UNANG YUGTO NG IMPERYALISMO

KANLURANIN
GROUP 1
 Nagsimula noong ika-15 na siglo ang paghahanap ng mga
lugar na hindi pa nakarating Europeo.
 Ang eksplorasyon ay nagbigay-daan sa kolonyalismo.
 Tatlong bagay ang motibo para sa kolonyalismon dulot ng
eksplorasyon (1) paghahanap ng kayamanan (2)
pagpapalaganap ng kristiyanismo at (3)
paghahangad ng katanyagan at karangalan.
 Noong ika-15 hanggang 17 na siglo naganap ang unang yugto ng
Imperyalismong Kanluranin.
 Hindi maisasakatuparan ang paglalakbay ng mga europeo sa
karagatan noong ika-15 na siglo, dahil sa salik tulad ng dulot ng
renaissance, pagsuporta ng monarkiya sa manlalakbay at
pagtuklas at pagunlad ng instrumentong pangnabigasyon at
sasakyang pandagat.
 Ang panahon ng eksplorasyon ay naging dahilan tungo sa
pagpapalawak ng imperyong Europeo
 ANG MOTIBO AT SALIK SA EKSPLORASYON
 Ang asya ay isa nang kaakit-akit na lugar para sa mga
Europeo.
 Ang kanilang kaalaman tungkol sa asya ay limitado
lamang.
 Hango sa mga tala ng manlalakbay tulad nina MARCO
POLO at IBN BATTUTA, napukaw ang kanilang
paghahangad na marating ito, kasi sinasabing ito ay bilang
sa mayayaman na lugar
 Mahalaga ang aklat na “The Travels of Marco Polo” (circa 1298) sinabi
nito sa Europeo ang yaman at kaunlarang taglay ng China.
 Itinala ng Muslim na manlalakbay na si Ibn Battuta ang kanyang
paglalakbay sa Asya at Africa
 Nakadagdag ang tala ng manlalakbay sa hangarin ng Europeo na maghanap
ng bagong ruta patungo sa kayamanan ng Asya
 Sumangayon ang panahon sa manlalakbay at mangangalakal nong
natuklasan ang compass at astrolabe, malaki ang tulong ng dalawang
instrumentong ito sa mga manlalayag.
 COMPASS nagbibigay ng tamang direksiyon habang naglalakbay
 ASTROLABE upang sukatin ang taas ng bituin
 dalawang bansa sa Europeo ang nagpasimula ng pagtuklas ng bagong lupain-
SPAIN at PORTUGAL
 Nanguna ang Portugal dahil kay Prinsipe Henry the Navigator, inspirasyong
ng mga manlalayag sa kanyang panahon.
 Limitado sa Spain at Portugal ang paglalayag ng Europeo sa ika-16 na siglo. Ang
panahon naitatag ang unang pinakamalaking imperyo ng Euporeo. Ang imperyong
ito ang nagsimula ng dakilang patuklas ng lupain.
 Sa panig ng Espanyol, nagsimula ito noong 1469 nagpakasal si
Isablle kay Ferdinand ng Aragon. Sumuporta sila sa pagpapanatili
ng kapangyarihan ng dugong bughaw sa Castille.
 Sa kanilang paghahari nasupil ang Muslim ng Granada at nagwakas
ang Reconquista
 Ika-17 na siglo, naitatag ang mga bagong imperyo sa hilagang
Europe, Great Britain, France, at Netherlands. Ang mga ito
ay nagbigay lakas Europeo upang palakihin ang kalakalan at
paglaganap ng produktong galing silangan
 ANG PAGHAHANAP NG SPICES

 Noong ika-13 na siglo naging depende ang Europeo sa spices na

matatagpuan sa Asya lalo na sa India.
 Ang mga spices na may malaking demand sa Europeo (paminta,
cinnamon, at nutmeg)
 Ang kalakalan ng spices sa europeo at asya ay kontrolado ng
muslim at taga-Venice, Italy
 Ang mangangalakal na tsino at india bumbili sa arabe ng spices
na nagdadala rin sa taga-Venice.
 Malaking kita ang inakyat ng uri ng kalakalan ng Arabe at
Venetian
 Dahil sa pamomonopolyo sa kalakalang ito naghangad
ang Europeong mangangalakal na direktang magkaroon
ng kalakalan sa asya ng mga spices na kailangan nila.
 Ang panlupang kalakalan ay di protektado dahil sa
pananambang ginagawa ng mongol kaya katubigan ang
kanilang ginamit
 PINANGUNAHAN NG PORTUGAL ANG
PAGGAGALUGAD
 Portugal ang unang bansa ng Europeo na nagkaroon ng interes sa
panggagalugad sa karagatang Atlantic upang makahanap ng spices at ginto
 Sa pagitan ng taong 1420 hanggang 1528, nakapaglayag ang mandaragat na
portuges hanggang sa kanluran ng Africa para hanapin ang rutang katubigan
patungo Asya
 Agosto 1488 natagpuan ni Bartholomeu Dias ang pinakatimog ng Africa na
kilala sa katawagang Cape of Good Hope. Ang paglalakbay ni Dias ay
nagpapakilala na makakarating sa silangan Asya sa pamamagitan ng pag-ikot sa
Africa
 1497, apat na sasakyang pandagat ang ang naglakbay na pinamumunuan ni
Vasco da Gama mula Portugal hanggang sa India
 Ang ekspidisyon ay umikot sa Cape of Good Hope, tumigil sa ilang
trade post sa Africa para makipagkalakalan at nakarating sa Calicut,
India ng 10 na buwan.
 Natagpuan ni Da Gama ang mga Hindu at Muslim na
nakipagkalakalan ng seda, porselena at pampalasa na pangunahing
kailangan ng portuges.
 Hinimok niya ang mga asyano na magkaroon ng direktang
pakikipagkalakalan sa kanila ngunit di siya gaanong nagtagumpay
 Sa Portugal kilala siyang bayani. Dahil sa kaniya nalaman ng portuges
ang yaman na mayroon sa silangan
 ANG PAGHAHANGAD NG SPAIN NG KAYAMANAN MULA
SA SILANGAN
 Ang pagpapakasal nina Haring Ferdinand V ng Aragon at Reyna
Isabella I ng Castille noong 1469 ay naging daan ng spain na
maghangad ng kamayanan sa Silangan.
 Ang lakas ng kanilang mga kaharian ay pinagsanib na naging daan
ng eksipidisyon sa Silangan. Ito ay pinamunuan ni Cristopher
Columbus, isang Italyanong manlalayag.
 Ang eksipidisyon ay makaranas na paghihirap gaya ng walang
kasiguraduhan na mararating ang Silangan, pagud at gutom, at
haba ng panahon na inilagi sa katubigan.
 Sa kabila ng paghihirap naabut nila ang Bahamas.
 Ang mga tao sa Bahamas ay may kulay na kagaya ng taga-India
kaya tinawag silang Indians.
 Tatlong buwan ang kanilang inilakbay ng maabot nila ang
Hispaniola at ang Cuba.
 Pagbalik ni Columbus sa Spain, ang kaniyang eksipidisyon ay
binigyang titulo na “Admiral of the Ocean Sea”, “Viceroy” at
“Gobernador ng mga islang natagpuan”.
 3 eksipidisyon ang pinamunuan ni Columbus bago siya
mamatay noong 1506.
 Noong 1507, si Amerigo Vespucci, isang italyanong
nabigador ay nagpaliwanag na si Columbus ang nakatagpo
ng Bagong Mundo.
 Ang lugar na ito ay lumaon at isinunod sa pangalan ni
Amerigo kaya nakilalang America.
 PAGHAHATI NG MUNDO
 Dahil sa lumalang paligsahan ng pagpapadala ng ekspedisyon ng Portugal
at spain humingin ito ng tulong sa papa sa Rome upang may mamagitan sa
laban.
 1493 gumuhit ng line of demarcation ang Papa, linyang hindi nakikita mula
sa gitna ng atlantiko tungo sa hilagang pola hanggang sa timogang pola
 Ipinaliwanag na ang lahat na matatagpuang kalupaan at katubigan sa
kanlurang bahagi ng linya ay sa Spain at sa silangan ay sa Portugal.
 Nagduda ang Portuguese sa kalabasan kaya nagpetisyon sila na baguhin
ang naunang linya.
 Nakikita nila na baka lumawak ang kalakalan ng spain sa
kanluran at maapektuhan ang kalakalan nila s silangan.
 Sa Kasunduan sa Torsedillas (1494) nagkasundo na ang
line of demarcation ay baguhin at ilayo pakanlura.n.
 Noong panahon ay pinaghatian ng lubusan ang spain at
Portugal ang bahagi ng mundo na di pa nararating ng mga
taga-Europe.
 ANG PAGLALAKBAY NI FERDINAND MAGELLAN

 1519 nagsimula ang ekspidisyon ni Ferdinand

Magellan, portuges na nag paglalakbay ay
pinondahan ng Spain.
 Nilakbay ng ekspedisyon ang rutang pakanluran
tungong silangan.
 Natagpuan nila ang silangang baybayin ng South
America o bansang Brazil sa kasalukuyan.
 Nilakbay din ang isang makitid na daanan ng tubig, Strait
of Magellan ngayon, pinasok ang karagatang pasipiko
hanggang marating ang Pilipinas.
 Sa haba ng paglalakbay, nakaranas sila ng pag-aalsa ng
kasamahan at gutom. Nalagpasan nila ito at natagpo ang
malaking kayamanang ginto at mga pampalasa.
 Naging matagumpay din sila na madala ang Katolisismo
ang mga katutubo.
 Nagpatunay ang ekspidisyon na maaaring ikutin ang mundo
at muling makabalik sa pinanggaliangan. Pinatunyan ito ng
barkong Victoria ay nakabalik sa Spain kahit patay na si
Magellan. Ito ang unang CIRCUMNAVIGATION o pag-ikot sa
mundo.
 Itinama ang lumang kaalaman ng Europeo na ang mundo ay
patag
 Naitala sa mapa ang ibang kalupan sa silangan kaya’t lalong
nakilala ang yaman nito
 ANG MGA DUTCH
 Sa ika-17 na siglo napalitan ng mga Dutch ang Portuguese bilang
pangunahing bansang kolonyal sa Asya
 Inagaw nila ang Moluccas mula sa Portugal at nagtatag ng sistemang
plantasyon kung saan ang lupain ay pinataniman ng halamang mabili sa
pamilihan. Ang epekto nito ay sapilitang paggawa ng patakaran ng mga
Espanyol sa Pilipinas.
 Nagkaroon ng kolonya ang Dutch sa North America, pinangunahan ito
ni Henry Hudson na naglalakbay para sa mangangalakal na Dutch.
 Napasok niya ang New York Bay noong 1609 at pinangalanan ng New
Netherland
 1624, isang trade outpost itinatagsa rehiyon ng pinangalanang
New Amsterdam, kilala ngayong New York City
 Kung ihahambing ang Dutch sa America, mas tumagal ang
kapangyarihan nila sa asya dahil sa pagtatag ng Dutch East
India Company o Vereenigde Oostindische Compagnie
(VOC) noong 1602
 Ang daungan ay nagbigay proteksiyon sa monopolyo ng mga
Dutch sa paminta at ibang rekado
 KAHALAGAHAN NG MGA PAGLALAYAG AT PAGTUKLAS
NG MGA LUPAIN

 Nagbuga ng pagbabago ng mga ruta sa

kalakalan ang pagtuklas at paglalayag noong
ika-15 at ika-16 na siglo.
 Naging sentro ng kalakalan ang mga pantalan
sa baybay-dagat ng Atlantic mula sa Spain,
Portugal, France, Flanders, Netherlands at
England.
 Sa pagkatuklas ng mga lupain, higit na gumagsa ang mga
kalakal katulad ng spices na nagmula sa Asia. Sa North
America, kape, ginto at pilak; sa South America, asukal at
molasses; at sa Kanlurang Indies, indigo
 Ang mga produktong ito ang nagpasimula ng pagtatatag ng
mga bangko. Sa dami ng salapi ng mga mangangalakal,
kinailangan nilang may paglagyan ng kanilang salaping barya.
Kaya ang salaping papel ang kanilang ginamit at ipinakilala sa
mga mangangalakal.
 Ang salaping iyon ang nagbigay-saan sa pagtatatag ng kapitalismo,
ang Sistema kung saan mamumuhanan ng kaniyang salapi ang
isang tao upang magkaroon ng tubo o interes.
 Sa Medieval Period, hindi alam ng mga tao ang pag-iipon ng
salapi. Nasiyahan na sila kung sapat na ang kanilang kita para sa
kanilang pangangailangan. Ngunit sa pag-unlad ng kalakalan,
dumami ang kanilang salaping naipon. Hindi nila ito itinago
bagkus ginamit nila itong puhunan para higit pang lumago.
 ANG REBOLUSYONG SIYENTIPIKO
 Naimbento ang agham, hindi lamang sa panahonng
Rebolusyong Siyentipiko.
 Malaon na ginagamit ng mga Greek bilang Scientia
na nangangahulugang “kaalaman.”
 Ika-15 na siglo, ang pag-unawa ng mga Europeo
tungkol sa mundo at sansinukob ay batay sa aral ng
mga Kristiyano at pilosopiya ni Aristotle.
 Ika-16 at ika-17 na siglo ay ang hudyat ng pagpasok ng
Rebolusyong Siyentipiko. Ito ang simula ng panahon ng
pagsisiyasat sa pamamagitan ng eksperimento bunga ng
kanilang pagmamasid sa sansinukod.
 Ang bagong ideyang siyentipiko ay instrument sa
pagkakaroon ng panibagong pananaw sa kaalaman at
paniniwala ng mga Europeo.
 Ang dating impluwensya ng simbahan sa
pamumuhay at kaisian ng mga tao ay nabawasan at
humina dahil sa mga paglalathala ng mga bagong
tuklas na kaalaman na pinatunayan ng “bagong
siyensiya.”
 Ang Polish na si Nicolaus Copernicus ay
nagpasimula ng kaniyang propesyong siyentipiko sa
Pamantasan ng Krakow, Poland noong 1492.
 Sa panahong ito ay nagsimula si Copernicus ng mga
pagtatanong tungkol sa pangunahing paniniwala sa sa tradisyon
ng mga tao. Batay sa kaniyang pananaliksik nalaman niya ang
mga ideyang itinuturo at pinaniniwalaan ng mga tao noong
panahong iyon ay may mga pagkakamali.
 Binigyang diin ni Copernicus na ang mundo ay bilog na taliwas
sa naunang paniniwala na ito ay patag at kapag narrating
narrating na ng isang manglalakbay ay pwede siyang mahulog.
 Isa sa inilahad ni Copernicus ay ukol sap ag-ikot ng mundo sa
sarili nitong aksis habang ito’y umiikot sa buwan. Idinagdag pa
niya na ang araw ang siyang nasa sentro ng Sansinukuban na
taliwas sa itinuturo ng simbahan na ang mundo ang sento ng
Sansinukuban.
 Ang kaisipang ito ni Copernicus ay di niya kaagad inilathala sa
dahilang posibleng ito ang maging daan sa mga puna mula sa
Simbahan at nangangahulugan ng persekyusiyon,
ekskomunikasyon, o pagsunog ng buhay sa pamamagitan ng
inquisition.
 THANK YOU
TO BE CONTINUED
MGA BAGONG TEORYA UKOL SA SANSINUBUKAN
(UNIVERSE)
 ANG PANAHON NG ENLIGHTMENT

 Isa sa bunga ng pamamaraang makaagham ang epekto ng rebolusyon sa

iba-ibang aspekto ng buhay.
 Marami ang nagmungkahi na gamitin ang pamamaraang ito upang umunlad
ang buhay ng tao sa larangan ng pangkabuhayan, pampolitika, panrelihiyon,
at maging sa edukasyon. Tinawag itong Panahon ng Kaliwanagan
(Enlightment).
 Nagsimula ito sa batayang kaisipang iminungkahi ng mga pilosopo.
 Ang Panahong Enlightment ay tumutukouy sa pilosopiyang umunlad sa
Europe noong ika-18 na siglo, maari ding sabihing ito ay isang kilusang
intelektuwal.
 Ang Enlightment ay binubuo ng mga iskolar na nagtangkang iahon ang
mga Europe mula sa mahabang panahon ng kawalan ng katuwiran at
pamamayani ng panahiin at bulag na paniniwala noong Middle Ages.
 Ang ambag ng intelektuwa na ito ang nagsilbing pundasyon ng mga
modernong ideyang may kinalaman sa pamahalaan, edukasyon,
demokrasya at maging sa sining.
 Ang mga intelektuwal na ito ay nakilalabilang mga philosopher o pangkat
ng mga intelektuwal na humikayat sa paggamit ng katuwiran, kaalaman, at
edukasyon sa pagsugpo sa pamahiin at kamangmangan.
 ANG MAKABAGONG IDEYANG PAMPOLITIKA

 Siyensiya ang nagging daan sa pagbabago para ang mga

pilospo at marurunong ay maka isip kung ang
sistematikong batas ay maaaring maging kasagutan sa
paglikha ng sansinukob at kapaligiran, maaaring maging
gabay sa mga ugnayang political, pangkabuhayan at
panlipunan.
 Inaakalang kayang ipaliwanag ang mga bagay-bagay sa
tulong ng analitikong pag-iisipp sa teoryang pampolitika.
 ANG PAGPAPALIWANAG NI HOBBES TUNGKOL SA
PAMAHALAAN

 Ginamit ang ideyang ‘Natural law’ upang isulong ang paniniwala na ang absulutong monarkiya ang pinakamahusay
na uri ang pamahalaan.
 PAGPAPAHAYAG NG BAGONG PANANAW NI LOCKE

 Si Locke ay isa sa mga kilalang pilosopo sa England

 Magkagaya ang pananaw ni Locke at ni Hobbes na kinakailangang magkaroon ng
kasunduan sa pagitan ng mga tao at kanilang pinuno
 Ngunit naiiba ang kanya paniniwala dahil aton sa kanya ang tao sa kanyang natural na
kalikasan ay may karapatang mangatuwiran, may mataas na moral, mayroong mga
natural na karapatan ukil sa buhay, kalayaan at pag-aari
 Sinasabi niya na ang tao ay maaring sumira sa kaniyang kasunduan sa pinuno kung ang
pamahalaan ay di na kayang pangalagaan at ibigay ang kaniyang natural na karapatan
Ang "Two Treaties of Government" ay kaniyang isinulat noong 1689
 Ang kaniyang sulatin ay naging popular at nakaimpluwensiya sa kabuuan ng Europe at
maging sa Kolonya ng England
 Ang Kolonyang Amerikano Isinulat ni Thomas Jefferson ang Deklarasyon ng Kalayaan na
naging mahalaga na sulatin sa paglaya ng Amerika sa mga ingles, ito ay halaw sa mg ideya ni
Locke ukol sa kasunduan sa pagitan ng mga tao at ng pamahalaan.
 Isa sa mga kilalang pilosopo sa lrangan ng politika ay ang Pranses na si Baron de
Montesquieu na naniniwala sa paghahati ng kapangyarihan sa isang pamahalaan
Lehislature - Pagbubuo ng batas Ehekutibo - Nagpapatupad ng batas Hukuman
 Tagahatol Si Voltaire o Francois Marie Arouet ay isang Pranses na sumusulat ng ilang mga
lathalain laban sa Simbahan st Korteng Royal ng France, dahil dito ang kanyang dalawang
beses na pagkakabilanggo at ng lumaon ay pinatapon sa England Pinagpatuli niya ang
pagsusulat sa England at bingyang halaga ang pilosopiya ni Francis Bacon at siyensa ni
Isaac Newton
ANG REBOLUSYONG INDUSTRIYAL
 ANG BAGONG URI NG REBOLUSYON

 Ang tunog ng ingay ng mga tumatakbong makinarya sa isang

pabrika ay bahagi ng tinatawag na Rebolusyong Industriyal.
 Sa panahong ito ang mga tao ay nagpasimula nang gumamit ng
mga makabagong kagamitan gaya ng makinarya sa kanilang
produksiyon.
 Nagsimula ito noong 1760 na kung kalian nagkaroon ng mga
bagong imbensiyon sa pansakahan ang nabuo at pinasimulan ang
rebolusyon sa agrikultura.
 ANG PAGSISIMULA NG REBOLUSYONG INDUSTRIYAL
 Ang Great Britain ang nagpasimula dahil sa pagkakaroon nito ng maraming uling
(charcoal) at iron na naging pangunahing gamit sa pagpapatakbo ng mga makinarya at
pabrika.
 Lumaganap ang kanilang pakikipagkalakalan at dahil dito naging matatag ang kanilang
kalakalancna kalaunay sinuportahan ng mabuti bg pamahalaan upang protektahan ang
kanilang imperyo ng kalakal.
 Noong taong 1760 ay pinasimulan ang pagbabago sa paggawa ng tela sa Great Britain.
Dati sa ilalim ng sistemang domestiko(domestic system) ang trabaho sa
pagproprodyus ng tela ay ginawa sa tahanan. Ngunit ang halaga ng tela ay mahal dahil
sa ganitong sistema nga ng pagbabago na matagal at ang mayayaman lamang ang may
oportunidad na magkaroon ng maraming damit at ang panggamit ng kurtina at ilan
pang gamit sa bahay.
 Sa taong 1793 nang maimbento ng isang Amerikanong nangangalang Eli Whiteny ang
cotton gin.
 Ang cotton gin ay nakatulong para maging madali ang paghihiwalay ng buto at iba pang
mga materyal sa bulak na dati ay ginagawa ng halos 50 na manggagawa.
 Dahil dito naging mas mabilis ang proseso at bumilis ang pag-unlad ng United States
sa produksyon ng tela.
 Dahil sa pag-imbento ng maraming makinarya ay naging mabilis na ang pagproseso ng
tela at naging mura pa ito.
 Ang dating ginagawa ng walong manggawa ay pwede ng nagdepende sa tulong ng
makinarya
 ANG PAGLAGO AT PAGLAKI NG REBOLUSYONG INDUSTRIYAL

 Ang pagkaimbento sa stream engine ay nagging daan para maragdagan ang

suplay ng enerhiya na magpapatakbo sa mga pabrika.
 Kaya mas marami pang mga imbensiyon na ginawa ang tao na Karaniwang
gawa sa bakal gaya ng mga makinarya sa bukid, baril, sasakyang dumaraan
sa riles.
 Nakatulong din ito sa mabilisang pagpapadala ng mga produkto sa iba’t
ibang lugar.
 Naging kilala ang pangalan nina Alexander Graham Bell bilang imbentor
ng unang telepono.
 Thomas Ahra Edison na nagpakilala ng lakas ng elektrisidad upang ng
lumaon ay makatulong para ang isang boung komunidad ay maliwanagan
nito at patakbuhin pa ang mga makabago nalang kasangkapan.
 Si Samuel B. Morse naman ay pinakilala ang telegrapo na nakatulong para
makapagpadala ng mga mensahe sa mga kakilala, kaibigan at kamag-anakan
sa ibang lugar.
 Ang Newcomen steam engine at Watt steam engine na naimbento noong
1705 at 1760 na nakatulong sa pag-pump ng tubig na ginamit para
makapagsuplay ng tubig na magbibigay ng enerhiyang hydroelectric na
nagpapatakbo ng mga makinarya sa mga pabrika.
 EPEKTO NG INDUSTRIYALISMO
 Nagpabago sa pamumuhay ng tao ang industriyalismo.
 Dumagsa ang mga tao galing probinsya at nagdulot din
ito ng pagdami ng mga tao at ang iba ay nagging squatter.
 Sa kawalan ng hanapbuhay ang iba ay nagging palaboy,
maging ang mga bata ay napilitang magtrabaho.
 Gayundin ang pagkakaroon ng tinatawag na gitnang uri ng
lipunan o middle class society
 Nagbunga ito ng pagtatatag ng mga unyon ng mga manggagawa
hanggang noong kalagitnaan ng ika 19 na siglo.
 Sa pag-unlad ng industriyalismo, higit pang nagsikap ang mga
Kanluranin sa pananakop ng mga kolonya.
 Ito ay dahil sa pangangailangan nila ng mga hilaw na sangkap na
maibibigay ng mga kolonya.
 Ito rin ang mga nagsisilbing pamilihan ng kanilang mga produkto.