Kinaray- a

Language
Kinaray-a
⬩ Kinaray-a is a member of the Visayan branch of the
Philippine language family. It is spoken mainly in the
Province of Antique (Probinsiya kang Antique) in the
Western Visayas region, and also in Iloilo and other parts
of Panay Island. In 1994 there were 380,000 Kinaray-a
speakers.
⬩ Kinaray-a is also known as Karay-a, Hamtikanon, Hiniraya,
Binisaya nga Karay-a or Bisaya nga Kinaray-a. The name
Kinaray-a comes from iraya (mountain dwellers).
⬩ Kinaray-a speakers can understand Hiligaynon and
Illonggo, however speakers of those languages can only
understand Kinaray-a if they live in Kinaray-a-speaking
areas.

2
 ⬩ Kinaray- a
Words and
Phrases
Kinaray- a :::: Hiligaynon :::: English

3
Kinaray-a/ Karay- a Hiligaynon English
Hin-aga/rom-an Bwas Tomorrow

Ilabas/igma Panyaga Lunch

Alima Kamot Hand

Kayot Dutikan Almost

Ayam Ido Dog

Kamaan Bal-an Know

Imaw Upod Companion

Ilam Ambot I don’t know

4
Kinaray-a /Karay-a Hiligaynon English

Indi takon ka ja. Indi ko sini ya. I don’t like this.

Ilam ta kanana. Ambot sa iya I don’t know about him.

Bala ka jan. Bahala ka da. It's up to you

Naila ko kanimo. Naluyag ko simo. I like you.

Adto ta rom-an sa Kadto ta bwas sa Let’s go to school

eskwelahan. school. tomorrow.

5
English Kinaray-a Hiligaynon Tagalog

Mine Akëë n Akon Akin

Dark Madëë lëë m Madulom Madilim

Food Pagkaëë n Pagkaon Pagkain

Head Ulu Ulu Ulo

Ball Bula Bula Bola

Animal Sapat, hayëë p Sapat Hayop

Plant Tanëë m Tanom Pananim, halaman

Six Anëë m Anom Anim

6
Kinaray-a English meaning Tagalog

Ayam, ido Dog Aso

Bayi, bahi Female, woman Babae

Bosong Abdomen Tiyan

Kutî Cat Pusa

Damog Fodder Kumpay

Yawâ Demon Demonyo

Makəl Mushroom Kabute

Kahig Foot Paa

7
8
 2.
Common
Expressions
 Kinaray-a /Karay-a Tagalog English
"Diin kaw maagto?" Saan ka ba pupunta? Where are you going?

Mayad man pangaën mo? Kumakain ka ba ng maayos? Are you eating well?

Mayad Mabuti Good

Musta bay pamatyagan mo? Kumusta ang pakiramdam How are you feeling?
Ano bay pamatyag mo? mo?
Wara takën kamaan. Hindi ko alam I don't know
Waay takën kamaan
Or simply: Maan a./ Ambay a.

Panaw/Halin ta rën!/Dali rën! Tara na! Let's go!

Ginagugma ta (i)kaw./ Mahal Kita I love you

palangga ta (i)kaw.

10
Kinaray-a Alphabet

11
 Kinaray-a
(Numbers)
Number Kinaray-a Malay Tagalog
1 isara/sara satu isa
2 darwa dua dalawa
3 tatlo tiga tatlo
4 apat empat apat
5 lima lima lima
6 anëm enam anim
7 pito tujuh pito
8 walo lapan walo
9 siyam sembilan siyam
10 pulû (se)puluh sampu 13
 napulû kag sara/ unsi labing-isa / onse
11 (se)belas
(from Spanish) (from Spanish)

kalim-an/singkwenta limampu /singkwenta

50 lima puluh
(from Spanish) (from Spanish)

sangkagatos/sanggat
100 se ratus isang daan
os

1,000 sangkalibo/sanglibo se ribu isang libo

100,000 sangka gatos ka libo se ratus ribu isang daang libo

500,000 lima ka gatos ka libo lima ratus ribu lima daang libo

1,000,000 sangka milyon satu juta isang milyon

14
 Kinaray- a
Words/ Phrases/ Sentences

15
Come together.
 Iririmaw kita./ imaw kita./ Iribhanay kita./ Iririmaw tatə
 Magsama-sama tayo
Why?
 Manhaw/Wanhaw? (or: Andët haw/aw?)/ Insa haw?/ Insaw?(informal)
 Bakit?
I love you.
 Ginagugma ta (i)kaw./ palangga ta (i)kaw.
 Mahal Kita
My love/sweetheart.
 Palangga ko.
 Mahal ko

16
⬩ What is your name? • That one.
 Ano ngaran mo?  Amo kara. (Or simply: Ra/Ra
 Ano ang pangalan mo? ay.)(or: Amo ran)/ Amo ka di-a.
 Iyan Isa
⬩ Good morning! • How much?
 Mayad nga aga!  Tag pira?
 Magandang Umaga!  Magkano?
• Yes.
⬩ Good afternoon!
 hə-əd.(Ho-ud)/ (h)ə-əd
 Mayad nga hapon!  Opo/Oo
 MagandangHapon? • No.
⬩ Good evening!  Bukut./Bëkët.(Bëkën)/Indi
 Hindi
 Mayad nga gabii! • Because.
 Magadang Gabi!  Bangëd.
 Dahil

17
Because of you.
 Bangëd kanimo or Tëngëd kanimo.
 Dahil sa iyo
About you.
 Nahanungëd kanimo or Parti kanimo.
 Tungkl sa iyo
You know.
 Man-an mo. (or: Man-an mo man.)
 Alam mo
Hurry!
 Dasiga!(lit. Fast!) or Dali-a! (lit. Hurry!)
 Magmadali

18
• Again.
 Liwan/Liwat/Riwan/Liwan. (or: Uman (Again) / Umana
(Command to repeat).)
 Muli
• Do you speak English?
 Kamaan kaw maghambal kang Inglis? or Kama-an kaw mag-
Inglis?
 Nagsasalita ka ba ng Ingles?
• It is fun to live.
 Sadya mabuhi/Sadya ang mabuhi.
 Masaya Mabuhay
• Sadya.
 Happy
 Masaya

19
Kinara-
a
Songs and Poems

20
 Sa Hunasan

(Kay Nene)
At Ebbing Time
Pamangkuta ako:
(For Nene)
“Daw ano ang gugma
Ask me:
mo?”
“What kind is your love
Kon ang aton kabuhi
for me?”
tulad kang kalalawran
If our life
Ang gugma ko, Nene,
is the ocean
imaw dyang hunasan.
My love, Nene,
is this shore
at ebbing time.

21
Dyang Kuti nga Itom

Dyang kuti nga itom Gadawhatdawhat kang di

Nga nagsapot kanamon makita
Gapatamsak sa yahong Nga bola o baringon
Kada tana mag-inom.
Gakayakaya, gaturutakilid
Mga papel sa hilithilit Gakamraskamras
Wara patay ang gusnit. Sa akon kagidkid
Pinamarhan sa anglit Nga dara ayhan
Wara patay ang kuhit
. Ang nagatigpasaw
Dyang kuti nga itom Nga bugna kag bulong
Garalambid kon abuton Nga dugsing
Kang taga-ibabaw.
This Black Kitty

This black kitty This black kitty

That has made hers our home Writhes when in a mood
Smacks at the bowl Stretching at invisible
Each time she drinks. Balls or dried dilis to boot

Scraps of paper from odd corners Lying now on her back

She shreds to pieces. Turning now on her side
The fish stew in the clay pot Scratches my mange
She pokes at without ceasing. Perhaps bringing

The splash of healing

Gift of the playfulness
From above. �
� 23
Ang Kuon ni Kabo Isko
Ang kuon ni Kabo Isko
Nga nagapaninghawak pa:
Ay, Insiong,
Ang kaaburido mo indi dyan ipaupok
Sa imo patdan nga nagatarap-uk.
Pus-angi kang imo ispading
Ang bagol kang imo engkargado
Asta mag-aragsik ana utok
Sa mga bata mong gapurunsok.
Ugaring lang—
Dyan man angod kanimo
Ang risgo magralagapok
Hay wara kaw’t mahimu
Sa anang kagarok.
Gani utda ron lang
Ang imo turuslok.
24
Says Foreman Isko
Says Foreman Isko
With arms akimbo:
Ay, Insiong,
Don’t aim your anger
At the sugarcane tops
Unload it with your machete
tip
On the administrator’s pate
Till all his brain scatters
Over your crowd of
children.
On second thought
The risky things you do
Will all come down on you
As nothing else can help
To set aright his crooked
ways.
And so, to make things
simpler
Chop off your pecker.
25
 MAULI GID AKO sa ANTIQUE
by SP DANTE BERIONG
Buhay run ako nga sa marayu gaeskwela
Malawid run nga sa marayu nagaobra
Nagalagas kang oras sa kada higayon
Sa masiuk nga palibot magamo nga
sitwasyon
Mauli gid ako sa Antique
Mabalik gid ako sa lugar nga matawhay
Mauli gid ako sa Antique
Hay nahidlaw run gid takun magturog sa
balay
Ay kahiridlaw ang isda nga lab-as
Ang linapuhan kag linaga nga lawaś
Sus! Kahiridlaw bandi kag siregwelas
Ang atis kag kamonsil, singkamas kag
bayabas
Mauli gid ako sa Antique
Mabalik giad ako sa lugar nga matawhay
Mauli gid ako sa Antiqué
Hay nahidlaw run gid takun kang raha sa
balay
Mabalon ang pagpalangga nagapadura kang
kamingaw
Kun haros palang sa akun pagpanaw
Madara ang mga butang nga makapadura
kang kahidlaw
Kon mahimo pa lang nga sa akun paglagaw
Mauli gid ako sa Antiqué
Mabalik gid ako sa lugar nga matawhay
Mauli gid ako sa Antique
Hay nahidlaw run takun kay nanay kag tatay
26
Hay kahiridlaw ang dapya kang hangin
Ang mga huni nga sa pispis gahalin
Sus! Kahiridlaw ang paray sa taramnan
Ang pagtakup kang adlaw
Ang pag-ugsad kang bulan
Mauli gid ako sa Antique
Mabalik gid ako sa lugar nga matawhay
Mauli gid ako sa Antique
Hay nahidlaw run gid takun magrigos sa
baybay
Mauli gid ako sa Antique
Mabalik gid ako sa lugar nga matawhay
Mauli gid ako sa Antique
Hay nahidlaw run takun kang raha sa balay
Nahidlaw run takun magrigos sa baybay
Kay nahidlaw run takun kay nanay kag
tatay
Nahidlaw run takun kay toto kag inday
Mauli gid ako, mabalik gid ako.
27
28
 Probinsyana Gwapa
by: Noel Alamis
Rugto ko nakita ang andang pag palangga
Amo dyang babaye ang akon gina pangita
Guin basi sa tuod nga istorya.Inosente
ang babaye nga seryoso ang pagkaluyag
Ang Probinsyana Gwapa
kang lalaki kana.Kag magabalik gali
Manaya naya
dya pagligad kang malawid nga tuig nga
Ang Probinsyana Gwapa
wara tanda kumunikasyon...
Mapinalanggaon pa
Ang Probinsyana Gwapa
Nakita ko ron ang akon mangin miga
Kag masaringan ta ahhhhh
Mayad nga ugali kang bukot suplada
Simple kun mamayo pero may pambato
Akon gin pangayo ang anang pag higugma
Mahugnay mag yuhom manami kung
Gin kun-an na ako nga
turukon
wara't pagduha duha
Abaw untoy noel imo pasensyaha
Sa andang balay ako nag pamasyar
Hulat hulat kaw lang kay ako bata pa
Ginpanilagan ko panimalay may respeto

29
Ang Probinsyana Gwapa Ang Probinsyana Gwapa
Manaya naya Manaya naya
Ang Probinsyana Gwapa Ang Probinsyana Gwapa
Mapinalanggaon pa Mapinalanggaon pa
Ang Probinsyana Gwapa Ang Probinsyana Gwapa
Kag masaringan ta ahhhh Kag masaringan ta ahhhh

Ako ang nag hulat mga pito ka tuig Ang Probinsyana Gwapa
Nga ako paga sabton kang Manaya naya
ulay nga taga bukid Ang Probinsyana Gwapa
Ginpamangkot na ako kang kami nagkita Mapinalanggaon pa
Andot kadya kaw lang ay may bana ron ako Ang Probinsyana Gwapa
Kag masaringan ta ahhhh

Duro gid nga salamat kaninyo tanan!

30
31
Want big impact?
Use big image.

32
 Desktop
Place your screenshot here
project
Show and explain your
web, app or software
projects using these
gadget templates.

33
Extra resources

34
SlidesCarnival icons are editable
shapes.

This means that you can:

⬩ Resize them without losing
quality.
⬩ Change fill color and opacity.
⬩ Change line color, width and
style.
Isn’t that nice? :)

Examples:

Find more icons at

slidescarnival.com/extra-free-resources-i
cons-and-maps

35
 You can also use any emoji as an icon!

�
And of course it resizes without losing quality.
How? Follow Google instructions
https://twitter.com/googledocs/status/730087240156643328

✋���
� � ��
❤���� � and many
more...

36