OBYWATELSTWO POLSKIE I UNIJNE

1. Obywatel a państwo – zasady obywatelstwa

polskiego
2. Nabycie i utrata obywatelstwa
3. Obywatelstwo Unii Europejskiej.
4. Brak możliwości podwójnego obywatelstwa w
prawie polskim
Co to jest państwo?
 PAŃSTWO

Państwo jest polityczną, suwerenną,

terytorialną i przymusową
organizacją społeczeństwa.
Organizuje i koordynuje prace dużych
grup społecznych. Państwo ma też
granice terytorialnie.Jest niezależne i
niepodległe.
• polityczna -państwo rozwija aktywność polegającą na sprawowaniu władzy,
zarządzaniu
• terytorialna - państwo obejmuje terytorium określone granicami. Terytorium
obejmuje obszar lądowy, przestrzeń morską (wody przybrzeżne), obszar w głąb
ziemi, strefę powietrzną oraz statki morskie i powietrzne.
• suwerenna - w wymiarze zewnętrznym i wewnętrznym.
- Suwerenność zewnętrzna to niezależność władzy państwowej w stosunkach z
innymi państwami i organizacjami międzynarodowymi. Państwo ma
zwierzchnią władzę nad terytorium i ludnością, może swobodnie kształtować
swoją formę i ustrój społeczno - gospodarczy.
- Suwerenność wewnętrzna oznacza, że władza państwowa jest najwyższą na
danym obszarze i sama decyduje o swoim zakresie działania, a wszelkie inne
podmioty działają za jej zgodą i w zakresie przez nią wytyczonym.
• przymusowa - przynależność do niej ma charakter sformalizowany
(obywatelstwo), osoby przebywające na jego terytorium muszą przestrzegać
obowiązujące normy prawne. Ponadto państwo stosuje różne formy przymusu
fizyczny (przy pomocy np. wojska, policji), ekonomiczny i psychologiczny.
 OBYWATELSTWO

Obywatelstwo – więź prawna łącząca

jednostkę z państwem, na mocy
której jednostka ma określone prawa
i obowiązki wobec państwa, a
państwo – analogicznie – ma
obowiązki i prawa wobec jednostki
Jakie powinności ma państwo
polskie wobec obywateli oraz
obywatele wobec państwa
polskiego – podr. S.14
 Zasady obywatelstwa
Rzeczypospolitej Polskiej
Na mocy art. 34 Konstytucji można stwierdzić, iż:
podstawową formą uzyskania obywatelstwa w
Polsce jest prawo krwi (zasadę prawa ziemi stosuje się
pomocniczo);
kwestie dotyczące obywatelstwa należą do materii
ustawowej (art. 34 Konstytucji mówi, iż „inne
przypadki nabycia obywatelstwa polskiego określa
ustawa”);
obywatel polski nie może utracić obywatelstwa
inaczej, niż przez jego zrzeczenie się
 Zasady obywatelstwa
Rzeczypospolitej Polskiej
Z Ustawy o obywatelstwie polskim (Dz. U. z 2012 r. Nr 0, poz. 161) wyprowadzić możemy 3 główne
zasady:

zasada ciągłości obywatelstwa polskiego;

 art. 2 W dniu wejścia w życie niniejszej ustawy obywatelami polskimi są osoby, które posiadają
obywatelstwo polskie na podstawie dotychczasowych przepisów.
Oznacza to, że osoby, które uzyskały obywatelstwo polskie na podstawie wcześniej
obowiązujących przepisów nie tracą go, nawet w przypadku wprowadzenia w nowej ustawie
odmiennych uregulowań prawnych od tych, na których podstawie osoby te uzyskały
obywatelstwo;
zasada wyłączności obywatelstwa polskiego;
 art.2 Obywatel polski posiadający równocześnie obywatelstwo innego państwa ma wobec
Rzeczypospolitej Polskiej takie same prawa i obowiązki jak osoba posiadająca wyłącznie
obywatelstwo polskie.
Nawet w przypadku posiadania lub nabycia obywatelstwa innego państwa, obywatel polski nie
może skutecznie powoływać się na to obywatelstwo przed polskimi organami władzy państwowej;

zasada równouprawnienia małżonków w obywatelstwie RP;

 art. 5 Zawarcie związku małżeńskiego przez obywatela polskiego z osobą niebędącą obywatelem
polskim nie powoduje zmian w obywatelstwie małżonków.
Sposoby nabycia obywatelstwa
polskiego
W Polsce obowiązuje zasada prawa krwi
wyrażona w art. 34 Konstytucji RP, który
stanowi:
Obywatelstwo polskie nabywa się przez
urodzenie z rodziców będących obywatelami
polskimi
Jednak posiłkowo stosowana jest także zasada
ziemi, która zawarta została w art. 15 ustawy z
dnia 2 kwietnia 2009 r. o obywatelstwie
polskim:
Małoletni nabywa obywatelstwo polskie, gdy
został znaleziony na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej, a jego rodzice są
nieznani.
 Nadanie polskiego obywatelstwa

Uzyskanie polskiego obywatelstwa w drodze naturalizacji reguluje Ustawa z 2

kwietnia 2009 r. o obywatelstwie polskim.
Obywatelstwo polskie nadaje prezydent na wniosek cudzoziemca.
Obywatelstwo może on uzyskać, jeżeli legalnie zamieszkiwał na terytorium
Polski co najmniej 5 lat – na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia
na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich lub
zezwolenia na pobyt.
O nadaniu obywatelstwa polskiego orzeka Prezydent RP. Wnioski o nadanie
obywatelstwa polskiego osoby zamieszkałe w Polsce wnoszą za pośrednictwem
wojewody właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby
zainteresowanej, a zamieszkałe za granicą – za pośrednictwem właściwego
konsula. Wnioski wraz z załączonymi dokumentami przekazywane są Prezesowi
Urzędu do Spraw Repatriacji i Cudzoziemców, ten zaś przekazuje wnioski do
Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej wraz ze swoim stanowiskiem.
Postanowienie Prezydenta jest ostateczne i nie przysługuje od niego odwołanie,
ani inny środek zaskarżenia.
Zgodnie z polską ustawą nadanie obywatelstwa polskiego obojgu rodzicom
rozciąga się na dzieci pozostające pod ich władzą rodzicielską. W przypadku
ukończenia przez dziecko 16. roku życia, następuje to za jego zgodą.
Uproszczony sposób nabycia obywatelstwa w przypadku związku małżeńskiego

Cudzoziemiec, który zawarł związek małżeński z

obywatelem polskim, może nabyć obywatelstwo polskie w
trybie uproszczonym (art. 30 ust. 1 pkt 2 ustawy).
Również musi on zamieszkiwać na terytorium RP na
podstawie zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na
pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich
lub zezwolenia na pobyt, jednak wystarczy w jego
przypadku okres zamieszkiwania przez 2 lata. Musi on
także, w terminie 3 lat od dnia zawarcia związku
małżeńskiego z osobą posiadającą obywatelstwo polskie
albo 2 lat od dnia uzyskania przez cudzoziemca zezwolenia
na osiedlenie się lub zezwolenia na pobyt rezydenta
długoterminowego Wspólnot Europejskich lub zezwolenia
na pobyt, złożyć odpowiednie oświadczenie przed
wojewodą, który na tej podstawie wyda decyzję o przyjęciu
oświadczenia
 Uznanie za obywatela polskiego

W tym trybie obywatelstwo mogą nabyć

bezpaństwowcy lub osoby o nieustalonym
obywatelstwie. Decyzję o uznaniu za obywatela
polskiego wydaje nie Prezydent, ale wojewoda.
Warunki uznania za obywatela polskiego są
analogiczne do warunków nadania
obywatelstwa. Uznanie następuje na wniosek
osoby zainteresowanej, która musi
zamieszkiwać w Polsce co najmniej 3 lata, na
podstawie zezwolenia na osiedlenie się lub
zezwolenia na pobyt rezydenta
długoterminowego Wspólnot Europejskich (art.
30 ustawy).
OBYWATELSTWO UNII EUROPEJSKIEJ

Każdy obywatel kraju

członkowskiego Unii Europejskiej
jest automatycznie obywatelem całej
wspólnoty
 Jakie prawa przysługują
obywatelom Unii Europejskiej?
podr. S.18