Professional Documents
Culture Documents
Akty Prawa Miejscowego
Akty Prawa Miejscowego
Akty Prawa Miejscowego
§ 142:
Akty prawa miejscowego są stanowione przez
wojewodę i organy administracji niezespolonej na
podstawie przepisów upoważniających
zamieszczonych w ustawie dotyczącej
administracji rządowej w województwie albo w
innych ustawach.
Akty prawa miejscowego są stanowione przez
sejmik województwa, radę lub zarząd powiatu
oraz radę lub zarząd gminy na podstawie
przepisów upoważniających zamieszczonych w
ustawach dotyczących odpowiednich samorządów
terytorialnych albo w innych ustawach.
AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO
STANOWIONE PRZEZ
WOJEWODĘ
USTAWA
z dnia 5 czerwca 1998 r.
o administracji rządowej w województwie.
USTAWA
z dnia 21 marca 1991 r.
o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji
morskiej.
USTAWA
z dnia 8 marca 1990 r.
o samorządzie gminnym.
USTAWA
z dnia 5 czerwca 1998 r.
o samorządzie powiatowym.
USTAWA
z dnia 5 czerwca 1998 r.
o samorządzie województwa.
Art. 89. 1. Na podstawie tej ustawy oraz na
podstawie upoważnień udzielonych w innych ustawach i
w ich granicach sejmik województwa stanowi akty prawa
miejscowego obowiązujące na obszarze województwa lub
jego części.
2. Przewodniczący sejmiku województwa podpisuje
akty prawa miejscowego, przyjęte przez sejmik
województwa, niezwłocznie po ich uchwaleniu i kieruje je
do publikacji w wojewódzkim dzienniku urzędowym.
3. Publikacji w wojewódzkim dzienniku urzędowym
podlega także uchwała budżetu województwa oraz
sprawozdanie z wykonania budżetu województwa.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego siedziba
we Wrocławiu z 2010-01-20, IV SA/Wr 420/09
8
Istotna różnica pomiędzy aktem normatywnym
stanowiącym akt prawa miejscowego a aktem
kierownictwa wewnętrznego sprowadza się do tego,
że akt prawa miejscowego rozstrzyga w
sposób bezwzględny o prawach i obowiązkach
podmiotów tworzących wspólnotę
samorządową, natomiast akt kierownictwa
wewnętrznego określa jedynie zadania,
organizację oraz obowiązki osób i jednostek
organizacyjnych gminy.
9
Z aktami prawa miejscowego mamy do czynienia wówczas, gdy
spełniają dwa warunki łącznie: muszą być wydane przez organ, którego
właściwość miejscowa rozciąga się tylko na część terytorium państwa
oraz ma on kompetencje do wydawania przepisów powszechnie
obowiązujących.
Akty prawne stanowione na szczeblu lokalnym jako akty normatywne
powszechnie obowiązujące „nie mogą odnosić się do konkretnej,
jednostkowej, niepowtarzalnej sytuacji. Muszą posiadać cechy ogólności
i abstrakcyjności".
Charakter generalny mają te normy, które określają adresata
poprzez wskazanie cech, nie zaś wymienienie ich z imienia (nazwy).
Generalny charakter może też dotyczyć odniesienia do nazw instytucji,
władz publicznych, a więc do nazw generalnych szczególnego rodzaju.
Natomiast abstrakcyjność normy wyraża się w tym, że nakazywane,
zakazywane albo dozwolone postępowanie ma mieć miejsce w
określonych, z reguły powtarzalnych okolicznościach, nie zaś w jednej
konkretnej sytuacji.
10
Powszechne obowiązywanie oznacza prawną możliwość
regulowania postępowania wszystkich kategorii adresatów prawa i
obywateli, organów państwowych, osób prawnych, organizacji
społecznych.
W rezultacie, cechą odróżniającą akt normatywny generalny od aktu
indywidualnego jest to, iż akt administracyjny indywidualny reguluje
prawne stosunki między organem a daną jednostką (adresatem aktu)
w indywidualnym przypadku, natomiast akt normatywny ustala normę
prawną mającą regulować pewnej kategorii stosunek społeczny,
mogący powstać między organem a każdą nieznaną z góry jednostką.
W piśmiennictwie i judykaturze utrwalone zostało znaczenie pojęcia
akt normatywny, zwany też aktem prawotwórczym, jako akt
zawierający normy generalne i abstrakcyjne, tj. normy, których
adresat jest wyodrębniony na podstawie cech ogólnych i których
przedmiot jest określony jako typ zachowania się.
W świetle tego nie da się więc przyjąć, że uchwała w sprawie
nadania imienia szkole ma rangę aktu prawa miejscowego.
11
Tytuł aktu prawa miejscowego
12
Numerowanie tytułów
uchwał
14
Określenie przedmiotu aktu prawa miejscowego
rozpoczyna się od zwrotu „w sprawie…”
15
Oznaczenie organu:
16
UCHWAŁA
RADY GMINY …
z dnia ...
w sprawie ...
UCHWAŁA
RADY POWIATU …
z dnia …
w sprawie …
ZARZĄDZENIE
STAROSTY …
z dnia …
w sprawie …
17
Rada Powiatu w Jaworze
18
określenie przedmiotu:
w sprawie …
w sprawie wprowadzenia
w sprawie ustalenia
w sprawie uchwalenia
19
(...)
w sprawie uchwalenia miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego obrębu
Budziszów
(...)
w sprawie ustalenia górnych stawek opłat
ponoszonych przez właścicieli nieruchomości
za odbieranie odpadów komunalnych
20
określenie przedmiotu
21
UCHWAŁA NR XXXVII/71/09
RADY POWIATU WAŁBRZYSKIEGO
z dnia 22 grudnia 2009 r.
w sprawie określenia zasad rozliczania tygodniowego obowiązkowego
wymiaru godzin zajęć nauczycieli, dla których ustalony plan zajęć
jest różny w poszczególnych okresach roku szkolnego, zasad
udzielania i rozmiaru obniżek tygodniowego obowiązkowego
wymiaru godzin zajęć nauczycielom, którym powierzono stanowiska
kierownicze w szkołach, placówkach oświatowych i placówkach
opiekuńczo-wychowawczych, zasad zwalniania od obowiązku
realizacji tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych oraz określenia
tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć nauczycieli
szkół, placówek oświatowych i placówek opiekuńczo-
wychowawczych niewymienionych w art. 42 ust. 3 ustawy z dnia 26
stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela, a także zasad zaliczania do
wymiaru godzin poszczególnych zajęć w formie zaocznej i w
kształceniu na odległość
22
w sprawie regulaminu określającego wysokość stawek i
szczegółowe warunki przyznawania nauczycielom
dodatków za wysługę lat, motywacyjnego, funkcyjnego,
za warunki pracy, zasady wynagradzania za godziny
ponadwymiarowe oraz godziny doraźnych zastępstw, oraz
wysokość i warunki wypłacania nagród i innych świadczeń
ze stosunku pracy zatrudnionym w poszczególnych
placówkach oświatowych prowadzonych przez Gminę
Miejska Zawidów na rok 2007.
Wersja I
w sprawie regulaminu dodatków, wynagrodzeń za godziny
ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw oraz w
sprawie innych świadczenia dla nauczycieli.
Wersja II
w sprawie dodatków, wynagrodzeń za godziny
ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw oraz w
sprawie innych świadczenia dla nauczycieli
23
Jeśli treść normatywna zawiera się w załączniku (co
nie jest zalecane) oznaczenie treści normatywnej
powinno znaleźć się w cudzysłowie.
UCHWAŁA
RADY GMINY X
z dnia ….
w sprawie „Regulaminu dodatków,
wynagrodzeń, nagród oraz innych świadczeń
dla nauczycieli.”
24
BUDOWA UCHWAŁY
(przykład tytułu)
UCHWAŁA NR XL/123/03
RADY MIEJSKIEJ WROCŁAWIA
z dnia 13 czerwca 2002 r.
w sprawie ustalenia limitu licencji
na wykonywanie transportu
drogowego taksówką w roku
2003.
Rozdział III
ŹRÓDŁA PRAWA
GENERALNE SZCZEGÓŁOWE
(zawarte w ustawie samorządowej ) (zawarte w innej
ustawie)
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego
siedziba w Szczecinie z 2007-01-16, II SA/Sz 1180/06
29
Przykład upoważnienia
ustawowego:
USTAWA
z dnia 21 czerwca 2001 r.
o ochronie praw lokatorów.
33
Uzasadnienie zakazu
definiowania określeń
ustawowych
1) jeżeli w ustawie znajduje się już definicja, to definicja w
akcie prawa miejscowego zmierza wprost do modyfikacji
treści ustawy;
2) jeżeli w ustawie nie ma definicji ustawowej, to definicja
w akcie prawa miejscowego i tak zmierza do zmiany woli
ustawodawcy;
ustawodawca nie definiując bowiem jakiegoś wyrażenia
wyraził wolę, aby było ono rozumiana tak jak będzie to
wynikało z użycia reguł wykładni; inaczej: gdyby chciał
zdefiniować jakieś wyrażenie, zrobiłby to.
3) definiując określenie ustawowe za pomocą aktu prawa
miejscowego wkracza się de facto w kompetencje
ustawodawcy.
34
Rozstrzygnięcie Nadzorcze Wojewody Dolnośląskiego
Wrocław, z dnia 1 kwietnia 2009 r. (NK.II.0911-16/205/09)
35
Regulacja zawarta w przytoczonym przepisie uchwały nr
XXIX/142/2009 okazuje się nieuprawnioną modyfikacją
przepisu ustawowego, co stanowi istotne naruszenie prawa.
Karta Nauczyciela w art. 3 pkt 2 podaje wyraźną definicję
szkoły, wobec czego rada powiatu, w uchwale będącej
aktem prawa miejscowego, absolutnie nie jest
uprawniona do powtarzania definicji legalnych, ani
tym bardziej ich modyfikowania. Brak jest uzasadnienia
prawnego dla stanowienia w akcie prawa miejscowego o
sprawach uregulowanych już w drodze ustawy. Z istoty aktu
prawa miejscowego wynika niedopuszczalność takiego
działania organu realizującego delegację ustawową, które
polega na powtarzaniu bądź modyfikacji wiążących norm o
charakterze powszechnie obowiązującym.
36
OZNACZANIE JEDNOSTEK
REDAKCYJNYCH
UCHWAŁA NR XL/123/03
RADY MIEJSKIEJ WROCŁAWIA
z dnia 13 czerwca 2002 r.
w sprawie ustalenia limitu licencji na wykonywanie
transportu drogowego taksówką w roku 2003.
§ 1
Ustala się na rok 2003 limit nowych licencji na wykonywanie
transportu
drogowego taksówką w liczbie 130.
DATA WEJŚCIA W ŻYCIE AKTÓW
PRAWA MIEJSCOWEGO
Art. 4:
Akty normatywne, zawierające
przepisy powszechnie
obowiązujące, ogłaszane w
dziennikach urzędowych wchodzą
w życie po upływie czternastu
dni od dnia ich ogłoszenia, chyba
że dany akt normatywny określi
termin dłuższy.
Przepisy porządkowe wchodzą w
życie po upływie trzech dni od dnia
ich ogłoszenia.
W uzasadnionych przypadkach
przepisy porządkowe mogą wchodzić w
życie w terminie krótszym niż trzy dni, a
jeżeli zwłoka w wejściu w życie
przepisów porządkowych mogłaby
spowodować nieodwracalne szkody lub
poważne zagrożenia życia, zdrowia lub
mienia, można zarządzić wejście w
życie takich przepisów z dniem ich
ogłoszenia.
OGŁASZANIE AKTÓW PRAWA
MIEJSCOWEGO
Art. 14:
- przepisy porządkowe ogłasza się w drodze
obwieszczeń, a także w sposób
zwyczajowo przyjęty na danym terenie lub
w środkach masowego przekazu;
- za dzień ogłoszenia przepisów
porządkowych uważa się dzień wskazany
w obwieszczeniu;
- ogłoszenie przepisów porządkowych w
sposób określony w powyżej nie zwalnia z
obowiązku ich ogłoszenia w wojewódzkim
dzienniku urzędowym.
NOWELIZACJA UCHWAŁ
UCHWAŁA
RADY MIEJSKIEJ WROCŁAWIA
z dnia 23 czerwca 2003 r.
zmieniająca uchwałę w sprawie ustalenia limitu licencji na
wykonywanie transportu drogowego taksówką w roku 2003.
46
Akty prawa miejscowego można stanowić wyłącznie na
w granicach i podstawie ustaw. Wyklucza to
możliwość powoływania się na upoważnienie
zawarte w rozporządzeniach i prowadzi do
wniosku, że stanowienie aktów prawa
miejscowego w oparciu o upoważnienie
wyprowadzone z aktu podustawowego, uznać
należy za niekonstytucyjne (por. wyrok Trybunału
Konstytucyjnego z 10 grudnia 2002 r., P 6/02, OTK-A z
2002 r., nr 7, poz. 91 dotyczący konstytucyjności
wprowadzenia opłat za parkowanie pojazdów
samochodowych na drogach publicznych). Skoro
ustrojodawca w art. 94 zdecydował, że upoważnienia
do stanowienia prawa miejscowego winien udzielać
ustawodawca, to za niedopuszczalne należy uznać
udzielanie tego upoważnienia w akcie podustawowym.
Stanowienie prawa miejscowego na podstawie
rozporządzenia jest w istocie działaniem bez podstawy
prawnej, naruszającym regułę wyrażoną w art. 7
Konstytucji RP i skutkującą kwalifikowaną wadą aktu
powodującą jego nieważność. 47
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 2004-
11-18, FSK 1188/04
Teza:
Nie jest do zaakceptowania w demokratycznym państwie
prawnym taka sytuacja, aby rada gminy mogła stanowić
o wydaniu aktu prawa miejscowego w sprawach
podatkowych na podstawie upoważnienia ustawowego,
w dniu w którym takie upoważnienie oficjalnie nie
weszło w życie.
48
PRZEPISY PORZĄDKOWE
§ 143 ZTP:
50
Przepisy porządkowe
Np.:
Art. 40 ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym
Kodeks wykroczeń
Art. 54. Kto wykracza przeciwko wydanym z
upoważnienia ustawy przepisom porządkowym o
zachowaniu się w miejscach publicznych,
podlega karze grzywny do 500 złotych albo karze
nagany.
51
Przykłady:
52
Przepis porządkowy
53
Zarządzenie Nr 308/10
Wójta Gminy Oleśnica
z dnia 15 lipca 2010 r.
w sprawie ograniczenia poboru wody na terenie Gminy
Oleśnica.
54
§ 1. 1. Wprowadza się zakaz używania wody z sieci
wodociągowej Gminy Oleśnica do celów innych niż
socjalno-bytowe, w godzinach od 12.00 do 24.00, w
następujących miejscowościach: Brzezinka, Bogusławice,
Boguszyce wieś, Cieśle, Dąbrowa, Gęsia Górka, Jenkowice,
Jonas, Kolonia Poniatowice, Ligota Polska, Nowoszyce,
Osada Leśna, Ostrowina, Poniatowice, Smardzów,
Sokołowice, Spalice, Wszechświęte, Wyszogród, Zarzysko.
2. Zakaz używania wody dotyczy zwłaszcza podlewania
ogródków, terenów zielonych i nawadniania gruntów,
napełniania basenów, oczek wodnych, opryskiwaczy
rolniczych i cystern używanych w budownictwie, mycia
samochodów itp.
3. Naruszenie zakazu, o którym mowa w ust. 1 i ust. 2
uznaje się jako nielegalny pobór wody.
4. Do kontrolowania przestrzegania postanowień
niniejszego zarządzenia upoważnieni są pracownicy
Gminnego Przedsiębiorstwa Komunalnego Sp. z o.o. oraz
sołtysi.
55
56
Po drugie w omawianym przypadku nie istniały
okoliczności dające podstawę do wydania przepisów
porządkowych. Na pytanie organu nadzoru (pismo
NK.II.MG.0915-61/10 z dnia 17 września 2010 roku)
odnośnie istnienia obiektywnych przesłanek stanowiących
podstawę do utrzymania w mocy zatwierdzonego
zarządzenia Przewodnicząca Rady Gminy Oleśnica
wyjaśniła (pismo SOO.0902-4-4/10 z dnia 22 września
2010 roku), że utrzymanie w mocy zarządzenia
podyktowane jest spadkami ciśnienia w sieci
wodociągowej, w okresie zwiększonych poborów i
koniecznością utrzymania dostaw wody do odbiorców. Nie
można zgodzić się z argumentacją, że spadki
ciśnienia wody spowodowane zwiększonym
poborem i prowadzenie w związku z tym prac
budowlanych stanowią bezpośrednie zagrożenie dla
życia lub zdrowia obywateli albo, że grożą zakłóceniem
porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego. Z istoty
przepisów porządkowych (policyjnych) wynika, że
stanowią one regulacją o charakterze wyjątkowym i
ostatecznym.
57
Rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Małopolskiego z dnia
23 kwietnia 2010 r., PN.II.0911- 65 -10
W ocenie organu nadzoru rada gminy błędnie uznała, że
materia ujęta w ramach kwestionowanej uchwały nie
jest wystarczająco unormowana w obowiązującym
porządku prawnym. Zakaz używania materiałów
wybuchowych i pirotechnicznych, określony w uchwale,
zawiera w sobie przepis art. 51 § 1 ustawy z dnia 20 maja
1971 r. - Kodeks wykroczeń, wprowadzający
odpowiedzialność za wykroczenie sprawcy, który krzykiem,
hałasem, alarmem lub innym wybrykiem zakłóca spokój,
porządek publiczny, spoczynek nocny albo wywołuje
zgorszenie w miejscu publicznym. Natomiast zakaz sprzedaży
materiałów pirotechnicznych w handlu okrężnym, określony
w uchwale stanowi modyfikację, regulacji ujętej w ustawie z
dnia 21 czerwca 2002 r. o materiałach wybuchowych
przeznaczonych do użytku cywilnego oraz rozporządzenia
Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 29 lipca 2005 r. w sprawie
wykazu wyrobów pirotechnicznych (…). Zatem zdaniem
organu nadzoru podjecie kwestionowanej uchwały w istocie
powoduje wkroczenie w obszar regulacji ustawowej celem jej
modyfikacji i dostosowania do lokalnych potrzeb gminy
58
Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Karna z 2005-06-09, V KK 41/05
59
cd. Podzielić należy, wyrażone już w orzecznictwie Sądu Najwyższego,
poglądy, że przy tworzeniu przepisów o charakterze porządkowym,
mających wyjaśnić swą treścią dyspozycję przepisu o charakterze
"blankietowym" zawierającego już konkretną sankcję (jak np. art. 54 KW),
wystarczające byłoby ogólne odesłanie do odpowiedzialności
przewidzianej w tym przepisie, jeśli tylko przewidywana kara
grzywny miałaby być równa tej, którą ten przepis przewiduje. Takie
odesłanie do sankcji przewidzianej w przepisie Kodeksu wykroczeń (prawie
materialnym) uznać jednak należy za minimum wymagań w tym zakresie.
Innymi słowy, uchwały Rady Miejskiej, aby spełniać minimalne standardy
poprawności legislacyjnej, winny odsyłać do konkretnego przepisu
Kodeksu wykroczeń, i określać konsekwencje prawnomaterialne
wobec tych podmiotów, których te uchwały dotyczą. Tymczasem
uchwała Rady Miejskiej w P., która stanowiła podstawę skazania Jacka B. w
niniejszej sprawie nie spełnia nawet tych minimalnych kryteriów
poprawności techniki legislacyjnej w omawianym zakresie, niewątpliwie
bowiem nie odsyła ona do konkretnego przepisu Kodeksu wykroczeń, i
jednoznacznie nie określa wobec sprawcy prawnomaterialnych
konsekwencji naruszenia przez niego zawartych w niej przepisów.
60
Trzy rodzaje przepisów porządkowych:
61