KAHULUGAN, LAYUNIN

AT KALIGIRANG
PANGKASAYSAYAN
NG PAGSASALIN
Aralin 1
Filipino 2: Panimulang Pagsasalin
 SIGHT TRANSLATION
Subuking isalin nang on-the-spot
ang sumusunod na mga pahayag
na karaniwan nating mababása sa
paligid.
SIGHT TRANSLATION
SIGHT TRANSLATION
SIGHT TRANSLATION
SIGHT TRANSLATION
 PAGPOPROSESO
 Kumusta ang ginawa ninyong
pagtutumbas? Ano ang
pangunahin ninyong
konsiderasyon habang ginagawa
ito?
 Ano, para sa inyo, pagsasalin?
 KAHULUGAN NG
PAGSASALIN
 Ang pagsasalin ay pagbuo
sa tumatanggap na wika
ng pinakamalapit at likás
na katumbas ng mensahe
ng simulaang wika, una ay
sa kahulugan at ikalawa,
ay sa estilo (Eugene A.
Nida, 1964).
1914-2011, American

Sanggunian: Batnag, A. at Petras, J. Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
 KAHULUGAN NG
PAGSASALIN
 Ang pagsasalin ay
maaaring maisagawa sa
pamamagitan ng
pagtutumbas sa ideyang
nasa likod ng pananalita
(Theodore H. Savory, 1968).

1896-1980, British

Sanggunian: Batnag, A. at Petras, J. Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
 KAHULUGAN NG
PAGSASALIN
 Ang pagsasalin ay muling
pagbubuo sa tumatanggap
na wika ng tekstong
naghahatid ng kahalintulad
na mensahe sa simulaang
wika subalit gumagamit ng
mga piling tuntuning
gramatikal at leksikal ng
tumatanggap na wika
1925-2014, American
(Mildred L. Larson, 1984).
Sanggunian: Batnag, A. at Petras, J. Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
 KAHULUGAN NG
PAGSASALIN
 Ang pagsasalin ay isang
pagsasanay na binubuo ng
pagtatangkang palitan ang
isang nakasulat na mensahe
sa isang wika ng gayon ding
mensahe sa ibang wika
(Peter Newmark, 1988). 1916-2011, British

Sanggunian: Batnag, A. at Petras, J. Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
 PAG-USAPAN NATIN
Batay sa mga kahulugang ibinigay ng
mga muhon sa pagsasalin, ano-anong
mga paglalahat ang maibibigay natin
tungkol sa pagsasalin? Hugutin natin ang
mga susing-salita…
 PAG-USAPAN NATIN
Ano ang priyoridad Ano-ano ang Paano ang daloy ng
sa pagsasalin? dalawang pagsasalin?
elementong dapat
mayroon sa
pagsasalin?
 PAG-USAPAN NATIN
Ano ang priyoridad Ano-ano ang Paano ang daloy ng
sa pagsasalin? dalawang pagsasalin?
elementong dapat
mayroon sa
pagsasalin?
- Kahulugan - SL (source SL  TL
- Estruktura language o
- Estilo simulaang
- Pinaglalaanang lengguwahe)
tao - TL (target
language o
tunguhang
lengguwahe)
 KAHULUGAN NG
PAGSASALIN
 Nagmula sa salitang Latin na “translatio”
na nangangahulugang “pagsalin”.
 Hindi na kailangang tawaging
“pagsasaling-wika” dahil ito ay redundant.
Sa saliksik ni Almario sa Vocabulario de la
Lengua Tagala (1754), ang kahulugan ng
“salin” ay transladar (paglalapat ng salita
para sa salitang nasa ibang wika).

Sanggunian: Batnag, A. at Petras, J. Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
 KAHULUGAN NG
PAGSASALIN
 Isang matandang kawikaang
Italiano ang “traduttore,
traditore” na
nangangahulugang “tagasalin,
taksil.”

 Pag-usapan natin: Bakit kaya nasabing

pagtataksil ang pagsasalin? Sang-ayon ba
kayo rito? Bakit o bakit hindi?

Sanggunian: Batnag, A. at Petras, J. Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
 GAWAIN
Bumuo ng sariling kahulugan ng
pagsasalin. Ipaliwanag.
Pagsusulit #1
Pagpili. Isulat ang titik ng tamang sagot sa bawat bilang.
1. Sinong iskolar ng pagsasalin ang nagsabing ang
ideyal na pagsasalin ay ang pagkuha ng
“pinakamalapit at pinakanatural na katumbas”?
A. Mildred Larson
B. Peter Newmark
C. Eugene Nida
D. Theodore Savory
Pagsusulit #1
Pagpili. Isulat ang titik ng tamang sagot sa bawat bilang.
2. Para kay Larson, mahalagang pagtuunan din ng
pansin ang mga puntong ito bukod sa paghuli sa
katumbas na mensahe ng tekstong isinasalin.
A. layunin ng pagsasalin
B. target na mambabasa ng salin
C. tuntuning gramatikal at leksikal
D. orihinalidad ng salin
Pagsusulit #1
Pagpili. Isulat ang titik ng tamang sagot sa bawat bilang.
3. Ito ang salitang Latin na nangangahulugan ng
“pagsalin”
A. transladar
B. translacion
C. tradere
D. translatio
Pagsusulit #1
Pagpili. Isulat ang titik ng tamang sagot sa bawat bilang.
4. Ang mga sumusunod ay pawang priyoridad sa
pagsasalin liban sa isa.
A. estruktura
B. estetika
C. tatangkilik na tao
D. kahulugan
Pagsusulit #1
Pagpili. Isulat ang titik ng tamang sagot sa bawat bilang.
5. Sa pananaw ni Savory, ang pagsasalin maisasagawa sa
pamamagitan ng pagtutumbas ng…
A. mga idea
B. mga salita
C. anyo ng tekstong isinasalin
D. kahulugan ng TL patungong SL
 LAYUNIN NG PAGSASALIN
Panoorin ang sumusunod na mga video:

1. Salamat Dok: Epekto ng madalas na

pagkain ng delata
https://www.youtube.com/watch?v=q3KLiITVV8E

2. What is a phreatic eruption?

https://www.youtube.com/watch?v=pIVqMANPiHM
 PAG-USAPAN NATIN
 Tungkol saan ang mga video na
napanood?
 Alin ang mas naintindihan mo sa
dalawang video? Bakit?
 May kinalaman ba ang wikang gamit
sa pag-unawa sa impormasyon?
Kung gayon, gaano kahalaga ang
pagsasalin?
 PANGKATANG GAWAIN
Hatiin ang klase sa tatlong pangkat.
Magbigay ng lahat ng maiisip
ninyong mga akda, dokumento o
palabas na naisalin na mula Ingles –
Filipino. Punan ang sumusunod na
talahanayan.
 PAG-USAPAN NATIN
Pangkat 1 Pangkat 2 Pangkat 3
Mga akdang Mga panitikan mula Mga panitikan mula
akademiko o sa mga katutubong sa mga dayuhang
propesyonal wika sa Pilipinas wika tungong
tungong Filipino Filipino (labas)
(loob)
- Libro - Palabas - Pelikula o serye
- Saliksik - Nobela - Nobela
- Manwal - Maikling Kuwento - Maikling Kuwento
- Impormatibong - Kuwentong-Bayan - Kuwentong-Bayan
teksto - Epiko - Epiko
- At iba pa - Kanta - Kanta
- At iba pa - At iba pa
 PAG-USAPAN NATIN
Mga akdang Mga panitikan mula Mga panitikan mula
akademiko o sa mga katutubong sa mga dayuhang
propesyonal wika sa Pilipinas wika tungong
tungong Filipino Filipino (labas)
(loob)
 LAYUNIN O KAHALAGAHAN
NG PAGSASALIN
Alin sa mga kolum ang may pinakamaraming
naisulat? Alin ang kakaunti lamang?
 LAYUNIN O KAHALAGAHAN
NG PAGSASALIN
1.Magdagdag ng mga impormasyon at
kaalaman mula sa pag-aangkat ng mga
kaisipan mula sa ibang wika
2. Mailahok sa pambansang kamalayan ang
iba’t ibang katutubong kalinangan mula sa
iba’t ibang wikang rehiyonal at pangkating
etniko sa bansa

Sanggunian: Batnag, A. at Petras, J. Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
 LAYUNIN O KAHALAGAHAN
NG PAGSASALIN
3. Mapagyaman ang kamalayan sa iba’t
ibang kultura sa daigdig mula sa
pagbubukas ng bagong mundo mula sa
mga salin

Sanggunian: Batnag, A. at Petras, J. Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
 MAIKLING KASAYSAYAN
Sinasabing kasintanda na
ng panitikang nakasulat
ang pagsasalin.
Ilan sa mga bahagi ng
epiko ni Gilgamesh ng
Sumeria ay kinatagpuan
ng salin sa iba’t ibang
wikang Asiatiko.

Sanggunian: Batnag, A. at Petras, J. Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
 MAIKLING KASAYSAYAN
Isa sa mga unang tekstong naisalin
ay ang Bibliya.
Iginiit ni San Agustin na sadyang
wasto ang Septuagint, ang
bersiyong Griyego ng
Ebanghelyo ng mga Ebreo dahil
ayon sa alamat, 70 Griyegong
Hudyo ang nagsalin nito ngunit
nagkaisa sila sa salin bagama’t
Septuagint
magkakahiwalay silang
nagsalin.
Sanggunian: Batnag, A. at Petras, J. Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
 MAIKLING KASAYSAYAN
Sa kaniyang Letter to
Pammachius (395 AD),
pinaboran ni San Geronimo
ang salita-sa-salitang salin
ng Bibliya dahil “ang
mismong paghahanay ng
salita ay isang misteryo.”
San Geronimo, Patron ng Pagsasalin,
kapistahan tuwing ika-30 ng Setyembre

Sanggunian: Batnag, A. at Petras, J. Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
 MAIKLING KASAYSAYAN
Pinagtalunan din kung ang pagsasalin ay
isang sining o agham.

Sanggunian: Batnag, A. at Petras, J. Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
 MAIKLING KASAYSAYAN
Ang pagsasalin daw ay agham
dahil sa pinagdaraanan nitong
proseso.
Ang pagsasalin naman daw ay
sining dahil sa ginagawa ditong
muling paglikha.

Sanggunian: Batnag, A. at Petras, J. Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
 MAIKLING KASAYSAYAN
Kasintanda din ng
nakalimbag na panitikan
ang pagsasalin sa
Pilipinas.
Ang unang aklat na
nailimbag, ang Doctrina
Cristiana (1593), ay salin
ng mga pangunahing
dasal at tuntunin ng
Simbahang Katolika.
Sanggunian: Batnag, A. at Petras, J. Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
 MAIKLING KASAYSAYAN
Nasundan pa ito ng pagsasalin ng
mga tekstong moral o relihiyoso
noong Panahon ng mga Español
mula wikang Español tungong
mga katutubong wika (hal.,
Tagalog, Cebuano,
Kapampangan, etc.) sa layuning
indoktrinahan ang mga Pilipino

Barlaan at Josaphat, ang unang nobelang

Tagalog, na salin ni Fray Antonio de Borja
Sanggunian: Batnag, A. at Petras, J. Teksbuk sa Pagsasalin. Quezon City: C & E Publishing, 2009.
PAANO NINYO NAKIKITA ANG
PAGSASALIN SA KASALUKUYAN?

INDIAN RUN: BAWAT ESTUDYANTE AY MAGBIGAY

NG PRODUKTO O SERBISYONG MAY SALIN
NGAYON SA FILIPINO (HAL., WAZE).
 MAIKLING KASAYSAYAN
Internationalization means the process of designing and
developing a product, website, game or application, so they
can be easily localized for targeted markets that may vary in
terms of culture, language, or region. Internationalization is
actually a preliminary process before focusing on localization.

Localization refers to the adaption of a product or a service to

a specific language or culture, in order to meet all the
requirements needed to a desired local “look and feel”. It is
an essential and a must-have business strategy, where
translation is a central activity, but it’s only a part of this
complex process.
 MAIKLING KASAYSAYAN
Dahil sa mabilis na takbo ng pandaigdigang
ekonomiya, asahan ang mas marami pang
lokalisasyon ng mga produkto at serbisyo upang
lalong umayon sa kalikasán ng mga target nitong
mamamayan. Isa ito sa magtutulak sa lalo pang
pagsasalin.

Ang pagsasalin ay isang gawaing walang-kupas

at lalong nagiging mahalaga sa daigdig.
Paano ninyo ito isasalin?

Luminescence behavior of
semipolar ( 10 1 ¯ 1 ) InGaN/G
aN “bow-tie” structures on
patterned Si substrates
Paano naman ito?

Avoid close contact with

anyone showing symptoms of
respiratory illness, such as
coughing and sneezing
E, ito?

Reading you has made me a

better writer
Loving you has made me a
better person
- Lang Leav
 MGA URI NG SALIN
1. Pagsasaling Siyentipiko at Teknikal

Kabílang dito ang lahat ng pagsasalin tungkol sa

purong agham, aplayd na agham at
teknolohiya.
Mas abstrakto at mas mahirap isalin ang mga
tekstong siyentipiko (purong agham) ngunit may
estandardisado na itong mga termino na
makakatulong sa pagsasalin.

Sanggunian: Jody Byrne. Technical Translation: Usability Strategies for Translating Technical Documentation, 2006.
HALIMBAWANG TEKSTO

Luminescence behavior of
semipolar ( 10 1 ¯ 1 ) InGaN/G
aN “bow-tie” structures on
patterned Si substrates
 MGA URI NG SALIN
1. Pagsasaling Siyentipiko at Teknikal

Ang mga tekstong teknikal (aplayd na agham at

teknolohiya) ay mas kongkreto, mas kolokyal at
mas madaling unawain.

Layunin ng pagsasaling teknikal na mailahad ang

mahahalagang impormasyon sa paraang
madali, maayos at epektibo.

Sanggunian: Jody Byrne. Technical Translation: Usability Strategies for Translating Technical Documentation, 2006.
 MGA URI NG SALIN
1. Pagsasaling Siyentipiko at Teknikal

Sa pagsasaling teknikal, hindi mahalaga ang

estilo basta ang nilalamang impormasyon ay
maisalin nang hindi nababago mula SL tungong
TL (Landers, 2001).

Sanggunian: Bahaa-eddin A. Hassan. Literary Translation, Aspects of Pragmatic Meaning, 2011.

HALIMBAWANG TEKSTO

Avoid close contact with

anyone showing symptoms of
respiratory illness, such as
coughing and sneezing
 MGA URI NG SALIN
2. Pagsasaling Pampanitikan

Sinasalamin nito ang imahinatibo, intelektuwal at

intuwitibong panulat ng may-akda; natatangi
ang tekstong pampanitikan dahil sa estetika o
ganda nito.

Sanggunian: Bahaa-eddin A. Hassan. Literary Translation, Aspects of Pragmatic Meaning, 2011.

 MGA URI NG SALIN
Mga katangian ng tekstong pampanitikan ayon kay
Belhaag (1997):

- Nagpapahayag ng damdamin (ekspresibo)

- Bukás sa iba’t ibang interpretasyon (konotatibo,
subhetibo)
- Nakatuon sa anyo at nilalaman
- Hindi kumukupas at para sa kahit sinong
mambabása
- May tendensiyang tumaliwas sa mga tuntuning
pangwika
Sanggunian: Bahaa-eddin A. Hassan. Literary Translation, Aspects of Pragmatic Meaning, 2011.
HALIMBAWANG TEKSTO

Reading you has made me a

better writer
Loving you has made me a
better person
- Lang Leav
 BILANG PAGLALAGOM…
Ano-ano ang inyong mahahalagang
natutuhan sa unang aralin?

1.

2.

3.
KAHULUGAN, LAYUNIN
AT KALIGIRANG
PANGKASAYSAYAN
NG PAGSASALIN
Aralin 1
Filipino 2: Panimulang Pagsasalin