o kalagayang panlipunan ng Africa at sa
kulturang Pilipino.

Pagsasanay 1: Suriin ang mga pangungusap. Uriin kung tuwiran o di-tuwiran ang
pahayag na ginamit.
1. Ayon sa estadistika, mas marami ang bilang ng mga babae kaysa mga lalaking
Pilipino.
2. 2. Ang pagtaas ng bilihin ay maaaring maging dahilan upang mas maraming tao
ang magutom.
3. 3. Isang katotohanan ang lumabas sa balita na naipasa na ang Freedom of
Information sa Senado.
4. 4. Walang malaking nakapupuwing kaya’t huwag maliitin ang inaakalang maliit
na kakayahan ng kapwa.
5. 5. Mayaman ang bansa sa kalikasan. Patunay nito ang magagandang paligid o
tanawin na dinarayo ng mga turista.a
GAWAIN 8: Ugnayang Panlipunan (AJOS)
Ilahad ang kaugnayan ng talumpati sa kultura o kalagayang panlipunan ng Africa at sa
kulturang Pilipino.

Pagsasanay 2: Balikan ang tekstong Ako ay Ikaw. Suriin ang mga salitang may
salungguhit sa ilang pangungusap, tuwiran ba o di-tuwiran ang pahayag? Isulat ang
sagot sa sagutang papel.
GAWAIN 8: Ugnayang Panlipunan (AJOS)
Ilahad ang kaugnayan ng talumpati sa kultura o kalagayang panlipunan ng Africa at sa
kulturang Pilipino.

Pagsasanay 3: Sumulat ng sariling sanaysay na may mga tuwiran at di-tuwirang

pahayag tungkol sa kasalukuyang pangyayari sa bansa na ang layunin ay
makapanghikayat sa kaniyang mambabasa. Maaaring gamitin ang sumusunod na
mga transitional device. Gawin ito sa iyong sagutang papel.

Sa katunayan sa totoo lang ang totoo bilang patunay

isang katotohanan patunay nito ebidensiya ng
GAWAIN 2: alin ang totoo
 18

Suriin ang mga pahayag…

✖ “Ayon sa pananaliksik, ang musika, panitikan,

sining, at kultura ng Africa ay nakakuha ng
mataas na pagpapahalaga at paggalang sa
lipunan. Sa tingin ko, ang lumang paniniwala
na ang Africa ay tulad sa isang bata, ang pag-
unlad ang naging dahilan upang hindi ito
mapansin noon.”
 19

SAGUTIN
✖ Aling pahayag ang mas pinaniniwalaan mo?
Bakit?

Ang pahayag na mas pinaniniwalaan ko ay ang unang

pahayag, dahil ang kultura at iba pang sinning ng africa ay
konektado sa kanilang paggalaw o paggalang sa kanilang
lipunan, ang mga panitikan na ito ay repleksyon ng
kanilang kasaysayan, pag unlad man o pagkahina, at
nakabase sa kung sino sila at kung ano ang kanilang
pinaniniwalaan.
MARAMING
SALAMAT!