ARALIN 2.

6
A. Panitikan:

B. Gramatika at Retorika

C. Uri ng Teksto
 Ang England ay isang
bansa na bahagi ng United
Kingdom. Kahangganan nito ang
Scotland sa hilaga at Wales sa
kanluran. Sakop ng bansa ang
higit sa gitna at katimugang
bahagi ng pulo ng Gran Britanya
na nasa Hilagang Atlantiko at
higit 100 maliliit na pulo gay ng
Isles of Scilly at Isle of Wight.
 Kung sa panitikan naman, ang pagsisimula
ng panitikan ng England ay masasalamin sa
epikong Beowulf noong ika- 8 hanggang ika- 11
siglo na itinuturing na pinakatanyag na obra nito.
Isa pa sa pinakamahalagang akdang napatanyag
sa larangan ng panitikan dito ay ang The
Canterbury Tales na akda ng manunulat na si
Geoffrey Chaucer (1343- 1400). Ito rin ang
sinasabing akda na may malaking impluwensiya
siya kay Dr. Jose P. Rizal upang sulatin ang
dakilang obra nito na Noli Me Tangere. At noong
huling mga taon sa pagitan ng ika- 16 hanggang
ika- 17 na siglo sa panahon ng Renaissance ay
napatanyag ang mga pamosong mandudula tulad
ni Ben Jonson, John Donne at William
Shakespeare. Si William Shakespeare (1554-
1616) ang itinuturing na pinakadakilang
Alam mo ba na…
Ang dula ay isang uri ng
panitikan? Nahahati ito sa
ilang yugto na maraming
tagpo. Pinakalayunin nitong
itanghal ang mga tagpo sa
isang tanghalan o
entablado. Gaya ng ibang
panitikan, ang karamihan sa
mga dulang itinatanghal ay
hango sa totoong buhay
maliban na lamang sa iilang
 Samantala, ang trahedya
ay isang dulang ang bida ay
hahantong sa malungkot na
wakas o sa kabiguan. Mayroon
ding mga uri ng ganitong
dulang may malungkot ngunit
makabuluhang wakas.
Nagsimula ang ganitong uri ng
drama mula sa Sinaunang
Gresya. Kabilang sa maagang
mga bantog na tagapagsulat ng
Alam mo ba na…
Ang Romeo at Juliet ay isang dulang
isinulat ni William Shakespeare tungkol
sa dalawang maharlikang mga angkan na
nagkaroon ng alitan kung kaya’t naging
magkaaway? Nakabatay ang balangkas
ng dulang ito sa isang kuwento mula sa
Italy na isinaling wika upang maging
taludtod bilang The Tragical History of
Romeus and Juliet (Ang Kalunos- lunos
na Kasaysayan nina Romeus at Julieta) ni
Arthur Brooke noong 1562 at muling
isnalaysay na nasa anyong tuluyan o
Alam mo ba na….
Ang pahayag na nakasalunggit
ay nasa Pokus sa Kagamitan at
Pokus sa Pinaglalaanan?
Kadalasan nang ginagamit ang
katangiang ito ng pandiwa sa
paghahatid ng mabisang
pagpapahayag. Mahalagang
alam mo ang pokus na
nabanggit dahil malaking
Naririto ang paliwanag na dapat
tandaan
Pokus sa Kagamitan ang tawag sa instrumento
o kasangkapan sa pagsasagawa
ng kilos na isinasaad ng pandiwa na gumaganap
bilang paksa o simuno ng pangungusap.
Gumagamit ang pokus na ito ng mga panlaping
ipang-, ma-+ipang-
Halimbawa:
1. Ipanlalaban niya ang sariling niyang mga
kuko sa malalaking bato.
2. Ipinambaril niya ito sa kawawang anak.
3. Sinubok niyang ipang-areglo sa kaso ang
sampung libong piso.
Sa unang pahayag, ang simuno o
paksang sarili niyang mga kuko ang
nagsisilbing
instrumento sa kilos ng pandiwang
ipanlalaban. Samantala, ang
panghalip na ito
naman sa ikalawang pangungusap
ang gumanap na simuno o paksa ng
pangungusap
at kasangkapan para sa pandiwang
ipinambaril. Ang sampung libong
Tinatawag naman na Pokus sa
Pinaglalaanan/Kalaanan ang pandiwa kapag
ang pinaglalaanan ng kilos ay ang paksa o
simuno ng pangungusap. Ginagamit sa
pokus na ito ang mga panlaping
makadiwang i-, ipag-, ma+ipag-, ipagpa-
Halimbawa:
1. Ihahanap niya ng hustisya ang sinapit ng
kaniyang dalaga.
2. Upang ihingi ng tawad ang ginawa nito
sa kaniyang anak.
3. Ipinaghiganti niya ang sinapit ni Aida sa
anak ng Alkalde.
Sa unang pangungusap, ang pariralang
sinapit ng kaniyang dalaga ang
nagsisilbing kalaanan sa kilos ng pandiwang
ihahanap. Samantala, ang pariralang
ginawa nito sa kaniyang anak naman sa
ikalawang pangungusap ang gumanap na
simuno o paksa ng pangungusap at
kalaanan para sa pandiwang ihingi.
Gayundin,
ang paksang ang sinapit ni Aida sa anak ng
Alkalde sa ikatlong pangungusap ay
pokus ng pandiwang ipinaghiganti.