Прашања

• Зошто компјутерите препознаваат само

програмите напишани во машински јазик?
• Кои знаци се користат во машинскиот
јазик?
• Како настанал зборот bit?
• Кој уште броен систем познавате?
• Зошто овие бројни системи ги нарекуваме
позициони бројни системи?
 Бројни системи
Ќе научите:
• Што е позиционен броен систем
• Како се претставуваат броеви во
позициони бројни системи
• Конверзија помеѓу бројни
системи
 Позициони бројни системи,
претставување на броеви
Секоја цифра во бројот има своја важност
определена од позиција.
9275,34 =
 Секој природен број p (p≥2) може да биде основа
на броен систем. Најчесто користените бројни
системи:
Броен систем Основа Множество на цифри
Бинарен 2 0, 1
Октален 8 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7
Декаден 10 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9
Хексадекаден 16 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, А, B, C, D, Е,F

Бројот запишан во броен систем со основа b се добива како

 Претворање (конверзија) на броеви од еден броен систем во
друг

А) Конверзија на број Ap во C10

Пример: Да се најдат декадните еквиваленти на броевите:
а) 110110012
б) 1220013
в) 200314
г) 10568
д) 1AB16

Забелешка: Доколку покрај бројот не е запишана основата се подразбира дека

се работи за број од декадниот броен систем (29 = 2910)
Б) Конверзија на број A10 во Cp

Случај: A ≥ 1 (A е цел број)

Постапка:

div означува количник при целобројно делење на два броја, а

mod означува остаток при делење на два броја.
Постапката продолжува сè додека xi+1>0.

Пример: За бројот 78 да се најде соодветниот бинарен,

октален и хексадекаден броен еквивалент.
Најчесто, во овој случај на конверзија, постапката не завршува во
конечен број чекори, т.е. бројот Cp има бесконечно многу цифри.
Пример: За децималниот број 0.38 да се најде соодветниот бинарен,
октален и хексадецимален еквивалент.
Конверзија меѓу бинарен, октален и
хексадекаден броен систем

8 = 23 16 = 24
 on-line конвертори
• http://www.mathsisfun.com/binary-decimal-h
exadecimal-converter.html
• http://www.exploringbinary.com/binary-conv
erter/