CHÖÔNG 5

PHAÂN TÍCH BIEÁN

ÑOÄNG CHI PHÍ
SAÛN XUAÁT
1
 NOÄI DUNG

I. KHAÙI NIEÄM
II. ÑÒNH MÖÙC CHI PHÍ
III. PHAÂN TÍCH BIEÁN ÑOÄNG CHI
PHÍ

2
 I. KHAÙI NIEÄM

1. Söï caàn thieát

 CP aûnh höôûng ñeán LN vaø lôïi
theá caïnh tranh:
 Taêng, giaûm CP  taêng LN
 Giaûm CP  giaûm GB  taêng lôïi
theá caïnh tranh
 Muoán taêng LN vaø taêng lôïi theá
caïnh tranh thì phaûi kieåm soaùt
CP

3
 Söï caàn thieát (tt)

 CP TT coù theå cao hoaëc thaáp

hôn CP ÑM, do ñoù muoán tieát
kieäm CP cho kyø sau thì phaûi:
 Bieát lôïi theá laøm giaûm CP
TT ĐM
 Bieát baát lôïi laøm taêng CP
 Nhaän bieát lôïi theá hoaëc baát
lôïi trong chi tieâu phaûi tieán
haønh PT söï bieán ñoäng cuûa CP

4
 2. Khaùi nieäm

 PTBÑCP laø so saùnh CP TT vaø CP ÑM

ñeå xaùc ñònh BÑ (cheânh leäch) CP,
sau ñoù tìm nguyeân nhaân aûnh
höôûng ñeán söï BÑ vaø ñeà xuaát
bieän phaùp thöïc hieän cho kyø sau
nhaèm tieát kieäm CP
 PTBÑCP laø kieåm soaùt sau KD xong
vaø tröôùc khi baét ñaàu KD
 PTBÑCP laø tìm bieän phaùp tieát
kieäm CP
5
 II. ÑÒNH MÖÙC CHI PHÍ

1. Khaùi nieäm
 ÑM CPSX laø xaùc ñònh möùc CPNVLTT,
CPNCTT vaø CPSXC tieâu hao ñeå SX
moät SP
 ÑM CP phaûi caên cöù caùc cô sôû: tieâu
chuaån kyõ thuaät, kinh nghieäm trong
quaù khöù vaø söï mong muoán cuûa
nhaø quaûn trò…
 ÑM CP phaûi ñöôïc laäp ôû möùc sao cho
coù theå thöïc hieän ñöôïc vôùi söï noã
löïc vöøa phaûi cuûa ngöôøi thöïc hieän
6
 Ñònh möùc chi phí (tt)

2. YÙ nghóa
 Caên cöù ñeå laäp döï toaùn
 Giôùi haïn möùc chi tieâu ñeå
tieát kieäm CP
 Tieâu chuaån ñeå ño löôøng vieäc
thöïc hieän CP

7
 Ñònh möùc chi phí (tt)

3. Ñònh möùc chi phí

 Ñònh möùc löôïng:

Xaùc ñònh löôïng caùc yeáu toá

tieâu hao ñeå SX moät SP - Löôïng
NVLTT…
 Ñònh möùc giaù:

Xaùc ñònh ñôn giaù cuûa caùc yeáu

toá SX - Ñôn giaù mua NVLTT…
8
 Ñònh möùc chi phí (tt)

 Caùc loaïi ÑM CPSX:

 ÑM lyù töôûng: ÑM CP tieâu hao
trong ñieàu kieän toát nhaát
Ñònh möùc lyù töôûng khoâng khaû
thi
 ÑM thöïc teá: ÑM CP tieâu hao trong
ñieàu kieän thöïc teá hôïp lyù
ÑM thöïc teá ñöôïc söû duïng laøm
caên cöù ñeå laäp DT, tieâu chuaån
ñeå ño löôøng vieäc thöïc hieän CP…
9
 Ñònh möùc chi phí (tt)

 Ñònh möùc CP NVLTT:

 Ñònh möùc SL tieâu hao ñeå SX 1 SP
 Caên cöù: Coâng ngheä sx, chaát
löôïng, qui caùch NVL, tình traïng
MM, trình ñoä vaø kinh nghieäm
cuûa CN…
 Ñònh möùc ñôn giaù mua
 Caên cöù ñeán bieán ñoäng giaù
treân TT, thay ñoåi SL mua, chieát
khaáu TT, thay ñoåi nhaø CC…
10
 Ñònh möùc chi phí (tt)

 CP NVLTT Ñònh möùc:

CPNVLTT SL Ñôn GM
ñònh NVLTT ñònh ñònh möùc
= *
möùc möùc SX 1 cuûa
1 SP SP NVLTT

11
 Ñònh möùc chi phí (tt)

 Ñònh möùc CP NCTT:

 Ñònh möùc SL thôøi gian LÑTT ñeå
SX 1 SP
 Caên cöù: coâng suaát cuûa MM,
chaát löôïng, qui caùch NVL, trình
ñoä vaø kinh nghieäm cuûa CN…
 Ñònh möùc ñôn giaù TGLÑTT:
 Caên cöù: hôïp ñoàng LÑ, loaïi coâng
vieäc, trình ñoä tay ngheà…
12
 Ñònh möùc chi phí (tt)

 CP NCTT Ñònh möùc:

SL
CPNCTT Ñôn GM
TGLÑTT
ñònh ñònh möùc
= ñònh *
möùc cuûa
möùc SX 1
1 SP TGLÑTT
SP

13
 Ñònh möùc chi phí (tt)

 Ñònh möùc CP SXC:

 Ñònh möùc CPSXC moät giôø maùy
SX (giôø LÑTT)
 Caên cöù: CPSXC döï toaùn 1 naêm,
naêng löïc SX bình thöôøng 1 naêm
 Ñònh möùc thôøi gian SX moät SP
(giôø maùy, giôø LÑTT… )

14
 Ñònh möùc chi phí (tt)

 CP SXC Ñònh möùc:

Toång CPSXC döï
CPSXC ÑM toaùn
1 giôø
maùy = Toång soá giôø maùy
(giôø SX (giôø LÑTT)
LÑTT) öôùc CPSXC
tính ÑM
SL giôø
CPSXC 1 giôø
maùy (giôø
ÑM 1 = * maùy
LÑTT) ÑM
SP (giôø
SX 1 SP
LÑTT) 15
 II. PHAÂN TÍCH BÑ CHI PHÍ

1. Moâ hình chung:

 Xaùc ñònh chæ tieâu PT
 Xaùc ñònh ñoái töôïng PT (söû duïng PP
so saùnh)
 Xaùc ñònh aûnh höôûng cuûa töøng
nhaân toá ñeán ñoái töôïng PT (söû
duïng PP thay theá lieân hoaøn)
 Xaùc ñònh nguyeân nhaân aûnh höôûng
 Ñeà xuaát bieän phaùp thöïc hieän cho
kyø sau

16
 2. Phaân tích BÑ CPNVLTT

Xaùc ñònh chæ tieâu phaân tích:

Co = Q 1 * m 0 * G 0
C1 = Q 1 * m 1 * G 1
C0, C1 : CPNVLTT ñònh möùc, thöïc teá
Q1 : SL SPSX thöïc teá
m0 : Löôïng NVLTTñònh möùc SX 1
SP
m1 : Löôïng NVLTTthöïc teá SX 1 SP
G0 : GM ñònh möùc 1 ñôn vò NVLTT
G1 : GM thöïc teá 1 ñôn vò NVLTT
17
 Phaân tích BÑ CPNVLTT (tt)

 Xaùc ñònh ñoái töôïng PT - BÑCP

(C)
C = C1 – C0
C ≤ 0 : thuaän lôïi
C > 0 : baát lôïi

18
 Phaân tích BÑ CPNVLTT (tt)

 Xaùc ñònh aûnh höôûng cuûa caùc nhaân

toá:
 Löôïng NVLTT tieâu hao - BÑ löôïng (Cm):
Cm = Q1 * m1 * G0 – Q1 * m0 * G0
Cm ≤ 0 : thuaän lôïi
Cm > 0 : baát lôïi
 Giaù mua NVLTT - bieán ñoäng giaù (CG):
CG = Q1 * m1 * G1 – Q1 * m1 * G0
CG ≤ 0 : thuaän lôïi
CG > 0 : baát lôïi

19
 Phaân tích BÑ CPNVLTT (tt)

 Xaùc ñònh nguyeân nhaân aûnh

höôûng
 Ñeà xuaát bieän phaùp thöïc hieän
cho kyø sau

20
 Hoaëc theo bieåu ñoà

(Löôïng thöïc teá (Löôïng thöïc teá(Löôïng ñònh möùc

* giaù thöïc teá) * giaù ñònh möùc)* giaù ñònh möùc)
Q1* m1* G1 Q1* m1* G0 Q1* m0* G0

Bieán ñoäng giaùBieán ñoäng löôïng

Toång bieán ñoäng

21
 Baûng soá lieäu PT bieán ñoäng CPNVLTT

ÑM TT CPNVLTT BÑCP

Loaïi Q1 Q1 Q1 BÑ
m g m g BÑ
NL m1 m1 m0 Toång BÑ löôïn
gi
0 0 1 1
g1 g0 g0 g
aù
X
Y
…
Coän
g

22
 3. Phaân tích BÑ CPNCTT

Xaùc ñònh chæ tieâu phaân tích:

Co = Q 1 * t0 * G0
C1 = Q 1 * t 1 * G 1
C0, C1 : CPNCTT ñònh möùc, thöïc teá
Q1 : SL SPSX thöïc teá
t0 : Löôïng TG LÑTT ñònh möùc SX 1 SP
t1 : Löôïng TG LÑTT thöïc teá SX 1 SP
G0 : Giaù ñònh möùc 1 giôø LÑTT
G1 : Giaù thöïc teá 1 giôø LÑTT

23
 Phaân tích BÑ CPNCTT (tt)

 Xaùc ñònh ñoái töôïng PT - BÑCP

(C)
C = C1 – C0
C ≤ 0 : thuaän lôïi
C > 0 : baát lôïi

24
 Phaân tích BÑ CPNCTT (tt)

 Xaùc ñònh aûnh höôûng cuûa caùc nhaân toá:

 Löôïng TGLÑTT tieâu hao - BÑ löôïng
(Cm):
Ct = Q1 * t1 * G0 – Q1 * t0 * G0
Ct ≤ 0 : thuaän lôïi
Ct > 0 : baát lôïi
 Giaù TGLÑTT - bieán ñoäng giaù (CG):
CG = Q1 * t1 * G1 – Q1 * t1 * G0
CG ≤ 0 : thuaän lôïi
CG > 0 : baát lôïi

25
 Phaân tích BÑ CPNCTT (tt)

 Xaùc ñònh nguyeân nhaân aûnh

höôûng
 Ñeà xuaát bieän phaùp thöïc hieän
cho kyø sau

26
 Hoaëc theo bieåu ñoà

(Löôïng thöïc teá (Löôïng thöïc teá(Löôïng ñònh möùc

* giaù thöïc teá) * giaù ñònh möùc)* giaù ñònh möùc)
Q1* t1* G1 Q1* t1* G0 Q1* t0* G0

Bieán ñoäng giaùBieán ñoäng löôïng

Toång bieán ñoäng

27
 Baûng soá lieäu PT bieán ñoäng CPNCTT

ÑM TT CPNCTT BÑCP
BÑ
PX Toån BÑ
m m t Q1 t1 Q 1 t1 Q 1 t0 gi
SX t0 g löôïn
g1 g0 g0 a
0 1 1
BÑ g
ù

1
2
…
Coäng

28
 4. Phaân tích BÑ CP SXC

 Ñaëc ñieåm CP SXC:

 Hôïp thaønh goàm nhieàu loaïi CP
 Coù loaïi CP laø BP vaø coù loaïi CP
laø ÑP
 Coù loaïi CP möùc chi tieâu nhoû,
coù loaïi CP möùc chi tieâu lôùn

29
 Phaân tích BÑ CPSXC (tt)

Phaân tích bieán ñoäng BP SXC:

Xaùc ñònh chæ tieâu phaân tích :
C 0 = Q 1 * t0 * b 0
C 1 = Q 1 * t1 * b 1
C0, C1 : Bieán phí SXC ñònh möùc, thöïc teá
Q1 : SL SP SX thöïc teá
t0 : Löôïng TG chaïy maùy ñònh möùc SX 1
SP
t1 : Löôïng TG chaïy maùy thöïc teá SX 1 SP
b0 : BP SXC ñònh möùc 1 giôø maùy SX
b1 : BP SXC thöïc teá 1 giôø maùy saûn
xuaát

30
 Phaân tích BÑ BP SXC (tt)

Xaùc ñònh ñoái töôïng PT - BÑCP (C)

C = C1 – C0
C ≤ 0 : thuaän lôïi
C > 0 : baát lôïi

31
 Phaân tích BÑ BP SXC (tt)

 Xaùc ñònh aûnh höôûng cuûa caùc

nhaân toá:
 Löôïng TG maùy SX - BÑ löôïng (Ct):
Ct = Q1 * t1 * b0 – Q1 * t0 * b0
Ct ≤ 0 : thuaän lôïi
Ct > 0 : baát lôïi

32
 Phaân tích BÑ BP SXC (tt)

 Giaù mua vaø löôïng vaät duïng,

dòch vuï söû duïng - BÑ chi phí
(CG):
CG = Q1 * t1 * b1 – Q1 * t1 * b0
CG ≤ 0 : thuaän lôïi
CG > 0 : baát lôïi

33
 Phaân tích BÑ BP SXC (tt)

 Xaùc ñònh nguyeân nhaân aûnh

höôûng
 Ñeà xuaát bieän phaùp thöïc hieän
cho kyø sau

34
 Hoaëc laäp baûng sau

CP
thöïc CP ĐM CP ĐM
teá theo theo
Ñôn theo soá soá
giaù soá giôø giôø Bieá
giôø thöïc ñònh n
thöïc teá möùc Bieá ñoän
teá
BPSX n g
C ñoän naên
g CP g
suaá
b Q1 * t1 * Q1 * t1 * Q1 * t0 * t
b0
1
b1 b0 b0

35
 Phaân tích BÑ ÑP SXC

 Xaùc ñònh chæ tieâu phaân tích:

C 0 = Q 0 * t0 * ñ 0
C 1 = Q 1 * t1 * ñ 1
Q1, Q0 : SL SP SX thöïc teá
t0 : Löôïng TG chaïy maùy ÑM SX 1 SP
t1 : Löôïng TG chaïy maùy thöïc teá SX
1 SP
ñ0 : ÑP SXC ñònh möùc 1 giôø maùy SX
ñ1 : ÑP SXC thöïc teá 1 giôø maùy SX

36
 Phaân tích BÑ ÑP SXC (tt)

 Xaùc ñònh aûnh höôûng cuûa caùc nhaân

toá:
 Löôïng SP SX - bieán ñoäng löôïng (Cq):
Cq = - (Q1 * t0 * ñ0 – Q0 * t0 * ñ0)
Cq ≤ 0 : thuaän lôïi
Cq > 0 : baát lôïi
 Do BÑ cuûa löôïng SP SX coù quan heä
tyû leä nghòch vôùi BÑ cuûa ñònh phí SXC

37
 Phaân tích BÑ ÑP SXC (tt)

 Giaù mua vaät duïng, DV - BÑ giaù

(döï toaùn):
Cg = Q1 * t1 * ñ1 – Q0 * t0 * ñ0
Cg ≤ 0 : thuaän lôïi
Cg > 0 : baát lôïi
 Xaùc ñònh nguyeân nhaân aûnh
höôûng
 Ñeà xuaát bieän phaùp thöïc hieän
cho kyø sau
38
 Hoaëc theo bieåu ñoà

(ĐPSXC thöïc teá)(ĐPSXC döï toaùn) (*)

Q1* t1* ñ1 Q0* t0* ñ0 Q1* t0* ñ0

Bieán döï toaùn

Bieán ñoäng soá löôïng

Toång bieán ñoäng

(*): ÑPSXC tính theo löôïng SP TT, thôøi gian ÑM, ÑP

ñôn vò ÑM
39