PONEMANG

SUPRASEGMENTAL
Komunikasyon at Pananaliksik sa
Wika at Kulturang Pilipino
Ponemang Suprasegmental
• Bigat ng Pagbigkas ng pantig
na maaring makapag-iba sa
kahulugan ng mga salita magin
ang mga ito man ay
magkapareho ng baybay.
• Ito ay may kinalaman sa diin,
hinto at tono.
DIIN
• Tumutukoy sa emphasis ng
salita o pahayag.
Halimbawa:
Tulugan – Tulugan
HINTO
•Maaaring mahaba o
bahagyang paghinto sa mga
pahayag.
Halimbawa:
Hindi ako ang pumatay!
Hindi, ako ang pumatay!
TONO
• Tumutukoy sa damdamin ng
pahayag; lakas o hina ng
boses, gaspang o kinis nito at
iba pa.
Halimbawa:
• Dumating na ang Pangulo.
• Dumating na ang Pangulo?
Pagsasanay
Panuto: Bigkasin gamit ang
wastong diin, hinto at tono ng
mga sumusunod na pahayag
ayon sa isinasaad
na kahulugan nito.
 Pagsasanay (Formative)
Isulat ang mga pahayag gamit ang tamang
bantas.
1. Ipinapakilala ng nagsasalita
si Lea sa kanyang kaibigang
si Rita.
2. Itinatanggi ng nagsasalita
na doktor ang tatay niya.
3. Napagkamalan ang
nagsasalita na siya ang
kaibigan.
Pagsasanay (Formative)
4-5. Bigyang kahulugan ang
sumusunod na mga salita:
(Paalala, ang mga nasa
malaking titik ang siyang may
diin)
MagsasaKA vs. MagsaSAka
Pagsasanay (Formative)
6-7. Ipaliwanag ang
ipinagkaiba ng sumusunod
na pahayag:
Ako.
Ako?
Pagsasanay (Formative)
8-10. Magtala ng tatlong
pares-minimal
11-15. Bumuo ng
pangungusap na may 3-5
klaster, digrapo o kaya
naman ay diptonggo at
salungguhitan ang mga ito.
 Pagsasanay (Formative)
16. Si nene ay sasama (rin, din).
17. Magpapalit (raw, daw) muna
siya.
18. Namatay (raw, daw) ang
kanilang alagang pusa.
19. Nawawala (rin, din) si Aben.
 Pagsasanay (Formative)
20. Mababaw lang naman (raw,
daw) ang tubig.
 Bahagi ng Pananalita
Mga salitang Mga salitang
Pangnilalaman Pangkayarian
Pangngalan Pangatnig
Panghalip Pang-angkop
Pandiwa Pang-ukol
Pang-abay Pantukoy
Pang-uri Pangawing
Panghalip
Panao/ Personal
Pamatlig/ Demontratibo
Pananong/ Interogatibo
Panaklaw/ indefinite
Pandiwa
Aspekto: Perpektibo,
Imperpektibo at Kontemplatibo
Pokus: Aktor, Layon,
benepaktibo, Direksyonal,
Lokatibo, Instrumental,
Kosatibo, Resiprokal
Pang-uri
Antas: lantay,
pahambing at pasukdol
Pang-abay
Mga uri: Pamanahon,
panlunan, pamaraan at
panggaano
Pangatnig: at, pati, ni,
subalit, ngunit, dahil,
sapagkat, datapwat,
bagaman, habang.
Pang-angkop: na,
-ng, -g, at sa
Pang-ukol: sa at ng
Pantukoy: si, sina,
ang at ang mga
Pangawing: ay
Gawain:
Mula sa mga bahagi ng
pananalita, alin sa mga
ito ang sa tingin mo ay
nahihirapan ka at bakit?