BAB 2 TINGKATAN 5

NASIONALISME DI MALAYSIA
SEHINGGA
PERANG DUNIA KEDUA

CIKGU ROSLE YASIN

SMK SENTUL UTAMA, K.LUMPUR
BAB DUA NASIONALISME DI MALAYSIA SEHINGGA
PERANG DUNIA KEDUA

Perjuangan Pemimpin Gerakan Nasionalisme

Tempatan Menentang Sehingga Perang Dunia Kedua
Penjajah
Faktor-faktor Gerakan Islah dalam
Pemangkin Meningkatkan Minda
Sebab-sebab Nasionalisme Bangsa
Penentangan
Akhbar, Majalah dan Gerakan Nasionalisme
Peristiwa Novel Penggerak Semasa Pendudukan
Kesedaran Kebangsaan Jepun
Penentangan
Pemimpin Tempatan
Perjuangan Nasionalisme Oleh
Menentang Penjajah Persatuan-Persatuan Melayu
 Perjuangan Pemimpin
Tempatan Menentang Penjajah

1. Perjuangan menentang penjajah berlaku sejak

kedatangan penjajah British ke Tanah Melayu.

2. Antara tokoh tempatan yang terlibat menentang

penjajah ialah Mat Salleh, Datuk Maharaja Lela, Rentap
dan Penghulu Naning Dol Said.
SPM 2005

SPM 2012
 D as ar p en ak l uk a n
British

• Terikat dengan sistem pemerintahan dan

peraturannya.

• Apabila Melaka diserah kepada British, Naning

dipaksa menjadi tanah jajahan dan mesti membayar
ufti.

• Dol Said enggan tunduk kepada British

menyebabkan berlakunya peperangan
 Eksplotasi terhadap
Ekonomi Tempatan

• Berhasrat mereka untuk menguasai ekonomi.

• Perjanjian dengan pembesar tempatan membolehkan

saudagar dari Negeri-negeri Selat menjalankan
perlombongan dan perdagangan bijih timah.

• Timbul kemarahan penduduk tempatan

 Perlaksanaan
Pentadbiran Barat

• Memaksa sistem pentadbiran Barat kepada penduduk tempatan.

• Perkenalkan sistem cukai, undang-undang dan peraturan-
peraturan tanah untuk mendapat keuntungan yang besar.
• Penentangan di Terengganu kerana pengenalan undang-undang
tanah.
• Peraturan menetapkan tanah yang dibuka mesti mendapatkan
kebenaran penjajah
 Kesulitan
Penduduk Tempatan

• Perlaksanaan peraturan dan undang-undang Barat

menyulitkan masyarakat tempatan.

• Kesetiaan terhadap pembesar tempatan sebagai

ketua, telah mendorong mereka bekerjasama dengan
pembesar menentang penjajah.
 Kehilangan
Kuasa dan Pengaruh

• Penjajahan British menyebabkan pemimpin

tempatan kehilangan kuasa dan pengaruh.

• Menyebabkan pemimpin tempatan tidak berpuas

hati dan menentang British.
 Campur Tangan
dalam Adat Resam

• British memaksa penduduk tempatan menerima

nilai dan budaya mereka yang bertentangan
dengan masyarakat tempatan.

• Campur tangan J.W.W Birch terhadap adat

resam masyarakat Melayu di Perak
menyebabkan beliau mati dibunuh oleh
penduduk tempatan.
 PERISTIWA PENENTANGAN PEMIMPIN
TEMPATAN
1. Penghulu Dol Said (Naning)
2. Linggir (Saribas Sarawak)
3. Rentap (Sarawak)
4. Syarif Masahor & Datuk Patinggi Abdul Ghafur (Sarawak)
5. Mat Salleh (Sabah)
6. Dato’ Maharaja Lela (Perak)
7. Yam Tuan Antah (Seri Menanti)
8. Dato’ Bahaman (Pahang)
9. Tok Janggut ( Pasir Puteh, Kelantan)
10.Haji Abdul Rahman Limbong (Terengganu)

SPM 2008 SPM 2010 SPM 2014 SPM 2017 U SPM 2017
 PENGHULU DOL SAID (NANING)
Sebab-sebab penentangan

Naning diletakkan sebagai wilayah takluk British.

 
Peristiwa penentangan
Penghulu Dol Said enggan membayar ufti menyebabkan British berusaha untuk
menakluk Naning.
Dol Said berjaya menewaskan serangan British kerana mendapat bantuan
pembesar tempatan.
Pada Jun 1832, British sekali lagi berusaha dan telah berjaya menawan Naning.
Kekalahan disebabkan Penghulu Dol Said tidak mendapat bantuan ketenteraan.
 
Kesan-kesan penentangan
Penghulu Dol said menyerah diri dan dibawa ke Melaka.
 LINGGIR (SARIBAS SARAWAK)
LINGGIR: PEMIMPIN KAUM IBAN DI SARIBAS

Peristiwa penentangan
•Bermula dengan menyerang kapal Nemesis dekat Sungai Batang Lupar.

Sebab-sebab penentangan
•Tindak balas terhadap penaklukan James Brooke
Tindak balas terhadap Kapten Farquhar menghalang pelayaran Linggir
di Sungai Saribas.
 
 Kesan-kesan penentangan
•Linggir dan pengikutnya tewas dalam pertempuran tersebut
Sebab-sebab penentangan
•Menentang Brooke
RENTAP (Sarawak)
kerana menghapuskan petempatan orang Iban di Sungai
Skrang yang dianggap lanun.

Peristiwa penentangan

•Pada tahun 1853, Rentap menyerang kubu James Brooke di Nanga Skrang
•Berjaya membunuh seorang pegawai Brooke Allan Lee.
•Brooke telah bertindak menyerang dan membakar kubu serta rumah pengikut
Rentap.

 Kesan-kesan penentangan

•Rentap bersama pengikutnya berundur ke Bukit Sadok

•James Brooke terus menyerang.

•Rentap berundur ke Ulu Sungai Entabai

 SYARIF MASAHOR & DATUK PATINGGI ABDUL
GHAFUR (SARAWAK)
Sebab-sebab penentangan

•Menentang penguasaan James Brooke di wilayah mereka di Sungai Rajang

•Kehilang kuasa memunggut cukai
•Kehilang pengaruh

Peristiwa penentangan

•Mereka menyerang kubu Brooke di Kanowit, kemudian menyerang Brooke di

Kuching. Tidak berjaya.
  Kesan-kesan penentangan

•Syarif Masahor melarikan diri ke Brunei, atas desakan British, Syarif Masahor
dibuang negeri ke Singapura.
•Datuk Patinggi Abdul Ghafur melarikan diri ke Betawi tetapi ditahan oleh pihak
berkuasa Belanda dan diserahkan kepada Brooke.
 MAT SALLEH (SABAH)
Sebab-sebab penentangan

•SBUB menduduki kawasan pengaruh Mat Salleh di Tambunan dan Sugut.

•Melaksanakan cukai kepala dan surat perahu
•Bersikap kasar terhadap penduduk tempatan

Peristiwa penentangan

SBUB menyerang dan membakar kampong Mat Salleh

Mat Salleh telah melakukan serangan mengejut terhadap kubu SBUB di Pulau Gaya.
SBUB telah menawarkan pelan damai.
Menyerahkan Tambunan kepadanya.
SBUB mungkir janji menyebabkan Mat Salleh sekali lagi menyerang kubu SBUB.
Serangan ini dibalas oleh pasukan tentera SBUB dengan menyerang kubu Mat Salleh
 
 Kesan-kesan penentangan

•Mat Salleh tewas dan meninggal dunia pada 31 Januari 1900.

 DATO’ MAHARAJA LELA (PERAK)

Sebab-sebab penentangan

Residen tidak mematuhi peranannya sebagai penasihat seperti

yang terkandung dalam Perjanjian Pangkor.

Pembesar menolak sistem cukai yang menghapuskan hak mereka.

Pembesar menolak penguasaan British terhadap kawasan mereka.

British campur tangan dalam adat resam dan hal ehwal tempatan.

J.W.W. Birch tidak menghormati sistem sosial tempatan dan

 PERISTIWA PENENTANGAN
DATO’ MAHARAJA LELA (PERAK)

Dato’ Maharaja Lela bermesyuarat dengan pembesar Melayu di

Durian Sebatang menentang undang-undang British.

Hasil mesyuarat mereka bersepakat untuk membunuh J.W.W

Birch

Pandak Lam dan Seputum telah membunuh Birch di Sungai

Perak, di Pasir Salak.

British telah melancarkan serangan terhadap Dato’ Maharaja Lela

 KESAN PENENTANGAN
DATO’ MAHARAJA LELA (PERAK)

Dato’ Maharaja Lela, Dato’ Sagor dan Pandak

Lam, Seputum dan Pandak Indut dijatuhkan

hukuman gantung.

Sultan Abdullah, Menteri Ngah Ibrahim,

Syahbandar dan Laksamana telah dibuang

SOALAN
LATIHAN
 Penentangan pemimpin tempatan di Tanah Melayu, Sabah
dan Sarawak terhadap penjajahan British antara tahun
1831 hingga 1928 boleh dianggap sebagai asas perjuangan
nasionalisme

1 a. Berikan dua faktor penentangan tersebut?

   
F1 Pembesar kehilangan pengaruh
i. ………………………………………………………
 
F2 Pembesar kehilangan hak memungut cukai

 ii. ………………………………………………………
F3 Undang-undang British yang membebankan rakyat

F4 Campur tangan British dalam pentadbiran

2 markah
  b. Huraikan tindakan penjajah British yang membawa kepada
  penentangan tersebut.
6 markah
F1 Dasar penaklukan British
H1a meluaskan penguasaan politik
H1b Naning dipaksa menjadi jajahan takluk
F2 Sistem pentadbiran Barat
H2a British memperkenalkan sistem cukai/undang- undang/peraturan tanah
H2b Di Terengganu pembukaan tanah dengan kebenaran British

F3 British mengambil alih kuasa pembesar

H3a Pembesar tempatan kehilangan kuasa/pengaruh pentadbiran
H3b Sebelum British, pembesar dilantik untuk mentadbir kawasan

F4 Eksploitasi/menguasai ekonomi tempatan/ monopoli

H4a Perjanjian dengan Kedah/Perak/Selangor
H4b Saudagar Negeri-Negeri Selat dibenarkan menjalankan perlombongan dan
perdagangan bijih timah
  b. Huraikan tindakan penjajah British yang membawa kepada
  penentangan tersebut.
6 markah

Tindakan penjajah British yang membawa kepada penentangan

tersebut ialah (soalan) dasar penaklukan british (fakta) yang
meluaskan penguasaan politiknya (huraian). Naning telah dipaksa
menjadi tanah jajahannya apabila British menguasai Melaka (huraian).

Selain itu, British juga telah memperkenalkan sistem

pentadbiran Barat (fakta) . British telah memperkenalkan sistem
cukai, undang- undang dan peraturan tanah (huraian). Di Terengganu,
rakyat yang ingin membuka tanah mesti mendapatkan kebenaran
daripada British (huraian) terlebih dahulu.
  c. Mengapakah penentangan terhadap British berlaku di negeri-
  negeri berikut :
Perak 4 markah
  c. Mengapakah penentangan terhadap British berlaku di negeri-negeri
F1 British menukar dasar kepada dasar penguasaan
  berikut :
H1a bukannya dasar menasihati seperti yang termaktub dalam Perjanjian
Perak
Pangkor1874 4 markah
F2 Pengenalan sistem cukai oleh British
H2a Sultan/ Pembesar hilang hak pungutan cukai
H2b Cukai dikutip oleh British

F3 Pengaruh dan kekuasaan sultan dan pembesar terhapus

H3a dikuasai oleh pegawai British
H3b British menguasai kawasan pemerintahan para pembesar

F4 Mencampuri adat resam dan hal ehwal tempatan

H4a menghapuskan hamba
F5 J.W.W. Birch tidak pandai bertutur dalam Bahasa Melayu
H5a Residen tidak menghormati sistem sosial tempatan
b. Apakah akibat penentangan pemimpin tempatan terhadap
  penjajah barat di negara kita?
F1 Kehilangan jawatan yang dipegang
i. …………………………………………………
F2 Dibuang negeri
   
F3 Terdapat pemimpin tempatan yang terkorban
ii. …………………………………………………
F4 Kawasan pemimpin tempatan diserang dan dimusnahkan
 
2 markah
c. Apakah sikap perjuangan pemimpin tempatan tersebut yang boleh
  dijadikan iktibar?
 F1 Menentang
  perluasan kuasa penjajah
………………………………………………… 
F2 Berani mempertahankan tanah air daripada penjajah
 F3 Cinta kepada tanah air
…………………………………………………
F4 Sikap kerjasama
F5 Sanggup berjuang untuk negara 2 markah
 
d. Berikan empat cadangan kepada generasi muda hari ini
  supaya mereka menjadi warganegara Malaysia yang berupaya
mempertahankan kedaulatan negara.
 
F1…………………………………………………………
Menguasai segala bidang kemahiran
F2 Memperkasakan perpaduan bangsa
…………………………………………………………
F3  Mengamalkan gaya hidup sihat
F4…………………………………………………………
Menguasai ilmu pengetahuan
F5…………………………………………………………
Mematuhi gaya hidup sihat
F6 Memelihara jati diri

4 markah
SOALAN OBJEKTIF
1 Mengapakah kedatangan British ditentang oleh
pemimpin setempat?
  I Memajukan kegiatan ekonomi
  II Mengeksploitasi ekonomi tempatan
  III Memperkenalkan undang-undang barat
  IV Membawa masuk buruh-buruh asing
  A I dan II C
  B I dan IV
  C II dan III
  D III dan IV
2 Apakah yang mendorong rakyat tempatan bekerjasama
dengan pembesar menentang penjajah?
  A Kesetiaan kepada pemimpin
  B Kezaliman penjajah barat
  C Pemimpin kehilangan jawatan
  D Permintaan pembesar tempatan

A
3 Mengapakah J.W.W Birch dibunuh oleh
penduduk tempatan di Perak?

  A Tidak boleh bertutur Bahasa Melayu

  B Campur tangan dalam adat resam

  C Memperkenalkan cukai perahu
  D Melucutkan jawatan Datuk Maharajalela

B
4 Mengapakah Naning berjaya mengalahkan
British pada tahun 1831?

  A Menggunakan askar upahan

  B Mempunyai tentera terlatih
  C Membina kubu pertahanan yang kukuh
  D Mendapatkan sokongan pembesar
tempatan

D
5 Penghulu Dol Said telah melakukan
penentangan terhadap British di Naning
antara tahun 1831 hingga tahun 1833.
Mengapakah beliau menentang British?

  A Pembinaan balai polis

  B Pencabulan adat tradisi
  C Pembayaran ufti tahunan
  D Pengenalan peraturan tanah
C
6 Apakah kepentingan dasar penaklukan British di Negeri-Negeri
Melayu kepada British?

  A Memperlihatkan kehebatan pentadbiran British

  B Mengukuhkan kedudukan politik dan ekonomi
  C Memudahkan dan melicinkan pentadbiran British
  D Mendapatkan sokongan tentera daripada kuasa asing lain
 

B
7 Apakah yang telah mendorong rakyat tempatan bekerjasama dengan
pembesar menentang penjajah

  A Mendapat upah daripada sultan

  B Semangat kerjasama yang utuh
  C Kesetiaan terhadap sebagai ketua
  D Pengenalan cukai yang membebankan
 

C
8 Pegawai Brooke yang terbunuh semasa serangan Rentap di
Nanga Skrang pada tahun 1853 ialah

  A Allan Lee
  B William Farquhar
  C Anthony Lee
  D Mac Bryan

A
9 Tokoh berikut menentang pentadbiran Brooke di Sarawak

• Syarif Masahor
• Datu Patinggi Abdul Gapur

Mengapakah mereka menentang pentadbiran Brooke

A Menyekat kedatangan imigran

B Mempertahan hak mengutip cukai
C Mengawal kegiatan mencari hasil hutan
B
D Mengekalkan sistem pemerintahan beraja
10 Garis masa berikut merujuk kepada perjuangan Mat Salleh menentang
Syarikat Borneo Utara (SBUB) di Sabah.

Mengapakah siri perjuangan tersebut berakhir di Tambunan?

A SBUB memberi pampasan

B Menawarkan jawatan pentadbiran C
C Mat Salleh terkorban dalam pertempuran
D Mat Salleh dijatuhi hukuman buang negeri
 PERISTIWA PENENTANGAN PEMIMPIN
TEMPATAN
1. Penghulu Dol Said (Naning)
2. Linggir (Saribas Sarawak)
3. Rentap (Sarawak)
4. Syarif Masahor & Datuk Patinggi Abdul Ghafur (Sarawak)
5. Mat Salleh (Sabah) AN
6. Dato’ Maharaja Lela (Perak) NG
BU
7. Yam Tuan Antah (Seri Menanti)
AM
8. Dato’ Bahaman (Pahang) S
9. Tok Janggut ( Pasir Puteh, Kelantan)
10.Haji Abdul Rahman Limbong (Terengganu)
SPM 2008 SPM 2010 SPM 2014 SPM 2017 U SPM 2017
Yam Tuan Antah (Seri Menanti) & Dato Syahbandar Abdullah Tunggal

Peristiwa penentangan
Menentang Dato’ Kelana yang mempelawa British
campur tangan dalam pertikaian mereka.

Datuk Kelana Syed Abdul Rahman dengan bantuan

British berjaya mengalahkan Dato’ Syahbandar
Abdullah Tunggal untuk terus menguasai Sungai
Ujong.
 SEBAB-SEBAB PENENTANGAN

 Menentang pendudukan British di Sungai Ujong.

 British menyokong Dato’ Kelana menduduki Terachi dan

Paroi.

 British menawan Bukit Putus, Jempul dan Terachi.

 KESAN PENENTANGAN
YAM TUAN ANTAH (SERI MENANTI)
• Pada 10 November 1874, Dato’ Syahbandar

kembali ke Sungai Ujong untuk menandatangani

perjanjian dengan British dan bersetuju meletakkan
jawatan seterusnya berhijrah ke Singapura.

• Dengan perjanjian ini, Dato’ Kelana menguasai

seluruh Sungai Ujong tetapi pentadbirannya terletak
 DATO’ BAHAMAN (PAHANG)
Sebab-sebab penentangan

1.Dato’ Bahaman kehilangan hak mengutip cukai setelah

British melantik E.A Wise sebagai Majistret dan
Pemungut Hasil di daerah Temerloh.

2.Pembinaan balai polis di Lubuk Terua.

3.British memaksa Sultan Ahmad melucutkan gelaran

Dato’ Bahaman.
 PERISTIWA PENENTANGAN
DATO’ BAHAMAN (PAHANG)

Menyerang balai polis kerana menangkap anak

buahnya

Menyerang dan menawan semula Lubuk Terua.

Menyerang dan menguasai Kuala Tembeling dan

Jeram Ampai.

Akibat tekanan British, Dato’ Bahaman telah

berundur ke Kelantan.
 KESAN PENENTANGAN
DATO’ BAHAMAN (PAHANG)

Seterusnya Dato’ Bahaman berpindah

ke Bangkok dan diberikan perlindungan
politik oleh Raja Chulalongkorn

Menetap di Cheing Mai dan diberikan

wang sara hidup sebanyak 1000 baht
 TOK JANGGUT (KELANTAN)
Sebab-sebab penentangan
•Menentang sistem pungutan cukai yang diperkenalkan oleh British apabila
sistem Penasihat British diperkenalkan pada tahun 1910.
 
Peristiwa penentangan
•April 1915, Tok Janggut, Engku Besar Jeram, Penghulu Adam, Haji Said
dan Che Ishak Merbol telah melancarkan serangan ke atas Pasir Puteh
seterusnya berjaya menawan Pasir Puteh.

•Mengisytiharkan Engku Besar Jeram sebagai Raja, Tok Janggut sebagai

Perdana Menteri dan Che Ishak sebagai pegawai daerah Pasir Puteh.

•British menggunakan nama Sultan menyerang Tok Janggut yang berkubu di

Kampung Dalam Pupuh, Saring.
 KESAN PENENTANGAN
TOK JANGGUT (KELANTAN)

•Tok Janggut terkorban dalam pertempuran

tersebut.
•Mayatnya telah diarak keseluruh pekan Kota
Bharu.
•Digantung di pasar dalam keadaan kepala ke
bawah
 HAJI ABDUL RAHMAN LIMBONG
(TERENGGANU)

Sebab-sebab penentangan

•Tidak berpuas hati dengan sistem cukai

dan undang-undang tanah.  
 PERISTIWA PENENTANGAN
HAJI ABDUL RAHMAN LIMBONG (TERENGGANU)
• Pada Julai dan Ogos 1922, mengetuai penduduk kampong
membersihkan tanah di Telemong.
• Pada bulan Mei 1925, penduduk pedalaman berkumpul di Telemong
membuka tanah kepunyaan Tengku Nik Maimunah ibn Sultan Zainal
Abidin III, dari Lubuk Batu ke Kampung Pelam.
• Peristiwa ini membimbangkan British, meminta jasa baik Tengku Nik
Maimunah menyuraikan mereka.
• Pada bulan Mei 1928, penduduk Terengganu dijemput berkumpul di
Kuala Berang atau Kuala Telemong
• Kumpulan di Kuala Berang telah berjaya menawan bangunan kerajaan
 PERISTIWA PENENTANGAN
HAJI ABDUL RAHMAN LIMBONG (TERENGGANU)
• Kumpulan di Kuala Telemong bersiap sedia menanti arahan
untuk menentang Brtitish.
• British telah menghantar tiga orang pembesar yang
membawa perintah sultan untuk menawan semula Kuala
Berang dan menangkap serta membunuh mereka yang
ingkar.
• Pihak British telah menghantar 25 orang pegawai polis
telah menyerang Kuala Telemong dan menyebabkan
sebelas orang pejuang terkorban.
• Untuk menangkap Haji Abdul Rahman Limbong, British
menghantar 50 orang polis dari Singapura.
 HAJI ABDUL RAHMAN LIMBONG
(TERENGGANU)

KESAN PENENTANGAN
•Haji Abdul Rahman Limbung
telah ditangkap

•Dibicarakan, didapati bersalah

dan dibuang negeri ke Makkah.
Gerakan Nasionalisme Sehingga Perang Dunia Kedua
 SISTEM POLITIK BARAT.
• PENGENALAN SISTEM POLITIK BARAT TELAH MEMUSNAHKAN
SISTEM POLITIK TRADISIONAL TEMPATAN.

• PARA PEMBESAR TELAH DIBERI PENCEN DAN JAWATAN MEREKA

DIAMBIL ALIH OLEH RESIDEN BRITISH.

• HAL INI TELAH MEMBANGKITKAN KEMARAHAN PENDUDUK

TEMPATAN KERANA DIANGGAP MENCABAR SISTEM ATAU AMALAN
TRADISI DAN MENJATUHKAN MARUAH MEREKA.
 PERKEMBANGAN PENDIDIKAN
• SISTEM PENDIDIKAN BARAT DAN SISTEM
PENDIDIKAN VERNAKULAR, TELAH MELAHIRKAN
GOLONGAN INTELEKTUAL MELAYU YANG SEDAR
TENTANG KEMAJUAN BANGSA.

• MEREKA TELAH MENYUMBANGKAN TENAGA DAN

FIKIRAN UNTUK MENYEDARKAN MASYARAKAT UNTUK
MEMAJUKAN DIRI DAN MENOLAK PENJAJAHAN
BARAT.
 DASAR BRITISH.
1. PENTADBIR BRITISH MENGGALAKKAN SESIAPA SAHAJA UNTUK DATANG KE
TANAH MELAYU.

2. RAMAI ORANG ASING DATANG UNTUK MELABUR, BERNIAGA, BERDAGANG,

BEKERJA SETERUSNYA MENETAP DI TANAH MELAYU.

3. KEMASUKAN ORANG ASING TELAH MENINGKATKAN GOLONGAN IMIGRAN,

MENYEBABKAN MASYARAKAT TEMPATAN TERPAKSA BERSAING DENGAN MEREKA.
4. GOLONGAN IMIGRAN MENGUASAI EKONOMI TANAH MELAYU SEDANGKAN ORANG
MELAYU KETINGGALAN DAN TERUS KEKAL DALAM EKONOMI TRADISIONAL YANG
TIDAK MAJU.
5. KEMAJUAN EKONOMI MENJARAKKAN JURANG TARAF HIDUP ORANG TEMPATAN DI
KAWASAN LUAR BANDAR DENGAN GOLONGAN IMIGRAN YANG TINGGAL DI BANDAR.
6. TARAF HIDUP ORANG MELAYU YANG MUNDUR INI TELAH DIJADIKAN ISU OLEH
GOLONGAN INTELEK MELAYU MEMBANGKIN SEMANGAT NASIONALISME.
 PENDUDUKAN JEPUN
1. JEPUN TELAH MENGGUNAKAN SLOGAN KAWASAN KEMAKMURAN
ASIA SEMASA MENJAJAH ASIA TENGGARA.
2. JEPUN MENGGALAKKAN ORANG TEMPATAN BEKERJASAMA
DENGAN JEPUN DAN BERJANJI AKAN MEMBERI KEMERDEKAAN.
3. KESENGSARAAN HIDUP DAN KEKEJAMAN PADA ZAMAN JEPUN
TELAH MENYEBABKAN PENDUDUK TANAH MELAYU MEMBENCI
PENJAJAHAN SAMA ADA KUASA BARAT ATAU TIMUR.
4. SEHUBUNGAN DENGAN ITU, APABILA BRITISH MEMPERKENALKAN
RANCANGAN MALAYAN UNION PADA TAHUN 1946, IA MENDAPAT
TENTANGAN DARIPADA ORANG MELAYU.
 KEKEJAMAN PARTI KOMUNIS MALAYA (PKM)
1. PKM YANG MENGUASAI TANAH AIR SELAMA 14 HARI TELAH MELAKUKAN
KEKEJAMAN DENGAN BERTINDAK MENANGKAP DAN MEMBUNUH
SESIAPA SAHAJA YANG DIANGGAP SEBAGAI PENYOKONG JEPUN.

2. TINDAKAN PKM TELAH MENCETUSKAN KONFLIK PERKAUMAN KERANA

MEREKA BERTINDAK MEMBUNUH RAMAI ORANG MELAYU DAN
MEMBAKAR RUMAH MEREKA.

3. SERANGAN MEREKA TELAH MENYEBABKAN ORANG MELAYU BERTINDAK

BALAS SEPERTI PERISTIWA YANG BERLAKU DI BATU PAHAT YANG
DIPIMPIN OLEH KIYAI SALLEH.
 MESIN CETAK
1. KEMUNCULAN MESIN CETAK TELAH MEMBOLEHKAN
PENYEBARAN ILMU PENGETAHUAN YANG LEBIH LUAS.

2. KEMUNCULAN MESIN CETAK TELAH MEMBOLEHKAN

LEBIH BANYAK PENERBITAN BUKU, AKHBAR, MAJALAH
DAN KITAB AGAMA SETERUSNYA MEMBOLEHKAN
IDEA NASIONALISME DISEBARKAN UNTUK
MENENTANG PENJAJAH.
 GERAKAN PAN-ISLAMISME

 GERAKAN INI MERUPAKAN GERAKAN INTELEKTUAL ISLAM DI

SELURUH DUNIA YANG BERTUJUAN MEMBANGKITKAN
SEMANGAT YANG LEBIH PROGRESIF TERHADAP ISLAM UNTUK
MENENTANG PENJAJAHAN BARAT KE ATAS NEGARA-NEGARA
ISLAM.

 GERAKAN INI DIPELOPORI OLEH SHEIKH MUHAMMAD

ABDUH, PENSYARAH DI UNIVERSITI AL-AZHAR MESIR.
 KESEDARAN POLITIK
SERANTAU
 PERKEMBANGAN SEMANGAT NASIONALISME DI INDONESIA,
TELAH MEMBANGKIT KESEDARAN POLITIK DI TANAH MELAYU.

 PENULISAN PENULIS BESAR DAN KARYA NASIONALIS TENTANG

IDEA SERTA KEBEBASAN POLITIK DI INDONESIA TELAH
TERSEBAR LUAS DI TANAH MELAYU DAN MENJADI RUJUKAN
GOLONGAN INTELEKTUAL DI TANAH MELAYU.

 PENGHIJRAHAN ORANG INDONESIA KE TANAH MELAYU

MEMUDAHKAN LAGI PENERIMAAN UNSUR KEGIATAN
NASIONALISME DI TANAH MELAYU.
 SOALAN LATIHAN

PEMANGKIN SEMANGAT
NASIONALISME
SOALAN ESEI
1a. Terangkan faktor pemangkin semangat nasionalisme di Tanah
Melayu.
F1 Pengenalan sistem politik Barat
6 markah
H1a memusnahkan sistem politik tradisional tempatan
H1b residen mengambil alih pentadbiran negeri daripada pembesar
tempatan
H1c pembesar diberi pencen
H1d tempat pembesar diganti dengan pegawai Barat
H1e mencabar amalan tradisi tempatan
H1f menjatuhkan maruah masyarakat tempatan Fakta
Daripada soalan
Faktor pemangkin semangat nasionalisme di Tanah
Melayu ialah pengenalan sistem politik Barat. Sistem
politik Barat memusnahkan sistem politik tradisional
tempatan. Residen mengambil alih pentadbiran negeri
daripada pembesar tempatan
Huraian
1a. Terangkan faktor pemangkin semangat nasionalisme di Tanah
Melayu. 6 markah
F2 Perkembangan sistem pendidikan
H2a lahirnya golongan intelek Melayu yang berfikir tentang
kemajuan bangsa
H2b menyedarkan bangsa Melayu melalui sumbangan tenaga
/fikiran
H2c Menggunakan idea baru untuk memajukan diri
H2d menolak penjajahan British
Fakta
P.W & soalan

Selain itu, faktor pemangkin semangat nasionalisme

di Tanah Melayu ialah perkembangan sistem pendidikan.
Sistem pendidikan telah melahirkan golongan intelek
Melayu yang berfikir tentang kemajuan bangsa. Mereka
menolak penjajahan British. Huraian Huraian
F3 Dasar British
H3a menggalakkan sesiapa datang melabur/berniaga/
bekerja/menetap di Tanah Melayu
H3b ramai orang asing datang dan menetap di Tanah Melayu
H3c meningkatkan jumlah imigran di Tanah Melayu
H3d timbul persaingan kepada penduduk tempatan
H3e menguaasai ekonomi Tanah Melayu dalam bidang
perlombongan/ perladangan/perniagaan
H3f orang Melayu kekal dalam bidang pertanian tidak dimajukan oleh British
H3g bandar baru dibuka dengan kemudahan sedangkan orang
Melayu tinggal di kampung serba kekurangan
H3h kemudahan infrastruktur telah meningkatkan taraf hidup di bandar
H3i menjarakkan jurang taraf hidup orang Melayu dengan imigran dan
penduduk
bandar
H3j memundurkan lagi orang Melayu
F4 Pendudukan Jepun
H4a menggunakan konsep Kawasan Kesemakmuran Asia
H4b menekankan kebebasan negara Asia untuk menentukan kemajuan
H4c meningkatakan persaudaraan di kalangan negara Asia
H4d menggalakkan orang tempatan berkerjasama dengan Jepun
H4e Jepun berjanji untuk memberi kemerdekaan
H4f kesengsaraan hidup akibat kekurangan bekalan makanan /ubat- ubatan
H4g kekejaman Jepun menyebabkan penduduk benci kepada penjajah
H4h semua penjajah adalah sama tidak kira Barat atau pun Timur kejam dan menekan mereka
F5 Kemunculan mesin cetak
H5a menyebarkan ilmu pengetahuan
H5b mendorong penentangan terhadap British melalui buku/majalah / kitab agama/akhbar
 
F6 Penguasaan Parti Komunis Malaya
H6a meningkatkan semangat menentang penjajah
H6b memulakan penyebaran ideologi komunis
H6c PKM menguasai balai polis
H6d PKM memerintah dengan kejam
H6e membunuh/menangkap sesesiapa yang dianggap penyokong Jepun
H6f mencetuskan konflik perkauman
H6g banyak orang Melayu terbunuh/rumah di bakar
F7 Gerakan pan-Islamisme sedunia
H7a merupakan gerakan intelektual Islam seluruh dunia
H7b membangkitkan pemahaman yang lebih progresif terhadap Islam
H7c gerakan menentang penjajah barat terhadap negara-negara Islam
H7d gerakan yang didokong oleh pelajar Islam seluruh dunia
H7e gerakan reformis dimulakan oleh Syeik Muhammad Abduh tersebar luas
H7f syeikh Muhammad Abduh mengupas cara hidup Islam yang menekankan
kepentingan dunia dan akhirat dalam tulisannya
H7g idea disebarkan dalam majalah al-Manar
H7h mencetuskan gerakan Wahabi di Arab Saudi mendesak matlamat yang sama
F8 Kesedaran politik serantau
H8a Indonesia rapat dari segi geografi / budaya
H8b sistem pendidikan Indonesia melahirkan ramai golongan intelektual
H8c adanya yang menjadi penulis besar
H8d karya penulis menjadi bacaan masyarakat berpendidikan vernakular Melayu
H8e idea kebebasan politik/penentangan terhadap penjajah tersebar luas/

dihayati masyarakat
 SOALAN
OBJEKTIF
1 Apakah sebab penentangan Yam Tuan Antah terhadap
British?

A British menyokong Dato Syahbandar

B British memaksa membayar cukai
C British menduduki Sungai Ujong
D British melucutkan Jawatan Yam Tuan Antah
C
2 Apakah tindakan J.P Rodger sehingga
menyebabkan kuasa Dato Bahaman sebagai Orang
Kaya Setia Perkasa Pahlawan semantan terhakis?

A Mengenakan cukai perahu dan kelapa

B Pembinaan Balai Polis Lubuk Terua
C Melucutkan jawatan Dato Bahaman
D Perlaksanaan undang-undang tanah

B
3 Hj Abdul Rahman Limbong telah memimpin penduduk
tempatan Kuala Telemong, Terengganu menentang
British.
Mengapakah penentangan itu dilakukan?

A Pengenalan pendidikan sekular

B Pengenalan peraturan tanah
C Perlucutan jawatan pembesar
D Pembunuhan penduduk tempatan

B
4 Rajah berikut menerangkan perubahan jawatan Tok
Janggut di Kelantan
1910 1915
Pemimpin Perdana
Tempatan Menteri
Apakah peristiwa yang menyebabkan perubahan
tersebut?
A Pembunuhan penasihat British
B Perluasan kuasa British
C Penawanan Pasir Puteh
C
D Pengunduran tentera siam
5. Mengapakah British menggunakan nama
sultan Kelantan untuk mematahkan
penentangan penduduk tempatan pada
tahun 1915?

  A Menghormati sultan
  B Mengekalkan kuasa sultan
A
  C Kesetiaan rakyat kepada sultan
  D Kuasa mutlak berada di tangan sultan
6 Apakah kesan dasar pentadbiran British di Tanah Melayu pada awal abad ke-
20?

  I Ekonomi peribumi meningkat

  II Pembukaan Bandar-bandar baru
  III Pengenalan pendidikan venakular
  IV Peningkatan taraf hidup penduduk tempatan
  A I dan II
  B I dan IV
  C II dan III
  D III dan IV
C
7 Apakah kesan kesengsaraan berikut terhadap penduduk Tanah Melayu ?

Kekurangan ubat-ubatan
Kesengsaraan Hidup  
Semasa
 Kekurangan makanan
Pendudukan Jepun
 
  Kekejaman pentadbiran
   
 
 
A Mendapatkan bantuan luar
B Menolak penguasaan kuasa asing
C Menyerah nasib kepada penjajah
B
D Membentuk sistem politik tersendiri
8 Jawatan berikut diwujudkan oleh British di Negeri–Negeri Melayu pada
abad ke-19 dan awal abad ke-20

 Residen
 Penasihat British

Apakah muslihat British mewujudkan jawatan tersebut?

A Menguasai sumber alam

B Memajukan kemudahan asas A
C Mengekalkan sistem monarki
D Mempertahan kuasa pembesar
9 Semasa pendudukan Jepun di Tanah Melayu, Jepun telah mengambil
tindakan memungkiri janji untuk memberi kemerdekaan
Apakah iktibar daripada tindakan Jepun tersebut?
A Menghargai khazanah Negara
B Berwaspada terhadap penjajahan
C Membuat keputusan yang bijaksana
D Bermuafakat untuk mengekalkan perpaduan

B
10 Dasar Penjajahan British menggalakkan sesiapa sahaja datang ke
Tanah Melayu. Apakah kesannya?

  A Ekonomi berkembang pesat

  B Orang Melayu menguasai ekonomi
  C Agihan ekonomi menyeluruh
  D Penguasaan ekonomi oleh orang asing
D
 GERAKAN
ISLAH DALAM
MENINGKATK
AN MINDA
SPM 2013 BANGSA SPM 2016
Gerakan Islah 1. Ialah gerakan pemulihan berdasarkan al-
Pengenalan Quran dan Hadith bertujuan membetulkan
pandangan masyarakat Melayu terhadap
Islam.
2. Mereka yang menyebarkan idea ini dikenali
sebagai Kaum Muda.
Tokoh-
Tokoh Sheikh Tahir Jalaluddin, Syed Sheikh Al-
Hadi, Dr. Burhanuddin Al-Helmy.
1. Kaum Muda menggunakan akhbar dan
Cara majalah dalam usaha untuk menyebarkan
Menyebarkan ideolog mereka.
Ideologi 2. Antara akhbar dan majalah tersebut ialah
al-Imam, Neracha, Idaran Zaman dan
Pengasuh.
 1. Kaum Muda mendirikan beberapa madrasah yang
menjalankan sistem pendidikan Islam yang meliputi
Memajukan
pendidikan untuk dunia dan akhirat.
Pendidikan
2. Seperti Maahad II Ihya Assyarif di Gunung Semanggul
Perak.

1. Kaum Muda menggesa masyarakat Melayu berusaha

Perjuangan memajukan ekonomi, pendidikan, politik dan social.
Kaum Muda 2. Kaum Muda menanamkan semangat menentang penjajah
ke dalam pemikiran orang Melayu.
3. Kaum Muda turut mengkritik raja dan pembesar Melayu
kerana tidak memainkan peranan dalam memajukan
orang Melayu.

1. Perjuangan Kaum Muda mendapat tentangan daripada

Tentangan Kaum Tua yang terdiri daripada golongan alim ulama
2. Tekanan British dan Kaum Tua tidak dapat menghalang
perkembangan idea Kaum Muda terutama dalam
bidang pendidikan.
AKHBAR, MAJALAH DAN
NOVEL:

PENGGERAK KESEDARAN
KEBANGSAAN
1. AKHBAR, MAJALAH DAN NOVEL MEMAINKAN PERANAN
PENTING DALAM MELAHIRKAN KESEDARAN
KEBANGSAAN DI TANAH MELAYU.
2. ANTARA PENULIS YANG TERKENAL PADA TAHUN 1920-
AN IALAH ZAINAL ABIDIN BIN AHMAD (ZA’BA),
MANAKALA PADA TAHUN 1930-AN MUNCUL DATO’ ONN
JAAFAR DAN ABDUL RAHIM KAJAI.
3. PENULISAN MEREKA MENGKRITIK DASAR-DASAR
BRITISH DAN MENDESAK ORANG MELAYU MEMAJUKAN
DIRI SERTA BERSATU PADU.
 1. Warta Malaya
Akhbar-akhbar 2. Lembaga Malaya
3. Majlis
yang diterbitkan
4. Utusan Melayu
5. Warta Negara
6. Fajar Sarawak.
1. Meningkatkan pencapaian pendidikan dalam kalangan orang
Melayu.
ISU SOSIAL DAN 2. Menuntut British menambah peruntukan biasiswa bagi
PENDIDIKAN membolehkan pelajar Melayu melanjutkan pelajaran.
YANG TELAH
3. Mencadangkan orang Melayu mengikuti perkembangan
DISUARAKAN
terbaru dalam bidang pendidikan dan berusaha meningkatkan
AKHBAR
penglibatan dan pencapaian dalam bidang tersebut.
MELAYU
4. Meminta taraf sekolah Melayu dinaikkan.
5. Memartabatkan bahasa Melayu sebagai bahasa rasmi dalam
pentadbiran British.
 1.Menggesa orang Melayu supaya
bersatu untuk mencapai kemajuan
ISU EKONOMI
YANG TELAH
dalam bidang ekonomi.
DISUARAKAN
AKHBAR
MELAYU 2.Menggalakkan orang Melayu
berniaga.

3.Menyeru orang Melayu supaya tidak

menjual tanah mereka.

4.Meminta masyarakat Melayu supaya

berjimat cermat.
 1. Menggesa orang Melayu supaya bersatu padu
dan memperkukuhkan semangat nasionalisme.
ISU POLITIK
YANG TELAH 2. Mengkritik pentadbiran British di Tanah Melayu.
DISUARAKAN
AKHBAR
MELAYU
3. Mendesak lebih ramai orang Melayu dilantik
menjawat jawatan pentadbir kanan dalam
pentadbiran British.

4. Menolak dasar diskriminasi British dalam

pentadbiran kerajaan.

5. Mengkritik British mengurangkan kuasa raja-raja

Melayu.
 MAJALAH
1. Majalah turut memainkan peranan penting dalam membangkitkan
semangat nasionalisme di Tanah Melayu.
2. Menjelang 1940-an, terdapat 120 majalah yang diterbitkan antara
yang terkenal ialah majalah guru, Pengasuh dan Bulan Melayu.
ISU YANG DIBANGKITKAN OLEH MAJALAH GURU

1. Menyeru supaya orang Melayu bersatu padu.

2. Berusaha memajukan bahasa dan kesusasteraan Melayu
3. Guru-guru digalakkan bersatu padu untuk menjadi pemimpin
bahasa
4. Meniupkan semangat cinta tanah air dan menentang penjajah.
5. Berusaha untuk mempertingkatkan taraf hidup orang Melayu.
 ISU YANG DIBANGKITKAN OLEH MAJALAH
PENGASUH

1. Membincangkan soal agama Islam dan

kemajuan Ummah
2. Menyeru orang Melayu meningkatkan diri dalam
bidang pendidikan
3. Menyeru orang Melayu memperluaskan ilmu
dalam semua bidang.
 ISU YANG DIBANGKITKAN OLEH MAJALAH
BULAN MELAYU

1. Menggalakkan wanita mendapat pendidikan

2. Menyeru wanita bersopan santun dan menjaga

nilai-nilai Islam serta budaya Timur.

3. Menggalakkan wanita berusaha untuk

memajukan bangsa.
 NOVEL
1. Novel juga turut menyumbang kepada perkembangan
semangat nasionalisme di Tanah Melayu.
2. Penulisan novel telah berkembang pada awal tahun 1920-
an, kemudian terus berkembang pesat pada tahun 1930-an
3. Antara novel yang telah dihasilkan seperti :
i. Keris Melaka oleh Ahmad Baktiar
ii. Putera Gunung Tahan dan Anak Mat Lela Gila oleh Ishak Hj.
Muhammad
iii. Melor Kuala Lumpur oleh Harun Aminurrashid.
Novel Putera Gunung Tahan Novel Anak Mat Lela Gila

1. Semangat keperwiraan 1. Semangat menentang

dalam menjaga maruah penjajahan oleh pemuda
bangsa.
tempatan
2. Semangat cinta tanah air
2. Menghargai warisan
serta berbangga dengan
kebolehan sendiri. bangsa dan cinta tanah
3. Gadis tempatan sanggup air.
menolak cinta pegawai 3. Menolak kemewahan
penjajah demi maruah kerana maruah bangsa
bangsa.

TEMA SEMANGAT NASIONALISME YANG DIUTARAKAN OLEH:-

ISHAK HJ. MUHAMMAD
 TEMA SEMANGAT NASIONALISME YANG DIBANGKITKAN DALAM NOVEL KERIS
MELAKA OLEH AHMAD BAKTIAR

SEMANGAT MENENTANG PENJAJAHAN PORTUGIS

MENGHARGAI SUMBANGAN HANG TUAH
MENJADIKAN SEJARAH SEBAGAI MOTIVASI KE ARAH PERJUANGAN BANGSA
TERUTAMA BAGI GOLONGAN BELIA.

TEMA YANG DIBANGKITKAN DALAM NOVEL MELOR KUALA

LUMPUR OLEH
HARUN AMINURRASHID.

 MEMPERJUANGKAN EMANSIPASI WANITA.

 PERLUNYA WANITA MENDAPATKAN PENDIDIKAN MODEN UNTUK
KEMAJUAN DIRI.
SOALAN LATIHAN

KAUM MUDA
(GERAKAN ISLAH)
 1. Idea Pan Islamisme sedunia telah membawa kepada
  kemunculan Gerakan Islah di Tanah Melayu pada awal abad
a. ke-20.
Apakah maksud Gerakan Islah?
 F1 Gerakan pemulihan yang berdasarkan al-Quran dan Hadith
  …………………………………………………………………………………
F2 Membetulkan pandangan masyarakat Melayu terhadap ajaran
 
Islam yang sebenar
…………………………………………………………………………………
2 markah
b. Namakan dua orang tokoh gerakan tersebut?
 F1 Sheikh Tahir Jalaluddin
1. F2 Syed Sheikh Al-Hadi
……………………………………………………………………………………
   F3 Dr. Burhanuddin Al-Helmy.
2. ……………………………………………………………………………………
2 markah
c. Jelaskan saranan
F1 menggesa Gerakan
orang Islah
Melayu terhadap
berusaha orang Melayu.
memajukan
  ekonomi, pendidikan, politik dan sosial
  ……………………………………………………………………………………
  F2 Menanamkan semangat menentang penjajah ke
dalam pemikiran orang Melayu.
……………………………………………………………………………………
d. Jelaskan halangan yang dihadapi oleh Gerakan Islah
 
  …………………………………………………………………………………
F1
  mendapat tentangan daripada Kaum Tua.
…………………………………………………………………………………
F2 Tekanan daripada pihak British
2 markah
e. Gerakan Islah sepatutnya disokong oleh orang Melayu. Beri
alasan anda untuk menyokong pernyataan tersebut?
 
F1 berusaha memajukan ekonomi, pendidikan, politik dan
  …………………………………………………………………………………
  sosial orang Melayu
F2 menanamkan semangat menentang penjajah ke dalam
…………………………………………………………………………………
pemikiran orang Melayu.
F3 mendirikan beberapa madrasah yang menjalankan
sistem pendidikan Islam yang meliputi pendidikan untuk
dunia dan akhirat
e. Gerakan Islah sepatutnya disokong oleh orang Melayu. Beri
alasan anda untuk menyokong pernyataan tersebut?
 
JAWAPAN DALAM BENTUK AYAT LENGKAP MUDAH
Gerakan Islah sepatutnya disokong kerana berusaha memajukan
ekonomi, pendidikan, politik dan sosial orang Melayu (Fakta).
Selain itu (PW + Soalan) Gerakan Islah sepatutnya disokong kerana,
menanamkan semangat menentang penjajah ke dalam pemikiran orang Melayu
(Fakta).
Seterusnya (PW + Soalan) Gerakan Islah sepatutnya disokong kerana
mendirikan beberapa madrasah yang menjalankan sistem pendidikan Islam
yang meliputi pendidikan untuk dunia dan akhirat (Fakta). Dengan adanya
sistem pendidikan membolehkan masyarakat melayu mengubah nasib, diri dan
masyarakat serta dapat membangkitkan kesedaran untuk menentang penjajah
(Inferens)
 Akhbar, majalah dan novel telah memainkan peranan penting
dalam melahirkan semangat kebangsaan. Persoalan tentang
sosial, pendidikan, ekonomi dan politik yang dibangkitkan
bertujuan untuk menyedarkan dan seterusnya memajukan
bangsa Melayu.

a. Namakan dua wartawan yang terkenal pada tahun 1920-an dan

1930-an

1. Zainal Abidin Bin Ahmad (Za’ba)

…………………………………………………………………………
  Dato’
  Onn Jaafar
2. Abdul
…………………………………………………………………………
Rahim Kajai

2 markah
b. Apakah isu politik yang dibangkitkan oleh akhbar dapat
menyemarakkan semangat nasionalisme?

…………………………………………………………………………
F1 Mengkritik British kerana mengurangkan kuasa Raja-Raja Melayu.
  Menolak dasar pilih kasih British dalam pentadbiran kerajaan.
F2
…………………………………………………………………………
F3 Menuntut diadakan Malay Administrative Service (M. A.S.) untuk
melindungi orang Melayu dalam perkhidmatan kerajaan.
F4 Menyeru orang Melayu di seluruh Tanah Melayu supaya bersatu dalam
sebuah pertubuhan kebangsaan.
F5 Menentang tuntutan orang dagang terhadap politik tempatan.

3 markah
c. Apakah isu yang diperjuangkan oleh majalah guru yang
diterbitkan pada tahun 1924?

F1 Pendidikan anak-anak Melayu

…………………………………………………………………………
  Menyeru perpaduan orang Melayu
F2
…………………………………………………………………………
F3 Meniupkan semangat cinta akan negara
F4 Membaiki taraf hidup orang Melayu
F5 Memajukan bahasa & sastera Melayu
F6 Menggalakkan perpaduan dalam kalangan guru sebagai
pemimpin bahasa

3 markah
d. Adakah akhbar dan majalah masih relevan digunakan pada hari ini
untuk meningkatkan semangat cinta kepada negara?
Berikan alasan anda

Ya/Relevan
F1 …………………………………………………………………………
Kos lebih murah
 
F2 …………………………………………………………………………
Mampu beli oleh semua golongan masyarakat
F3 Keluaran setiap hari
F4 Mudah diperoleh
F5 Sebaran maklumat yang mudah
F6 Keperluan bagi tempat-tempat tanpa capaian internet
F7 Maklumat terkini dan lengkap
F8 Maklumat yang dapat menambah ilmu pengetahuan 3 markah
F9 Mudah dibawa ke mana-mana
Mana-mana jawapan munasabah
d. Adakah akhbar dan majalah masih relevan digunakan pada hari ini untuk
meningkatkan semangat cinta kepada negara?
Berikan alasan anda

F1 Tidak/Tidak Relevan
…………………………………………………………………………
 
F2 Tidak mengandungi maklumat yang dapat meningkatkan semangat
…………………………………………………………………………
nasionalisme
F3 Terlalu banyak berita hiburan
F4 Hanya memberi fokus kepada topik tertentu sahaja seperti politik
F5 Terdapat isu yang disensasikan
F6 Terdapat banyak lagi media massa yang lain seperti internet
F7 Persaingan daripada media elektronik
Mana-mana jawapan munasabah

3 markah
SOALAN OBJEKTIF
1 Mengapakah Gerakan Islah boleh
berkembang di Negeri-Negeri Selat?

  A Tiada tentangan agama

  B Banyak sumber kewangan
  C Ramai pemimpin berkaliber
  D Tiada sekatan undang-undang D
2 Apakah idea yang diketengahkan oleh
Kaum Muda pada awal abad ke-20?

  A Penjanaan ajaran islam untuk

kemajuan
  B Pembentukan Negara yang merdeka
  C Penubuhan syarikat kerjasama
  D Pemelihara tradisi bangsa

A
3 Gerakan Islah bertujuan membetulkan
pandangan orang Melayu terhadap Islam.
Apakah saranan gerakan tersebut kepada
orang Melayu?

  A Mengutamakan pemimpin

  B Memelihara warisan tradisi

  C Berani menentang penjajah

  D Bekerjasama dengan kaum imigran C

4 Mengapakah Gerakan Islah sukar bergerak di
Negeri-Negeri Melayu Bersekutu berbanding
dengan Negeri-Negeri Selat?

  A Kekurangan sumber modal

  B Penolakan ideologi Kaum Muda
  C Penguatkuasaan undang-undang
  D Ketiadaan pemimpin berkebolehan

C
5 Akhbar berikut digunakan oleh Kaum Muda sebagai
wadah perjuangan mereka di Tanah Melayu pada tahun
1930-an.
Al-Imam
Neracha
Saudara

Apakah isu yang dimuatkan oleh akhbar tersebut?

A Peranan golongan pembesar
B Mengkritik kelemahan raja
C Menghapuskan amalan perhambaan
D Menggalakkan pendidikan Inggeris B
6 Dialog berikut mungkin berlaku dalam pengajaran sejarah.

Guru Tema novel Melur Kuala Lumpur yang

dihasilkan pada tahun 1930-an berbeza
dengan novel-novel sezamannya
Murid Bolehkah cikgu terangkan perbezaannya

Apakah perbezaan tema novel tersebut?

A Perpaduan guru
B Kebebasan wanita
C Penentangan penjajahan
D semangat perjuangan pemuda B
7 Majalah Guru memainkan peranan penting dalam
memajukan bidang pendidikan pada awal abad ke-20
di Tanah Melayu. Apakah isu yang difokuskan dalam
majalah tersebut?

  A Meniupkan semangat cinta tanah air

  B Memperjuangkan hak kebebasan wanita
  C Memajukan bidang pendidilan negara
  D Mengekalkan nilai murni masyarakat

A
8 Novel berikut adalah karya Ishak Hj Muhammad (Pak Sako)

 Anak Mat Lela Gila

 Putera Gunung Tahan

Apakah persamaan tema dalam novel tersebut?

A Menghargai warisan bangsa
B Menghargai sumbangan tokoh
C Kepentingan pendidikan moden
D Cinta akan tanah air D
9 Akhbar berikut memberikan saranan untuk kemajuan ekonomi orang
Melayu pada awal abad ke-20 di Tanah Melayu.
 Warta Malaya
 Warta Negara
 Majlis
 
Apakah persamaan kandungan akhbar tersebut?
I Mencintai tanah air
II Menghargai warisan bangsa
III Kebebasan kaum wanita
IV Perpaduan orang Melayu
A I dan II
B I dan IV
C II dan III B
D III dan IV
10 Apakah yang diutarakan oleh Ishak Hj Muhammad
dalam novel Putera Gunung Tahan?
  A Semangat cinta tanah air
  B Menghargai warisan bangsa
  C Semangat perjuangan golongan pemuda
  D Menolak kemewahan kerana maruah bangsa

A
 PERJUANGAN
NASIONALISME OLEH
PERSATUAN-
PERSATUAN MELAYU
 Kesatuan Melayu Singapura (KMS)

• KESATUAN MELAYU MELAYU SINGAPURA DITUBUHKAN PADA

TAHUN 1926, DIPIMPIN OLEH MUHAMMAD EUNOS BIN
ABDULLAH, TENGKU KADIR ALI DAN EMBOK SULOH.

• TUJUAN PENUBUHAN KESATUAN MELAYU SINGAPURA:

i. MENGGALAKKAN AHLINYA MEMAINKAN PERANAN YANG
LEBIH BESAR DALAM POLITIK DAN PENTADBIRAN.
ii. MEMPERJUANGKAN KEPENTINGAN SOSIOEKONOMI ORANG
MELAYU DI SINGAPURA.
iii. MENJADI WAKIL ORANG MELAYU UNTUK BERURUSAN
DENGAN BRITISH.

• ANTARA KEJAYAAN KMS IALAH MEMPEROLEH SEBUAH

KAWASAN KHAS UNTUK ORANG MELAYU DI SINGAPURA
• PENUBUHAN CAWANGANNYA DI MELAKA, PULAU PINANG
DAN NEGERI-NEGERI MELAYU YANG LAIN PADA TAHUN 1930-AN.
 Persatuan Sahabat Pena Malaya (PASPAM)

• Ditubuhkan pada tahun 1934 dan dipimpin oleh S.M Zainal

Abidin.
• Tujuan penubuhannya:

i. Menggalakkan ahli-ahlinya berkenal-kenalan

ii. Bertukar-tukar pendapat bagi memajukan diri dan bangsa.

• Walaupun kegiatan PASPAM berkisar tentang bahasa dan

kesusasteraan tetapi di dalamnya tersirat cita-cita politik
yang membawa kepada kesedaran perpaduan Melayu.
 PERSATUAN-PERSATUAN NEGERI

• Pada tahun 1937, Persatuan Melayu Perak, Persatuan Melayu Melaka

dan Persatuan Melayu Pulau Pinang telah ditubuhkan.
• Pada tahun 1938, Persatuan Melayu Pahang, Persatuan Selangor dan
Persatuan Melayu Negeri Sembilan telah ditubuhkan.
• Pada tahun 1939, Persatuan Melayu Kelantan, Persatuan Sarawak dan
Persatuan Melayu Johor telah ditubuhkan.
• Objektif penubuhan persatuan-persatuan negeri

i. Menggabungkan tenaga intelektual Melayu

ii. Membincangkan kedudukan orang Melayu dalam soal ekonomi,
pendidikan dan perkhidmatan kerajaan.
 KEGIATAN
PERSATUAN
DI SABAH
• DI SABAH, SEHINGGA PERANG DUNIA KEDUA TIDAK TERDAPAT PERSATUAN
YANG MENONJOL
• KEGIATAN TERTUMPU KEPADA SOAL KEMASYARAKATAN DAN PENDIDIKAN.
• PENGARUH PASPAM TELAH MEREBAK KE SABAH SEPERTI DI JESSELTON
(KOTA KINABALU), LABUAN DAN TAWAU.
• KEGIATANNYA TERTUMPU KEPADA
i. CERAMAH UNTUK MENGERATKAN HUBUNGAN PERSAUDARAAN DALAM
KALANGAN ANGGOTA
ii. MEMBUKA BILIK BACAAN
iii. KEGIATAN BERKAITAN BAHASA DAN SASTERA.
• ANGGOTTANYA TERDIRI DARIPADA PENIAGA KECIL, PEGAWAI RENDAH
KERAJAAN DAN GURU SEKOLAH MELAYU.
• KEAHLIAN DAN PERKEMBANGAN PERSATUAN INI TERHAD DI BANDAR
SAHAJA KERANA TIDAK DIGALAKKAN OLEH SYARIKAT BORNEO UTARA
BRITISH (SBUB) DAN TARAF PENDIDIKAN YANG RENDAH.
 DI SARAWAK

• Persatuan yang mula-mula ditubuhkan ialah Persatuan Melayu Miri

pada tahun 1936.
• Persatuan Melayu Sarawak ditubuhkan pada tahun 1939. Presidennya
Datu Patinggi Abang Haji Abdillah.
• Matlamat persatuan ini ialah
i. Menjalin kerjasama dalam kalangan orang Melayu supaya berusaha
memaju dan menggalakkan pendidikan
ii. Memelihara budaya
iii. Mempertahankan kedaulatan bangsa
iv. Menyebarkan agama Islam.
• Persatuan ini mendapat sambutan yang menggalakkan daripada orang
Melayu Sarawak di daerah Kuching.
 Kesatuan Melayu Muda (KMM)

•DITUBUHKAN PADA TAHUN 1939 DI KUALA LUMPUR.

•KMM PERTUBUHAN SEPARA POLITIK DIPIMPIN OLEH
IBRAHIM HJ. YAAKOB.
•PEMIMPIN LAIN MUSTAPHA HUSEIN & ISHAK HJ
MUHAMMAD
•TUJUAN KMM DITUBUHKAN

i.MENGGALAKKAN PERPADUAN DALAM KALANGAN

PEMUDA MELAYU DI SELURUH SEMENANJUNG

ii.MENINGKATKAN TAHAP PENDIDIKAN ORANG MELAYU

 Kesatuan Melayu Muda (KMM)
• KMM BERCITA-CITA MENYATUKAN TANAH MELAYU DENGAN INDONESIA UNTUK
MEWUJUDKAN MELAYU RAYA.

• PADA AKHIR 1940, IBRAHIM YAAKOB BEKERJASAMA DENGAN JEPUN UNTUK

MENGHALAU BRITISH DARI TANAH MELAYU.

• IBRAHIM YAAKOB TELAH MEMBELI WARTA MALAYA UNTUK DIJADIKAN ALAT

PROPAGANDA JEPUN DAN MENGELILINGI TANAH MELAYU UNTUK MENCARI
SOKONGAN.

• MAAHAD II IHYA ASSYARIF, DI GUNUNG SEMANGOL TURUT TERLIBAT

MENYOKONG KMM DAN MENYEDIAKAN KADER-KADER YANG DIKENALI SEBAGAI
TENTERA SEMUT UNTUK MENENTANG BRITISH.
 Kesatuan Melayu Muda (KMM)

1. BRITISH BIMBANG DENGAN PERGERAKAN KMM.

2. PADA TAHUN 1941, IBRAHIM YAAKOB DAN ISHAK HJ MUHAMMAD BERSAMA-

SAMA LEBIH KURANG 150 ORANG DITANGKAP DAN DIPENJARAKAN DI CHANGI,
SINGAPURA.
 Kongres Melayu Se-Malaya

– Pada tahun 1939, Kongres Melayu Se-Malaya diadakan di

Kuala Lumpur atas daya usaha Kesatuan Melayu
Singapura dan Persatuan Melayu Selangor.
– Kongres kedua diadakan di Singapura pada tahun 1940.
– Kedua-dua kongres Melayu yang diadakan ini merupakan
kemuncak kesedaran orang Melayu menjelang Perang
Dunia Kedua.
– Kongres ini membicarakan tentang:-
i. kemunduran orang Melayu dalam bidang pendidikan dan
ekonomi
ii. sikap pilih kasih British kepada anak negeri.
 GERAKAN NASIONALISME SEMASA PENDUDUKAN JEPUN

1. KESEDARAN KEBANGSAAN DI TANAH MELAYU

SEMASA PENDUDUKAN JEPUN MENGHADAPI
TEKANAN KERANA JEPUN MENYEKAT KEBEBASAN
BERSUARA PENDUDUK TANAH MELAYU.
2. PERTUBUHAN-PERTUBUHAN YANG MENYOKONG
JEPUN SAHAJA DIBENARKAN BERGERAK DI BAWAH
PENGAWASAN JEPUN.
 Barisan Pemuda

1. Ahmad Boestamam telah menubuhkan Barisan Pemuda

di Perak untuk menyatukan pemuda-pemuda Melayu.

2. Barisan Pemuda merupakan tentera sukarela Jepun yang

di latih berkawad oleh tentera Jepun.
 MUNCUL PERGERAKAN BAWAH TANAH YANG
MENENTANG JEPUN.
Pasukan Wataniah dan
Force 136
MPAJA

1. Pasukan Wataniah Pahang 1. Parti Komunis Malaya telah

pasukan sukarela yang dianggotai menubuhkan Malayan People’s Anti-
oleh guru, pegawai kerajaan dan Japanese Army (MPAJA) untuk
penduduk tempatan untuk menentang Jepun.
menentang Jepun. 2. MPAJA bekerjasama dengan British
untuk menentang Jepun dan
2. Anggota Force 136 terdiri
mendapat bantuan senjata daripada
daripada pegawai-pegawai tadbir British.
Tanah Melayu telah berkerjasama
3. Parti Komunis Malaya juga
dengan British secara gerila di menubuhkan pasukan Bintang Tiga
hutan Kedah, Johor dan Pahang. yang ahlinya terdiri daripada orang
Melayu, India dan Cina untuk
menentang Jepun.
SOALAN LATIHAN
PENGUKUHAN
 1. Pada awal abad ke 20, muncul beberapa persatuan yang membincangkan
pelbagai persoalan berkaitan dengan orang Melayu
a. Senaraikan 2 buah persatuan yg ditubuhkan oleh orang Melayu pada awal abad

ke 20
F1 Persatuan Melayu Perak
F2 Persatuan Melayu Melaka
F3 Persatuan Melayu Pulau Pinang
i. _______________________________________________________
F4 Persatuan Melayu Pahang
F5 Persatuan Selangor
ii. _______________________________________________________
F6 Persatuan Melayu Negeri Sembilan
F7 Persatuan Melayu Kelantan
F8 Persatuan Sarawak
F9 Persatuan Melayu Johor
(2 markah)
 1. Pada awal abad ke 20, muncul beberapa persatuan yang membincangkan
pelbagai persoalan berkaitan dengan orang Melayu
b. Jelaskan 2 tujuan orang Melayu menubuhkan persatuan?

F1 Mengabungkan tenaga intelektual Melayu

i. _____________________________________________________
F2 Membincangkan nasib orang Melayu dalam soal
ekonomi
ii. _____________________________________________________
F3 Membincangkan nasib orang Melayu dalam soal
pendidikan
F4 Membincangkan nasib orang Melayu dalam
perkhidmatan kerajaan
(2 markah)
F5 Menggalakkan perpaduan di kalangan orang
Melayu
c. Apakah isu yang menjadi keutamaan kepada perjuangan persatuan-
persatuan Melayu pada dekad tersebut?

F1 Memajukan ekonomi
__________________________________________________
F2 Menggalakkan/mengeratkan Perpaduan Melayu
F3 Menegakkan ajaran Islam
F4 Memajukan/menggalakkan Pendidikan Orang
__________________________________________________
Melayu
F5 Menjaga budaya dan maruah bangsa
F6 Membincangkan nasib orang Melayu
F7 Menuntut jawatan penting dalam perkhidmatan
kerajaan (2 markah)
 d. Mengapakah kegiatan berpersatuan penting dalam kehidupan kita?

F1____________________________________________________________
Memupuk kepimpinan
F2 Menyemai perpaduan
F3 Memajukan potensi diri
____________________________________________________________

F4 Melaksanakan aktiviti berfaedah

___________________________________________________________
F5 Menyalurkan idea dan pendapat
F6 Mahir berkomunikasi
F7 Memupuk sikap tolak ansur
F8 Mengukuhkan jati diri (4 markah)
2. a. Namakan dua tokoh yang mengasaskan Kesatuan Melayu Singapura.

i.F1.............................................................................................................
Mohamad Eunos Abdullah.
F2.............................................................................................................
ii. Tengku Kadir Ali.
F3 Embok Suloh.
[2 markah]
 b. Senaraikan kejayaan-kejayaan yang dicapai oleh Kesatuan Melayu
Singapura.
F1 Mohamad Eunos menjadi wakil KMS dalam pentadbiran British.
i. ..........................................................................................................
F2 Beliau dilantik menjadi Ahli Majlis Perundangan Negeri-negeri
ii. ..........................................................................................................
Selat sebagai wakil orang Melayu.
F3 Kebajikan orang Melayu Singapura mendapat perhatian British.
F4 Orang Melayu Singapura memperoleh kawasan petempatan
khas.  
[2 markah]
c. Pada pandangan anda, mengapakah semangat nasionalisme di
Tanah Melayu meningkat semasa zaman pendudukan Jepun?

F1 Gerakan nasionalis mendapat tekanan daripada Jepun

F2 Hanya pertubuhan yang pro Jepun sahaja dibenarkan dengan
i. .........................................................................................................
pengawasan Jepun
ii. .........................................................................................................
F3 Janji Jepun untuk memberi kemerdekaan tidak ditunaikan
F4 Kesengsaraan hidup rakyat
F5 Kezaliman Jepun
F6 Ekonomi merosot
F7 Penyakit merebak/ kekurangan ubatan

[2 markah]
 
SOALAN OBJEKTIF
1 Maklumat berikut berkaitan dengan tokoh pengasas Kesatuan Melayu
Singapura.
Mohammad Eunos Abdullah
Tengku Kadir Ali
Embok Suloh
Antara berikut yang manakah berkaitan dengan tokoh tersebut?
I Mendapat pendidikan Inggeris
II Menentang pentadbiran Inggeris
III Memperjuangkan kepentingan politik
IV Memperjuangkan kepentingan
sosioekonomi
A I dan II
B I dan IV B
C II dan III
D III dan IV
2 Antara sumbangan Mohammad Eunos Abdullah
terhadap orang Melayu di Singapura ialah

  A Mewartakan tanah pertanian

  B Memberi peluang pendidikan
  C Mendapatkan petempatan khas
  D Menyediakan tapak perniagaan

C
3. Maklumat berikut berkaitan dengan gerakan
antiBritish di Tanah Melayu pada tahun 1940an.

Pertubuhan Matlamat Perjuangan

Kesatuan Menghalau penjajah British dari
Melayu Muda Tanah Melayu

Apakah tindakan yang diambil oleh pertubuhan

tersebut untuk mencapai matlamat perjuangan?
A Membantu perjuangan golongan kiri
B Laranga Bergabung dengan kuasa Barat lain
C Mendapatkan sokongan pembesar
D Bekerjasama dengan pihak Jepun D
4. Apakah nama persatuan yang menggalakkan
ahlinya berkenal-kenalan antara satu sama lain?

  A Persatuan Melayu Sarawak

  B Barisan Pemuda Jeselton
  C Persatuan Sahabat Pena
  D Kesatuan Melayu Muda

C
5. Apakah objektif penubuhan persatuan-persatuan
negeri di negara kita sekitar tahun 1930-an?
  I Menggabungkan tenaga intelektual Melayu
  II Menuntut kemerdekaan daripada British
  III Memperjuangkan semangat nasionalisme
  IV Membincangkan kedudukan orang Melayu

  A I dan II
  B I dan IV
  C II dan III
  D III dan IV

B
6 Siapakah tokoh yang bertanggungjawab menubuhkan
Kesatuan Melayu Muda ?

  A Embok Suloh
  B Abdul Rahim Kajai
  C Tengku Kadir Ali
  D Ibrahim Hj. Yaakob

D
7 Persatuan yang mula-mula ditubuhkan pada tahun 1936
ialah

  A Persatuan Melayu Miri

  B Persatuan Melayu Sarawak
  C Persatuan Melayu Sarikei
  D Persatuan Melayu Bintulu

A
8 Pada abad ke-20, kegiatan berpesatuan di Sabah
tidak menonjol. Mengapakah keadaan tersebut
berlaku ?

  A Halangan daripada pemerintah

  B Kelemahan sistem perhubungan
  C Menghadapi masalah kewangan
  D Perbezaan taraf hidup etnik

B
9 Jadual berikut menunjukkan persidangan yang diadakan di
Tanah Melayu sebelum Perang Dunia Kedua.
Persidangan Penganjur
Persidangan Persaudaraan Sahabat Pena Malaya
Kebangsaan (PASPAM)
Kongres Melayu - Kesatuan Melayu Singapura (KMS)
Se-Tanah Melayu - Persatuan Melayu Selangor (PMS)

Jadual di atas menunjukkan persidangan yang diadakan

di Tanah Melayu sebelum Perang Dunia Kedua. Apakah D
persamaan matlamat persidangan tersebut?
A Menuntut pilihan raya
B Mempertahankan adat resam
C Menyekat kemasukan imigran
D Membentuk perpaduan
10 Apakah matlamat penubuhan Kesatuan Melayu
Muda pada tahun 1938?

  A Menamatkan pemerintahan penjajah

  B Memupuk kesetiaan kepada raja
  C Mewujudkan perpaduan kaum
  D Memperjuangkan kepentingan agama

A
 SEKIAN,
TERIMA KASIH