2.1.

Nhiệt độ nóng chảy 1

Muối tetraalkylammonium
bromide chứa các gốc alkyl
mạch thẳng, nhiệt độ nóng
chảy của chúng giảm dần
khi tăng chiều dài mạch
carbon

[NMe4]+ : 300°C > [NEt4]+ : 284°C > [NBu4]+: 124-128°C >

[NHex4]+ : 99-100oC > [NOct4]+ : 95-98°C
Hóa học xanh trong tổng hợp hữu cơ, tập 1:Xúc tác xanh và dung môi xanh, Phan Thanh Sơn Nam
 2

Nhiệt độ nóng chảy

tăng khi tăng tính
đối xứng của cấu
trúc cation do các
ion được sắp xếp
chặt chẽ hơn trong
cấu trúc tinh thể

Hóa học xanh trong tổng hợp hữu cơ, tập 1:Xúc tác xanh và dung môi xanh, Phan Thanh Sơn Nam
 3

Chất lỏng ion imidazolium,

thay đổi nhóm thế alkyl liên
kết với vòng imidazole qua
nguyên tử N không ảnh
hưởng nhiều đến tính đối
xứng của cation nhưng ảnh
hưởng lớn đến nhiệt độ nóng
chảy cũng như trạng thái
thủy tinh

Hóa học xanh trong tổng hợp hữu cơ, tập 1:Xúc tác xanh và dung môi xanh, Phan Thanh Sơn Nam
 4

2.2.Độ nhớt và tỷ trọng

Độ nhớt của chất lỏng ion ở nhiệt độ thường khoảng
10 cP - hơn 500 cP trong khi nước, ethylene glycol, và
glycerol lần lượt khoảng 0,89 cP, 16,1 cP, và 934 cP.

Hóa học xanh trong tổng hợp hữu cơ, tập 1:Xúc tác xanh và dung môi xanh, Phan Thanh Sơn Nam
 5

Chất lỏng ion không Al

-Chất lỏng alkylimidazolium ,chloride khoảng 1,5% và 6% khối
lượng sẽ làm tăng độ nhớt khoảng 30% và 600%
-Chất lỏng ion 1-butyl-3-methylimidazolium tetrafluoborate 2%
khối lượng nước, độ nhớt sẽ giảm đi 50%
Alkylimidazolium cùng cation, độ nhớt thay đổi :
[(CF3SO2)2N]-< [BF4]- < [CF3CO2]- < [CF3SO3]-
< [(C2H5SO2)2N]- <[C3F7CO2]- < [CH3CO2]- <
[CH3SO3]- < [C4F9SO3]-
Cùng anion, gốc alkyl lớn sẽ cho độ nhớt lớn
hơn.
Hóa học xanh trong tổng hợp hữu cơ, tập 1:Xúc tác xanh và dung môi xanh, Phan Thanh Sơn Nam
 6

Chất lỏng ion chứa Al

1-ethyl-3-methylimidazolium chloride ([EMIM]Cl) +AlCl3=>
chất lỏng ion chứa nhôm

Tỷ lệ mol của [EMIM]Cl

<50%, độ nhớt khoảng 14 - 18
cP. (EMIM]Cl >50%, độ nhớt
tăng nhanh đạt 120 cP ở tỷ lệ
mol 67%.

Cấu trúc cation càng cồng

kềnh, độ nhớt càng tăng.
Hóa học xanh trong tổng hợp hữu cơ, tập 1:Xúc tác xanh và dung môi xanh, Phan Thanh Sơn Nam
 Tỷ trọng 7

- Tỷ trọng khoảng 1.12-2.4 g/cm3 .

- Với [EMIM]Cl/AlCl3; với tỷ lệ mol 50%,thay đổi nhiệt độ từ 298 K
đến 303 K chỉ làm tăng tỷ trọng 0,3%
- [BMIM]BF4 chứa 20% khối lượng nước tỷ trọng tăng 4% .
- Chất lỏng ion chứa Al: tăng tỷ lệ mol của muối imidazolium sẽ giảm
tỷ trọng.
- Chất lỏng ion không chứa Al:
+)Cùng cation ,tăng khối lượng anion làm tăng tỷ trọng theo trật tự:
[CH3SO3]- < [BF4]- < (CF3COO]- < [CF3SO3]- <[C3H7COO]- <
[(CF3SO2)2N]-.
+)Cùng anion,tỷ trọng giảm khi kích thước cation tăng.

Hóa học xanh trong tổng hợp hữu cơ, tập 1:Xúc tác xanh và dung môi xanh, Phan Thanh Sơn Nam
 8

2.3.Độ tan
-Độ tan chất lỏng ion họ alkylimidazolium phụ
thuộc vào chiều dài gốc alkyl vòng imidazole,
bản chất anion, nhiệt độ.
-Chất lỏng ion không tan có khả năng hấp thụ
hơi nước. tạo liên kết hydrogen với các anion
ở dạng :Anion ...HOH... anion
- Hầu hết chất lỏng ion không tan trong các
dung môi không phân cực
- Các hợp chất hydrocarbon tan ít trong các
chất lỏng ion.
Hóa học xanh trong tổng hợp hữu cơ, tập 1:Xúc tác xanh và dung môi xanh, Phan Thanh Sơn Nam
 2.4. Các thông số hóa lý khác
9

Sức căng bề mặt

Sức căng bề mặt pha lỏng /
khí của chất lỏng ion cao
hơn các dung môi hữu cơ
nhưng thấp hơn nước.
- Chiều dài gốc alkyl tăng sẽ
làm giảm sức căng bề mặt.
Với cùng cation, anion có
kích thước lớn hơn sẽ làm
tăng sức căng bề mặt

Hóa học xanh trong tổng hợp hữu cơ, tập 1:Xúc tác xanh và dung môi xanh, Phan Thanh Sơn Nam
 10

Độ phân cực

- Độ phân cực chất lỏng ion họ 1-alkyl-3-methylimidazolium ≈

hợp chất alcohol mạch ngắn.
- Chất lỏng ion chứa gốc alkyl mạch ngắn thì độ phân cực bị ảnh
hưởng nhiều bởi anion, gốc alkyl mạch dài thì cấu trúc cation
sẽ có ảnh hưởng nhiều hơn.
Trường hợp chất lỏng ion họ 1-butyl-3-methylimidazolium, độ
phân cực giảm dần theo thứ tự các anion như sau: [NO2]- >
[NO3]- > [BF4]-> [NTf2]- > [PF6]-. Các nhóm thế trên gốc alkyl
như -OH hay -OR sẽ làm độ phân cực thay đổi .
Hóa học xanh trong tổng hợp hữu cơ, tập 1:Xúc tác xanh và dung môi xanh, Phan Thanh Sơn Nam
 11

Độ dẫn

- Các chất lỏng ion có độ dẫn tương đương với các dung
dịch chất điện ly trong môi trường không chứa nước,
độ dẫn thấp hơn nhiều so với trường hợp dung dịch
chất điện ly đậm đặc trong môi trường chứa nước.

- tăng kích thước cation của chất lỏng ion sẽ giảm độ

dẫn,ảnh hưởng về sự biến đổi độ dẫn theo loại cation:
Imidazolium > sulfonium >amnmonium > pyridinium.
Hóa học xanh trong tổng hợp hữu cơ, tập 1:Xúc tác xanh và dung môi xanh, Phan Thanh Sơn Nam
 12

Tăng độ nhớt sẽ làm

giảm độ dẫn. Thêm
một dung môi hữu
cơ vào chất lỏng
ion sẽ làm tăng độ
dẫn .

Hóa học xanh trong tổng hợp hữu cơ, tập 1:Xúc tác xanh và dung môi xanh, Phan Thanh Sơn Nam