Organisasyong Pasalita at

Pasulat na Komposisyon
Ang makrong kasanayang pasalita at pasulat ay
napakahalaga sa buhay ng isang tao.

Kaiba sa pakikinig at pagbabasa na mga kasanayang

reseptib, ang pagsasalita at pagsulat ay kasanayang
ekspresib at produktib o mga kasanayang ginamit sa
pagpapahayag ng ideya o kaalaman at damdamin o
emosyon.
Ito ang tawag sa pangangailangan ng iisang paksang
tatalakayin sa kabuuan ng isang komposisyon.

Subalit may mga paksa na lubhang malawak at may

maraming saklaw
hal. Pag-iibig
kailangan ang paglilimita.
 Pasulat
Pasalita
a. ano-ano ang c. ano ang
pagkakaiba ng bumubuo ng
pagsasalita at
komposisyon?
pagsusulat?

b. Anong kasanayang d . ano-ano ang mga

ang nasa pagsasalita kailangang
at pagsulta? katangian ng isang
komposiyon?
Mga katangiang ng talata:
Kaisahan
Pagkakaugnay-ugnay o kohirens
Diin o empasis

a. Ano itong kaisahan?

 Tumutukoy ito sa kaisahan ng mga ideya sa loob ng
talataan

 Upang magkaroon ng kaisahan sa loob ng isang

komposisyon , kailangang magkaroon din ng
kaisahan ang layunin at tono sa pagsulat .
Upang mapagdugtongdugtong ang
mga kaisipan nang malinaw at
maayos sa pamamagitan ng mga
hiblang tagapag-ugnay.

Kaisahan ng komposisyon
kailangang ang: kaisahan sa Ideya,
Kaisahan sa tono, Kaisahan sa
layunin at hiblang tagapag-ugnay.
Ano ang makakatulong sa isang manunulat
upang mapapanatili ang kaisahan sa bawat
talata sa loob ng komposisyon?

Makakatulong din sa pagpapanatili ng

kaisahan ang semantic mapping bago
magsalita o magsulat.
Sa pamamagitan nito, matiyak na ang mga
sumusuportang detalye ay hindi lumayo sa
pangunahing paksa.
 Paggawa ng isang balangkas “outline”.

b. Ano naman ang Pagkakaugnay-ugnay o

kohirens
Maituturing na may ugnayan ang mga
pangungusap sa isang komposisyon kung
mahusay ang pagkakahanay ng mga
ideya o pangyayaring tinalakay rito.
Sa pamamagitan nito, magiging tuloy-
tuloy ang daloy ng diwa ng komposisyon .

May ilang salitang ginagamit upang

magkaroon o kaya’y mapanatili ang
ugnayan ng mga salita at pangungusap sa
komposisyon .

Ilan sa mga ito ay ang mga sumusunod:

a. Paggamit ng mga panghalip na panao at
mga panghalip ang pamatlig
Hal .
Nakita ko ang matandang nakahandusay
sa daan , mataba siya, gusgusin at maikli
ang buhok .

Ang istatistiks ay mahalaga sa buhay ng

isang tao, ito ay ginagamit sa iba’t ibang
disiplina .
b. Paggamit ng mga salitang naghahayag
ng karagdagan.
 tulad ng: at. pati, at saka , dagdag pa nito,
atbp.

ang paninigarilyo at pag –inim ng alak ay

nakakasira sa organo ng tao, dagdag pa
nito, sila ay madalas na magkakasakit.
C. Paggamit ng mga salitang naghahayag
ng pagsalungat.
Hal. Ngunit, subalit, sa kabilang dako, sa
kabilang banda, kaya atbp.

Ngunit nababahala na ang ating

pamahalaan sa unti-unting pagkasira ng
ating dagat, ilog at lawa.
d. Paggamit ng salitang naghahayag ng
sinundan
hal. Dahil sa, Bunga nito,

Nagkasakit ang sanggol dahil sa kapabayaan ng

ina.
Nagsikap siya ng husto, bunga nito siya ay
nagtagumpay.

e. Paggamit ng salitang naghahayag ng

pagkakasunod-sunod ayon sa panahon.
hal. Samantala, Pagkatapos,

Ang kabataan noon ay hubog sa mga pangaral,

samantalatang ang kabataan ngayon ay may
katigasan na ng ulo.

Pagkatapos ng limang taong siya ay

nakapagtrabaho na sa isang sikat na kompanya sa
kanilang lungsod.
f. Bukod sa mga nabanggit, makakatulong
din sa pagpapanatili ng ugnayan ang
paggamit ng mga salitang
magkasingkahulugan at maging sa pag-
uulit ng mga salita.
hal. “Ilang singkong bagol ang malaglag sa
kanyang palad, hindi inilagay kundi inilaglag.
sapagkat ang mga palad na nagbibigay at
nandidiring mapadikit sa maruruming palad na
wari bang ang maninipis na kamay lamang ang
malilinis.
Maraming siga-siga sa Sapang Nabao. Ngunit
pawang basta-basta lamang ang mga ito
kung ihahambing sa pagkasiga ni Kleto. Si
kleto ang siga ng mga siga sa Sapang Nabao.

C. Diin o empasis
1. Diin sa pamamagitan ng posisyon
2. Diin sa pamamagitan ng proporsyon
dito binibigyan ng proporsyunal na diin ayon sa
laki,halaga, ganda, atbp sukatan.
Diin sa pamamagitang ng pagpapares-pares
ng mga ideya
Ang balangkas- ay nahahati sa 3 kategorya:
1. divisyon ( Bilang Romano I, II, III, IV )
2. subdivisyon ( malaking titik na alpabeto
A, B, C, D atbp.)
3. seksyon ( Bilang arabiko 1. 2. 3. 4. atbp.)

Minsan may balangkas na gumamit lamang ng bilang

Arabiko upang mahiwalay ang divisyon, subdivisyon at
ang seksyon. Hal.
1.
1.1.
1.1.1
2.
1.2.
2.3.
2.1.1.
2.1.2.

Sa halimbawa na nasa itaas ginamitan siya ng

ika-4 na kategorya,
4. subseksyon ( maliit na titik
alpabeto a, b, c, )
  Halimbawa ng Paggawa ng Balangkas

I. Panimula: Tungkulin ng mga anak sa Kanilang Magulang

II. Paraan ng Pagpapamalas ng Pagmamahal sa Magulang
A. Paggawa ng mga Bagay na Ikalulugod ng mga
Magulang
1. Pagpapaprinig ng mga awiting magugus-
tuhan nila
a. Mga kundiman
2. Pagpili ng mga Bagay ng Kanilang Kinagigiliwan
a. Mga aklat
 B. Pagtulong sa Kanilang mga Gawain
1. Pagkusa sa mga Gawaing –Bahay
III. Paraan ng Pagpapamalas ng Paggalang sa mga
Magulang
A. Paggamit ng Po at OPO
B. Pagsunod sa Kanilang Payo
1. Hinggil sa maingat na Pagpili ng Kaibigan
at Kasama
2. Hinggil sa Pagsisiskap sa Pag-aaral
C. Paddangal sa mga Magulang
IV. Konglusyon: Pagmamahal at Paggalang sa mga Magulang
 “MAHALIN AT IGALANG ANG IYONG
MGA MAGULANG”
Ang mga magulang ang nagbibigay-buhay
sa kanilang mga anak. Bilang ganti, tungkulin
ng bawat anak na mahalin at igalang ang
kanilang mga magulang.
Maraming paraan upang maipamalas ang
iyong pagmamahal sa Iyong mga magulang.
Maipamalas mo ang iyong pagmamahal sa
iyong mga magulang sa pamamagitan ng
paggawa ng mga bagay na alam mong
ikalulugod nila.
 Halimbawa, mahilig ba sa mga awiting
kundiman ang iyong Ina? Bakit hindi mo itigil
minsan ang pakikinig sa mga awiting uso na
gustong-gusto mo at hayaan mong makinig
sila sa mga awiting gusto nila? Mahilig bang
magbasa ng mga aklat ang iyong ama? Kung
gayon, bakit hindi mo siya bilihan ng isang
pocketbook o kahit anong babasahin mula sa
iyong naipong pera?
 Maipamamalas mo rin ang iyong pagmamahal ng
iyong mga magulang sa pamamagitan ng
pagtulong sa kanila upang mapagaan ang
kanilang mga gawain. Isang halimbawa nito ay
ang pagkukusa sa mga gawaing-bahay.
Marami ring paraan ng pagpapamalas ng
paggalang sa iyong mga magulang.
Maipamamalas mo naman ang
iyong paggalang sa iyong mga magulang
hindi lamang sa paggamit ng po at opo.
Higit mong maipapakita ang iyong
paggalang sa pamamagitan ng pagsunod
sa kanilang mg payo.
Halimbawa, dapat mong sundin ang
kanilang mga payo hinggil sa maingat na
pagpili ng mga kasama at kaibigan, ang
kanilang kagustuhang magsisikap ka ng
iyong pag-aaral.
Higit sa lahat, dapat mong
ikarangal ang iyong mga magulang kahit
kanino man, maging sino o ano man sila.
Tandaan, utang mo sa kanila ang iyong
buhay. Isipin mo na lang ang madarama
kung sila’y ikahihiya mo.
May kasabihan nga tayo na walang
magulang ang hindi naghangad ng
ikabubuti ng kanyang anak. Kaya’t mga
anak, mahalin at igalang ang inyong mga
magulang.