BAB 2

JIRIM DAN
STRUKTUR ATOM

1
2.1 Jirim
2.1 KONSEP ASAS JIRIM
Definisi Jirim
- Sesuatu yang mempunyai jisim dan
memenuhi ruang

- Zarah-zarahnya halus dan diskrit

- Wujud dalam 3 keadaan iaitu pepejal,

cecair dan gas

- Zarah-zarah ini terdiri daripada

atom, molekul atau ion
2.1 Jirim

STRUKTUR ATOM

JIRIM

UNSUR SEBATIAN

Atom Molekul Ion

Zarah paling kecil
Zarah neutral
bagi sesuatu
yang terdiri
unsur yang dapat Zarah yang
daripada dua
mengambil bercas positif
atau lebih atom
bahagian dalam atau negatif
yang terikat
tindak balas
secara kimia
kimia

Gas hidrogen Gas ammonia Ion Natrium &

Gas neon Ion Klorida Natrium klorida
2.1 Jirim

- Atom yang menderma elektron akan

membentuk ion positif (kation)

- Atom yang menerima elektron akan

membentuk ion negatif (anion)

Contoh :
1) Atom natrium, Na menderma 1 elektron
membentuk ion natrium, Na+
2) Atom klorin, Cl menerima 1 elektron
membentuk ion klorida, Cl-
4
2.1 Jirim
2.1 Jirim
TEORI KINETIK JIRIM
Perbandingan Antara Jirim
Jirim Pepejal Cecair Gas
Struktur zarah
1)

Keadaan zarah Tersusun Tersusun padat tetapi Saling berjauhan

2) padat dan tidak teratur dan bergerak
teratur secara rawak
Pergerakan Bergetar pada Bergetar, berputar Bergerak secara
zarah kedudukan dan bergerak secara rawak dan jauh
3)
tetap rawak mengikut antara satu sama
bentuk bekas lain
Daya tarikan Sangat kuat Kuat Sangat lemah
4) antara zarah
Kandungan Sangat Rendah Sangat tinggi
5) tenaga kinetik rendah
Kadar resapan Sangat perlahan Sangat cepat
6)
perlahan
2.1 Jirim

RESAPAN
* JIRIM TERDIRI DARIPADA ZARAH-ZARAH YANG HALUS DAN DISKRIT

RESAPAN - PERGERAKAN ZARAH DARI

KAWASAN YANG BERKEPEKATAN
TINGGI KE KAWASAN BERKEPEKATAN
RENDAH SEHINGGA KEDUA-DUA
KAWASAN MEMPUNYAI KEPEKATAN
YANG SAMA

BALANG
GAS

AIR PENUTUP UDARA

SELEPAS
GAS BROMIN
10 MINIT
BERWARNA
PERANG
HABLUR KALIUM SELEPAS 3 JAM BALANG
MANGANAT(VII) GAS

SELEPAS 3 HARI

KADAR RESAPAN KADAR RESAPAN YANG KADAR RESAPAN

YANG PERLAHAN SEDERHANA YANG CEPAT DALAM
DALAM PEPEJAL 7
DALAM CECAIR GAS
 VIDEO

Tindak balas Resapan

Resapan
antara gas dalam air
bagi gas
ammonia dan gas panas dan
bromin
hidrogen klorida air sejuk

2
2.1 Jirim
 *
*TL ialah suhu malar apabila sesuatu bahan
bertukar daripada keadaan pepejal menjadi
cecair pada tekanan tertentu.

*TB ialah suhu malar apabila sesuatu bahan

bertukar daripada keadaan cecair menjadi
pepejal pada tekanan tertentu.

10
2.1 Jirim
Titik AB – pepejal:
*Suhu meningkat kerana tenaga haba diserap
oleh zarah-zarah pepejal menyebabkan tenaga
kinetik bertambah dan zarah-zarah bergerak
lebih cepat.
Titik BC – pepejal + cecair:
* Suhu kekal malar kerana tenaga haba yang
diserap oleh zarah-zarah digunakan untuk
mengatasi daya tarikan antara zarah supaya
pepejal berubah menjadi cecair. Proses peleburan
berlaku.
Titik CD – cecair:
* Suhu meningkat kerana tenaga haba diserap oleh
zarah-zarah cecair menyebabkan tenaga kinetik
bertambah dan zarah-zarah bergerak lebih cepat.
Titik DE – cecair + gas :
* Suhu kekal malar kerana tenaga haba yang
diserap oleh zarah-zarah digunakan untuk
mengatasi daya tarikan antara zarah supaya cecair
berubah menjadi gas. Proses pendidihan berlaku.
Titik EF – gas:
* Suhu meningkat kerana tenaga haba diserap oleh
zarah-zarah gas menyebabkan tenaga kinetik
bertambah dan zarah-zarah bergerak lebih cepat.
11
2.1 Jirim

LENGKUNG PENYEJUKAN
Titik GF – cecair + pepejal:
*Suhu kekal malar kerana tenaga haba
yang dibebaskan ke persekitaran oleh
zarah-zarah cecair diseimbangkan dengan
Takat tenaga haba yang dibebaskan semasa
beku proses penyejukan. Zarah-zarah menarik
antara satu sama lain untuk membentuk
pepejal.

Titik HG – cecair:
*Suhu menurun kerana tenaga haba
dibebaskan ke persekitaran oleh zarah-zarah
cecair menyebabkan tenaga kinetik berkurang
dan zarah-zarah bergerak semakin perlahan.
Titik FE – pepejal:
*Suhu menurun kerana tenaga haba
dibebaskan ke persekitaran oleh zarah-
zarah pepejal menyebabkan tenaga kinetik
semakin berkurang dan zarah-zarah
bergetar lebih perlahan.
VIDEO EKSPERIMEN

TAKAT LEBUR DAN TAKAT BEKU

NAFTALENA
2.2 Struktur Atom

2.2 SEJARAH PERKEMBANGAN MODEL ATOM

Atom kecil, keras dan tidak
John Dalton dapat dibelah bahagi seperti
sfera yang sangat kecil

Sfera bercas positif

J. J. Thomson
Elektron bercas
negatif

Nukleus yang mengandungi

Ernest Rutherford proton
Elektron beredar di luar nukleus

Elektron
Nukleus yang mengandungi
Niels Bohr proton

Petala Elektron
Nuklues yang
mengandungi Petala
James Chadwick proton dan
neutron
2.2 Struktur atom
2.2 Struktur atom
2.2 Struktur atom
ZARAH SUBATOM (ms 29)

Zarah
subatom

proton elektron neutron

nukleus
2.3 Struktur atom
2.3 Struktur atom

Perwakilan atom unsur

CONTOH :

1) Nama unsur = natrium

2) Nombor proton /nombor atom = Bilangan proton di dalam nukleus
= 11
3) Nombor nukleon = 24
4) Nombor neutron = nombor nukleon – nombor proton
= 13
5) Sebagai atom yang neutral,
Bilangan elektron = Bilangan proton
= 11
 UJI DIRI

1) Nama unsur = Aluminium

2) Nombor nukleon = 27

3) Nombor proton = 13
4) Nombor neutron = 14
5) Bilangan elektron = 13
2.3 Susunan Elektron Bagi Atom

PETALA BILANGAN ELEKTRON MAKSIMUM BAGI BIL. PROTON 20

DAN KE BAWAH (20 UNSUR PERTAMA)
Pertama 2
Kedua 8
Ketiga 8 atau 18 (bil.proton 21 dan ke atas)
Keempat 36
2.4 Isotop dan Kepentingannya

ISOTOP IALAH ATOM –ATOM UNSUR YANG MEMPUNYAI

BILANGAN PROTON YANG SAMA TETAPI BILANGAN NUKLEON
YANG BERBEZA

CONTOH : Isotop-isotop bagi hidrogen

definisi hidrogen-1 hidrogen-2 hidrogen-3

Isotop

Hidrogen-2 dan hidrogen-3

juga dipanggil deuterium dan
tritium masing-masing

- Sifat kimia - sama kerana mempunyai susunan

elektron dan bilangan elektron valens yang
sama
- Sifat fizikal – berbeza dari segi takat lebur,
ketumpatan dan jisim kerana
bilangan neutronnya berbeza
2.4 Isotop dan Kepentingannya

Contoh isotop
2.4 Isotop dan Kepentingannya

Radioisotop – isotop yang tidak stabil dan mengeluarkan

sinaran radioaktif (ms 38)
2.4 Susunan Elektron Bagi Atom
2.4 Susunan Elektron Bagi Atom

UJI DIRI

Bilangan proton = 13
Bilangan elektron = 13
Susunan elektron = 2.8.3
Bil. elektron valens = 3
Lukisan susunan elektron =
Al