SAINS T1

BAB 4:
PEMBIAKAN
 PEMBIAKAN
Pembiakan ialah proses induk
menghasilkan individu baru atau
zuriat

Kepentingan – memastikan
kemandirian dan kesinambungan
sesuatu spesies

Pembiakan
PembiakanAseks
Aseks
Pembiakan
PembiakanSeks
Seks (Asexual
(Asexual
(Sexual
(Sexualreproduction
reproduction)) reproduction)
reproduction)
 PEMBIAKAN SEKS
Pembiakan yang melibatkan proses
persenyawaan, iaitu proses percantuman
dua sel pembiakan yang setiap satunya
berasal daripada satu induk jantan dan satu
induk betina
menghasilkan

Organ Sperma
lelaki

persenyawaan Zigot Embrio Fetus

menghasilkan

Organ Anak
Ovum
perempuan
 Persenyawaan
(Fertilisation)

Proses percantuman antara gamet

jantan dan gamet betina untuk
menghasilkan zigot

Persenyawaan dalam Persenyawaan luar

(Internal fertilisation) (External fertilisation)
Persenyawaan dalam Persenyawaan luar
(Internal fertilisation) (IExternal fertilisation)
 Persenyawaan berlaku di luar sistem
pembiakan betina

 Ovum dan sperma dihasilkan pada masa

 Persenyawaan
yang sama di dalam air untuk proses
berlaku di dalam
persenyawaan berlaku
sistem pembiakan
betina  Persenyawaan luar berlaku pada ikan,
katak dan kodok
 Mamalia, reptilia,
burung dan serangga  Keburukan :
melakukan  Sel pembiakan perlu dihasilkan dengan
persenyawaan dalam
banyak
 Sel pembiakan akan mati sebelum
disenyawakan
 Ovum dan sperma banyak membazir
 Zigot atau embrio yang terhasil mungkin
akan dimakan oleh haiwan lain
 PEMBIAKAN ASEKS
 Pembentukan individu-individu baharu
daripada 1 individu atau induk tanpa
melibatkan sel-sel pembiakan jantan atau
betina
 5 jenis:
 Belahan dedua (binary fission)
 Pertunasan (budding)
 Pembentukan spora (spore formation)
 Pembiakan vegetatif (vegetatif reproduction)
 Penjanaan semula (rejuvenation/regeneration)
 PEMBIAKAN ASEKS

Kebaikan:

 Organisma boleh Keburukan:

menghasilkan
individu baru  Organisma baru
yang banyak yang dihasilkan
tanpa bantuan adalah serupa
daripada individu (ciri-ciri) dengan sel
yang lain. induk
(sel induk)
 Belahan dedua
(Binary fission)
• Satu induk yang matang membahagi dan berpisah menjadi
dua sel yang baharu.
• contoh : ameba , paramesium, buran dan bacteria
 Pertunasan(Budding)
Cara pembiakan aseks di mana individu baharu atau
zuriat terbentuk dan terpisah daripada individu
dewasa

Yis
Yis

Hidra
Hidra
 Pembentukan spora
o Berlaku pada tumbuhan tak berbunga seperti kulat,
lumut dan paku pakis
o Dihasilkan di sporangium
o Setiap spora akan membentuk individu yang baru
 Pembiakan vegetatif
Vegetative reproduction
Tumbuhan baharu membesar daripada bahagian
vegetatif seperti akar, batang atau daun tumbuhan
induk
Contoh : rumput, halia, ubi kentang
 Penjanaan semula
Fragmentasi individu dewasa kepada beberapa bahagian badan
dan pertumbuhan semula bahagian-bahagian tersebut menjadi
individu baharu yang lengkap
Contoh : tapak sulaiman, cacing pipih

(Cacing pipih - Planarian)

Organisma yang dihasilkan melalui penjanaan semula
Organisma yang dihasilkan
(Tapak melalui
Sulaiman- penjanaan semula
Starfish)
(Tapak Sulaiman- Starfish)
 Perbandingan antara pembiakan seks dan
pembiakan aseks
Persamaan
Pembiakan Menghasilkan Pembiakan
Menghasilkanindividu
individu
seks baru
baruuntuk
untuk aseks
mengekalkan
mengekalkanspesis
spesis

Perbezaan

Dua Bilangan
Bilanganindividu
individu
Dua yang Satu
yangterlibat
terlibat Satu
Ya
Ya Penglibatan
Penglibatanselsel Tidak
Tidak
pembiakan
pembiakan(gamet)
(gamet)
Berbeza
Berbeza Sama
Ciri-ciri
Ciri-ciriindividu
individu Samadengan
dengan
dengan
dengansel
sel sel
baru
baru selinduk
induk
induk
induk
SISTEM PEMBIAKAN LELAKI

Pandangan hadapan Pandangan sisi

Pandangan hadapan Pandangan sisi
 Fungsi organ pembiakan lelaki
Organ pembiakan Fungsi
Testis Menghasilkan sperma dan hormon
testosteron (hormon lelaki)

Duktus sperma Menyalurkan sperma dari testis ke vesikel

(sperm duct) simen
Kelenjar prostat Menghasilkan bendalir keputihan yang
(Prostate gland) melindungi sperma
Vesikel simen Menyimpan sperma dan menghasilkan
(Seminal vesicle) cecair semen untuk memudahkan
pergerakan sperma
Uretra (Urethra) Membebaskan sperma dan air kencing dari
badan
Skrotum (Scrotum) Melindungi testis
Zakar Menghantar sperma dari lelaki ke vagina
perempuan
 Sperma
leher
Bahagian
Membran plasma kepala
tengah

ekor

nukleus
Perubahan lelaki apabila mencapai akil
baligh
 Pertumbuhan janggut dan jambang
 Pembesaran tulang dan otot

 Pertumbuhan bulu di bahagian

kemaluan dan ketiak

 Suara kasar dan garau

 Testis mula menghasilkan sperma

 Mula membebaskan semen

 Mula tertarik kepada perempuan

 SISTEM PEMBIAKAN
PEREMPUAN

Pandangan hadapan
Pandangan hadapan Pandangan sisi
Pandangan sisi
 Fungsi organ pembiakan perempuan
Organ pembiakan Fungsi
Ovari Menghasilkan ovum dan hormon
estrogen dan progesteron (hormon
perempuan)
Tiub Fallopio • Menolak ovum yang matang dari ovari
(Fallopian Tube) ke uterus
• Tempat persenyawaan berlaku
Uterus • Membenarkan fetus berkembang jika
persenyawaan ovum berlaku
• Melindungi fetus
Serviks • Menghasilkan cecair untuk pergerakan
(Cervix) sperma
• Menghubungkan uterus dengan vagina
Vagina • Menerima sperma dari penis
• Menghasilkan cecair untuk pelincir
Ovum

Lapisan jeli

Sitoplasma

Membran sel

Nukleus
 Perubahan perempuan apabila
mencapai akil baligh

 Pembesaran payudara dan pelvis

 Pengumpulan lemak dibawah kulit
 Pertumbuhan bulu di bahagian

kemaluan dan ketiak

 Mula menghasilkan ovum

 Mula datang haid

 Mula tertarik kepada lelaki

 Perbandingan antara sperma dan ovum
Persamaan
Gamet/Sel
Gamet/Selpembiakan
pembiakan
Sperma manusia Ovum
manusia

Perbezaan
Jantina
Jantinayang
yang
Lelaki
Lelaki Perempuan
Perempuan
menghasilkan
menghasilkan
Gamet
Gametjantan
jantan Jenis
Jenisgamet
gamet Gamet
Gametbetina
betina
Organ
Organyang
yang
Testis
Testis Ovari
Ovari
menghasilkan
menghasilkan
Sel
Selterkecil
terkecildalam
dalam Sel
Selterbesar
terbesardalam
dalam
Saiz
Saiz
badan
badanlelaki
lelaki badan
badanperempuan
perempuan
Kuantiti
Kuantitiuntuk
untuk
Berjuta-juta
Berjuta-juta dihasilkan
dihasilkantujuan
tujuan Satu
Satu
persenyawaan
persenyawaan
Boleh
Boleh Kebolehan
Kebolehanbergerak
bergerak Tidak
Tidakboleh
boleh
Bercantum
Bercantumdengan
dengan Bercantum
Bercantumdengan
dengan
ovum
ovumuntuk
untuk Fungsi
Fungsi sperma
spermauntuk
untuk
membentuk zigot membentuk zigot
 KITAR HAID

Kitar Haid
Kitar Haid
(Menstrual Cycle)
Pergeluaran Haid (Menstrual Cycle)
Pergeluaran Haid
(Mestruation)
(Mestruation) Edaran perkembangan dan
Edaran perkembangan
kemerosotan dinding uterusdan
yang
Pendarahan atau darah keluar melalui kemerosotan dinding uterus yang
berkait dengan perkembangan ovum.
Pendarahan
servik danatau darah
vagina keluar melalui
perempuan. berkait dengan perkembangan ovum.
servik dan vagina perempuan.
Satu kitar haid yang lengkap biasanya
Satu kitar haid yang
mengambil masalengkap
28 haribiasanya
mengambil masa 28 hari
Fasa Kitar haid
Fasa Kitar haid
Fasa Kitar haid
Fasa Kitar haid
PERSENYAWAAN
 PERSENYAWAAN
 Semasa persenyawaan, sperma yang

T Du Ke
dihasilkan dalam testis
Z
akan bergerak untuk
kt le U
bertemu dengan ovum yang dihasilkan dalam
ovari di Tiub Fallopio. a
e us nj
re
sp ar k
st er pr tr
m a
is os a
a tat r
 PERKEMBANGAN ZIGOT KE
EMBRIO

Zigot terbentuk Zigot membahagi

Zigot membahagi
daripada percantuman lagi membentuk
membentuk dua sel
antara nukleus sperma empat sel.
dan ovum

Zigot membahagi banyak kali

menghasilkan satu gumpalan
sel yang disebut embrio.
PENEMPELAN EMBRIO PADA
DINDING UTERUS
 Apabila sampai di uterus, zigot telah
berkembang menjadi embrio. Embrio
kemudian akan terbenam di dalam dinding
uterus.
 Proses pelekatan embrio pada dinding uterus
disebut penempelan.
 Plasenta menempelkan embrio pada dinding
uterus.
 Tali pusat menghubungkan embrio kepada
plasenta.
 Plasenta mengandungi banyak kapilari darah.
Embrio mendapat bekalan makanan dan
oksigen daripada plasenta ibunya melalui tali
pusat.
 Bahan-bahan buangan seperti karbon dioksida
dan urea embrio disingkirkan ke dalam darah
ibu melalui tali pusat.
 Embrio mempunyai sistem peredaran darah
yang tersendiri dan tidak bercampur dengan
darah ibu.
 Embrio dilindungi oleh dua lapisan membran
yang disebut membran embrio.
 Cecair dalam membran embrio (bendalir
amnion) melindungi embrio daripada sebarang
gegaran atau renjatan.
Bahan yang meresap melalui tali pusat antara ibu dan embrio
Bahan yang meresap melalui tali pusat antara ibu dan embrio
PERKEMBANGAN EMBRIO
KEPADA FETUS
PERKEMBANGAN EMBRIO
MENJADI FETUS
 Perbandingan antara zigot,
embrio, fetus dan bayi

Zigot Embrio Fetus Bayi

Tempoh Sebaik sahaja 0 – 2 bulan 2 – 9 bulan Fetus yang
Masa nukleus sperma telah
bercantum dilahirkan
dengan nukleus
ovum

Ciri khas Terdiri daripada Terdiri Menyerupai Semua

satu atau daripada satu manusia bahagian
beberapa sel gumpalan sel dengan badan telah
anggota berkembang
badanya dapat dengan
dikenal pasti lengkap
KEPENTINGAN PENJAGAAN ANAK
SEBELUM KELAHIRAN
 Ibu yang mengandung perlu mengambil
makanan yang bernutrisi untuk menjamin
kesihatan diri sendiri dan fetus yang sihat.
 Fetus mendapatkan zat makanan daripada
plasenta ibunya melalui tali pusat.
 Gizi ibu mengandung harus mengandungi
makanan seperti ikan, telur, susu, daging,
buah-buahan dan sayur-sayuran.
 Nutrisi yang diperlukan oleh ibu
mengandung dan fetus
Nutrisi / Zat Fungsi / Kepentingan
makanan
Protein • Diperlukan untuk membina tisu fetus
Kalsium dan fosforus • Diperlukan untuk menguatkan tulang dan gigi
fetus
• Diperlukan untuk mengelakkan kerosakan gigi
pada ibu
Besi • Diperlukan untuk membina sel darah merah
untuk mengangkut oksigen pada fetus
• Diperlukan untuk mengelakkan ibu daripada
menghidapi penyakit anemia (kekurangan sel
darah merah)
Asid folik dan • Diperlukan untuk menguatkan sistem pertahanan
vitamin (sistem pengimunan) terhadap jangkitan penyakit
pada fetus dan ibu
 Protein juga diperlukan untuk membina
antibodi dalam badan ibu. Antibodi ialah
bahan kimia yang membantu badan
memusnahkan mikroorganisma yang
memasuki badan.
 Ibu mengandung harus mengurangkan
pengambilan makanan karbohidrat dan lemak.
 Ibu perlu mengelakkan daripada pengambilan
alkohol, dadah, ubat dan merokok yang
menbahayakan atau mengakibatkan kecacatan
embrio atau fetus.
 Anak
Anakmati
matidalam
dalam
kandungan
kandunganibu
ibu

Keguguran
Kegugurananak
anak
Melahirkan
Melahirkananak
anak
yang
yangtidak
tidakcukup
cukup
bulan
bulan

Risiko
Risikoibu
ibu
Bayi
Bayiyang
yangdilahirkan
dilahirkan mengandung
mengandung
bersaiz
bersaizlebih
lebihkecil
kecil yang
yangmerokok
merokok
berbanding
berbandingdengan
dengan Melahirkan
Melahirkanbayi
bayi
bayi
bayiyang
yangdilahirkan
dilahirkan dengan
dengankecacatan
kecacatan
oleh
olehibu
ibuyang
yangtidak
tidak pada
padaotaknya
otaknya
merokok
merokok
 KEPENTINGAN PENYELIDIKAN
DALAM PEMBIAKAN MANUSIA
Kemandulan
(Sterility)
 Lelaki atau perempuan yang
tidak boleh mempunyai anak

Kemandulan perempuan mungkin

Kemandulan lelaki mungkin
disebabkan:
disebabkan:
 Ovulasi tidak berlaku spt ovari
 tiada atau sedikit sperma
tidak menghasilkan ovum
dihasilkan
 ovum mati terlalu awal
 sperma mati terlalu awal
 ovum tidak matang
 sperma tidak matang
 kitar haid yang tidak teratur
 penis tidak dapat berfungsi
 kecacatan organ pembiakan spt
dengan baik
tiub fallopio tersekat
 penyakit kelamin – gonorea atau
 embrio gagal untuk menempel
sifilis
sendiri di dinding uterus
 kerosakan pada testis atau duktus
 ketidakseimbangan hormon
sperma
pembiakan
Kemandulan dan ketidaksuburan boleh diatasi melalui:

 Pengambilan makanan yang berkhasiat dan nutrisi yang baik

 Rawatan hormon - mengambil pil kesuburan yang

mengandungi hormon yang boleh merangsang ovari untuk
menghasilkan ovum

 Pembedahan

 Persenyawaan dalam tabung uji (in-vitro fertilisation)– sperma

dan ovum diletakkan bersama di dalam piring petri yang
mengandungi larutan kultur. Persenyawaan berlaku. Zigot
diletakkan didalam uterus perempuan. Bayi yang dilahirkan
dipanggil bayi tabung uji.
 Pengawalan kelahiran
(birth control)

Biasanya berlaku apabila:

 Pasangan tidak bersedia untuk memiliki anak
 Sudah mempunyai anak yang ramai
 Ingin jarak kelahiran antara anak
Kaedah yang digunakan:
Prinsip yang digunakan
Lelaki:
dalam kawalan kelahiran:
 Menggunakan kondom
 Vasektomi
 menghalang ovum dari
disenyawakan oleh sperma
Perempuan:
 menghalang embrio
 Kaedah semulajadi
terbentuk dari penempelan
i. Rhythm method
ke dinding uterus
ii. Temperature method
iii. Mucus method
 Pil perancang
 Alat intrauterus (IUD)
 Menggunakan spermicide
 Menggunakan diafragma
 Ligasi (Ligation)
Kondom
Kondom

Vasektomi
Vasektomi
 IUD Diafragm
IUD Diafragm

Ligation
Ligation
SISTEM PEMBIAKAN ASEKS
TUMBUHAN BERBUNGA
 Bahagian bunga Fungsi
Sepal • Melindungi bunga semasa peringkat kudup
Petal • Menarik perhatian serangga bertujuan
pendebungaan
• Melindungi stamen dan pistil
Penyangga (Stalk) • Menyokong bunga
Stamen • Organ pembiakan jantan
Filamen • Memegang anter
Anter • Menghasilkan butir debunga
Butir debunga • Mengandungi sel gamet jantan
(Pollen grain)
Pistil • Organ pembiakan betina
Stigma • Menerima butir debunga semasa pendebungaan

Stil (Style) • Penyokong stigma dan menerima butir debunga

Nektar (Nectary) • Menghasilkan cecair manis (nektar) untuk menarik

serangga atau burung
Ovari • Menghasilkan ovul
Ovul • Mengandungi sel gamet betina
 Sel pembiakan tumbuhan berbunga
 Sel pembiakan jantan tumbuhan
berbunga adalah di dalam butir
debunga
 Sel pembiakan betina tumbuhan
berbunga adalah di dalam ovul
 Butir debunga dan ovul dari
bunga yang berbeza dari segi
saiz, bentuk, susunan dan
bilangan.

Butir debunga
Butir debunga
 PENDEBUNGAAN
(POLLINATION)

Pendebungaan
Pendebungaan
(Pollination)
(Pollination)
• Proses pemindahan butir debunga
• Proses pemindahan butir debunga
dari anter ke stigma bunga
dari anter ke stigma bunga

Agen Pendebungaan
Agen Pendebungaan
(Pollination agen)
(Pollination agen)yang
• Agen atau organisma
Tiga jenis agen • Agen atau organisma yang
Tiga jenis agen membawa/memindahkan butir
pendebungaan: membawa/memindahkan
debunga dari anter ke stigma butir
pendebungaan:
 haiwan debunga dari anter ke stigma
bunga
 angin
haiwan bunga
 angin
 air
 air
 Perbandingan ciri-ciri debunga dibawa oleh
serangga dan angin
Persamaan
Pendebungaan oleh Pemindahan butir Pendebungaan oleh
serangga debunga ke stigma angin

Perbezaan dalam ciri-ciri

bunga
Kuantiti yang kecil dan Kuantiti dan ciri-ciri Kuantiti yang besar dan
melekit butir debunga ringan
Berbau Bau Tiada bau
Terang Warna Biasanya warna putih
Pendek Filamen Panjang dan terjuntai
Melekit Stigma Berbulu
Pendek Stil Panjang
Kecil Anter Besar
Pendebungaan oleh Perbezaan dalam ciri-ciri Pendebungaan oleh
serangga bunga angin
Pendek Tangkai Panjang
Ada Nektar Tiada
Besar Saiz bunga Kecil
Bunga matahari, Contoh bunga Lalang, Bunga jagung
rambutan
 JENIS
JENIS
PENDEBUNGAAN
PENDEBUNGAAN

PENDEBUNGAAN
PENDEBUNGAAN PENDEBUNGAAN
PENDEBUNGAAN
SENDIRI
SENDIRI KACUK
KACUK
(SELF-POLLINATION)
(SELF-POLLINATION) (CROSS-POLLINATION)
(CROSS-POLLINATION)
Pendebungaan sendiri
(Self-pollination)
Berlaku
Berlakuapabila
apabilabutir
butirdebunga
debunga
dari
darianter
antersekuntum
sekuntumbunga
bunga
berpindah
berpindahke keatas:
atas:

a)
a) Stigma
Stigmapada
padabunga
bungayang
yang
sama,
sama,atau
atau
b)
b) Stigma
Stigmapada
padabunga
bungayang
yang
lain
lainpada
padapokok
pokokyang
yangsama
sama
•• Lebih
Lebihmudah
mudahberlaku
berlakuselagi
selagi
anter
anterdan
danstigma
stigmamatang
matangpada
pada
masa
masayang
yangsama.
sama.
•• Kelemahan:
Kelemahan:
•• anak
anakpokok
pokokyang
yangterhasil
terhasil
mempunyai
mempunyaisifatsifatyang
yangsama
sama
•• daya
dayatahan
tahanterhadap
terhadappenyakit
penyakit
lebih
lebihrendah
rendah
 Pendebungaan kacuk
(Cross-pollination)

Kelebihan:
Kelebihan:


Mempunyai
Mempunyaisifat
sifatkedua-
kedua-
dua
duatumbuhan
tumbuhaninduk
induk

Lebih
Lebihsihat
sihat

Menghasilkan
Menghasilkanbuah
buahyang
yang
banyak
banyakdan
danbermutu
bermutu

Menghasilkan
Menghasilkanbijih
bijihbenih
benih
yang
yangbermutu
bermututinggi
tinggi
Berlaku
Berlakuapabila
apabilabutir
butirdebunga
debunga
dari
darianter
antersekuntum
sekuntumbunga
bunga
dipindahkan
dipindahkanke kestigma
stigmabunga
bunga
pada
padapokok
pokokyang
yangberlainan.
berlainan.
 Perbandingan antara pendebungaan sendiri
dengan pendebungaan kacuk
PERSAMAAN
PERSAMAAN
PERDEBUNGAAN Proses
Prosespemindahan
pemindahanbutir
butir PERDEBUNGAAN
PERDEBUNGAAN
SENDIRI debunga PERDEBUNGAAN
SENDIRI debungake
kestigma
stigma KACUK
KACUK

PERBEZAAN
PERBEZAAN
Bunga
Bungaatau
ataupokok
pokokyang
yang Tempat
Tempatberlaku
berlaku Pokok
Pokokyang
yangberlainan
berlainan
sama
sama

Kurang
Kurangbermutu
bermutu Biji
Bijibenih
benihyang
yangterhasil
terhasil Lebih
Lebihbermutu
bermutu

Rintangan
Rintanganterhadap
terhadapjangkitan
jangkitan
Rendah
Rendah penyakit
penyakitpada
padaanak
anakpokok
pokokyang
yang Lebih
Lebihtinggi
tinggi
terhasil
terhasil
 Aplikasi pendebungaan kacuk dalam pertanian

Pokok Pokok induk Pokok Sifat pokok kacukan

kacukan
Padi • Jenis siam-29 dengan jenis • Malinja Buah lebih banyak dan
Pebifun • Mahsuri masak dengan lebih cepat
• Jenis Taichung 65 dengan
Mayang Ebos 80
Kelapa Pisifera dengan Dura Tenera Buah lebih banyak dengan
sawit tempurung yang nipis dan
isi yang lebih banyak
Betik Subang 6 dengan Sunrise Eksotika Buah lebih manis dan
Solo (Hawaii) berisi
Jagung Jagung manis dari Taiwan Jagung Buah lebih manis, lebih
dengan dari Mexico Masmadu besar, lebih tahan
terhadap penyakit dan
kemarau
Perkembangan Buah dan Biji
Benih dalam Tumbuhan
Persenyawaan dalam tumbuhan
 Pembiakan seks bagi tumbuhan berbunga dan
perkembangan ovul dan ovari

Debunga
Debunga
Pokok
Pokok
berbunga Persenyawaan
Persenyawaan Zigot
Zigot
berbunga
Ovul
Ovul

Anak
Anakpokok
pokok Anak
Anakbenih
benih Embrio
Embrio
 Struktur biji benih

 Bijih benih terdiri daripada tiga bahagian iaitu testa,

kotiledon dan embrio.
 Testa – kulit luar biji benih yang melindungi biji benih
 Hilum – tempat perlekatan biji benih pada testa
 Mikropil – liang seni yang terdapat pada testa
 Kotiledon – bahagian biji yang menyimpan makanan
 Embrio – terletak antara dua kotiledon dalam biji
kacang – (plumul,radikel dan kotiledon)
 Plumul – membesar menjadi pucuk
 Radikel – membesar menjadi akar
 Struktur biji benih
(Biji benih dikotiledon)

Struktur luar biji kacang Keratan memanjang biji kacang

panjang panjang
 Struktur biji benih
(Biji benih monokotiledon)

Struktur luar biji jagung Keratan memanjang biji

jagung
 Fungsi bahagian-bahagian biji benih

Bahagian Fungsi
biji benih
Testa Melindungi biji benih
Mikropil Membenarkan udara dan air masuk
ke dalam biji semasa percambahan
Hilum Melekatkan biji benih pada dinding
ovari (buah)
Kotiledon Membekalkan makanan untuk
percambahan
 Percambahan biji benih

Percambahan
Percambahan––proses
prosespertumbuhan
pertumbuhanembrio
embriodalam
dalam
biji
bijibenih
benihmenjadi
menjadianak
anakbenih
benih

Terdapat
Terdapatdua
duapercambahan
percambahanbiji
bijibenih:
benih:

i.i. Percambahan
Percambahanepigeal
epigeal
(Kotiledon
(Kotiledonturut
turutdibawa
dibawakeluar
keluardi
diatas
atastanah
tanahapabila
apabilapucuk
pucuk
bertumbuh)
bertumbuh)

ii.
ii. Percambahan
Percambahanhipogeal
hipogeal
(kotiledon
(kotiledonkekal
kekaldalam
dalamtanah)
tanah)
Percambahan
Percambahanepigeal
epigeal
Percambahan
Percambahanhipogeal
hipogeal
Peringkat-peringkat percambahan
biji benih
Bijih
Bijihbenih
benihmenyerap
menyerapair
air

Testa
Testamerekah
merekah

Radikel
Radikeltumbuh
tumbuhke
kebawah
bawah

Plumul
Plumultumbuh
tumbuhke
keatas
atas

Kotiledon
Kotiledonmengecut
mengecutdan
dangugur
gugur
 Syarat-syarat percambahan biji
benih

 Biji benih akan bercambah jika berada

dalam keadaan yang sesuai.
 Syarat-syarat yang diperlukan untuk
percambahan ialah dengan adanya:
a) Air
b) Udara
c) Suhu (haba) yang sesuai
PEMBIAKAN VEGETATIF PADA
TUMBUHAN BERBUNGA
Pengertian: Sejenis pembiakan aseks yang menghasilkan
Pengertian:
tumbuhan baruSejenis pembiakan
dari bahagian aseks pada
tertentu yang tumbuhan
menghasilkan
induk
tumbuhan baru dari bahagian
tanpa melibatkan biji benih. tertentu pada tumbuhan induk
tanpa melibatkan biji benih.

Berlaku apabila bahagian tertentu pada tumbuhan seperti

Berlaku
batang, apabila
akar, atau bahagian tertentu
daun, yang pada
ada mata tumbuhan
tunas seperti
bertumbuh
batang,pokok
menjadi akar, baru.
atau daun, yang ada mata tunas bertumbuh
menjadi pokok baru.

Berlaku melalui bahagian tertentu tumbuhan seperti

Berlaku
rizom, melalui
batang, bahagian
batang rayaptertentu tumbuhan
dan bebawang . seperti
rizom, batang, batang rayap dan bebawang.
 M UN
IZO DA
R

 Rizom ialah batang yang tumbuh  Mata tunas yang kecil dihasil
 Rizom ialah batang yang tumbuh  Mata tunas yang kecil dihasil
di bawah tanah pada dapat berkembang menjadi
di bawah tanah pada dapat berkembang menjadi
tumbuhan
 Rizom mengandungi makanan
 Rizom mengandungi makanan tumbuhan
 Lidah buaya, Bryohyllum
simpanan.  Lidah buaya, Bryohyllum
simpanan.
 Lalang, kunyit, halia, serai
 Lalang, kunyit, halia, serai
 R NG
BE T A
TU BA

 Sesetengah tumbuhan membiak

 Sesetengah tumbuhan membiak
melalui batang yang mempunyai
 Tuber ialah batang bawah tanah melalui batang yang mempunyai
 Tuber ialah batang bawah tanah beberapa mata tunas.
dengan hujung yang bengkak beberapa mata pokok
tunas. bunga
dengan hujung yangmakanan
bengkak  Ubi kayu, tebu,
 Tuber mengandungi  Ubi kayu, tebu, pokok bunga
 Tuber mengandungi makanan raya, pokok bunga mawar
simpanan raya, pokok bunga mawar
simpanan
 Tuber mengandungi beberapa
 Tuber mengandungi beberapa
mata tunas yang dapat tumbuh
mata tunas
menjadi yang
pokok dapat tumbuh
baru.
menjadi
 Ubi pokok baru.
kentang
 Ubi kentang
 G NG
N
A P A
T W
BA AYA B A
R BE

 Batang rayap ialah batang yang

 Batang rayap ialah batang yang  Bebawang terdiri daripada
berjalar di permukaan tanah.  Bebawang terdiri daripada
berjalar di permukaan tanah. berlapis-lapis daun berlendir
 Nodus pada batang akan berlapis-lapis
 Nodus pada batang akan yang bengkak. daun berlendir
mengeluarkan mata tunas yangtunas
bengkak.
mengeluarkan mata tunas  Mata bertumbuh menjadi
 Batang rayap tidak menyimpan  Mata tunas bertumbuh menjadi
 Batang rayap tidak menyimpan tumbuhan baru.
makanan. tumbuhanmengandungi
baru.
makanan.  Bebawang
 Pegaga, rumput, ubi keledek,  Bebawang mengandungi
 Pegaga, rumput, ubi keledek, makanan simpanan.
kangkung makanan simpanan.
kangkung  Bawang merah, pokok bunga lili
 Bawang merah, pokok bunga lili
 SI A K
I
M
B AN KOK
U
PO

 Anak pokok tumbuh daripada

 Umbisi ialah batang bengkak  Anak pokok tumbuh daripada
batang pendek dalam tanah.
 Umbisi ialah batang bengkak batangpisang,
 Pokok pendek dalambuluh
tanah.
dengan mata tunas yang tumbuh pokok
dengan mata tunastanah.
yang tumbuh  Pokok pisang, pokok buluh
menegak di bawah
menegak
 Umbisi di bawah makanan.
menyimpan tanah.
Keladi
Umbisi menyimpan makanan.
 Keladi
 PEMBIAKAN VEGETATIF
KEBAIKAN
1. Anak tumbuhan tumbuh lebih cepat 1. Anak tumbuhan tidak
daripada melalui biji benih.
2. Tidak memerlukan bantuan agen
pendebungaan
3. Anak tumbuhan mempunyai sifat
yang sama dengan tumbuhan induk.
4. Anak tumbuhan dapat memperoleh
makanan daripada induk sebelum
bemandiri.
KEBURUKAN
mempunyai sifat-sifat baru yang
dapat menyesuaikan diri jika
persekitaran berubah.
2. Anak tumbuhan tumbuh di
kawasan yang sama dengan induk.
Hal ini menimbulkan masalah
kesesakan.
3. Sifat yang tidak diingini
diturunkan daripada induk kepada
anak tumbuhan
Aplikasi pembiakan vegetatif
Teknologi
pembiakan
vegetatif

Tut Keratan
(Marcot) (Cuttings)

Kultur tisu
Tut lentur
(Tissue
culture)
(Layering)
 Keratan
(Cuttings)
 Keratan batang atau dahan dikerat
daripada tumbuhan induk dan ditanam ke
dalam tanah

 Keratan batang yang digunakan perlu

mengandungi ruas berdekatan dengan
pangkalnya.

 Tumbuhan seperti ubi kayu, bunga

mawar, bunga raya, tebu, dan kangkung
dapat dibiak dengan cara ini
 Tut
(Marcot)

 Kulit suatu dahan yang sihat yang mempunyai ruas serta tunas
digelang (dibuang kulit).

 Bahagian dahan itu ditutupi dengan tanah lembap dan dibalut dengan
bahan plastik kain, atau sabut kelapa.

 Apabila akar-akar kelihatan tumbuh keluar daripada bahagian dahan

itu, dahan itu dipotong dan ditanam di dalam tanah.

 Kaedah ini biasanya digunakan untuk membiak pokok buah-buahan

seperti durian, ciku, limau, rambutan dan jambu batu.
 Tut lentur
(Layering)

 Suatu dahan yang rendah digelangi kulit luarnya dan dibenam dalam
tanah lembap.

 Apabila akar-akar kelihatan muncul, bahagian dahan itu dipotong

daripada tumbuhan induk dan ditanam.

 Keadaan ini digunakan untuk membiak tumbuhan seperti bunga

kertas, bunga mawar, bunga melur dan limau.
 Kultur tisu
(Tissue culture)

Batang satu pokok dipotong

dan dilekatkan pada satu Mata tunas suatu pokok
batang pokok yang lain disisipkan pada kulit luar
suatu pokok lain yang dihiris
dalam bentuk T
 END OF
CHAPTER

Created by