Pagsasalin ng Tekstong Pampanitikan [TULA] Pagsasalin ng Tekstong Pampanitikan
Itoay kinabibilangan ng tula,
dula, maikling kwento, nobela, at sanaysay Sinabi ni F. Finlay (1971) “The translating of poetry must surely be a case par excellence in which the old Italian saying traduttori, traditori (translators- traitors) applies. Few things are more difficult than the effective and true meaning of poetry into poetry (if indeed, it is at all possible” Ayon kay Santiago: -nangangahulugan ito na ang lahat ng tagasalin ay taksil sapagkat imposible ang ganap na pagsasalin ng tula. -mapapatunayang higit na mahirap liripin ang diwang ibig ipahiwatig ng isang espesyalistang sumulat ng isang tekstong teknikal tungkol sa kanyang espesyalisasyon. Kasi may nadaragdag na dimesyon ng mga problema sa pagsasalin ng isang tula na wala sa isang tekstong teknikal Sa pagsasalin ng isang malikhaing teksto, gumagamit ng espesyal na wika sa pagpapahayag ng diwa. May pagggamit ng tayutay (figure of speech) na karaniwang wala sa tekstong teknikal, ang pangangalaga sa estilo ng awtor o sa kanyang paraan ng pagpapahayag at ang pagbagtas sa pamamagitan ng salin sa dalawang magkaibang kultura. Panimulang Gawain: Bigyang puna ang salin ng tulang nasa ibaba Orihinal (The Road Not Salin (“Ang Daang Hindi Taken) Nadadatnan”) Robert Frost ni Robert Frost (Isinalin ni Christian Two roads diverged in a Catinguil) yellow wood, Ang daan sa kakahuyan ay And sorry I could not travel nahati sa dalawa, both Paumanhin ngunit ang And be one traveler, long I pwede lang piliin ay iisa stood Isang manglalakbay, And looked down one as far nakatayo at tulala as I could Minamasdan ang dulo at To where it bent in the pilit tinitingala undergrowth; Kung san aabot ang tanaw ng mga mata. Pagsasalin ng Tula
Maraming tagasalin ang nagsasabi na napakahirap ang
magsalin ng tula kung ihahambing sa pagsasalin ng mga materyal na teknikal
Bakit mahirap isalin ang tula?
Ang tula ay isang sining ng paggamit ng mga salita
upang lumikha ng ilusyon sa ating pandama, isang sining upang gawin sa pamamagitan ng mga salita ang ginawa ng pintor sa pamamagitan ng guhit at kulay (Savory sa Santiago, 1994). Ang tula ay mula sa salitang Griyego na poesis na nangangahulugang konstruksyon. Kaya ang manunulat ay isang tagagawa o tagadisenyo. Ayon kay Torres (1982) Ang tula ay hindi pulos na pangarap at salimsim. Di pawang halimuyak, silahis, aliw iw, taginting at alingayngay. May kagandahan din sa kapangitan, kung paanong, ang brilyante’y nabuo sa sinapupunan ng maitim na karbon. Ang totoo, ang tula’y walang magagawang paksain. Ang paham na si Plato ay nagturing na ang tula ay lalong malapit sa katotohanan kaysa istorya Ayon kay Alexander Pope:
“higit na maringal ang katotohanan kung
nakadamit ng tula” -malinaw na itinatampok sa pinakamataas na antas ng panitikan ang anyo ng tula na naglalarawan ng buong katotohanan ukol sa buhay o sa buong daigdig, GAWAING PASULAT Subuking isalin ang Salin bahagi ng tulang “The Road not Taken Then took the other, as just as fair, And having perhaps the better claim, Because it was grassy and wanted wear; Though as for that the passing there Had worn them really about the same,