ANG MGA

KWENTONG-BAYAN
NG MGA IBALOI SA
BENGUET
BY CAYAP, ALMA T. BSU-
 ANG ALAMAT NG KAPE

“manpalti kito, “magkakatay

peskep tayus tayo, papasukin
tatang dyo, natin ang inyong
penge- ama at balikan
nemneman tayo ang ating mga
son sikato” ala-ala sa kanya”
 “Manpalti”/”Palti”
 Pagkakatay ng mga alagang hayop
katulad ng manok, baboy, o baka
depende sa makakaya ng pamilya.

 Sa “Palti”, iniimbitahan ang mga

kapit-bahay o kaya’y mga
kabarangay at isang mambunong.
 “Manpalti”/”Palti”
 Isinasagawa ang “Palti” dahil sa
mga iba’t-ibang kadahilanan hindi
lamang sa pag-alala ng mga
namatay na kamag-anak ngunit
maari ring para sa pagpapagamot at
pagpapasalamat sa masaganang
ani.
 UYON DISANG

“Inujon to “Binuhat
kuno su niya raw
ebavadeg ang
ga bato” malaking
bato”
“Ujon”/”Uyon”
 Ginagawa ng mga tao noon sa
pagbubuhat ng mga bagay-bagay
katulad na lamang ng mga inaning
gulay, prutas, at kamoteng kahoy.

 Ginagamitan ng “epid” at
kayabang bilang lalagyan.
“Menedjaw”
 Tawag sa mga lalaking
sumasayaw ng tayaw.

 “meneshung”- tawag sa
babaeng sumasayaw ng tayaw
 Pagsasayaw ng tayaw sa
tuwing may “kedot”
 Karaniwang pinapaikutan sa
pamamagitan ng tayaw ang
baboy na kakatayin

 Ang pinapasayaw sa “kedot”

ay ang mga nakatira sa bahay
 THE OLD WOMAN WITH
PAKGONG

“Kinan nunta
badeg ja bato “Kinain ng
sut bakol pati bato ang
sut pakgong ” matanda pati
na rin ang
 Pakgong
Instrumentong pangmusikal ng mga
ibaloi na pinapatugtug bilang
kanilang libangan
Ginagamit para sa mga di-
panseremonyang okasyon
Mahabang pang-ugong na kawayan
 Pagkatay ng baka upang awatin ang mga
hindi nakikitang nilalang na nakatira sa bato

Ang kakatayin na hayop ay depende

sa sasabihin ng mambunong o mga
matatanda.
 TIKTIK AND APESANG ROCK

“shinmemang
shi naykayang “Tumingala sa
jet nanchawat langit at
son Kabunian ni humingi ng
Kedsang” lakas kay
 Pagdadasal kay Kabunyan
Maliban sa lakas, nagdadasal din ang
mga Ibaloi kay Kabunian para sa
masaganang ani, suwerte, gabay sa
kanilang pamumuhay at
kinabukasan.
 Karaniwang nagkakakatay ang mga
Ibaloi bilang pag-aalay kay Kabunian
kapag sila’y nagdadasal.
 “Onsaltik”/ “Onsibak”/
“Onpasek”
•Terminolohiya ng mga ibaloi sa
pagsibak katulad ng pagsibak ng
kahoy o bato
•“TikTik” ang ginagamit sa pagsibak
ng bato habang itak at palakol
naman sa kahoy
 THE HUNTER’S WIFE

“ipangdum jen
iahad iya afag “ Mauna kang
shi avong tayo” umuwi at iuwi
mo itong
karne sa ating
 “afag” o karne
 “watwat”- karne na iniuuwi ng mga
taong dumalo sa “canao” o sa isang
pagdiriwang ng mga Ibaloi
 Ang mga asawang babae
ay sa bahay lamang
Ang mga maybahay
ay naiiwan sa mga
tirahan upang alagaan
ang mga anak at
gawin ang mga iba
pang gawaing bahay
 Pangangaso
Paghuli ng mga
baboy-ramo,
“banyas”, ahas at iba
pa sa gubat
 Pagpapahalaga sa mga
hayop
•May mga sinisimbolo ang mga hayop

•May masamang mangyayari kung

sasaktan o pahihirapan ang mga
hayop.
Hal. “Huwag ninyong aapakan kasi
uulan ng malakas”
 MGA KULTURANG MGA KULTURANG
DAPAT MANATILI DI DAPAT
MANATILI
1.Pagkilala sa mga 1.“Kalon”- ang
kahalagahan ng mga pagpapakasundo ng
hayop kasal ng isang babae
2.Pagsasagawa ng at lalake sa tulong ng
“Canao”/”Keddot”/ mga matatanda o
”Palti” elders