Seger Hesaplamları

• Seramik sırlarını bir moleküler formülde, aynı zamanda bu formülde sıralanan oksitlerin birbirine olan

oranlarınıda ortaya koyacak şekilde hazırlanmasına “seger formülü” diyoruz.

• Seger formülü, bazik oksitler, amfoter oksitler, asit oksitlerden oluşur.

• Tüm bu oksitleri içeren bir seger formülü yazmak gerektiğinde şu bağıntıyı sağlayan bir formül ortaya çıkmıştır.

1,0 RO . X R2O3 . Y RO2

Bazik amfoter asidik

• Bazik oksitlerin toplamı 1 olmalıdır.

• Alüminyum oksit belli bir oranda sır bünyesine katılmalıdır

• Alüminyum oksitin mol oranının silisyum dioksitin mol oranına1/12 ‘si ile1/7’si arasında olmalıdır.
 SEGER HESAPLAMALARI

• Bu hesaplamalar aşagıdaki başlıklar altında görülecektir.

1-Seger formülü bilinen bir sırın reçetesinin hesaplanması

2-Reçetesi bilinen bir sırın seger formülünün hesaplanması

3-Kimyasal analizi bilinen bir sırın seger formülünün hesaplanması

1-Seger Formülü Bilinen Bir Sırın Reçetesinin Hesaplanması

• Hesaplamayı bir örnek üzerinden anlatacak olursak,örnek bir seger yazalım.

1,0 PbO 0,1 Al2O3 1,0 SiO2

100gr sır hazırlamak için gerekli hammadde miktarını bulunuz?

1. Seger formülüne giren ve bize verilen, her bir hammaddenin molekül ağırlıkları hesaplanır.

Kaolin: Al2O3 . 2SiO2. 2H2O mol ağırlı =258

Sülyen: 1/3 Pb3O4 → PbO mol ağırlığı =229
Kuvars: SiO2 = mol ağırlığı = 60
2. Hesaplamaları kolaylaştırmak adına bir tablo oluşturulur. Bu tabloda segeri oluşturan oksitler, bazik oksitler, amfoter oksitler, asit oksitler şeklinde sıralanır ve ilk
olarak her oksidin en küçük mol değerleri bulunur.

3. Tablonun en altında segeri oluşturan her bir oksidin başındaki mol değerleri görülmektedir. 1,0 PbO 0,1 Al 2O3 1,0 SiO2

4. Sülyen bileşiminde segere giren sadece kurşun oksitdir ve mol değeri 1,0 dir. Diğer oksitlere ⏤işareti konur. Pb 3O4 → PbO

5. Kaolin bileşiminde segere giren Al 2O3 ve SiO2 oksitlerdir. Al2O3 . 2SiO2. 2H2O kaolin bileşimindeki alüminyum oksit 1mol, kuvars 2mol olduğundan tabloya
yerleştiriken Al2O3 için en küçük mol değeri 0,1 , SiO2 için 2x0,1=0,2 olarak tabloya işlenir.

6. Segerde toplam 1 mol olan kuvars hem kaolinde hem de serbest olarak sır bünyesinde bulunur. O nedenle 1 mol den 0,2 molü çıkarırız. Geriye kalan 0,8 mol kuvarsı
tablodaki yerine yazarız.

7. Tablonun sol tarafındaki işlem n= M/MA bağıntısından hesaplanır. Ancak 100 gr için değildir.
8. Bulunan tüm hammaddelerin ağırlık oranları, reçetenin toplamının 100’e bölümü ile yüzde olarak
bulunmuş olur.

Sülyen için 229,0 x 100/302,8= 75,60gr

Kaolin için 25,8 x 100/302,8= 8,50gr

Kuvars için 48,0 x 100/302,8= 15,90gr